oppervlaktewaterlichaam

Eigenschappen

Voorkeurslabel	oppervlaktewaterlichaam
Afkorting	OWL
Definitie	Samenhangend geheel van vrij aan het aardoppervlak voorkomend water, met de daarin aanwezige stoffen, alsmede de bijbehorende bodem, oevers en, voor zover uitdrukkelijk aangewezen krachtens deze wet, drogere oevergebieden, alsmede flora en fauna.
Publieksvriendelijke toelichting	Samenhangend geheel van vrij aan het aardoppervlak voorkomend water, met de daarin aanwezige stoffen, flora en fauna, evenals de bijbehorende bodem en oevergebieden.
Synoniem	oppervlaktewaterlichamen
Toelichting op definitie	(Bron: Waterwet (via Helpdesk Water)) Een onderscheiden oppervlaktewater van aanzienlijke omvang, zoals een meer, een waterbekken, een stroom, beek, een rivier, een kanaal, een deel van een stroom, rivier of kanaal, een overgangswater of een strook kustwater. (Bron: Aquo) Het betreft de zonering zoals die volgt uit de Waterwet. In de termen van IMGEO betreft het een functioneelgebied. (Bron: DAMO) Op de legger of de schouwkaart aangegeven samenhangend geheel van vrij aan het aardoppervlak voorkomend water, met de daarin aanwezige stoffen, alsmede de bijbehorende waterbodem, oevers en voor zover uitdrukkelijk aangewezen krachtens de Wet, drogere oevergebieden, alsmede flora en fauna. De definitie van oppervlaktewaterlichaam is door middel van de Invoeringswet Waterwet in de Waterwet opgenomen. De aanvankelijke definitie is daarmee aangepast. Naast de waterbodem en oevers, maken ook op de grond van de Waterwet uitdrukkelijk aangewezen drogere oevergebieden onderdeel uit van een oppervlaktewaterlichaam. (zie desbetreffende onderdeel uit de memorie van toelichting bij de invoeringswet). Op grond van artikel 6.2, derde lid Waterwet (via de Invoeringswet Waterwet opgenomen), worden deze gebieden voor de toepassing van dat artikel niet gerekend tot het oppervlaktewaterlichaam waarin zij zijn gelegen. In deze drogere oevergebieden is voor het waterkwaliteitsaspect de Wet bodembescherming van toepassing. Als er echter in de drogere oevergebieden kleine wateren (sloten en plassen) zijn gelegen, moeten deze voor de toepassing van artikel 6.2 Waterwet wel worden beschouwd als oppervlaktewaterlichaam en is de Wet bodembescherming op de bodem en oevers van die wateren weer niet van toepassing. Het is niet verplicht over te gaan tot het aanwijzen van drogere oevergebieden. De meest omvangrijke drogere oevergebieden bevinden zich in het rivierbed van de rijksrivieren. De rijksrivieren worden volgens artikel 3.1 lid 2 Waterwet begrensd door de buitenkruinlijn van de primaire waterkeringen, of door hoogwaterkerende gronden. De lijn van hoogwaterkerende gronden langs de onbedijkte rivieren omvat het gebied dat eenmaal per 1250 jaar onder water staat. Dit is een veel groter gebied dan het gebied dat van oudsher onder het waterkwaliteitsbeheer van het Rijk valt. De gebieden waar het Rijk geen waterkwaliteitsbeheer voert, maar die wel binnen de lijn van hoogwaterkerende gronden vallen, zijn op de kaartbijlagen bij de Waterregeling aangewezen als drogere oevergebieden. Drogere oevergebieden zijn ook te vinden op andere locaties, zoals in de uiterwaarden langs de bedijkte rivieren, langs het IJsselmeer en in regionale oppervlaktewaterlichamen. In drogere oevergebieden gelden de regels van de Waterwet over het lozen niet, maar vanuit waterveiligheidsoptiek zijn in deze gebieden wel beheermaatregelen van kracht.
Voorbeeld	https://opendata.hunzeenaas.nl/opendataportaal/srv/metadata/09d1f035-d8e0-410d-a6b6-5fdac3496021
Exacte overeenkomst	https://www.aquo.nl/index.php/Id-d8bfa396-4bec-4dba-9186-24ced5a684d0, https://damo.hetwaterschapshuis.nl/DAMO%202.2/Objectenhandboek%20DAMO%202.2/HTML/Oppervlaktewaterlichaam.html, https://www.infomil.nl/onderwerpen/lucht-water/handboek-water/wetgeving/waterwet/begrippen-algemene/item-110685/
Bijna overeenkomst	https://www.hunzeenaas.nl/app/uploads/2020/01/Keur.pdf
Afbeelding van	Oppervlaktewaterlichaam. Drentse Aa, Oude Molen. Primaire waterloop // N33 Veendam. DAMO functioneel model zonering.
Video van
Status	Concept

Relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunten
oppervlaktewaterlichaam	Breder	functionele ruimte (Begrip) oppervlaktewater (Begrip) waterlichaam (Begrip) waterstaatswerk (Begrip)
oppervlaktewaterlichaam	Bron van	Aquo begrippen (Informatiebron) DAMO begrippen (Informatiebron) InfoMil begrippen (Informatiebron) Waterbeheerprogramma Hunze & Aa's begrippen (Informatiebron)
oppervlaktewaterlichaam	Deel van	waterstaatswerk (Begrip)
oppervlaktewaterlichaam	Gerelateerd	fauna (Begrip) flora (Begrip) oever (Begrip) waterbodem (Begrip)
oppervlaktewaterlichaam	Lid van Aquo	watersysteembeheer kwaliteit (Collectie Aquo)

Afgeleide relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunt
Hoofdwateren Rijkswaterstaat (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
af-/aanvoervak (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
bedding (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
hydro object (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
infiltratiesloot (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
maar (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
overige wateren (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
petgat (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
primaire wateren (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
secundaire wateren (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
tertiair oppervlaktewaterlichaam (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
tertiair water (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
vaarweg (Begrip)	Breder	oppervlaktewaterlichaam
insteek (Begrip)	Deel van	oppervlaktewaterlichaam
knooppunt (Begrip)	Deel van	oppervlaktewaterlichaam
natuurvriendelijke oever (Begrip)	Deel van	oppervlaktewaterlichaam
oever (Begrip)	Deel van	oppervlaktewaterlichaam
oppervlaktewater (Begrip)	Deel van	oppervlaktewaterlichaam
vak (Begrip)	Deel van	oppervlaktewaterlichaam
waterbodem (Begrip)	Deel van	oppervlaktewaterlichaam
waterbodem (Begrip)	Deel van	oppervlaktewaterlichaam
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewater stilstaand (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
Nationaal Water Model (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
aangrenzende eigenaar (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
aquaduct (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
binnenwater (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
bodembreedte (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
bodemhoogte (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
boezemkanaal (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
bron (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
dempen (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
droger oevergebied (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
hermeanderen (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
ijsbezetting (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
in- uitstroomput (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
klepelmaaier (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
kustwater (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
linker oever (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
luwe zone (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
onderhoud (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
onttrekken van oppervlaktewater (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
overgangswater (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
profiel oppervlaktewater (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
rechter oever (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
situatietekening (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
steiger (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
strang (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
teeltvrije zone (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
vaste brug (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
vaste dam (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
verdringingsreeks (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
verhang (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
verhanglijn (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
verval (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
vijzelen (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
voorde (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
vooroever (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
waterbodem (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
waterhuishouding (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
watervlakte (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
wetland (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
zandvang (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam
zinker (Begrip)	Gerelateerd	oppervlaktewaterlichaam

Oppervlaktewaterlichaam.

Samenhangend geheel van vrij aan het aardoppervlak voorkomend water, met de daarin aanwezige stoffen, alsmede de bijbehorende bodem, oevers en, voor zover uitdrukkelijk aangewezen krachtens deze wet, drogere oevergebieden, alsmede flora en fauna.

Een afkorting is, in schriftelijk taalgebruik, iedere verkorte schrijfwijze voor een woord, woordgroep, naam of andere aanduiding.

Samenhangend geheel van vrij aan het aardoppervlak voorkomend water, met de daarin aanwezige stoffen, alsmede de bijbehorende bodem, oevers en, voor zover uitdrukkelijk aangewezen krachtens deze wet, drogere oevergebieden, alsmede flora en fauna.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Het aardoppervlak is het grensvlak tussen de vaste aardkorst, samen met het erop gelegen water, en de atmosfeer. Het aardoppervlak beslaat ongeveer 510 miljoen km² en kan op verschillende manieren in halfronden of hemisferen worden ingedeeld.

De meest algemene, over de gehele aarde verbreide vloeistof die, als zij zuiver is, geen kleur, reuk of smaak heeft en waarvan de moleculen uit twee atomen waterstof en één atoom zuurstof bestaan (H2O).

Grondoppervlak in principe bedekt met water.

Objectcategorie in het natte beheer van de infrastructuur waaraan functie-eisen gesteld worden voor m.n. ecologie en waterkwaliteit, drinkwater, regionale watervoorziening, beroepsvisserij koelwater en zwemwater.

Het aan de oppervlakte liggende pakket van de aardkorst met de daaronder liggende aardlagen onder invloed van de hydrosfeer, atmosfeer en organismen.

Object dat in het kader van de waterhuishouding periodiek gedeeltelijk of geheel met water is bedekt.

Het gebied op de grens van water en land waar het dynamisch samenspel van land en water plaatsvindt.

Wetten zijn geschreven rechtsregels. Elke wet is onderdeel van het recht, maar het recht is breder dan enkel wetten. Ook de rechtspraak (jurisprudentie), de rechtsleer, gewoonten zijn rechtsbronnen. De aankondiging van een wet wordt soms een edict genoemd.

De plantenwereld van een regio.

De dierenwereld van een regio.

Samenhangend geheel van vrij aan het aardoppervlak voorkomend water, met de daarin aanwezige stoffen, alsmede de bijbehorende bodem, oevers en, voor zover uitdrukkelijk aangewezen krachtens deze wet, drogere oevergebieden, alsmede flora en fauna.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Grondwater dat op natuurlijke wijze uit het aardoppervlak tevoorschijn komt.

Het systeem dat de in te winnen grootheden levert.

Een bron is de plaats of organisatie waar bepaalde informatie is ontstaan en/of beschikbaar wordt gesteld, of de documenten waarin die informatie is vervat.

Punt van waaruit grondwater wordt onttrokken.

Oorsprong van een emissie.

De Waterwet (het wetsvoorstel) regelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater, en verbetert ook de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening.

De meest algemene, over de gehele aarde verbreide vloeistof die, als zij zuiver is, geen kleur, reuk of smaak heeft en waarvan de moleculen uit twee atomen waterstof en één atoom zuurstof bestaan (H2O).

Grondoppervlak in principe bedekt met water.

Objectcategorie in het natte beheer van de infrastructuur waaraan functie-eisen gesteld worden voor m.n. ecologie en waterkwaliteit, drinkwater, regionale watervoorziening, beroepsvisserij koelwater en zwemwater.

Het grondoppervlak in principe bedekt met water.

Een massa stilstaand landoppervlaktewater.

Als functie van wateren: het tijdelijk of langdurig bergen van (regen)wateroverschotten uit de omgeving.

Water wat stroomt in een open of gesloten leiding, een straal water komende uit een opening of een lichaam van stromend grondwater.

Een natuurlijke smalle waterloop zonder getij.

Een brede natuurlijke waterloop die de afwatering van een stroomgebied verzorgt.

Een binnenwaterlichaam dat grotendeels bovengronds stroomt, maar dat voor een deel van zijn traject ondergronds kan stromen.

Het water, dat ten atmosferische neerslag op hellende terreinen valt, vloeit, voor zover het niet verdampt of door planten wordt opgenomen, tezamen tot een waterloop en stroomt naar laaggelegen streken. Zulk een natuurlijke afvloeiing heet een rivier.

Een gegraven grote waterloop die dient voor scheepvaart en/of watertransport.

Beschrijving van een in een bepaald deel van de zuiveringsinstallatie/kunstwerk gebruikt onderdeel.

Een oppervlaktewaterlichaam in de nabijheid van een riviermonding dat gedeeltelijk zout is door de nabijheid van kustwateren, maar dat in belangrijke mate door zoetwaterstromingen wordt beïnvloed.

Het oppervlaktewater, gelegen aan de landzijde van een lijn waarvan elk punt zich op een afstand bevindt van één zeemijl zeewaarts van het dichtstbijzijnde punt van de basislijn vanwaar de breedte van de territoriale wateren wordt gemeten, zo nodig uitgebreid tot de buitengrens van een overgangswater.

Uniforme taal voor het uitwisselen van gegevens binnen de watersector.

Het zodanig projecteren van activiteiten, dat een mogelijk negatieve invloed op de omgeving tot een aanvaardbaar niveau wordt beperkt, dan wel om optimale ontwikkelingskansen te bieden aan betrokken functies.

DAMO (of voluit: Data Afspraken Modelmatig Ondersteund) is het datamodel van en voor de waterschappen, waarin de kerngegevens voor de primaire processen en de wettelijke verplichtingen gestandaardiseerd staan omschreven.

Openbaar register van de beheerder waarin is omschreven waaraan waterstaatswerken naar ligging, vorm, afmeting en constructie (voor Waterschappen: ten minste) moeten voldoen. Van de legger maakt deel uit een overzichtskaart, waarop de ligging van waterstaatswerken en daaraan grenzende beschermingszones staat aangegeven. Als bedoeld in artikel 5.1 van de Wet of in artikel 78, tweede lid van de Waterschapswet.

Openbaar register van het waterschap waarin is omschreven staat waaraan sloten met een schouwplicht aan moeten voldoen. De schouwslotenlegger bevat een overzichtskaart waarop de ligging, de afstroomrichting en het onderhoudsplicht staat aangegeven.

Bodem van een oppervlaktewaterlichaam.

Bodem onder het oppervlaktewater of de bodem in voor dat water bestemde ruimte in de zin van de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren.

De bodem onder open wateren, meestal aangerijkt met een laag slib (bestaande uit organische en/of mineralen bestanddelen) die door (natuurlijke) sedimentatie van zwevende bestanddelen in het open water is ontstaan.

Het onder de waterspiegel gelegen grondvlak van een rivier, kanaal, meer, haven, etc., exclusief de overgang taluds naar de oevers.

Bodem en oevers die behoren tot het oppervlaktewaterlichaam.

Wetten zijn geschreven rechtsregels. Elke wet is onderdeel van het recht, maar het recht is breder dan enkel wetten. Ook de rechtspraak (jurisprudentie), de rechtsleer, gewoonten zijn rechtsbronnen. De aankondiging van een wet wordt soms een edict genoemd.

Uit delen samenstellen.

Oppervlakte van de aarde.

Grond is een mengsel van verweerd vast materiaal (sediment), water en lucht dat aan het aardoppervlak of (vlak) daaronder voorkomt.

Beschrijving van een in een bepaald deel van de zuiveringsinstallatie/kunstwerk gebruikt onderdeel.

Het geheel van virtuele en fysieke (aanwijsbare) opdelingen en indelingen van het aardoppervlak.

Een applicatiecomponent dat gericht is op het ondersteunen van eindgebruikers.

De Wet bodembescherming (Wbb) bevat de voorwaarden die (kunnen) worden verbonden aan het verrichten van handelingen in of op de bodem. Primair komt bescherming en sanering in de wet aan bod.

Algemene benaming voor een waterloop van beperkte breedte die stilstaand of slechts langzaam stromend water bevat.

Natuurlijk, stilstaand waterbekken van niet te grote omvang.

Geconcentreerde uitstroming van kwelwater.

Het weer is de gesteldheid van de atmosfeer op een bepaald ogenblik. Dit in tegenstelling tot het klimaat, dat een gemiddelde is van de verschillende meteorologische metingen over een afgelopen periode van 30 jaar.

Een rivierbedding is de bodem van een stroom, rivier of beek en is begrensd door de oevers van de normale waterstroom, het zomerbed.

Lijn die de overgang markeert tussen de kruin en het buitentalud van de waterkering.

Waterkering die beveiliging biedt tegen overstroming doordat deze behoort tot een dijkring ofwel vóór een dijkring is gelegen.

Oppervlakte van de aarde.

Een lijn is een denkbeeldige streep op de aardoppervlakte.

Een brede natuurlijke waterloop die de afwatering van een stroomgebied verzorgt.

Een binnenwaterlichaam dat grotendeels bovengronds stroomt, maar dat voor een deel van zijn traject ondergronds kan stromen.

Het water, dat ten atmosferische neerslag op hellende terreinen valt, vloeit, voor zover het niet verdampt of door planten wordt opgenomen, tezamen tot een waterloop en stroomt naar laaggelegen streken. Zulk een natuurlijke afvloeiing heet een rivier.

Het geheel van virtuele en fysieke (aanwijsbare) opdelingen en indelingen van het aardoppervlak.

Hiërarchische politieke organisatie die gezag uitoefent over een bevolking binnen een bepaald grondgebeid, gelegitimeerd door een vorm van recht, waarvan de naleving wordt afgedwongen met een monopolie op het gebruik van geweld.

De Rijksoverheid, vaak kortweg het Rijk genoemd, is het onderdeel van de Nederlandse overheid dat wettelijke taken heeft op landelijk niveau: de 'centrale overheid'. Het Rijk wordt gevormd door alle ministeries, de uitvoeringsorganisaties die onder de verantwoordelijkheid van een ministerie vallen, inspecties en Hoge Colleges van Staat,1 en houdt zich bezig met de voorbereiding en de uitvoering van plannen van de regering en het parlement.

Een maar is een (voornamelijk) Groningse naam voor een waterloop. Maren zijn meestal smalle, ondiepe, onregelmatige, soms ook niet-natuurlijke stroompjes (slootjes) die al eeuwenlang door het landschap stromen.

Aanduiding van de geografische plaats van een object.

Een deel van het winterbed, door kaden en door bandijk of hoger gelegen land begrensd.

Op de streek betrekking hebbend.

Bewering over hoe de werkelijkheid eruit moet zien.

Brengen van stoffen in een oppervlaktewaterlichaam of brengen van water of stoffen op een zuiveringtechnisch werk.

Een kracht is een natuurkundige grootheid die een voorwerp van vorm of van snelheid kan doen veranderen.

Obligatoire verbintenisscheppende, meerzijdige rechtshandeling in de vorm van een wilsovereenkomst tussen twee of meer partijen gericht op het in het leven roepen van verbintenissen.

Document dat een tweedimensionale representatie van een object, persoon of situatie is. Toelichting: Een voor de hand liggend voorbeeld is een foto van een persoon. Er zijn evenwel diverse andere soorten van tweedimensionale representaties van objecten.

Samenhangend geheel van vrij aan het aardoppervlak voorkomend water, met de daarin aanwezige stoffen, alsmede de bijbehorende bodem, oevers en, voor zover uitdrukkelijk aangewezen krachtens deze wet, drogere oevergebieden, alsmede flora en fauna.

De Drentsche Aa is een beek in Nederland die door de provincies Groningen en Drenthe stroomt. Deze wordt beschouwd als de enige Nederlandse beek van enige omvang die (grotendeels) zijn oorspronkelijke meanderende loop heeft behouden.

Van oorsprong door de wind of water aangedreven maalinrichting en dergelijke (niet voor bemaling), dan wel door de de wind aangedreven turbine voor het opwekken van elektriciteit.

Een langgerekte verlaging in het terrein van natuurlijke of kunstmatige oorsprong die permanent of periodiek stromend water bevat.

Diagram van het object met de relaties naar andere objecten in DAMO.

Mentale representatie van een soort ding.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een begrip is een entiteit waarmee een bepaalde klasse, een idee of een relatie als object aangeduid kan worden.

In de wiskunde is de afgeleide of het differentiaalquotiënt een maat voor verandering van een functie ten opzichte van verandering van zijn variabelen. Voor een functie in één variabele is de afgeleide de limiet van de verhouding tussen de verandering in de functiewaarde en de verandering in de variabele die daaraan ten grondslag ligt.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een natuurlijk dan wel niet-natuurlijk persoon waarvan de waterbeheerder gegevens bewaart.