uitloging
Eigenschappen
Voorkeurslabel | uitloging |
---|---|
Definitie | De hoeveelheid van een stof in een bouwmateriaal of grondstof die oplosbaar is en in het milieu terecht kan komen. |
Synoniem | uitlogen |
Toelichting op definitie | Kan worden uitgedrukt als hoeveelheid van een stof per gewichtseenheid of per gewichtseenheid of per oppervlakte-eenheid. Bijvoorbeeld het (natuurlijk) proces waarbij de in duinzand aanwezige kalk (calciumcarbonaat) onder invloed van regen in oplossing gaat en naar dieper gelegen lagen verdwijnt. (bron: Checklist materialenmilieu, Rijkswaterstaat, H.P. Versteeg, P.P.M. van de Helm, J.W. Broers, 1996 / Aquo / DIV)
Uitlogen wordt in een groot aantal industriële processen toegepast. Voorbeelden zijn de onttrekking van metalen uit erts met het gebruik van zuren of de onttrekking van suiker uit suikerbieten met behulp van heet water. Normaal gesproken bestaat de vaste substantie die wordt uitgeloogd uit de inerte onoplosbare drager A en het oplosbare B, dat onttrokken wordt. Het oplosmiddel C wordt toegevoegd om B op te lossen. Het proces produceert C met daarin opgelost B, terwijl er een mengsel van A met ditzelfde oplosmiddel achterblijft. In het ideale geval wordt B geheel opgelost en blijft A geheel inert. Bij het logen van hout (met name eiken) wordt het natuurlijke, houtbeschermende looizuur met een daartoe geëigend middel (oxaalzuur of natronloog) aan het hout onttrokken, waarbij het hout van kleur verandert ('verweert'). Door oude meubels in een loogbad onder te dompelen, kunnen ze bovendien van hun verf-, lak- en beitslagen worden ontdaan. Nieuwe meubels werden vroeger vaak gebeitst om de kleur van dit geloogde hout na te bootsen. Vroeger werd kaliumcarbonaat (het hoofdbestanddeel van potas) gewonnen door het uitlogen van houtas en indamping van de resulterende oplossing in een grote, ijzeren pot. In de bodemkunde is uitlogen het verdwijnen van bepaalde mineralen en oplosbare organische stoffen uit de top van een bodem als gevolg van de percolatie van grondwater. Het speelt een belangrijke rol bij bodemvorming. In de geologie speelt uitlogen een rol bij de diagenese van gesteenten. Bepaalde mineralen lossen bij dit uitlogen in grondwater op, waardoor holtes (poriën) in het gesteente ontstaan. In extreme gevallen kan het gesteente ook geheel oplossen, zoals het geval is bij karstvorming. Een gevolg van het uitlogingsproces van zanden en kleien kan zijn dat de daarin aanwezige kalkige fossielen, zoals schelpen en foraminiferen, oplossen waardoor het lijkt alsof de betreffende sedimenten fossielloos zijn. Dit kan verwarring opleveren met vergelijkbare sedimenten die nooit fossielen hebben bevat. (bron: Wikipedia) Bouwmaterialen en afvalstoffen hebben soms de eigenschap dat ze uitlogen met als mogelijk gevolg dat er ongewenste stoffen in de bodem en in het oppervlaktewater en grondwater terecht komen. Hierover zijn echter nog weinig gegevens beschikbaar, maar er kunnen uitloogkarakteristieken worden bepaald en uitloogproeven worden verricht, waarbij bijvoorbeeld het materiaal een bepaalde tijd in aangezuurd water wordt gebracht, de zogenoemde diffusieproef en voor kleinkorrelige materialen de kolomproef. De resultaten van deze proeven geven de hoeveelheid van elke component die maximaal kan uitlogen. Daarnaast kan uit de meetgegevens het zuurneutraliserend vermogen van het materiaal berekend worden. Met betrekking tot verontreinigde grond: door het toevoegen van de juiste verhouding additief en cement kan het geproduceerde immobilisaat niet meer uitlogen of eroderen. Het uitlogen kan ook plaatsvinden onder invloed van meer extreme omstandigheden of door het toevoegen van een loog. Bijvoorbeeld beton van een vloer van een boerenstal wordt uitgeloogd door de voor beton agressieve stoffen die in de mest zitten. De term "loog", oorspronkelijk een oplossing van soda, is het Middelnederlands al bekend als "zuiverend vocht". De term is o.m. verwant met het Latijnse lavare (wassen), het Griekse louein (wassen) en het Armeense loganam (wassen). De huidige betekenis is voortgekomen uit een oudere betekenis "wasmiddel". In het Scandinavisch heeft lögerdag (wasdag, baddag) zich ontwikkeld tot lördag (zaterdag). Bron Etymologiebank. (bron: Joost de Vree) |
Exacte overeenkomst | https://www.aquo.nl/index.php/Id-c5721e34-0024-4c7f-b051-a2e0ecd9df0a, https://nl.wikipedia.org/wiki/Uitlogen, https://www.joostdevree.nl/shtmls/uitlogen.shtml |
Video van | |
Status | Concept |
Relaties
Vertrekpunt | Relatie | Eindpunten |
---|---|---|
uitloging | Breder | |
uitloging | Bron van |
|
uitloging | Gerelateerd | |
uitloging | Lid van Aquo |
|
Afgeleide relaties
Vertrekpunt | Relatie | Eindpunt |
---|---|---|
uitloogwaarde (Begrip) | Deel van | uitloging |