afkalven

Versie door HEAbot (overleg | bijdragen) op 26 okt 2022 om 14:44
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)


Eigenschappen

Voorkeurslabelafkalven
DefinitieInstorten of afschuiven van de oevers van een oppervlaktewater.
Synonieminglijden, inscharen, afkalft, afkalfde, oeverafkalving, afkalving, afkalvingen
Toelichting op definitieAfkalven (ook: inglijden, inscharen) is het in elkaar zakken of inglijden van oevers van waterlopen. De locatie wordt afkalving of inglijding genoemd.

Afkalven kan in twee richtingen plaatsvinden:

  • 1. de stromingsrichting van het water en de dijk of oever liggen parallel
  • 2. de stromingsrichting van het water en de dijk of oever staan haaks op elkaar

In het eerste geval vindt erosie plaats door stromend water van beken en rivieren. Ze kunnen hierdoor geleidelijk hun loop veranderen. Krijgen beken en rivieren door dit erosieproces een slingerende loop, dan wordt dat meanderen genoemd.

In het tweede geval vindt afkalven vooral plaats bij dijken, waar door golfslag en golfoploop de dijk wordt aangetast.

Naast erosie door stromend water kan ook het te zwaar belasten van de grond naast de oever, bijvoorbeeld door zwaar verkeer, afkalvingen veroorzaken. Het afkalven kan worden tegengegaan door de plaatsing van beschoeiingen of andere oeverbeschermingen. Op plaatsen waar gebaggerd wordt is dit vaak onmogelijk of onpraktisch, daarom komt oeverval hier veel voor. (bron: Wikipedia)

Bij afkalven glijdt een deel van de oever in het water. Het water kan parallel aan de oever stromen, maar ook daar loodrecht op. Door het stromende of beukende water lossen bestanddelen van de oever ter hoogte van de waterspiegel in het water op waardoor de erboven liggende grond in het water brokkelt, valt of glijdt. Ook door onderwaterstromen en door de druk van vrachtverkeer kan een ernaast liggende oever afkalven, de grond wordt in dit geval in het water geduwd. Het door de stroming van de rivier e.d. uitslijten van de oever onder de waterspiegel wordt inscharing genoemd.

Een beschoeiing gaat het afkalven tegen door de oever te beschermen (symptoombestrijding van afkalven: het lost het probleem op zonder de oorzaak aan te pakken; vaak is dit echter voldoende). Soms kunnen de wortels van knotwilgen e.d. aan de oever afkalven tegengaan. Dammen haaks op de loop van het water (dwarsdammen, kribben) en dammen in de loop van het water (strekdammen, langskribben) verlagen de stroomsnelheid evenwijdig aan de oever, waardoor afkalving vermindert (oorzaakbestrijding afkalven).

Bij voortdurend afkalven zal de waterloop veranderen, waardoor bijvoorbeeld rivieren meanderen (een meanderende rivier slingert losjes door het landschap).

Het afbrokkelen van een oever door uitschuring door de stroming wordt inscharing genoemd.

Oeverval of zettingsvloeiing is de benaming voor het plotseling bezwijken van een oever ("fijnzandige matig steile onderwatertaluds") waarbij in betrekkelijk korte tijd grond afstroomt naar dieper gelegen delen, "met als resultaat een oeverinscharing met een zeer flauwe eindhelling". Oeverval kan bijvoorbeeld ook optreden bij baggeren of storten van zand of grond op een onbeschermde oever of onderwatertalud.

(bron: Joost de Vree)
Exacte overeenkomsthttps://www.aquo.nl/index.php/Id-4f4a8f47-b896-4412-a489-2edfaa45b6a2, https://nl.wikipedia.org/wiki/Afkalven, https://www.joostdevree.nl/shtmls/afkalven.shtml
Afbeelding van260px-Afkalving_oever_sloot.jpg


afkalven oever

Afkalven van de oever van een sloot.
Video van
StatusConcept

Relaties

VertrekpuntRelatieEindpunten
afkalvenBreder
afkalvenBron van
afkalvenGerelateerd
afkalvenLid van Aquo

Afgeleide relaties

VertrekpuntRelatieEindpunt
beschermende gronden (Begrip)Brederafkalven
inscharing (Begrip)Brederafkalven
zettingsvloeiing (Begrip)Brederafkalven
Rdf.jpg