waterinfrastructureel erfgoed


Eigenschappen

Voorkeurslabelwaterinfrastructureel erfgoed
DefinitieOnder waterinfrastructureel erfgoed vallen alle monumenten op het gebied van waterwegen, bruggen, kades, havens, sluizen en stuwen.
Publieksvriendelijke toelichtingIn het beheergebied van waterschap Hunze en Aa's ligt veel cultuurhistorisch watererfgoed. Soms in het eigendom van het waterschap, soms in eigendom van een stichting. Het gaat om technische en bouwkundige objecten die in het verleden onderdeel zijn geweest van het waterbeheer, zoals sluizen, gemalen en molens. Dit erfgoed is van maatschappelijke waarde. Het geeft de historie en het besef van ons waterbeheer weer.
Synoniemwatererfgoed, waterinfrastructurele erfgoederen, cultuurhistorische waterschapsobjecten, cultuurhistorisch watererfgoed
Toelichting op definitieHet waterschap heeft tientallen uit de 19e en 20e eeuw stammende eigendommen zoals sluizen, gemalen en molens. Deze objecten zijn, naast hun functie voor het waterbeheer, ook waardevol vanuit cultuurhistorisch oogpunt. Hunze en Aa’s wil zich bij de uitvoering van het waterbeheer actief inzetten voor het behoud van dit watererfgoed. De nadruk ligt daarbijop objecten die een duidelijke functie voor het waterbeheer hebben. Inventarisatie en waardering De monumentenadviesorganisaties in Drenthe en Groningen, Libau en Drents Plateau, hebben alle cultuurhistorische waterschapsobjecten in kaart gebracht. In totaal gaat het om zo’n 60 objecten, waarvan er 17 rijksmonument zijn. Elk object is gewaardeerd en ingedeeld in een categorie hoog, middel of laag. Bij de waardering is onder meer gekeken naar de civieltechnische, cultuurhistorische en beeldbepalende waarden. Bescherming De instandhoudingszorg door het waterschap is gekoppeld aan de categorie-indeling. Als bijvoorbeeld een sluis in de categorie hoog valt, dan betekent dit dat de bestaande beeldkenmerken worden behouden. Als een sluis in de categorie middel valt dan kunnen bestaande beeldkenmerken worden gewijzigd, zonder dat de essentie daarvan wordt aangetast. Objecten in de categorie laag kunnen zonder meer worden aangepast en vernieuwd, bijvoorbeeld door een sluis ook qua uiterlijk te moderniseren. Van historische objecten zonder waterschapsfunctie wordt maximaal één exemplaar in tact gehouden, tenzij het om monumenten gaat. Dat soort objecten wordt altijd beschermd. De zorg van het waterschap gaat overigens niet zover dat objecten - waarvan (historische) onderdelen ontbreken - in hun oorspronkelijke staat worden hersteld. Uiteraard heeft het waterschap oog voor bijzondere objecten die momenteel niet tot het watererfgoed behoren. Dit geldt bijvoorbeeld voor objecten die nog relatief jong zijn maar wel een hoge (potentiële) cultuurhistorische waarde hebben. Het waterschap streeft ernaar ook die waarden zoveel mogelijk in tact te laten.

Een waterstaatskundig object is historisch erfgoed als het: • 50 jaar of ouder is • een status heeft als rijks-, provinciaal of gemeentelijk monument of onderdeel is van een beschermd dorpsgezicht • en op basis van de landelijk criteria voor monumentenselectie en met toepassing van de waarderingsmethodiek van Libau/Drents Plateau een waarde heeft.

Als een waterschapsobject voldoet aan de criteria voor historisch erfgoed ontvangt het een beschermde status en heeft dit consequenties voor het waterschap én voor de omgeving. Momenteel zijn er ongeveer 70 waterschapsobjecten met een cultuurhistorische waarde aangewezen. Het gaat vooral om sluizen en molens. Uitgangspunt is dat de uiterlijke kenmerken in ieder geval bewaard moeten blijven. De zorg voor cultuurhistorische waarden richt zich op instandhouding van bestaande beeldkenmerken. Waar beeldmerken ontbreken gaat die zorg niet zover dat herstel naar de oorspronkelijke beeldmerken wordt nagestreefd. Uit oogpunt van monumentenzorg is dergelijk herstel cosmetisch en alleen zinvol vanuit bijvoorbeeld educatieve of toeristische waarden.

Indien mogelijk behouden we ons cultuurhistorisch erfgoed en steunen we stichtingen en organisaties die dit in stand houden. Als het erfgoed nog een waterschapsfunctie heeft, is de bescherming en instandhouding primair een zaak van het waterschap. De objecten zonder waterschapsfunctie zijn in veel gevallen ondergebracht bij een stichting. Vaak is het waterschap vertegenwoordigd in het stichtingsbestuur, waarbij we ondersteunen in personele en/of financiële zin. Het waterschap betaalt jaarlijks een subsidiebedrag aan diverse molenstichtingen en de museumgemalen ter dekking van hun exploitatielasten. (bron waterbeheerprogramma 2022-2027)
Voorbeeldhttps://opendata.hunzeenaas.nl/opendataportaal/srv/metadata/9740d061-f553-4a03-95c6-3ab1ddb54387
Exacte overeenkomsthttps://data.cultureelerfgoed.nl/term/id/cht/cd498b6a-9607-4e3e-b1b9-df879f4f5baa
Afbeelding vanGrote Slapersluis

Waterinfrastructureel erfgoed, Grote Slapersluis.
restant oude spuisluis Fiemel
Waterinfrastructureel erfgoed Restant oude spuisluis Fiemel.

Oude Sluis Termunterzijldiep
Waterinfrastructureel erfgoed Oude Sluis Termunterzijldiep

Batjeverlaat Oosterdiep Wildervank

Waterinfrastructureel erfgoed Batjeverlaat Oosterdiep Wildervank
StatusConcept

Relaties

VertrekpuntRelatieEindpunten
waterinfrastructureel erfgoedBreder
waterinfrastructureel erfgoedBron van
waterinfrastructureel erfgoedGerelateerd

Afgeleide relaties

VertrekpuntRelatieEindpunt
De Biks (Begrip)Deel vanwaterinfrastructureel erfgoed
De Witte Molen (Begrip)Deel vanwaterinfrastructureel erfgoed
Weddermarke (Begrip)Deel vanwaterinfrastructureel erfgoed
Erfgoedwet (Begrip)Gerelateerdwaterinfrastructureel erfgoed
cultureel erfgoed (Begrip)Gerelateerdwaterinfrastructureel erfgoed
weesconstructie (Begrip)Gerelateerdwaterinfrastructureel erfgoed
Rdf.jpg




Wanneer krijgt een object de status waterinfrastructureel erfgoed bij waterschap Hunze en Aa's?
Er wordt gekeken naar: