Apollo Essentials

Eigenschappen

Voorkeurslabel	Apollo Essentials
Definitie	Hexagon applicatie waarmee raster bestanden (o.a. ECW) kunnen worden geserveerd als WMS, WMTS en Rest service zonder dat eerst een tilecache aangemaakt moet worden. Dit heeft als grote voordeel dat bestanden direct als webservice beschikbaar komen.
Toelichting op definitie	Het waterschap gebruikt Apollo Essentials om haar luchtfoto's als webservice aan te bieden. WMTS + ECW = HET BESTE VAN 2 WERELDEN BEPERKINGEN VAN WMS Iedereen die een beetje thuis is in de GIS-wereld, heeft ooit wel eens te maken gehad met een WMS. Het Open Geospatial Consortium, ofwel OGC, stond eind vorige eeuw aan de wieg van dit acroniem. De WMS (Web Map Service) is ondertussen een volwassen en wereldwijde standaard geworden. Overal ter wereld zijn services beschikbaar waardoor u plaatjes kunt opvragen van publieke geografische data. Die wordt vrijwel steeds on-the-fly gerenderd. Bijna alle tools die iets met geodata kunnen, laten de gebruikers toe een WMS request te versturen naar een server. Het gestandaardiseerde protocol is zodanig goed ingeburgerd, dat vrijwel alle dialecten eruit zijn verdwenen. Door op een geijkte manier een deeltje van onze aardbol, met behulp van coördinaten en een projectiesysteem, in een schermdeel te plaatsen (met hoogte- en breedteopgave), levert WMS nog steeds de meest vrije manier om plaatjes op te vragen. Maar deze vrijheid heeft ook een keerzijde. Door random requests toe te laten op zowel grootte van de plaatjes als op locatie, kan de performance van een WMS server sterk worden geconditioneerd. Het zou niet de eerste keer zijn dat een of andere print service een zodanig groot request stuurt, dat de WMS server het simpelweg begeeft. Uiteraard heeft men langs de server-zijde mechanismen ingebouwd die dergelijke grote requests beperken, en ook sommige client-applicaties sturen uit zichzelf requests die niet groter zijn dan 256 × 256. WMTS - hoe werkt het? Deze maatstaf werd ook gebruikt voor een nieuwe standaard, de WMTS. Deze standaard was het antwoord op de vele onstane initiatieven rond tile serving. De grootste eigenschap van deze servers is dat de data zelf in tiles wordt gegoten met standaard afmetingen en op verschillende niveaus. Men krijgt zodoende een soort pyramidevorm waarbinnen we als het ware een beperkte keuze krijgen aan requests. Men noemt deze manier ook wel eens xyz, waarbij x en y de rij en de kolom weergeven van de tile en z het gewenste niveau. Binnen een bepaalde projectie is elk deel van de wereld, of deel van de wereld met betrekking tot de projectie, vast gedefinieerd. Dit opent meteen enkele perspectieven: een vastgedefineerd deel laat ons toe om de antwoorden op requests op voorhand al te genereren. Dit is wat er gebeurt op de zogenaamde cache servers. Men slaat bepaalde tiles op om latere requests rechtstreeks vanuit de cache te serveren, waardoor er een enorme performantiewinst in zit. De cache-strategie kan hierbij reactief (alleen wat al gevraagd is in de cache bergen) of proactief (wanneer alles op voorhand wordt gegenereerd) zijn. Mass market mapservices zoals Google Maps of Bing Maps gebruiken data farms die de opslag van al die tiles mogelijk maken. Men moet rekenen dat elk niveau een exponentieel aantal nieuwe tiles met zich meebrengt: level 0 heeft 1 tile, level 1 heeft 4 tiles, level 2 heeft 16 tiles, level 3 heeft 64 tiles en zo verder. Dit kan gaan tot ongeveer 20 niveaus. Men kan al meteen zien dat er zich een ander probleem stelt: de cache die nodig is om een dergelijke WMTS altijd even performant te maken, is gigantisch groot. En data-opslag is vandaag ook helemaal niet gratis. WMTS + ECW Dit is nu precies wat de WMTS server in Apollo Essentials omzeilt. In plaats van het oorspronkelijk bestand in onnoemelijk veel tiles te vergroten, wordt dit bestand eerst kleiner gemaakt door de ECW-compressie. De tiles worden door de server op verzoek aangemaakt. Maar het feit dat de requests klein blijven (256×256) en het feit dat het decoding mechanisme van ECW naar jpg of png zeer performant is, maken dat de server even snel performt als een cache server. Of hoe je toch snelheid kan behouden zonder dure investeringen in hardware voor opslag te moeten doen. Het beste van twee werelden dus.
Voorbeeld	https://opendata.hunzeenaas.nl/opendataportaal/srv/dut/catalog.search#/search?resultType=details&sortBy=relevance&from=1&to=20&fast=index&_content_type=json&any_OR__title=luchtfoto
Bijna overeenkomst	https://www.hexagongeospatial.com/brochure-pages/erdas-apollo-brochure
Afbeelding van
Video van

Relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunten
Apollo Essentials	Breder	webservice applicatie (Begrip)
Apollo Essentials	Bron van	Hunze en Aa's begrippen (Informatiebron)
Apollo Essentials	Gerelateerd	orthofoto (Begrip) true orthofoto (Begrip) true pixel (Begrip)

Afgeleide relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunt
ECW Header Editer (Begrip)	Gerelateerd	Apollo Essentials
Hexagon (Begrip)	Gerelateerd	Apollo Essentials
Hexagon pointcloud (Begrip)	Gerelateerd	Apollo Essentials

Hexagon applicatie waarmee raster bestanden (o.a. ECW) kunnen worden geserveerd als WMS, WMTS en Rest service zonder dat eerst een tilecache aangemaakt moet worden. Dit heeft als grote voordeel dat bestanden direct als webservice beschikbaar komen.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Een applicatiecomponent dat gericht is op het ondersteunen van eindgebruikers.

Een raster of grid is een denkbeeldig raster op de aardoppervlakte, waarvan de vakgrootte, nulpunt en gridhoek zijn vastgesteld.

Een elektronisch bestand (computerbestand), kortweg bestand (Engels: file) is een geordende verzameling van gegevens in elektronische vorm, die door het elektronische apparaat (computer, smartphone, digitale videorecorder en dergelijke) onder één naam kan worden behandeld en aangesproken.

ECW (Enhanced Compression Wavelet) is een gecomprimeerd bestandsformaat dat geoptimaliseerd is voor de opslag van satelliet- en luchtfoto's. Het is ontwikkeld door Earth Resource Mapping en nu eigendom van ERDAS, onderdeel van Intergraph.

Een Web Map Service (WMS) publiceert "kaarten" (dit betekent: een visuele voorstelling van de georuimtelijke data, niet de data zelf) op het wereldwijde web. WMS biedt een manier om gelijktijdig een visueel overzicht te krijgen van complexe en gedistribueerde geografische kaarten, over het internet.

Een Web Map Tile Service (WMTS) is een standaard protocol om vooraf gerenderde of run-time gemaakte gegeorefereerde kaart tiles te verdelen via het internet. De specificatie werd ontwikkeld en voor het eerst gepubliceerd door het Open Geospatial Consortium in 2010. WMTS mag door iedereen gebruikt worden, maar er rust wel een copyright op.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Foto's van aardoppervlak gemaakt vanuit een vliegtuig, helikopter, satelliet of UAV (drone).

De Aarde (soms de wereld of Terra genoemd) is vanaf de Zon gerekend de derde planeet van het zonnestelsel.

Geconcentreerde uitstroming van kwelwater.

Open Geospatial Consortium, Inc. (OGC) is een internationale organisatie zonder winstoogmerk, bestaande uit bedrijven, overheidsinstellingen en universiteiten, die de leiding heeft in de ontwikkeling van interoperabele standaarden voor georuimtelijke en plaatsgebonden diensten.

Open Geospatial Consortium, Inc. (OGC) is een internationale organisatie zonder winstoogmerk, bestaande uit bedrijven, overheidsinstellingen en universiteiten, die de leiding heeft in de ontwikkeling van interoperabele standaarden voor georuimtelijke en plaatsgebonden diensten.

Een Web Map Service (WMS) publiceert "kaarten" (dit betekent: een visuele voorstelling van de georuimtelijke data, niet de data zelf) op het wereldwijde web. WMS biedt een manier om gelijktijdig een visueel overzicht te krijgen van complexe en gedistribueerde geografische kaarten, over het internet.

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat.

Een server is een computer of een programma dat diensten verleent aan clients. In de eerste betekenis wordt met server de fysieke computer aangeduid waarop een programma draait dat deze diensten verleent.

Een protocol is een gedragsovereenkomst, meestal in de vorm van een aantal uit te voeren stappen. Er bestaan verschillende typen protocollen, zoals communicatieprotocollen, computerprotocollen, wetenschappelijke protocollen, medische protocollen, ceremoniële protocollen, ethische protocollen en verdragsprotocollen.

Een deeltje is een kleine hoeveelheid materie. De benaming wordt zowel voor ondeelbare (elementaire) deeltjes als voor systemen van meerdere deeltjes gebruikt.

De hoogte van een geografische locatie (bijvoorbeeld een berg of plateau) wordt opgegeven in meters (of andere lengtemaat) ten opzichte van een referentieniveau: het nulvlak.

Een maar is een (voornamelijk) Groningse naam voor een waterloop. Maren zijn meestal smalle, ondiepe, onregelmatige, soms ook niet-natuurlijke stroompjes (slootjes) die al eeuwenlang door het landschap stromen.

Aanduiding van de geografische plaats van een object.

Een client is een applicatie of een computersysteem met toegang tot een ander systeem, de server, via een netwerk. Men spreekt hierbij van een client-servermodel. De client neemt initiatief tot communicatie met de server met als doel bijvoorbeeld het opvragen van gegevens, het overdragen van gegevens of het uitvoeren van een actie op de server. Het begrip wordt zowel gebruikt voor een programma dat communiceert met een serverprogramma, als voor een volledige machine die van de diensten van een server gebruikmaakt.

Een applicatiecomponent dat gericht is op het ondersteunen van eindgebruikers.

Een norm of standaard is een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode.

Het stijgen van de waterspiegel als gevolg van toenemende rivierafvoer.

Eigenschap die we willen vastleggen over een entiteittype. Zie ook CI-type en entiteittype.

Een eigenschap of kenmerk is een verschijnsel dat typisch is voor een bepaalde persoon, voorwerp of zaak.

Een onderwerp met waarvoor een waarde wordt geregistreerd voor beheer en/of toetsing.

Een server is een computer of een programma dat diensten verleent aan clients. In de eerste betekenis wordt met server de fysieke computer aangeduid waarop een programma draait dat deze diensten verleent.

Verticale afstand tussen waterspiegel en waterbodem.

Een kaartprojectie is een methode om het gebogen oppervlak van de Aarde over te brengen op een vlakke kaart. Als wordt afgezien van de afplatting van de Aarde, is dit wiskundig een afbeelding van een boloppervlak of een deel daarvan op een plat vlak.

Beschrijving van een in een bepaald deel van de zuiveringsinstallatie/kunstwerk gebruikt onderdeel.

Uit delen samenstellen.

Een feit is een gebeurtenis of omstandigheid waarvan de werkelijkheid vaststaat, doordat het ofwel zintuiglijk waargenomen ofwel instrumenteel gemeten kan worden.

Het PNG- bestandsformaat ( Portable Network Graphics ) is gemaakt als een gratis, open-source alternatief voor GIF. Het PNG-bestandsformaat ondersteunt acht-bit paletafbeeldingen (met optionele transparantie voor alle paletkleuren) en 24-bit truecolor (16 miljoen kleuren) of 48-bit truecolor met en zonder alfakanaal - terwijl GIF slechts 256 kleuren en één transparant ondersteunt kleur.

Snelheid is de mate van verandering per tijdseenheid. Vaak wordt gedoeld op de snelheid van een beweging: de afgelegde weg per tijdseenheid. Plaats en snelheid zijn basisbegrippen in de kinematica. Het zijn beide vectorgrootheden, dus met een grootte en een richting. De snelheidsvector, die een grootte en een richting heeft, is de afgeleide naar de tijd van de plaatsvector. Het begrip snelheid wordt, afhankelijk van de context, ook vaak gebruikt voor de grootte van de snelheid (soms aangeduid met 'vaart' of 'gang').

Obligatoire verbintenisscheppende, meerzijdige rechtshandeling in de vorm van een wilsovereenkomst tussen twee of meer partijen gericht op het in het leven roepen van verbintenissen.

Document dat een tweedimensionale representatie van een object, persoon of situatie is. Toelichting: Een voor de hand liggend voorbeeld is een foto van een persoon. Er zijn evenwel diverse andere soorten van tweedimensionale representaties van objecten.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een begrip is een entiteit waarmee een bepaalde klasse, een idee of een relatie als object aangeduid kan worden.

Grondwater dat op natuurlijke wijze uit het aardoppervlak tevoorschijn komt.

Het systeem dat de in te winnen grootheden levert.

Een bron is de plaats of organisatie waar bepaalde informatie is ontstaan en/of beschikbaar wordt gesteld, of de documenten waarin die informatie is vervat.

Punt van waaruit grondwater wordt onttrokken.

Oorsprong van een emissie.

In de wiskunde is de afgeleide of het differentiaalquotiënt een maat voor verandering van een functie ten opzichte van verandering van zijn variabelen. Voor een functie in één variabele is de afgeleide de limiet van de verhouding tussen de verandering in de functiewaarde en de verandering in de variabele die daaraan ten grondslag ligt.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een natuurlijk dan wel niet-natuurlijk persoon waarvan de waterbeheerder gegevens bewaart.