deeltje


Eigenschappen

Voorkeurslabeldeeltje
DefinitieEen deeltje is een kleine hoeveelheid materie. De benaming wordt zowel voor ondeelbare (elementaire) deeltjes als voor systemen van meerdere deeltjes gebruikt.
Synoniemdeeltjes
Toelichting op definitieEnkele typen deeltjes, van groot naar klein:
  • Stofdeeltjes zijn maximaal 500 micrometer (0,5 mm) in diameter. Huisstof bestaat uit een mengsel van huidcellen, textielvezeltjes en stof van buiten.
  • Roetdeeltjes zijn maximaal 5 micrometer. Ze bestaan voornamelijk uit koolstof en ontstaan bij onvolledige verbranding.
  • Rookdeeltjes zijn 0,01 tot 1 micrometer in diameter. Het zijn verbrandingsproducten die als aerosol in de lucht hangen. Hoewel een rookdeeltje niet met het blote oog zichtbaar is, bestaat het toch nog uit ongeveer een miljard atomen.
  • Moleculen zijn de kleinste hoeveelheden van stoffen: als een molecuul verder opgedeeld wordt, is het niet meer van die stof (een watermolecuul dat wordt gesplitst, is geen water meer). Een molecuul bestaat uit twee of meer atomen, die aan elkaar gebonden zijn doordat enkele van hun elektronen in een gezamenlijke aangeslagen toestand verkeren. Het kleinste molecuul is waterstof (H2) met een lengte van 1,5 ångström (1,5 × 10−10 m ofwel 150 miljoenste micrometer). De meeste moleculen zijn een paar tot enkele tientallen ångström in doorsnee. Een DNA-molecuul is in zijn opgerolde vorm als chromosoom 0,2 tot 20 micrometer lang. Er is in principe geen limiet aan de grootte van een molecuul. Zo is een diamant bijvoorbeeld 1 molecuul, maar er is een alternatief inzicht dat verklaart dat diamant net als metalen een kristalrooster hebben. De Cullinan, de grootste gevonden diamant van 621,2 gram, is dus een molecuul van 3,12 × 1025 koolstofatomen. Ook ver gecrosslinkte plastics kunnen als een molecuul worden opgevat.
  • Atomen zijn de bouwstenen van moleculen. Het kleinste atoom is het heliumatoom (He) met een middellijn van 0,6 ångström, het grootste is francium (Fr) met een doorsnee van 5,4 ångström. Een atoom bestaat uit een kern met positieve lading, waar een of meer elektronen omheen bewegen.
  • De atoomkern is het binnenste deel van een atoom. De kern is positief geladen; de lading bepaalt met welk atoom we te maken hebben. Een atoomkern is ongeveer 10−14 m (10 femtometer ofwel een tienduizendste ångström) groot.
  • Subatomaire deeltjes zijn kleiner dan het atoom en de atoomkern. Sommige zijn elementair (ondeelbaar), andere bestaan uit een aantal elementaire deeltjes tezamen. Ze zijn minder dan 1 femtometer (10−15 m) in middellijn. Er zijn er meer dan 250 experimenteel waargenomen; het proton, het neutron en het foton zijn enkele voorbeelden.
  • Elementaire deeltjes zijn niet verder op te delen. Volgens de huidige inzichten, vervat in het standaardmodel, zijn bijvoorbeeld elektronen, fotonen en quarks elementaire deeltjes. De deeltjes zijn zeer klein, en van sommige elementaire deeltjes is niet met zekerheid te zeggen of ze wel ruimte innemen – het zouden ook puntdeeltjes kunnen zijn. Volgens de onbevestigde snaartheorie zijn elementaire deeltjes ten minste 10−35 m groot. (bron: Wikipedia)
Exacte overeenkomsthttps://nl.wikipedia.org/wiki/Deeltje
StatusConcept

Relaties

VertrekpuntRelatieEindpunten
deeltjeBreder
deeltjeBron van

Afgeleide relaties

VertrekpuntRelatieEindpunt
alfadeeltje (Begrip)Brederdeeltje
elementair deeltje (Begrip)Brederdeeltje
subatomair deeltje (Begrip)Brederdeeltje
Rdf.jpg