ijs

Eigenschappen

Voorkeurslabel	ijs
Definitie	Vaste vorm van water die in de natuur gevormd wordt door: het bevriezen van water, het direct condenseren van atmosferische damp in kristallen, het samenpakken van sneeuw met of zonder de beweging van een gletsjer of impregnatie van poreuze sneeuwmassa's met water en het gevoegelijk bevriezen daarvan.
Toelichting op definitie	IJs is de vaste vorm van water en kan zeer uiteenlopende vormen aannemen, variërend van een ijsberg, gletsjer of ijspegel, tot hagel of sneeuw. Een unieke eigenschap van ijs is dat het bij de smelttemperatuur een ca. 10% lagere dichtheid heeft dan vloeibaar water. Door de beperkingen die de waterstofbruggen aan de watermoleculen opleggen (tetraëdrische omringing van de moleculen) in combinatie met het kristalrooster is het niet mogelijk een dichtere vaste stapeling te verkrijgen. In de thermodynamica heeft de lage dichtheid van ijs tot gevolg dat het onder hogere druk een lagere smelttemperatuur heeft; een vrij unieke eigenschap. De lagere dichtheid van ijs heeft als gevolg dat ijs op water blijft drijven, en daardoor een isolerende laag vormt die ondiep water in de winter voor totale bevriezing behoedt. Dit heeft waarschijnlijk een grote rol gespeeld bij het ontstaan van het leven op aarde. Water krijgt vanaf 275 watermoleculen de typische ijskristalstructuur.
Exacte overeenkomst	https://www.aquo.nl/index.php/Id-62884551-3673-438f-8934-29fb54f12d8a, https://nl.wikipedia.org/wiki/IJs_(water)
Afbeelding van	IJsselmeer in bevroren toestand. Fontein rotonde waterschapshuis Veendam vol met ijs. IJs op de Norgervaart, Assen.
Status	Concept

Relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunten
ijs	Breder	water (Begrip)
ijs	Bron van	Aquo begrippen (Informatiebron) Wikipedia begrippen (Informatiebron)
ijs	Lid van Aquo	IMWA Normen (Collectie Aquo) hydrologie (Collectie Aquo)

Afgeleide relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunt
gletsjer (Begrip)	Breder	ijs
grondijs (Begrip)	Breder	ijs
ijskap (Begrip)	Breder	ijs
kruiend ijs (Begrip)	Breder	ijs
fase (Begrip)	Gerelateerd	ijs
ijsbezetting (Begrip)	Gerelateerd	ijs
stolling (Begrip)	Gerelateerd	ijs

Kruiend ijs op de waterkering.

Vaste vorm van water die in de natuur gevormd wordt door: het bevriezen van water, het direct condenseren van atmosferische damp in kristallen, het samenpakken van sneeuw met of zonder de beweging van een gletsjer of impregnatie van poreuze sneeuwmassa's met water en het gevoegelijk bevriezen daarvan.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

In het algemeen is een vorm hoe een voorwerp zintuiglijk (tast, zicht, enzovoorts) op de mens overkomt, bijvoorbeeld cirkel, vierkant, rechthoek, ovaal, driehoek.

De natuur is de inhoud en werking van het heelal zoals door de mens waargenomen, ervaren en/of gewaardeerd. Hiertoe behoren de niet-levende en de levende natuur. De natuur wordt met name bestudeerd door de natuurwetenschappen.

Stollen of stolling is het natuurkundig proces waarbij materie de vloeibare aggregatietoestand verruilt voor de vaste aggregatietoestand.

De meest algemene, over de gehele aarde verbreide vloeistof die, als zij zuiver is, geen kleur, reuk of smaak heeft en waarvan de moleculen uit twee atomen waterstof en één atoom zuurstof bestaan (H2O).

Grondoppervlak in principe bedekt met water.

Objectcategorie in het natte beheer van de infrastructuur waaraan functie-eisen gesteld worden voor m.n. ecologie en waterkwaliteit, drinkwater, regionale watervoorziening, beroepsvisserij koelwater en zwemwater.

Condensatie is de faseovergang van gas- of damp-vorm naar vloeistof en is het tegenovergestelde van verdampen.

Sneeuw is een vorm van neerslag die bestaat uit ijskristallen.

Een beweging is een verandering van plaats in de tijd. De plaats van een voorwerp wordt in de natuurkunde bepaald ten opzichte van een coördinatenstelsel. De instantane beweging van een star lichaam kan worden beschreven als een combinatie van een translatie en een rotatie.

Een gletsjer is een bewegende ijsmassa die gevormd wordt uit sneeuw die op land terechtkomt.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

In het algemeen is een vorm hoe een voorwerp zintuiglijk (tast, zicht, enzovoorts) op de mens overkomt, bijvoorbeeld cirkel, vierkant, rechthoek, ovaal, driehoek.

Eigenschap die we willen vastleggen over een entiteittype. Zie ook CI-type en entiteittype.

Een eigenschap of kenmerk is een verschijnsel dat typisch is voor een bepaalde persoon, voorwerp of zaak.

Een onderwerp met waarvoor een waarde wordt geregistreerd voor beheer en/of toetsing.

Een centiare (lees: centi-are) is een oppervlaktemaat, afgeleid van de are. Hij werd in de landmeetkunde vaak gebruikt om de grootte (oppervlakte) van percelen (vooral landbouw- en bosgrond, maar ook soms bouwgrond) uit te drukken.

Het quotiënt van de massa m en het ingenomen volume V

Combinaties van twee of meer atomen van dezelfde of verschillende elementen die bijeengehouden worden door chemische bindingen.

Thermodynamica (Oudgrieks thermos (θερμός), warm, en dunamis (δύναμις), kracht), of warmteleer is het onderdeel van de natuurkunde dat de interacties bestudeert tussen grote verzamelingen van deeltjes op een macroscopisch niveau.

Kracht die per oppervlakte eenheid uitgeoefend wordt.

Hiervan spreekt men wanneer de diepte kleiner is dan de helft van de golflengte.

Stollen of stolling is het natuurkundig proces waarbij materie de vloeibare aggregatietoestand verruilt voor de vaste aggregatietoestand.

De Aarde (soms de wereld of Terra genoemd) is vanaf de Zon gerekend de derde planeet van het zonnestelsel.

Obligatoire verbintenisscheppende, meerzijdige rechtshandeling in de vorm van een wilsovereenkomst tussen twee of meer partijen gericht op het in het leven roepen van verbintenissen.

Document dat een tweedimensionale representatie van een object, persoon of situatie is. Toelichting: Een voor de hand liggend voorbeeld is een foto van een persoon. Er zijn evenwel diverse andere soorten van tweedimensionale representaties van objecten.

Geheel van omstandigheden of condities waarin een fysiek object, informatieobject of activiteit zich bevindt op een specifiek moment in de tijd.

Een waterschapshuis is een gebouw waarin het bestuur van een waterschap vergadert.

Mentale representatie van een soort ding.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een begrip is een entiteit waarmee een bepaalde klasse, een idee of een relatie als object aangeduid kan worden.

Grondwater dat op natuurlijke wijze uit het aardoppervlak tevoorschijn komt.

Het systeem dat de in te winnen grootheden levert.

Een bron is de plaats of organisatie waar bepaalde informatie is ontstaan en/of beschikbaar wordt gesteld, of de documenten waarin die informatie is vervat.

Punt van waaruit grondwater wordt onttrokken.

Oorsprong van een emissie.

Uniforme taal voor het uitwisselen van gegevens binnen de watersector.

In de wiskunde is de afgeleide of het differentiaalquotiënt een maat voor verandering van een functie ten opzichte van verandering van zijn variabelen. Voor een functie in één variabele is de afgeleide de limiet van de verhouding tussen de verandering in de functiewaarde en de verandering in de variabele die daaraan ten grondslag ligt.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een natuurlijk dan wel niet-natuurlijk persoon waarvan de waterbeheerder gegevens bewaart.

Kruiend ijs is vaak het gevolg van harde wind na een flinke vorstperiode. Boven meren of andere grote wateroppervlakken, zoals het IJsselmeer of de Waddenzee, krijgt de wind vat op de enorme ijsvelden, die dan in beweging komen. De ijsplakken worden door de wind over een grote afstand tegen elkaar geduwd, waardoor de spanning over de hele lengte toeneemt.

Kunstmatige hoogte, natuurlijke hoogte of gedeelte daarvan, of hoge gronden met ondersteunende kunstwerken, die een waterkerende of mede een waterkerende functie hebben.