onteigening

Eigenschappen

Voorkeurslabel	onteigening
Definitie	Ontnemen van eigendom ten behoeve van de overheid ten algemene nutte - tegen schadeloosstelling en onder rechtelijke tussenkomst.
Synoniem	onteigeningen
Toelichting op definitie	(bron: Woordgebruik bij Waterschappen, C. Euser, Heemraad Waterschap Ijsselmonde, 1985 / Aquo / DIV) Onteigening is de gedwongen overdracht van het eigendomsrecht van particulieren aan de overheid. Onteigening moet worden onderscheiden van confiscatie of beslag. Confiscatie wordt toegepast op goederen waarmee een strafbaar feit is begaan. Het principe van de onteigening is al erg oud. Koning Erišum I van Assur paste het zo'n kleine vierduizend jaar geleden al toe. Als grond wordt onteigend, wordt alles wat daar vast op staat eigendom van de overheid. Er gelden andere regels voor roerende goederen als woonschepen of woonarken. Onteigening kan alleen plaatsvinden indien het voorstel voldoet aan een aantal criteria, waaronder: algemeen belang: het algemeen belang moet aantoonbaar gediend worden door de onteigening en het betreffende belang kan niet op een andere manier gerealiseerd worden minnelijke schikking: de gemeente kan alleen een verzoek tot onteigening indienen als men eerst aantoonbaar heeft geprobeerd het stuk grond op de normale manier te verkrijgen (via minnelijke schikking, ofwel het kopen van de grond van de huidige eigenaar) het recht op 'zelfrealisatie': als de eigenaar van de grond aannemelijk kan maken dat hij de nieuwe, door de overheid gewenste bestemming zelf wil en kan realiseren wordt de grond niet onteigend. Als zijn plannen echter te veel afwijken van hetgeen de overheid wil, kan die de rechter toch vragen om te onteigenen. Grond kan worden onteigend in verschillende situaties. De meest voorkomende zijn: voor de aanleg van infrastructurele werken als wegen, bruggen, spoorwegen en vaarwegen voor ruimtelijke ontwikkeling en volkshuisvesting. Daarmee worden nieuwe woningen, kantoren en openbare voorzieningen bedoeld. Als wordt besloten tot onteigening moet de voormalige eigenaar een goede schadevergoeding ontvangen. De eigenaar mag door onteigening niet achteruitgaan in inkomen of vermogenspositie. De juiste hoogte van deze vergoeding is niet altijd gemakkelijk vast te stellen, omdat het niet eenduidig in cijfers is uit te drukken hoeveel schade iemand lijdt, of hoeveel de overgenomen gronden waard zijn. De overheid moet op zijn minst een bestemmingsplan voor het beoogde gebied of een concreet bouwplan klaar hebben. Als een eigenaar het niet eens is met de onteigeningsplannen zal de gemeente (of andere overheid) eerst proberen met de eigenaar tot een oplossing te komen in de vorm van een schadevergoeding voor de grond en de kosten. Lukt dat niet, dan start de gemeente de onteigeningsprocedure. Die bestaat uit een administratieve procedure en een gerechtelijke procedure. Gedurende de administratieve procedure verzoekt de gemeenteraad aan de Kroon het besluit tot onteigening te nemen. Gedurende de terinzagelegging van het ontwerp-koninklijk besluit, kunnen belanghebbenden zienswijzen bij de Kroon kenbaar maken. Uiterlijk 6 maanden na de terinzagelegging volgt het koninklijk besluit tot onteigening. Na de administratieve procedure volgt de gerechtelijke procedure bij de rechtbank. Als de rechter op verzoek van de gemeente een onteigeningsvonnis uitspreekt, bekrachtigt hij in feite alleen de administratieve onteigeningsbeslissing en wordt de grond daadwerkelijk onteigend. De rechter stelt dan de vergoeding vast die de gemeente aan de eigenaar moet betalen. Tegen het vonnis van de rechter is in Nederland cassatie mogelijk bij de Hoge Raad. De schadeloosstelling wordt altijd bepaald in geld. De overheid kan de eigenaar eventueel vervangende grond aanbieden. De schadeloosstelling is in ieder geval zo groot als de waarde van het bezit. Daarnaast bestaat een vergoeding voor waardevermindering van het overblijvende bezit en voor bijkomende kosten als verhuiskosten en inkomensschade. Onteigening vindt altijd plaats op basis van het gehele bezit. In steden is echter steeds vaker alleen een gedeelte hiervan noodzakelijk. Bij aanleg van een tunnel kan bijvoorbeeld alleen de kelder van een gebouw nodig zijn. In 2003 onderzocht een werkgroep vanuit diverse ministeries hoe de onteigeningsprocedure aangepast kon worden. Daarbij werd ook gezocht naar een wijze waarop de overheid ondergronds zou kunnen onteigenen. Voor woonschepen geldt: als in een later stadium daadwerkelijk over de woonark c.a. moet worden beschikt om de aanleg van een weg enz. mogelijk te kunnen maken en in de tussentijd nog geen overeenstemming is bereikt of mogelijk blijkt, dan zou een overheidsinstantie normaal gesproken tot gerechtelijke onteigening overgaan. Aangezien een woonschip weliswaar een registergoed is, maar geen onroerende zaak, zal onteigening niet mogelijk zijn. De overheidsinstantie zal dan de vergunningverlenende instantie verzoeken de ligplaatsvergunning op basis van het algemeen belang in te trekken. Een dergelijke procedure is wel degelijk "bestuursrechtelijk"; bezwaar, beroep en hoger beroep is dan mogelijk. Ook kan de aangeboden/verschuldigde schadeloosstelling door de rechter worden getoetst/vastgesteld worden. (bron: Wikipedia)
Voorbeeld	https://wetten.overheid.nl/BWBR0001842/2021-07-01
Exacte overeenkomst	https://www.aquo.nl/index.php/Id-ec99fb76-5c91-4b3d-a03d-2200152ca4c5, https://nl.wikipedia.org/wiki/Onteigening
Video van
Status	Concept

Relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunten
onteigening	Breder	eigendom (Begrip)
onteigening	Bron van	Aquo begrippen (Informatiebron) DIV Hunze en Aa's begrippen (Informatiebron) Wikipedia begrippen (Informatiebron)
onteigening	Gerelateerd	publiekrechtelijke organisatie (Begrip) kadastraal perceel (Begrip) eigenaar (Begrip) wet (Begrip)

Afgeleide relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunt

Ontnemen van eigendom ten behoeve van de overheid ten algemene nutte - tegen schadeloosstelling en onder rechtelijke tussenkomst.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Objecten waarover met het eigendomsrecht bezit.

Overheidslichaam dat is belast met een deel van de publieke zorg in de samenleving. 

Vaak de geldsom waarmee de schade wordt vergoed

Ontnemen van eigendom ten behoeve van de overheid ten algemene nutte - tegen schadeloosstelling en onder rechtelijke tussenkomst.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Grondwater dat op natuurlijke wijze uit het aardoppervlak tevoorschijn komt.

Het systeem dat de in te winnen grootheden levert.

Een bron is de plaats of organisatie waar bepaalde informatie is ontstaan en/of beschikbaar wordt gesteld, of de documenten waarin die informatie is vervat.

Punt van waaruit grondwater wordt onttrokken.

Oorsprong van een emissie.

Geconcentreerde uitstroming van kwelwater.

Documentaire Informatievoorziening is het beheren, archiveren, registreren en beschikbaar stellen van documenten binnen een organisatie.

Ontnemen van eigendom ten behoeve van de overheid ten algemene nutte - tegen schadeloosstelling en onder rechtelijke tussenkomst.

Zaak of vermogensrecht

Een strafbaar feit of een delict is een in het recht omschreven gedraging waarop straf gesteld is.

Chemisch element uit de reeks halogenen van het periodiek systeem met atoomnummer 53

Hiërarchische politieke organisatie die gezag uitoefent over een bevolking binnen een bepaald grondgebeid, gelegitimeerd door een vorm van recht, waarvan de naleving wordt afgedwongen met een monopolie op het gebruik van geweld.

Bewering over hoe de werkelijkheid eruit moet zien.

Zaak die niet onroerend is, bijv. een auto, fiets of computer.

Een drijvende inrichting of vaartuig bestemd en/of in gebruik om op te wonen.

Belang in een systeem relevant voor één of meer belanghebbenden.

Het gebied van een zelfstandig onderdeel van de staat, onder bestuur van een raad, een burgemeester en wethouders.

Rol van een persoon (natuurlijk persoon of rechtspersoon), die het eigendomsrecht heeft. (bron: Burgerlijk Wetboek Boek 5, Zakelijke rechten)

Besluit tot het uitvoeren van activiteiten die volgens een vastgestelde activiteitenstructuur (volgtijdig, parallel) worden uitgevoerd en die moeten leiden tot vooraf gedefinieerde resultaten (doelen).

Oppervlakte van de aarde.

Grond is een mengsel van verweerd vast materiaal (sediment), water en lucht dat aan het aardoppervlak of (vlak) daaronder voorkomt.

Werksoort die bestaat uit het uitbreiden van het hoofd(vaar)wegennet door aanleg of verbreding van hoofd(vaar)wegen, verbetering van bestaande hoofd(vaar)wegen en maatregelen die bijdragen aan een capaciteitsvergroting van de bestaande infrastructuur (benutting).

De uitvoering van een aantal samenhangende werkzaamheden (in of aan een watersysteem) met vooraf omschreven doel en qua tijd en kosten afgebakend.

Weg met inbegrip van de daarin gelegen kunstwerken en wat verder naar zijn aard daartoe behoort.

Civielkundige constructie die doorgang verschaft voor voetgangers, dieren, voertuigen en diensten boven obstakels of tussen twee punten op een hoogte boven de grond.

Een aaneengesloten stuk oppervlaktewater, dat als vaarweg in de Wegwijzer voor de binnenscheepvaart is gedefinieerd.

Iets dat gebeurt in de wereld of binnen de organisatie dat vraagt om verandering.

Vaak de geldsom waarmee de schade wordt vergoed

Het verticaal in de grond drukken van een stalen damwand middels een hydraulische cilinders, waarbij de reactiekracht wordt ontleend aan reeds in de grond aanwezige planken of aan een ballastframe, waaraan de machine zich vastklemt.

Oppervlakte van de aarde.

Gemeentelijk plan voor de ruimtelijke ordening, waarin de bestemming, ofwel de toegestane wijze van gebruik (en inrichting), van land (en water) wettelijk bindend zijn of kunnen worden vastgelegd.

Het geheel van virtuele en fysieke (aanwijsbare) opdelingen en indelingen van het aardoppervlak.

Toestand waarin een opgeloste stof homogeen gemengd is met een vloeibaar oplosmiddel.

In het algemeen is een vorm hoe een voorwerp zintuiglijk (tast, zicht, enzovoorts) op de mens overkomt, bijvoorbeeld cirkel, vierkant, rechthoek, ovaal, driehoek.

Kosten zijn de financiële lasten die worden gemaakt om de doelen te bereiken.

De beschrijving van de achtereenvolgens te nemen stappen voor het behandelen en verstrekken van beschikkingen, overeenkomsten, aangiften, bezwaren en beroepen enz.

Een zo volledig mogelijk omschreven bouwplan.

Project waarbij modelstudies gebruikt worden voor ontwerpdoeleinden.

Selectie van een voorstelbare werkelijkheid (voorkeursvariant) uit een aantal mogelijke werkelijkheden (varianten) op basis van een verzameling van criteria.

Onder besluit wordt verstaan: een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling.

De geïnteresseerde partij, ofwel degene die een belang heeft in een watermanagement aangelegenheid, waarbij de interesse is gelegen in ofwel de exploitatie of in de bescherming van de hulpbron

Er wordt door de waterschappen een aantal categorieën van belanghebbenden onderscheiden: 1. ingezetenen: ‘zij die hun werkelijke woonplaats hebben in het beheersgebied van het waterschap’; 2. gebouwd: ‘de zakelijk gerechtigden tot gebouwde onroerende zaken’, veelal huizenbezitters; 3. ongebouwd: ‘de zakelijk gerechtigden tot ongebouwde onroerende zaken’, veelal agrariërs; 4. bedrijfsgebouwd: ‘zij die op grond van een zakelijk of persoonlijk recht gebouwde zaken in gebruikt hebben als bedrijfsruimte’; 5. pachters: ‘gebruikers van ongebouwde onroerende zaken met een door de Grondkamer goedgekeurde pachtovereenkomst.

Uit delen samenstellen.

Het begrip waarde wordt gebruikt in twee betekenissen: objectief, een getal dat kan worden toegekend aan een eigenschap van een idee, handeling of zaak; subjectief, de beoordeling van een idee, handeling of zaak.

Beschrijving van een in een bepaald deel van de zuiveringsinstallatie/kunstwerk gebruikt onderdeel.

Ondergrondse of onder water gelegen verbinding tussen twee punten, aan beide einden voorzien van een open bakconstructie.

Bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke overdekte geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt.

Onderdeel van de Rijksoverheid belast met de uitvoering van taken op bepaalde taakgebieden (bijv. milieu, gezondheidszorg, landinrichting). 

Weg met inbegrip van de daarin gelegen kunstwerken en wat verder naar zijn aard daartoe behoort.

Een drijvende inrichting of vaartuig bestemd en/of in gebruik om op te wonen.

Een maar is een (voornamelijk) Groningse naam voor een waterloop. Maren zijn meestal smalle, ondiepe, onregelmatige, soms ook niet-natuurlijke stroompjes (slootjes) die al eeuwenlang door het landschap stromen.

De grond, de nog niet gewonnen delfstoffen, de met de grond verenigde beplantingen, alsmede de gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.

Organisatorische eenheid voor de uitoefening van een bepaalde functie die niet aan het bestaan en de belangen van een individueel persoon is gebonden en een afgescheiden vermogen met eigen aansprakelijkheid bezit en een eigen bestaan leidt.

(officieel) verzoek, iets (officieel) vragen aan een bevoegde macht.

Geconcentreerde uitstroming van kwelwater.

Het gebruik maken van de ingevolge een wettelijk voorschrift bestaande bevoegdheid, voorziening tegen een besluit te vragen bij het bestuursorgaan dat het besluit heeft genomen.

Het in het kader van een wettelijke bevoegdheid vragen van een voorziening tegen een besluit bij een ander bestuursorgaan dan hetwelk het besluit heeft genomen (administratief beroep), dan wel bij een administratieve rechter.

Wikipedia is een online encyclopedie die ernaar streeft inhoud te bieden die vrij herbruikbaar, objectief en verifieerbaar is.

Obligatoire verbintenisscheppende, meerzijdige rechtshandeling in de vorm van een wilsovereenkomst tussen twee of meer partijen gericht op het in het leven roepen van verbintenissen.

Mentale representatie van een soort ding.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een begrip is een entiteit waarmee een bepaalde klasse, een idee of een relatie als object aangeduid kan worden.

Grondwater dat op natuurlijke wijze uit het aardoppervlak tevoorschijn komt.

Het systeem dat de in te winnen grootheden levert.

Een bron is de plaats of organisatie waar bepaalde informatie is ontstaan en/of beschikbaar wordt gesteld, of de documenten waarin die informatie is vervat.

Punt van waaruit grondwater wordt onttrokken.

Oorsprong van een emissie.

In de wiskunde is de afgeleide of het differentiaalquotiënt een maat voor verandering van een functie ten opzichte van verandering van zijn variabelen. Voor een functie in één variabele is de afgeleide de limiet van de verhouding tussen de verandering in de functiewaarde en de verandering in de variabele die daaraan ten grondslag ligt.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een natuurlijk dan wel niet-natuurlijk persoon waarvan de waterbeheerder gegevens bewaart.