Normaal Amsterdams Peil

Versie door HEAbot (overleg | bijdragen) op 26 okt 2022 om 14:43


Eigenschappen

VoorkeurslabelNormaal Amsterdams Peil
AfkortingNAP
DefinitieHet Nederlands standaard vergelijkingsvlak voor de hoogteligging.
SynoniemNAP, nap, mNAP, N.A.P., n.a.p., m.NAP
Toelichting op definitieHoogte ten opzichte van het 'Amsterdams Peil', de gemiddelde zomervloedstand van het IJ voor Amsterdam toen dit nog in vrije verbinding stond met de Zuiderzee. In 1891 ingevoerd als standaard vergelijkingsvlak voor Nederland. (bron: Verklarende Hydrologische Woordenlijst, CHO, "Rapporten en nota's" nr.16, 's-Gravenhage, 1986, gewijzigd. / Aquo)


Het Nederlands standaard vergelijkingsvlak voor de hoogteligging. Het Normaal Amsterdams Peil (meestal afgekort tot NAP) is de referentiehoogte ofwel peil waaraan hoogtemetingen in Nederland worden gerelateerd. Het NAP staat sinds 1891 voor Normaal Amsterdams Peil.

Het is ontstaan uit het Amsterdams Peil (AP), een van de vele lokale en regionale peilen die Nederland vóór de twintigste eeuw kende. Het AP was gebaseerd op het gemiddelde zomervloedpeil van het IJ, gemeten in de periode 1 september 1683-1684.

Van oorsprong kwam het NAP overeen met de geoïde, maar tegenwoordig komt dit niet meer geheel overeen. Het Europese ETRS89 (European Terrestrial Reference System 1989) is sinds 1 oktober 2000 het officiële driedimensionale coördinatenstelsel van Nederland. Het Europese hoogtesysteem EVRS (European Vertical Reference System) gebruikt het NAP als referentievlak.


Voor het gemak wordt het NAP vaak gelijkgesteld aan het gemiddeld zeeniveau. Historisch ligt het NAP echter dichter bij het gemiddelde hoogwaterniveau in het IJ voor de afsluiting in 1872.

Peilmerken
Het NAP-net bestaat uit ongeveer 35.000 zichtbare peilmerken, meestal bronzen boutjes met het opschrift NAP, aangebracht in kaden, muren, bouwwerken of op palen en bovendien 400 ondergrondse peilmerken. De onderlinge hoogteverschillen tussen de peilmerken worden nauwkeurig vastgelegd.

Als gevolg van bodembewegingen treden er voortdurend veranderingen op. Eens in de 10 jaar bepaalt Rijkswaterstaat opnieuw de hoogte van de meeste peilmerken. De gegevens van de peilmerken worden bekendgemaakt in een NAP-peilmerkenlijst, waarin de gemeten hoogte ten opzichte van het NAP-vlak staat aangegeven en de gegevens waar het merk te vinden is.

In 1818 werd het Amsterdams Peil (A.P.) als vergelijkingsvlak voorgeschreven. In 1829 werd het A.P. voorgeschreven nulpunt voor alle peilschalen in Nederland. Na de eerste nauwkeurigheidswaterpassing (1875-1885) werd de naam Normaal Amsterdams Peil, N.A.P. ingevoerd. De verantwoordelijkheid voor de instandhouding van het NAP-net in Nederland is opgedragen aan Rijkswaterstaat, de Meetkundige Dienst van Rijkswaterstaat was daarmee belast. Inmiddels worden deze taken uitgevoerd in opdracht van de Data-ICT-Dienst van Rijkswaterstaat.

Van AP naar NAP
In 1860 werd ter vergelijking het AP overgebracht naar andere gebruikte peilen. Hierbij bleek een fout te zijn ontstaan. Dit werd van 1885 tot 1894 gecorrigeerd (genormaliseerd). Ter onderscheid werd het verbeterde peil NAP genoemd. AP en NAP zijn dus hetzelfde. De aanduiding 'Normaal' gaf in de tussenliggende periode alleen aan dat het om een gecorrigeerde (genormaliseerde, vandaar de 'N') hoogte ging. Een (nog) niet-gecorrigeerde hoogte bleef, tot het moment van corrigeren, aangeduid met AP. Nadat alle punten genormaliseerd waren bleef de aanduiding NAP gehandhaafd.

Aanvankelijk werd de betekenis van de toegevoegde letter 'N' niet genoemd, waardoor mensen gingen speculeren over de betekenis ervan. De betekenis 'nieuw' of 'nauwkeurig' lag voor de hand, maar in de notulen van de 46e vergadering van de Rijkscommissie voor Graadmeting en Waterpassing wordt gesproken van Normaal Amsterdams Peil.

In 1879 werd Pruisen aangesloten op het NAP. Het peil heet hier Normalnull (NN = NAP). Het NAP wordt eveneens in Luxemburg gebruikt. In 1973 volgden Zweden, Noorwegen en Finland.

De referentie van de Belgische Tweede Algemene Waterpassing (TAW) ligt 2,33 meter lager. (bron: Wikipedia)

NAP (Normaal Amsterdams Peil). Het in 1891 ingevoerde Nederlandse vergelijkingsvlak voor de hoogteligging. (bron: DIV)
Exacte overeenkomsthttps://www.aquo.nl/index.php/Id-89c7de6c-bc0b-4687-9468-67180ee00922, https://nl.wikipedia.org/wiki/Normaal_Amsterdams_Peil
Afbeelding van260px-Nap_reference2.jpg

De hoogtereferentie in het stadhuis van Amsterdam.

260px-The_Netherlands_compared_to_sealevel.png

Kustlijn volgens NAP
Video van
StatusConcept

Relaties

VertrekpuntRelatieEindpunten
Normaal Amsterdams PeilBreder
Normaal Amsterdams PeilBron van
Normaal Amsterdams PeilGerelateerd
Normaal Amsterdams PeilLid van Aquo

Afgeleide relaties

VertrekpuntRelatieEindpunt
European Petroleum Survey Group geodetic parameter dataset (Begrip)GerelateerdNormaal Amsterdams Peil
Tweede Algemene Waterpassing (Begrip)GerelateerdNormaal Amsterdams Peil
Winschoterpeil (Begrip)GerelateerdNormaal Amsterdams Peil
gemiddelde waterstand (Begrip)GerelateerdNormaal Amsterdams Peil
waarnemingssoort (Begrip)GerelateerdNormaal Amsterdams Peil
waterpasinstrument (Begrip)GerelateerdNormaal Amsterdams Peil
Rdf.jpg



NAP hoogte instellen in Erdas Imagine

Metadata hoogte (Erdas Imagine)