Natura 2000
Eigenschappen
Voorkeurslabel | Natura 2000 |
---|---|
Definitie | Een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de EU. Dit netwerk vormt de hoeksteen van het EU-beleid voor het behoud en herstel van de biodiversiteit. |
Synoniem | N2000, natura 2000 |
Toelichting op definitie | Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie. Dit netwerk vormt de hoeksteen van het beleid van de EU voor behoud en herstel van biodiversiteit. Natura 2000 is niet enkel ter bescherming van gebieden (biotopen), maar draagt ook bij aan bescherming van soorten (en hun habitats).
De Europese Commissie draagt financieel bij aan essentiële beschermingsmaatregelen van Natura 2000 via subsidies, zoals uit het LIFE+-fonds. Het EU LIFE+-fonds beschikt tussen 2007 en 2013 voor de gehele Europese Unie over een budget van meer dan 800 miljoen euro voor natuur- en biodiversiteitsprojecten en projecten met goede praktijkvoorbeelden in Natura 2000-gebieden. Omvang van het Natura 2000-netwerk Het Natura 2000-netwerk omvat alle gebieden die zijn beschermd op grond van de Vogelrichtlijn van 1979 en de Habitatrichtlijn van 1992. Het netwerk is in opbouw; nog niet alle lidstaten hebben definitief alle gebieden aangewezen. Het Natura 2000-netwerk besloeg in 2010 wel alle 27 lidstaten van de Europese Unie. Het bestond eind 2013 uit 27.308 beschermde gebieden met een totale oppervlakte van 1.039.332 km², waarvan 787.767 km² land en 251.565 km² zee. Dat is 23% van het totale oppervlakte van de landen van de EU. Gevolgen De aanwezigheid van een Natura 2000-gebied heeft invloed op ruimtelijke ordening en gebruik door verkeer, landbouw en industrie. Zo mogen veebedrijven in of nabij een Natura 2000-gebied niet te veel ammoniak (NH3) uitstoten. Bedrijfsterreinen en wegen mogen maar een beperkte geluidshinder geven, afhankelijk van de te beschermen flora- en faunasoorten. Naast beperkingen voor een aantal sectoren biedt Natura 2000 tegelijkertijd mogelijk kansen voor bijvoorbeeld recreatie. De Europese Commissie heeft als wettelijk kader de Vogelrichtlijn van 1979 en de Habitatrichtlijn van 1992 om de bescherming en het behoud van Natura 2000-gebieden af te dwingen. De Natura 2000-gebieden worden juridisch beschermd door de zogenoemde habitattoets. Natura 2000 in Nederland 1rightarrow blue.svg Lijst van Natura 2000-gebieden in Nederland Op 19 mei 2003 heeft de Nederlandse regering een lijst van 141 gebieden aangemeld als speciale beschermingszone, oftewel habitatrichtlijngebieden. Daarnaast waren er al vogelrichtlijngebieden aangewezen. Gecombineerd leidt dit tot 162 Natura 2000-aanmeldingen. In 2009 heeft de Nederlandse regering nog vier nieuwe Natura 2000-gebieden bij de Europese Commissie aangemeld. Op 22 december 2009 besloot de Europese Commissie deze vier nieuwe mariene habitatrichtlijngebieden te plaatsen op de lijst van Gebieden van communautair belang: Doggersbank, Klaverbank, Vlakte van de Raan en Noordzeekustzone 2. Samen beslaan ze 7.330 km² van de Nederlandse Noordzee. Doelstelling was dat ze in december 2010 alle 162 waren aangewezen. Op die datum was dat echter voor nog maar 56 het geval. In 2019 waren op twee na alle gebieden aangewezen, alleen het Krammer-Volkerak en het Zoommeer in Zeeland waren nog niet definitief aangewezen.[2] Op basis van de Natuurbeschermingswet van 1998 dient voor de gebieden die definitief zijn aangewezen binnen drie jaar een Beheerplan Natura 2000 vastgesteld te worden. Dat beheerplan is vervolgens zes jaar geldig (daarna volgt een nieuw plan of bijstelling van het vorige plan). De oorspronkelijke doelstelling was dat er per december 2013 beheerplannen zouden zijn voor alle 162 gebieden. Nederland kent tevens het Natuurnetwerk Nederland, een netwerk van natuurgebieden die de ecologische hoofdstructuur (EHS) van Nederland vormen. De overheid streeft ernaar om in 2020 meer dan 750.000 hectare natuurgebied deel uit te laten maken van de EHS. In Nederland maken de Habitatrichtlijngebieden geheel en de Vogelrichtlijngebieden gedeeltelijk onderdeel uit van de EHS en ongeveer 45% van alle EHS-hectares op het land is ook Natura 2000-gebied. De Nederlandse Natura 2000-gebieden worden beschreven in de boekenreeks Europese Natuur in Nederland door Joop Schaminée en John Janssen. Proces De totstandkoming van een Natura 2000-gebied gaat in vijf stappen: aanmelding, aanwijzing, maken beheerplan, inspraak en verlening vergunningen. Nadat een gebied is aangewezen door de rijksoverheid werkt deze samen met andere betrokken partijen (bijvoorbeeld natuurbeschermingsorganisaties of ondernemers) aan een beheerplan Natura 2000. Hierin staat wat moet gebeuren om de natuurdoelen voor dat gebied te halen en wie dat gaat doen. Ook staat erin welke activiteiten in het gebied mogen plaatsvinden zonder dat daar een vergunning voor nodig is. Deze activiteiten mogen de natuur niet schaden. Verder moeten de beheermaatregelen haalbaar en betaalbaar zijn. In het beheerplan staan derhalve afwegingen tussen de belangen van de natuur en andere sectoren. Aanvankelijk werkten de ministeries en provincies die betrokken zijn bij Natura 2000 samen in het Interbestuurlijk Regiebureau Natura, om te coördineren. het had ondersteuning van een Steunpunt Natura 2000 dat hielp bij de totstandkoming van de beheerplannen door kennis te ontsluiten. Nadat Regiebureau en Steunpunt in 2011 waren opgeheven, vallen alle activiteiten onder de Regiegroep Natura 2000. Discussie en weerstand In de Wet natuurbescherming wordt de Natura 2000-gebieden onder meer bescherming tegen verstoring geboden. Verstoring leidt tot strafrechtelijke vervolging. Diverse sectoren vreesden echter dat de regels te onduidelijk zijn en/of dat ze schade zouden ondervinden, zoals de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL), landbouworganisaties, recreatieondernemers en de Zeeuwse beroepsvisserij. Deze zorgen leidden tot politieke discussie in 2010 en tot trage besluitvorming[3] Ook bepleitte premier Jan Peter Balkenende - voorbijgaand aan de minister voor ruimtelijke ordening en milieubeheer - bij de Europese Commissie een betere balans tussen economische en ecologische waarden.[4] De Europese Commissie vond de bezorgdheid van de premier ongegrond. In 2019 ontstond in Nederland een "stikstofcrisis" doordat in de omgeving van de Natura 2000-gebieden bij verlening van vergunningen onvoldoende rekening werd gehouden met de uitstoot van reactieve stikstofverbindingen, die het ecosysteem in de natuurgebieden kunnen aantasten. |
Voorbeeld | https://natura2000.eea.europa.eu/# |
Exacte overeenkomst | https://www.aquo.nl/index.php/Id-35b6c4a2-5f45-414b-87d4-04d2dfdb64c6, https://nl.wikipedia.org/wiki/Natura_2000 |
Afbeelding van | Overzicht van de Natura 2000 gebieden in Nederland en België. Rood: vogelrichtlijngebied; Blauw: habitatrichtlijngebied; Groen: beide. Voor inzoomen en gedetailleerdere kaarten van Natura 2000-gebieden in Europa. |
Video van | |
Status | Concept |
Relaties
Vertrekpunt | Relatie | Eindpunten |
---|---|---|
Natura 2000 | Breder | |
Natura 2000 | Bron van |
|
Natura 2000 | Deel van | |
Natura 2000 | Gerelateerd |
Afgeleide relaties
Vertrekpunt | Relatie | Eindpunt |
---|---|---|
Natura 2000-gebied (Begrip) | Deel van | Natura 2000 |
biotoop (Begrip) | Gerelateerd | Natura 2000 |
ecologische verbindingszone (Begrip) | Gerelateerd | Natura 2000 |
habitat (Begrip) | Gerelateerd | Natura 2000 |
natuurvriendelijke oever (Begrip) | Gerelateerd | Natura 2000 |