buistoot

Eigenschappen

Voorkeurslabel	buistoot
Definitie	Afzonderlijk optredende vrij kort durende waterspiegelverheffing als gevolg van een zware bui of front.
Synoniem	meteotsunami, zeebeer
Toelichting op definitie	(bron: Regeling veiligheid primaire waterkeringen 2017) Een meteotsunami (ook genoemd buistoot of zeebeer) is een plotselinge verhoging (of verlaging) van de waterstand door even plotselinge verandering van de luchtdruk, bijvoorbeeld bij een buienfront. Buistoten kunnen leiden tot seiches of halingen. Kleine meteotsunami's komen aan de Noordzee waarschijnlijk jaarlijks enkele keren voor. Een zo grote omvang dat hij algemeen wordt opgemerkt is zeldzaam. In 1984 werd er een geregistreerd in het IJsselmeer. In 2012 werd aan de Noorzeekust een meteotsunami, met een plotselinge waterstandverhoging van een meter, veroorzaakt door een overtrekkend koufront. Opvallende plotselinge hoge golven werden in 2017 gemeld van de kusten van Zuidwest-Nederland. Opvolgende waarnemingen van buienradar van die dag laten duidelijk een buienlijn zien die verplaatst; deze verplaatsing is identiek aan de verplaatsing van de hoogwatergolf. Er is zelfs een waarneming van een meteotsunami op 5 juni 1858, alhoewel men toen niet wist waar dit over ging. Door de plotselinge luchtdrukverandering ontstaat er lokaal een verandering in de waterstand. Deze bult water zal zich als een golf verplaatsen, vergelijkbaar met een normale tsunami. De snelheid is die van een lange golf, dus c= √ (gh), waarin c de snelheid van de golf is, g de versnelling van de zwaartekracht en h de waterdiepte. Vaak zijn dit soort veranderingen in de waterstand te klein om simpel waar te nemen. De verandering heeft het karakter van een golf, en dus ook een golfperiode en golflengte. Als een dergelijke golf in een bekken komt met een lengte van een precies veelvoud van de golflengte, treedt resonantie op. De amplitude van de golf wordt dan sterk vergroot en ontstaat een seiche of buihaling; dit is een staande golf die vooral in meren en havenbekkens waargenomen kan worden. De benaming 'seiche' is overgenomen uit dialectisch Zwitsers-Frans, waarin het werd/wordt gebruikt om golven in het Meer van Genève aan te duiden. Seiches hebben een periode van 10 minuten tot omstreeks 2 uur en een golflengte van enkele tientallen kilometers, dit verschilt per waterlichaam. In Nederland komen ze voor in de havens van IJmuiden, Rotterdam en Lemmer. De inkomende golven van de Noordzee hebben vaak een amplitude (hoogte) van slechts ongeveer 10 cm. Verschillende staande golven gaan in de haven oscilleren en versterken elkaar dus, waardoor de golven hoog opgeslingerd worden. Door het opslingeren kan dit in het havenbekken oplopen tot ruim een meter. De amplitude is bij het gesloten einde van het havenbekken het grootst. In de Rotterdamse haven komen seiches met een amplitude hoger dan 25 cm ongeveer acht maal per jaar voor, vooral in de periode augustus tot en met maart. Door een seiche kunnen laaggelegen kades onder water lopen of kunnen diepgaande schepen vastlopen. (Wikipedia)
Exacte overeenkomst	https://www.aquo.nl/index.php/Id-9707a304-8648-497e-8083-399649c166dd, http://www.rws.nl/abdl#DEF-5371, https://nl.wikipedia.org/wiki/Meteotsunami
Status	Concept

Relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunten
buistoot	Breder	waterspiegel (Begrip)
buistoot	Bron van	Aquo begrippen (Informatiebron) ABDL begrippen (Informatiebron)
buistoot	Gerelateerd	neerslag (Begrip) bioaccumulatie (Begrip)
buistoot	Lid van Aquo	civiele techniek (Collectie Aquo) meteorologie (Collectie Aquo) oceanografie (Collectie Aquo) waterkeringbeheer (Collectie Aquo)

Afgeleide relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunt

Afzonderlijk optredende vrij kort durende waterspiegelverheffing als gevolg van een zware bui of front.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Water in vaste of vloeibare vorm dat uit de atmosfeer op het aardoppervlak valt.

Een front (Latijn: frons, voorhoofd of voorzijde) is een scheidingsvlak tussen koude en warme luchtsoorten.

Afzonderlijk optredende vrij kort durende waterspiegelverheffing als gevolg van een zware bui of front.

Afzonderlijk optredende vrij kort durende waterspiegelverheffing als gevolg van een zware bui of front.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Grondwater dat op natuurlijke wijze uit het aardoppervlak tevoorschijn komt.

Het systeem dat de in te winnen grootheden levert.

Een bron is de plaats of organisatie waar bepaalde informatie is ontstaan en/of beschikbaar wordt gesteld, of de documenten waarin die informatie is vervat.

Punt van waaruit grondwater wordt onttrokken.

Oorsprong van een emissie.

Geconcentreerde uitstroming van kwelwater.

Kortstondig gemiddelde van de hoogteligging van de waterspiegel t.o.v. een referentievlak, zoals NAP.

De luchtdruk is de hydrostatische druk die lucht uitoefent op voorwerpen, vloeistoffen en gassen die zich in de aard atmosfeer bevinden. Luchtdruk bestaat omdat lucht onder invloed staat van de zwaartekracht van de aarde en daarom gewicht heeft. Luchtdruk werkt in alle richtingen.

Eenheid van lengte, die volgt uit de vaste numerieke waarde van de snelheid van het licht in vacuüm c, die is vastgesteld op 299 792 458, uitgedrukt in m•s-1, waarbij de seconde volgt uit de cesiumfrequentie.

Voortbewegende verstoring van de evenwichtsstand van de waterspiegel.

Waterkant langs een zee.

Het bepalen van de waarde van een variabele in de werkelijkheid.

Een aanmerkelijke, betrekkelijk kortdurende verhoging van de afvoer, gekenmerkt door een snelle was, gevolgd door een tragere val.

Een aanzienlijke afvoergolf. 

Het bepalen van de waarde van een variabele in de werkelijkheid.

Een baai, golf of bocht is een deel van een groter oppervlaktewater, zoals een zee, oceaan, meer of andere baai, dat het land binnendringt.

Voortbewegende verstoring van de evenwichtsstand van de waterspiegel.

Langgerekte inham in open verbinding met zee en zonder rivierafvoer.

Zeer lange éénlinggolf opgewekt door een zeebeving, landverschuiving, orkaan e d .

Snelheid is de mate van verandering per tijdseenheid. Vaak wordt gedoeld op de snelheid van een beweging: de afgelegde weg per tijdseenheid. Plaats en snelheid zijn basisbegrippen in de kinematica. Het zijn beide vectorgrootheden, dus met een grootte en een richting. De snelheidsvector, die een grootte en een richting heeft, is de afgeleide naar de tijd van de plaatsvector. Het begrip snelheid wordt, afhankelijk van de context, ook vaak gebruikt voor de grootte van de snelheid (soms aangeduid met 'vaart' of 'gang').

Golf, waarvan de lengte ten opzichte van de gemiddelde waterdiepte betrekkelijk groot en (dientengevolge) de golfhoogte klein is zodat er vrijwel alleen sprake is van horizontale beweging der waterdeeltjes.

De zwaartekracht of gravitatie is een aantrekkende kracht die twee of meer massa's op elkaar uitoefenen.

Verschil in waterhoogte tussen twee punten van een oppervlaktewaterlichaam op een bepaald tijdstip.

In de verzadigde zone kan deze grootheid worden gemeten met een piëzometer waarvan de hoogte t.o.v. een referentievlak bekend is. De som van drukhoogte en plaatshoogte.

Verticale afstand tussen waterspiegel en waterbodem.

Anders maken, anders worden, overgaan op iets anders.

Afstand tussen twee golftoppen, afstand waarover een golfbeweging zich in één periode voortplant.

Een hoeveelheid afstand.

Zeer langzame, periodiek optredende golfbeweging van het water in een meer.

Een massa stilstaand landoppervlaktewater.

Een massa stilstaand landoppervlaktewater.

Bepaalde tijdsduur.

Een oppervlaktewaterlichaam en/of grondwaterlichaam.

Een tot ligplaats van schepen geschikt, natuurlijk of gegraven waterbekken aan zee of aan de oever van een rivier of binnenwater, dat beschutting biedt tegen wind en golven.

De hoogte van een geografische locatie (bijvoorbeeld een berg of plateau) wordt opgegeven in meters (of andere lengtemaat) ten opzichte van een referentieniveau: het nulvlak.

Een tot ligplaats van schepen geschikt, natuurlijk of gegraven waterbekken aan zee of aan de oever van een rivier of binnenwater, dat beschutting biedt tegen wind en golven.

Een kleine dijk.

Beschoeide of gemetselde oeverstrook, waaraan de schepen kunnen aanleggen.

Elk vaartuig met inbegrip van vaartuigen zonder waterverplaatsing en watervliegtuigen, gebruikt of geschikt om te worden gebruikt als middel van vervoer over water.

Wikipedia is een online encyclopedie die ernaar streeft inhoud te bieden die vrij herbruikbaar, objectief en verifieerbaar is.

Obligatoire verbintenisscheppende, meerzijdige rechtshandeling in de vorm van een wilsovereenkomst tussen twee of meer partijen gericht op het in het leven roepen van verbintenissen.

Mentale representatie van een soort ding.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een begrip is een entiteit waarmee een bepaalde klasse, een idee of een relatie als object aangeduid kan worden.

Grondwater dat op natuurlijke wijze uit het aardoppervlak tevoorschijn komt.

Het systeem dat de in te winnen grootheden levert.

Een bron is de plaats of organisatie waar bepaalde informatie is ontstaan en/of beschikbaar wordt gesteld, of de documenten waarin die informatie is vervat.

Punt van waaruit grondwater wordt onttrokken.

Oorsprong van een emissie.

Uniforme taal voor het uitwisselen van gegevens binnen de watersector.

In de wiskunde is de afgeleide of het differentiaalquotiënt een maat voor verandering van een functie ten opzichte van verandering van zijn variabelen. Voor een functie in één variabele is de afgeleide de limiet van de verhouding tussen de verandering in de functiewaarde en de verandering in de variabele die daaraan ten grondslag ligt.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een natuurlijk dan wel niet-natuurlijk persoon waarvan de waterbeheerder gegevens bewaart.