coördinatenstelsel

Eigenschappen

Voorkeurslabel	coördinatenstelsel
Definitie	Door een coördinatenstelsel wordt een vlak of een ruimte zo ingedeeld, dat de plaats van ieder punt op dat vlak of in die ruimte uniek wordt bepaald door een stel getallen, coördinaten van dat punt genaamd.
Synoniem	coordinatenstelsel, coördinatensysteem, coördinatensystemen
Toelichting op definitie	Rechtlijnige coordinaten Het platte vlak Het bekendste coördinatenstelsel is het cartesisch coördinatenstelsel uit de vlakke meetkunde. Dit coördinatenstelsel is genoemd naar Descartes. Het cartesisch coördinatenstelsel is de gebruikelijke manier om een punt in een vlak aan te duiden door middel van twee coördinaten ten opzichte van twee coördinaat-assen, die loodrecht op elkaar staan. De horizontale as heet de {\displaystyle x}x-as, de verticale as heet de y-as, het punt waar de x-as en de y-as elkaar snijden heet de oorsprong O. De beide assen en de oorsprong vormen samen het assenkruis. Na definiëring van de positieve x- en y-richting wordt een punt P nu bepaald door de gerichte afstanden tot de beide assen. De afstand x_P tot de {\displaystyle y}y-as, de x-coördinaat, heet abscis, en de afstand y_P tot de x-as, de y-coördinaat, ordinaat. Deze terminologie werd al gebruikt in de 17de eeuw in de analytische meetkunde, ontwikkeld door Descartes en Fermat. De beide getallen, abscis en ordinaat, zijn de coördinaten van het punt P in het beschouwde coördinatenstelsel. Omdat in een plat vlak twee coördinaten nodig zijn om een punt vast te leggen, zeggen we dat een vlak tweedimensionaal is. Een punt P in de driedimensionale euclidische ruimte wordt door drie reële coördinaten vastgelegd. Naast de x-as en de y-as is er ook een z-as: P=(xP,yP,zP) Het meest gebruikelijk is een rechtsdraaiend coördinatenstelsel, als in de afbeelding. Toepassing van de rechterhandregel betekent dan dat bij draaiing om de +x-as de draaihoek positief gerekend wordt als de +y-as naar de +z-as gedraaid wordt +y-as de draaihoek positief gerekend wordt als de +z-as naar de +x-as gedraaid wordt +z-as de draaihoek positief gerekend wordt als de +x-as naar de +y-as gedraaid wordt Het spiegelbeeld is een linksdraaiend coördinatenstelsel. Geografische coördinaten Een punt op het oppervlak van een bol heeft twee vrijheidsgraden, en het lijkt dan ook aannemelijk dat een punt op het aardoppervlak kan worden geïdentificeerd aan de hand van twee coördinaatgetallen. Aangezien de aarde echter niet de meetkundige structuur van het platte vlak heeft, kan het cartesische stelsel hier niet ongewijzigd op worden toegepast. In plaats daarvan worden een vaste grootcirkel gekozen, de evenaar, en een vast nulpunt punt op die cirkel. De grootcirkel die loodrecht op de evenaar door het nulpunt gaat, heet nulmeridiaan. De evenaar heeft een fysische betekenis, maar het nulpunt is bepaald door historische conventies. De positie van een willekeurig punt wordt bepaald door enerzijds de georiënteerde hoek tussen de verbindingslijn van het centrum van de aarde naar het gegeven punt en het vlak van de evenaar (breedtegraad); en anderzijds door door de georiënteerde hoek tussen diezelfde verbindingslijn en het vlak van de nulmeridiaan, gemeten aan de kant dichtst bij het nulpunt (lengtegraad). De breedtegraad varieert tussen -90° en +90°; meestal wordt een positief getal gebruikt met de bijkomende vermelding noorderbreedte of zuiderbreedte. De lengtegraad varieert tussen -180° en +180°, en ook hij wordt meestal positief uitgedrukt met de bijkomende vermelding oosterlengte of westerlengte. Hieruit volgt dat geografische coördinaten op twee belangrijke punten verschillen van cartesische coördinaten: niet ieder stel getallen is een geldig stel coördinaten; er is bijvoorbeed geen enkele plaats op aarde met breedtegraad 100°; verschillende coördinaten kunnen hetzelfde punt aanduiden, met name bijvoorbeeld de Noordpool heeft breedte +90° en willekeurige lengtegraad. Anderzijds houdt de cartografie zich bezig met het afbeelden van (een deel van) het aardoppervlak op een vlakke meetkundige structuur. Bij het maken van een kaart moet worden bepaald hoe de geografische coördinaten op de kaart worden geprojecteerd, omdat er rekening mee moet worden gehouden, dat de aarde rond is. Vaak wordt een kaart voorzien van dunne lijnen die punten met dezelfde lengtegraad of punten met dezelfde breedtegraad verbinden. Dit laat toe de geografische coördinaten van een punt op de kaart te schatten. Deze lengtelijnen en breedtelijnen zijn over het algemeen geen rechte lijnen op de kaart.
Exacte overeenkomst	https://nl.wikipedia.org/wiki/Coördinatenstelsel
Afbeelding van	Cartesisch coördinatenstelsel van het tweedimensionale vlak. Dit vlak wordt verdeeld in vier kwadranten. Het deel van het vlak, waar de x- en de y-coördinaat beide groter zijn dan 0, heet het 1e kwadrant. De vier delen van het vlak, de vier kwadranten, worden tegen de klok in genummerd. In een lineaire ruimte wordt een coördinatenstelsel bepaald door de keuze van een basis. In feite is de dimensie van een ruimte het aantal coördinaten dat nodig is om de plaats van alle punten in die ruimte precies te kunnen bepalen. Cartesisch coördinatenstelsel in de driedimensionale ruimte.

Relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunten
coördinatenstelsel	Bron van	Wikipedia begrippen (Informatiebron)
coördinatenstelsel	Gerelateerd	coördinaat (Begrip) coördinatentransformatie (Begrip)

Afgeleide relaties

Vertrekpunt	Relatie	Eindpunt
Rijksdriehoekscoördinaten (Begrip)	Breder	coördinatenstelsel
geodetisch coördinatensysteem (Begrip)	Breder	coördinatenstelsel
beweging (Begrip)	Gerelateerd	coördinatenstelsel

Door een coördinatenstelsel wordt een vlak of een ruimte zo ingedeeld, dat de plaats van ieder punt op dat vlak of in die ruimte uniek wordt bepaald door een stel getallen, coördinaten van dat punt genaamd.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Het begrip ruimte kan worden beschouwd als het meest centrale begrip van de sociale geografie als wetenschap.

Elementair wiskundig object, dat de aanduiding van een hoeveelheid vormt.

Door een coördinatenstelsel wordt een vlak of een ruimte zo ingedeeld, dat de plaats van ieder punt op dat vlak of in die ruimte uniek wordt bepaald door een stel getallen, coördinaten van dat punt genaamd.

Door een coördinatenstelsel wordt een vlak of een ruimte zo ingedeeld, dat de plaats van ieder punt op dat vlak of in die ruimte uniek wordt bepaald door een stel getallen, coördinaten van dat punt genaamd.

Door een coördinatenstelsel wordt een vlak of een ruimte zo ingedeeld, dat de plaats van ieder punt op dat vlak of in die ruimte uniek wordt bepaald door een stel getallen, coördinaten van dat punt genaamd.

Beschrijving van de generieke kenmerken waarover een object dient te beschikken om te worden geclassificeerd als instantie van een specifiek objecttype.

Getal in een sequentie van n getallen om de positie van een punt in een n-dimensionale ruimte te bepalen

De meetkunde of geometrie (van Oudgrieks: γεωμετρία, γῆ "aarde", μέτρον "maat"), het "meten van de aarde", is het onderdeel van de wiskunde, dat zich bezighoudt met het bepalen van afmetingen, vormen, de relatieve positie van figuren en de eigenschappen van de ruimte. De specifiek Nederlandse term meetkunde werd rond 1600 door de Vlaamse wiskundige Simon Stevin geïntroduceerd. Een wiskundige die op het gebied van de meetkunde werkt, wordt een meetkundige genoemd.

Getal in een sequentie van n getallen om de positie van een punt in een n-dimensionale ruimte te bepalen

In het algemeen is een vorm hoe een voorwerp zintuiglijk (tast, zicht, enzovoorts) op de mens overkomt, bijvoorbeeld cirkel, vierkant, rechthoek, ovaal, driehoek.

Richting is de informatie over de relatieve ligging van een plaats ten opzichte van een andere, zonder de afstand te specificeren.

Scheikundig element uit de reeks niet-metalen van het periodiek systeem met atoomnummer 15.

Terrein bestemd voor het parkeren van voertuigen.

Verticale afstand tussen waterspiegel en waterbodem.

Document dat een tweedimensionale representatie van een object, persoon of situatie is. Toelichting: Een voor de hand liggend voorbeeld is een foto van een persoon. Er zijn evenwel diverse andere soorten van tweedimensionale representaties van objecten.

Een illustratie is een (meestal) visuele toelichting bij een verhaal, een beschrijving of een bewering.

Geografische coördinaten zijn coördinaten waarmee een locatie op aarde numeriek wordt vastgelegd met breedtegraad, lengtegraad en eventueel hoogte. Dergelijke geografische coördinaten zijn gebaseerd op een geodetisch coördinatensysteem zoals het International Terrestrial Reference System.

Het aardoppervlak is het grensvlak tussen de vaste aardkorst, samen met het erop gelegen water, en de atmosfeer. Het aardoppervlak beslaat ongeveer 510 miljoen km² en kan op verschillende manieren in halfronden of hemisferen worden ingedeeld.

De Aarde (soms de wereld of Terra genoemd) is vanaf de Zon gerekend de derde planeet van het zonnestelsel.

Een maar is een (voornamelijk) Groningse naam voor een waterloop. Maren zijn meestal smalle, ondiepe, onregelmatige, soms ook niet-natuurlijke stroompjes (slootjes) die al eeuwenlang door het landschap stromen.

Een gegeven, ook wel datum, is een constructieve bijzonderheid: het is de vastgelegde uitdrukking van een feit.

Geografische coördinaten zijn coördinaten waarmee een locatie op aarde numeriek wordt vastgelegd met breedtegraad, lengtegraad en eventueel hoogte. Dergelijke geografische coördinaten zijn gebaseerd op een geodetisch coördinatensysteem zoals het International Terrestrial Reference System.

Getal in een sequentie van n getallen om de positie van een punt in een n-dimensionale ruimte te bepalen

Cartografie (binnen het vakgebied zelf doorgaans gespeld als kartografie) is de wetenschap en techniek om geo-informatie (informatie met een geografische component) door middel van doelgerichte visualisatie te communiceren met behulp van een papieren of digitale kaart. Iemand die dergelijke kaarten en aanverwante producten samenstelt wordt een cartograaf of kartograaf genoemd.

Beschrijving van een in een bepaald deel van de zuiveringsinstallatie/kunstwerk gebruikt onderdeel.

Een lijn is een denkbeeldige streep op de aardoppervlakte.

Geografische verbeelding van de werkelijkheid.

Obligatoire verbintenisscheppende, meerzijdige rechtshandeling in de vorm van een wilsovereenkomst tussen twee of meer partijen gericht op het in het leven roepen van verbintenissen.

Document dat een tweedimensionale representatie van een object, persoon of situatie is. Toelichting: Een voor de hand liggend voorbeeld is een foto van een persoon. Er zijn evenwel diverse andere soorten van tweedimensionale representaties van objecten.

Beschrijving van een in een bepaald deel van de zuiveringsinstallatie/kunstwerk gebruikt onderdeel.

Het gedeelte van het dijklichaam dat de ondergrond vormt voor een granulair filter of een geotextiel.

In het gewone spraakgebruik verstaan we onder de dimensies (van het Latijn: afmeting) van een voorwerp de parameters waarmee zijn vorm en afmetingen worden vastgelegd.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Grondwater dat op natuurlijke wijze uit het aardoppervlak tevoorschijn komt.

Het systeem dat de in te winnen grootheden levert.

Een bron is de plaats of organisatie waar bepaalde informatie is ontstaan en/of beschikbaar wordt gesteld, of de documenten waarin die informatie is vervat.

Punt van waaruit grondwater wordt onttrokken.

Oorsprong van een emissie.

Een begrip is een entiteit waarmee een bepaalde klasse, een idee of een relatie als object aangeduid kan worden.

In de wiskunde is de afgeleide of het differentiaalquotiënt een maat voor verandering van een functie ten opzichte van verandering van zijn variabelen. Voor een functie in één variabele is de afgeleide de limiet van de verhouding tussen de verandering in de functiewaarde en de verandering in de variabele die daaraan ten grondslag ligt.

De typering van het structurele verband tussen een object van een objecttype en een (ander) object van een ander (of hetzelfde) objecttype.

Een natuurlijk dan wel niet-natuurlijk persoon waarvan de waterbeheerder gegevens bewaart.