Begrippenoverzicht

Dit is een overzicht van alle begrippen met de definitie. Gebruik de Zoekopdracht: hieronder om snel naar een begrip te gaan. De lijst wordt namelijk direct aangepast op basis van de letters die je tikt.

Voorkeurslabel	Synoniem	Definitie
06-GPS	06 gps 06-gps	Organisatie met een landelijk netwerk van referentiestations die satelliet waarnemingen doorsturen naar een rekencentrum. De gecorrigeerde informatie wordt doorgestuurd naar het GPS-toestel zodat een nauwkeurigheid tot op enkele centimeters wordt bereikt.
06-GPS referentiestation		Een 06-GPS referentiestation is onderdeel van het 06-GPS netwerk en zorgt ervoor dat afwijkingen bij de positiebepaling (met GPS) gereduceerd worden.
1d-alfanumerieke-constante	1d-alfanumerieke-constanten	Alfanumerieke constante.
1d-berekening	1d-berekeningen	Meta-informatie over de berekening met een 1D-oppervlaktewatermodel.
1d-bodemsprong		1D-Kunstwerk waarmee een abrupt verschil in bodemhoogte in de stroomrichting in een waterloop wordt weergegeven.
1d-brugpijler		Een geschematiseerde weergave van een of meerdere brugpijler(s) die dwars op de stroomrichting in een waterloop is/zijn gesitueerd.
1d-constante	1d constante 1d-constanten	Waarde van een toestandsvariabele.
1d-duiker	1d-duikers	Een geschematiseerde weergave van een duiker.
1d-dwarsprof-hoogte-breedte-rel		De stroomvoerende breedte en de totale breedte op het betreffende niveau in het dwarsprofiel.
1d-dwarsprofiel	1d-dwarsprofielen	Set gegevens waarmee de denkbeeldige doorsnijding van een 1D-vak of gedeelte daarvan, eventueel samengesteld als geschematiseerd gemiddelde van een of meerdere actuele en/of historische dwarsprofielen, wordt vastgelegd.
1d-dwarsprofiel-cirkelboog		De gegevens waarmee een cirkelvormig dwarsprofiel wordt beschreven.
1d-dwarsprofiel-lijn	1d-dwarsprofiel-lijnen profiellijn profiellijnen	De gegevens van een dwarsprofiel, dat wordt beschreven door de breedte op een of meer niveaus.
1d-dwarsprofiel-trapezium		De gegevens waarmee een trapeziumvormig dwarsprofiel wordt beschreven.
1d-functie(t)	1d-functie tijd	De parameters waarmee een tijdfunctie wordt beschreven.
1d-functie(u)		De parameters waarmee een functie van de uitvoerwaarden van een rekenpunt wordt beschreven.
1d-gebied		De informatie voor het berekenen van de afvoer (lozing) uit een op het netwerk afwaterend gebied. De lozing wordt in een 1D-schematisatiepunt aan de schematisatie toegevoegd.
1d-gemaal	1d-gemalen	Een geschematiseerde weergave van een gemaal.
1d-hevel	1d-hevels	Een geschematiseerde weergave van een hevel.
1d-interne randvoorwaarde	1d-interne randvoorwaarden	De interne randvoorwaarde, opgelegd door een 1D-Kunstwerk.
1d-knooppunt		Een virtueel punt dat de begrenzing vormt van een of meer 1D-vakken.
1d-kunstwerk	1d-kunstwerken	1D-Schematisatiepunt waar een kunstwerk in een 1D-vak is gesitueerd.
1d-kunstwerkpunt		Een aan/-afvoerpunt van een kunstwerk.
1d-lozingspunt		1D-Schematisatiepunt waar water van buiten het model wordt toegevoegd aan een 1D-vak. Indien de hoeveelheid negatief is, wordt water onttrokken.
1d-oppervlaktewatermodel	1d-oppervlaktewatermodellen	Een ééndimensionaal oppervlaktewatermodel.
1d-qh-relatie		De gegevens voor het beschrijven van de relatie tussen debiet en waterstand.
1d-randknooppunt	1d-randknooppunten	Een 1D-knooppunt dat de begrenzing vormt van een enkel 1D-vak.
1d-randvoorwaarde	1d-randvoorwaarden	De informatie voor het berekenen van de toestandsvariabelen in de 1D-randknooppunten.
1d-rekenpunt		Een virtueel punt in een 1D-vak waarin de wiskundige vergelijking die de waterbeweging (of stoftransport) beschrijft wordt opgelost.
1d-schematisatie	1d-schematisaties	Meta-informatie over de schematisatie van het 1D-oppervlaktewatermodel.
1d-schematisatiepunt		punt op een 1D-vak waar interne randvoorwaarden, zoals waterstanden, debieten, stofconcentraties, vrachten of meteogegevens worden gespecificeerd.
1d-schuifstuw	1d-schuifstuwen	Een geschematiseerde weergave van een beweegbare schuif, die dient om de waterstand boven- en benedenstrooms van de constructie of een debiet te regelen.
1d-segment	1d-segmenten	Rekeneenheid van het waterkwaliteitsmodel. Een 1D-segment omvat een of meer 1D-vakken of gedeelten daarvan. De eigenschappen van een 1D-segment zijn over de gehele lengte gelijk. De eigenschappen van inliggende 1D-vakken, zoals dwarsprofielgegevens worden.
1d-segmentpunt	1d-segmentpunten	Punt in een 1D-vak dat de begrenzing vormt van een of meer segmenten. In een 1D-segment kunnen splitsingen of samenvoegingen van (gedeelten van) 1D-vakken voorkomen. In die gevallen wordt het 1D-segment door meer dan twee 1D-segmentpunten begrensd.
1d-segmentpunt-relatie	1d-segmentpunt-relaties	De relatie waarmee geregistreerd wordt welke segmentpunten een segment begrenzen. Een segmentpunt kan de grens vormen van meer segmenten.
1d-startwaarde	1d-startwaarden	De waarden van de toestandsvariabelen op een 1D-rekenpunt bij het begin van de berekening.
1d-stuurwaarde	1d-stuurwaarden	De informatie voor het sturen van een 1D-kunstwerk.
1d-stuw	1d-stuwen	Een geschematiseerde weergave van een constructie met een vaste drempel of een beweegbare klep. De klep dient om de waterstand boven- en benedenstrooms van de constructie of een debiet te regelen.
1d-stuw-uitgebreid		Een geschematiseerde weergave van een constructie met een vaste drempel en een vaste of beweegbare schuif c.q. klep. De schuif/klep dient om de waterstand boven- en benedenstrooms van de constructie of een debiet te regelen.
1d-stuwduiker	1d-stuwduikers	Een geschematiseerde weergave van een stuwduiker.
1d-tijdreeks	1d-tijdreeksen	De waarden van een toestandsvariabele, vastgelegd als een tijdreeks.
1d-uitvoerpunt	1d-uitvoerpunten	Een 1D-rekenpunt waarvan de resultaten van de berekening worden weggeschreven.
1d-uitvoerpunt-instelling		De instelling van een uitvoerpunt tijdens een berekening.
1d-uitvoertraject		Een verzameling 1D-uitvoerpunten gelegen langs een aaneengesloten deel van de schematisatie.
1d-uitvoerwaarde		De berekende waarden waarin de waarden van de toestandsvariabelen op een 1D-uitvoerpunt zijn vastgelegd.
1d-vak		rekeneenheid van het waterkwantiteitsmodel. In een 1D-vak kunnen verschillende 1D-rekenpunten, 1D-schematisatiepunten en 1D-dwarsprofielen voorkomen
1d-vak afstand		De afstand tussen een punt in een 1D-vak en de beginknoop van het 1D-vak, gemeten langs de verbindingslijn tussen begin- en eindknoop van het vak. De langste afstand in een 1D-vak is gelijk aan de lengte van het 1D-vak.
1d-vak-uitvoertraject	1d-vak-uitvoertrajecten	Een entiteit waarin is vastgelegd welke 1D-vakken behoren tot een 1D-uitvoertraject.
5-jaarlijkse toetsing		Periodieke beoordeling van de veiligheid en sterkte van een dijkring.
ARAN meting	ARAN metingen aran-meting aran-metingen	Meting van de kwaliteit van de verharding d.m.v. Automatic Road Analyzer.
Absoluut recht		Absoluut recht is recht van één tegenover allen, dus tegenover eenieder te handhaven. Absoluut recht is het tegenovergestelde van relatief recht.
Actueel Hoogtebestand Nederland	AHN AHN1 AHN2 AHN3 AHN4 Algemeen Hoogtebestand Nederland	Het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) is de digitale hoogtekaart voor heel Nederland.
Adriaan Geerts Wildervanckkanaal	A.G. Wildervanckkanaal	Het A.G. Wildervanckkanaal is een kanaal in de Nederlandse provincie Groningen.
Afwateringskanaal van Duurswold		Het Afwateringskanaal van Duurswold is een kanaal in de Nederlandse provincie Groningen dat tussen 1869 en 1871 werd gegraven voor de afwatering van de landstreek Duurswold.
Algemene Verordening Gegevensbescherming		Sinds 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing. Dat betekent dat in de hele Europese Unie (EU) dezelfde privacywetgeving geldt. De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) geldt niet meer. De AVG is ook wel bekend onder de Engelse naam: General Data Protection Regulation (GDPR).
Algemene bepalingen regelgeving, wet en verordening	Alg.bep. regelg./wet/verord.	Bepalingen uit wetten, verordeningen en overige door het waterschap opgestelde en/of te doen naleven voorschriften, niet gericht op één specifiek subject.
Apache Log4j	Apache log4shell Log4j Log4j 2.15.0 Log4j 2.16.0 log4shell	Apache Log4j is een op Java gebaseerd hulpprogramma voor logboekregistratie dat oorspronkelijk is geschreven door Ceki Gülcü. Het maakt deel uit van de Apache Logging Services, een project van de Apache Software Foundation. Log4j is een van de vele Java-logging-frameworks.
Apache Spark	Spark	Apache Spark is een open-source unified analytics-engine voor grootschalige gegevensverwerking.
Apache Tomcat	Tomcat	Apache Tomcat is een opensource-webcontainer ontwikkeld door de Apache Software Foundation (ASF).
Apache webserver	Apache Apache HTTP Server	Apache HTTP Server is een opensourcewebserver voor Windows, macOS, Linux en andere Unix-achtige besturingssystemen. Apache HTTP Server wordt ook wel Apache of httpd genoemd.
Apollo Essentials		Hexagon applicatie waarmee raster bestanden (o.a. ECW) kunnen worden geserveerd als WMS, WMTS en Rest service zonder dat eerst een tilecache aangemaakt moet worden. Dit heeft als grote voordeel dat bestanden direct als webservice beschikbaar komen.
Application service provider	ASP	Een application service provider (ASP) is een onderneming die via internet de mogelijkheid biedt om bedrijfssoftware te gebruiken, bijvoorbeeld een ERP-pakket.
Aquo-kit	Aquo kit	De Aquo-kit is een internetapplicatie voor de gegevensverwerking in de monitoringcyclus. Met de Aquo-kit kunnen waterbeheerders fysisch-chemische en biologische monitoringgegevens van oppervlaktewater-, grondwater- en bodemkwaliteit toetsen aan landelijke waterkwaliteitsnormen. Waterbeheerders kunnen de Aquo-kit gebruiken voor zowel de KRW- als eigen rapportages.
Aquo-model	Aquo-modellen	Een Aquo-model is een informatiemodel en wordt onder andere gebruikt om te bepalen welke gegevens in een database aanwezig moeten zijn om datauitwisseling volgens de standaard mogelijk te maken.
Aquo-standaard	Aquo	Uniforme taal voor het uitwisselen van gegevens binnen de watersector.
ArcGIS Online	arcgis online	ArcGIS bevat internetmogelijkheden in alle Esri-softwareproducten. De diensten, geleverd via ArcGIS Online op www.arcgis.com, omvatten web-API's, gehoste kaart- en geoprocessing-diensten en een programma voor het delen van gebruikers.
ArcGIS Pro	ArcGis Pro	ArcGIS Pro is een 64-bits GIS-software die de modernere versie is van ArcGIS Desktop, ontwikkeld door Esri.
ArcGIS_Collector	Arcgis collector Arcgis collector app Arcgis collector apps collector app collector apps	ArcGIS Collector, een mobiele app voor het verzamelen van data, maakt het eenvoudig om nauwkeurige data in te winnen en terug te sturen naar het kantoor.
ArcMap		ArcMap is de hoofdcomponent van Esri 's ArcGIS- suite van georuimtelijke verwerkingsprogramma's en wordt voornamelijk gebruikt om georuimtelijke gegevens te bekijken, bewerken, creëren en analyseren.
Arcgis		ArcGIS is de naam van gis software geproduceerd door Esri.
Arcgis Server	Arcgis Servers	ArcGIS Server is de core server geografisch informatiesysteem (GIS) -software gemaakt door Esri . ArcGIS Server wordt gebruikt voor het maken en beheren van GIS-webservices, applicaties en gegevens.
ArchiMate		ArchiMate is een open en onafhankelijke beschrijvingstaal voor enterprise-architecturen. De taal wordt ondersteund door diverse modelleerhulpmiddelen voor IT-architectuur van verschillende leveranciers. De taal is gebaseerd op IEEE-standaard 1471. Sinds 2008 wordt ArchiMate als open standaard ondersteund en beheerd door The Open Group.
Atom	atom atom feed	Atom is een soort webfeed, net als RSS. Webfeeds zorgen ervoor dat content van websites automatisch aan gebruikers wordt gepresenteerd als deze wordt aangepast of toegevoegd. De gebruiker hoeft dus niet steeds zelf de website te bezoeken.
AutoCAD	Autocad	AutoCAD is een CAD-programma om technische tekeningen mee te maken en wordt door het Amerikaanse bedrijf Autodesk ontwikkeld.
B-Flo		B-Flo is een amfibisch maai- en veegwerktuig.
B.L. Tijdenskanaal	Verenigd Kanaal	Het B.L. Tijdenskanaal is een waterweg van ongeveer 15,5 km in het oosten van de Nederlandse provincie Groningen.
Baseline Informatiebeveiliging Overheid		De BIO is een gemeenschappelijk normenkader, gebaseerd op de internationale norm ISO 27001/2 voor de beveiliging van de informatie(systemen) van de overheid; een afgeleide van de BIR (Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst) 2017; een concretisering van een aantal normen tot verplichte overheidsmaatregelen.
Baseline Informatiebeveiliging Waterschappen		De baseline bevat maatregelen die algemeen voorkomende informatiebeveiligingsrisico’s bij de waterschappen afdekken.
Basisregistratie Grootschalige Topografie	basisregistratie grootschalige topografie	De Basisregistratie Grootschalige Topografie of BGT is een basisregistratie van de Nederlandse overheid, geregeld in de Wet van 25 september 2013, houdende regels omtrent de basisregistratie grootschalige topografie (Wet basisregistratie grootschalige topografie), die op 1 januari 2016 in werking is getreden. In de BGT wordt de topografie van heel Nederland op een eenduidige wijze vastgelegd en beschikbaar voor alle gebruikers. De BGT vervangt hiermee de Grootschalige Basiskaart (GBKN) van Nederland.
Basisregistratie Handelsregister	basisregistratie handelsregister	Het Handelsregister is de basisregistratie van alle rechtspersonen en ondernemingen in Nederland.
Basisregistratie Kadaster	basisregistratie Kadaster kadastrale kaart kadastrale kaarten	De Basisregistratie Kadaster (BRK) bevat informatie over percelen, eigendom, hypotheken, beperkte rechten (zoals recht van erfpacht, opstal en vruchtgebruik) en leidingnetwerken. Daarnaast staan er kadastrale kaarten in met perceel, perceelnummer, oppervlakte, kadastrale grens en de grenzen van het rijk, de provincies en gemeenten.
Basisregistratie Ondergrond	basisregistratie ondergrond	De Basisregistratie Ondergrond (BRO) bevat gegevens over geologische en bodemkundige opbouw van de Nederlandse ondergrond.
Basisregistratie Personen	GBA RNI basisregistratie personen	De Basisregistratie Personen (BRP) bevat persoonsgegevens over alle ingezetenen van Nederland en over personen die niet in Nederland wonen – of hier slechts kort verblijven – maar die een relatie hebben met de Nederlandse overheid, de ‘niet-ingezetenen’.
Basisregistratie Topografie	basisregistratie topografie	De basisregistratie Topografie bestaat uit digitale topografische bestanden op verschillende schaalniveaus (schaal: 1:10.000, 1:50.000, 1:100.000, 1:250.000, 1:500.000 en 1:1.000.000). Het Kadaster is houder van de Basisregistratie Topografie (BRT).
Basisregistratie Waarde Onroerende Zaken	Basisregistratie WOZ basisregistratie WOZ	De gegevensverzameling voor de Basisregistratie WOZ bestaat naast het authentieke gegeven “vastgestelde waarde” (WOZ-waarde) ook uit de gegevens die nodig zijn om deze waarde aan zowel een onroerende zaak te relateren als aan een belanghebbende.
Basisregistratie water		In de nog op te richten Basisregistratie Water wordt de waterinfrastructuur van heel Nederland op een eenduidige wijze vastgelegd en beschikbaar voor alle gebruikers.
Basisregistraties Adressen en Gebouwen	Basisregistratie Adressen en Gebouwen basisregistratie adressen en gebouwen basisregistraties adressen en gebouwen	De BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) bevat gemeentelijke basisgegevens van alle adressen en gebouwen in een gemeente.
Beidou	Beidou-1 Beidou-2 Compass	Het Beidou-navigatiesysteem is een project van de Volksrepubliek China om een onafhankelijk satellietnavigatiesysteem te ontwerpen.
Beleid, Projecten & Laboratorium		Afdeling Beleid, Projecten & Laboratorium
Besluit kwaliteitseisen en monitoring water		Besluit van 30 november 2009, houdende regels ter uitvoering van de milieudoelstellingen van de kaderrichtlijn water (Besluit kwaliteitseisen en monitoring water 2009).
Bestuursrecht	administratief recht bestuursrecht	Het bestuursrecht (ook wel administratief recht genoemd) is het geheel van rechtsregels die de bestuurlijke bedrijvigheid beheersen van overheidsorganen die tot de uitvoerende macht behoren. Het is onderdeel van het publiekrecht.
Binnenonderkant buis	b.o.b. b.o.k. binnen onderkant buis binnen onderkant duiker bob	Hoogteligging t.o.v. NAP van de binnen-onderkant-buis van de leiding.
Biochemie		Biochemie is de natuurwetenschap op het raakvlak van biologie en scheikunde. Ze bestudeert de samenstelling, functies en interacties van moleculen die bijdragen aan de structuur en werking van levende organismen. Biochemici maken gebruik van de methodieken en terminologie van de scheikunde om verschillende aspecten en cellen en levende wezens te beschrijven en te verklaren.
Borgsloot	Borgwatering	De Borgsloot, samen met de bijbehorende dijk ook wel kortweg Borg genoemd, is een waterloop ten oosten van de Nederlandse stad Groningen aan de noordgrens van de voormalige kerspelen Middelbert, Engelbert en Westerbroek.
Boterdiep	Botterdaip	Het Boterdiep (Gronings: Botterdaip) is een kanaal in de provincie Groningen, lopend van de haven van Uithuizen tot het Van Starkenborghkanaal bij Noorderhoogebrug.
Bourtangerkanaal		Het Bourtangerkanaal is een zijtak van het Ruiten-Aa-kanaal in Groningen.
Burgerlijk Wetboek		Het Burgerlijk Wetboek is een Nederlands wetboek en maakt deel uit van het Nederlandse burgerlijk recht.
CEMT-classificatie	CEMT-klasse CEMT-klasses cemt-classificaties	Indeling van binnenvaartschepen in een beperkt aantal standaardtypen.
Cascading Style Sheets		Cascading Style Sheets (afgekort tot CSS), stijlbladen, zijn een mogelijkheid om de vormgeving van webpagina's los te koppelen van hun feitelijke inhoud en centraal vast te leggen.
Centraal Bureau voor de Statistiek code	CBS code CBS codes Centraal Bureau voor de Statistiek codering Centraal Bureau voor de Statistiek coderingen cbs code cbs codes cbs-code cbs-codes	Alle gebieden hebben naast een naam ook een CBS-code. Deze is meestal opgebouwd uit 2, 3 of 4 cijfers. Bij internationale vastgestelde coderingen worden de cijfers voorafgegaan door de letters ‘NL’.
Centrale Distributie Laag		De centrale distributielaag (CDL) zorgt ervoor dat de gegevens van de waterschappen als een landelijk beeld worden gepresenteerd.
Chemical Abstracts Service registry number		Een codering van de stof die herkenning mogelijk maakt van identieke stoffen met verschillende handelsnamen.
Chemical Entities of Biological Interest		Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI) is een vrij beschikbaar woordenboek van moleculaire entiteiten gericht op 'kleine' chemische verbindingen.
Citrix		Citrix is een Amerikaans softwarebedrijf, gespecialiseerd in virtualisatie, netwerken en Software as a Service.
Computer-aided design	cad	Computer-aided design (CAD) is het ontwerpen van onder meer constructies en apparaten met behulp van computerprogramma's.
Cross Origin Resource Sharing	cors	Cross Origin Resource Sharing is een mechanisme dat gebruik maakt van HTTP headers om een browser te laten weten dat een web applicatie die op domein A draait, toestemming heeft om toegang te krijgen tot geselecteerde bronnen en informatie van een server die op domein B draait.
D-HYDRO Suite	D-HYDRO	De D-HYDRO Suite is de opvolger van Simona (Waqua, Triwaq) en Delft3D 4 voor toepassing op de Nederlandse markt. Deze suite is gebaseerd op een rijke historie sinds de eerste Rijkswaterstaat (RWS) modellen uit 1968. D-HYDRO Suite maakt het mogelijk om (twee-dimensionale) simulaties te maken van overstromingen, stormvloeden, orkanen, golven, sediment transport en morfologie, waterkwaliteit en ecologie.
DAMO Afvalwaterketen	DAMO AWK DAMO-AWK	Het datamodel ‘DAMO Afvalwaterketen’ maakt het voor waterschappen mogelijk om de gegevens over de afvalwaterketen uniform op te slaan. Daarmee zijn de gegevens in de DAMO-database gebruiksvriendelijk en efficiënt beschikbaar voor het primaire proces.
DAMO Algemeen	damo algemeen	Hieronder vallen algemene gegevens zoals Metadata en verwijzingen naar IMWA Geo-Object en de leggers.
DAMO Keringen		Het datamodel ‘DAMO Keringen’ bestaat uit een gestandaardiseerd datamodel van de waterkering alsmede tools waarmee een database gecreëerd, gevuld en ontsloten wordt. Het maakt het voor de waterschappen mogelijk om hun gegevens uniform op te slaan. Daarmee zijn de gegevens in de DAMO-database gebruiksvriendelijk en efficiënt beschikbaar voor het eigen primaire proces.
DAMO Systeem	damo systeem	DAMO-overzichtstabellen, beschikbaar voor de afnemers van DAMO Fysiek.
DAMO Watersysteem		DAMO Watersysteem is het nieuwe gestandaardiseerde datamodel voor de watersysteemgegevens van de waterschappen. Het maakt het de deelnemende waterschappen mogelijk om hun gegevens uniform op te slaan. Daarmee is de verzamelde informatie gebruiksvriendelijk en efficiënt beschikbaar voor de eigen primaire bedrijfsprocessen.
DAMO functioneel model		Diagram van het object met de relaties naar andere objecten in DAMO.
DAMO objectenhandboek		Objectenhandboek van DAMO met daarin alle objecten die onderdeel uit maken van DAMO Watersysteem en DAMO Keringen.
DEEP	deep	DEEP staat voor Data science & Engineering Expert Programma.
DIN opgelost anorganisch stikstof	opgelost anorganisch stikstof	Alle stikstof van anorganische oorsprong die in opgeloste vorm aanwezig is.
DIT-riool	DIT-riolen	Drainage transportriool, gecombineerde grondwater-, hemelwaterafvoer en -infiltratie.
DON opgelost organisch stikstof	opgelost organisch stikstof	Alle stikstof van organische oorsprong die in opgeloste vorm aanwezig is.
DT-riool	DT-riolen	Drainage transportriool, gecombineerde grondwater- en hemelwaterafvoer.
DWA perceelaansluitleiding	DWA perceelaansluitleidingen	Transport van vuilwater vanaf het perceel.
Data Afspraken Modelmatig Ondersteund Fysiek	DAMO Fysiek DAMO-fysiek	DAMO Fysiek is de vertaling van het logische datamodel naar een fysieke realisatie inclusief de benodigde installatie- en upgrade procedure.
Data Afspraken Modelmatig Ondersteund Logisch	DAMO Logisch	DAMO Logisch is het beschrijvende datamodel met alle definities van de objecten en attributen en is als dit objectenhandboek beschikbaar voor iedereen.
Data Afspraken Modelmatig Ondersteunt	DAMO Data Afspraken Modelmatig Ondersteund damo's	DAMO (of voluit: Data Afspraken Modelmatig Ondersteund) is het datamodel van en voor de waterschappen, waarin de kerngegevens voor de primaire processen en de wettelijke verplichtingen gestandaardiseerd staan omschreven.
Data Protection Impact Assessment	gegevensbeschermingseffectbeoordeling	Een Data Protection Impact Assessment (afgekort: DPIA) is een instrument om vooraf de privacyrisico’s van een gegevensverwerking in kaart te brengen. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) stelt een DPIA voor sommige organisaties verplicht.
Datastromen		Data is de fundering van de besluitvorming binnen de waterschappen. De digitalisering versnelt en is onomkeerbaar. De waterschappen beschouwen informatie als onmisbare productiefactor. Het vraagt de waterschappen hun data op orde te hebben om ook in de toekomst hun taken zo goed mogelijk uit te kunnen voeren.
De Biks		De Biks is een poldermolen van de Onnerpolder en staat ten oosten van Onnen nabij het Drentsche Diep in de provincie Groningen.
De Drentsche Hoofdvaart	Drentsche Hoofdvaart Drentse Hoofdvaart Smildervaart	De Drentsche Hoofdvaart (soms: Drentse Hoofdvaart) is het verbindingskanaal van het Meppelerdiep en de Reest in Meppel naar het Noord-Willemskanaal bij Assen, in de Nederlandse provincie Drenthe. Voor bijna de helft van zijn lengte bevindt zich aan beide zijden van het kanaal lintbebouwing van het dorp Smilde.
De Groeve		De Groeve, vroeger ook Schildgroeve of Damstermaar, is een kanaal in de provincie Groningen dat van het Schildmeer tot Appingedam loopt.
De Witte Molen		De Witte Molen is een poldermolen bij het dorp Glimmen in de provincie Groningen.
Delta		Delta is een plugin op Erdas Imagine, ontwikkeld door Imagem om mutaties in het terrein op te sporen middels remote sensing technieken.
Deltaplan	Deltaplannen deltaplan deltaplannen	Nederland is een laaggelegen land, dat kwetsbaar is voor overstromingen en de gevolgen van klimaatverandering. De overheid wil Nederland nu en in de toekomst beschermen tegen overstromingen, zorgen voor voldoende zoetwater en bijdragen aan een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting van ons land.
Deltaplan Agrarisch Waterbeheer		Het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer is opgesteld door de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO), met als doel een bijdrage te leveren aan de wateropgaven in agrarische gebieden en het realiseren van een economisch sterke en duurzame landbouw.
Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie		Door klimaatverandering neemt de kans op wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen toe. Dat levert risico’s op voor onze economie, gezondheid en veiligheid. Het is van groot belang dat Nederland zich aanpast aan deze veranderingen. Dat kan onder meer door het klimaatbestendig en waterrobuust inrichten van onze bebouwde en landelijke gebieden. In het Deltaprogramma wordt hieraan gewerkt onder de noemer ‘ruimtelijke adaptatie’.
Deltaplan Waterveiligheid		In het Deltaplan Waterveiligheid staan alle onderzoeken, maatregelen en voorzieningen om Nederland te beschermen tegen overstromingen. Het plan is ingevuld voor de komende zes jaar en voor de zes jaar daarna op hoofdlijnen. Het biedt ook een doorkijk tot 2050.
Deltaplan Zoetwater	Deltaplan Zoet Water	Een nationaal plan ten behoeve van het ontwikkelen van een strategie voor een duurzame zoetwatervoorziening in Nederland voor de lange termijn die economisch doelmatig is.
Deltaprogramma	Nationaal Deltaprogramma deltaprogramma nationaal Deltaprogramma	Het Deltaprogramma bevat maatregelen om op korte termijn de veiligheid van onze delta op orde te krijgen en biedt houvast voor de voorbereiding op de toekomst.
Deltawet	deltawet	Wet van 8 mei 1958, Staatsblad 246, houdende de afsluiting van de zeearmen tussen de Westerschelde en de Rotterdamse waterweg en de versterking van de hoogwaterkering ter beveiliging van het land tegen stormvloeden (laatstelijk gewijzigd bij de Wet van 29 juni 1977, Staatsblad 415).
Differentiële Global Navigation Satellite System		DGNSS staan voor differentiële Global Navigation Satellite System. Bij deze techniek wordt de nauwkeurigheid van de gebruikerspositie verbeterd door middel van correctiedata van een referentiestation of referentienetwerk. In tegenstelling tot RTK wordt alleen gebruik gemaakt van codemetingen, waardoor de nauwkeurigheid blijft steken op 20 tot 50 centimeter.
Differentiële Global Position System		DGPS staat voor respectievelijk differentiële GPS. Bij deze techniek wordt de nauwkeurigheid van de gebruikerspositie verbeterd doormiddel van correctiedata van een referentiestation of referentienetwerk.
Digitaal Stelsel Omgevingswet		Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) bestaat uit lokale systemen van overheden en de onderdelen van de landelijke voorziening (DSO-LV), zoals het Omgevingsloket.
Distributed denial of service aanval	Ddos Denial-of-service-aanval distributed-denial-of-service-aanval	Denial-of-service-aanvallen (DoS-aanvallen) en distributed-denial-of-service-aanvallen (DDoS-aanvallen) zijn pogingen om een computer, computernetwerk of dienst niet of moeilijker bereikbaar te maken voor de bedoelde klanten. Het verschil tussen een 'gewone' DoS-aanval en een distributed-DoS-aanval is dat in het laatste geval meerdere computers tegelijk de aanval op hun doelwit uitvoeren.
Documentaire Informatie Voorziening	D.I.V. d.i.v. div documentaire informatie voorziening	Documentaire Informatievoorziening is het beheren, archiveren, registreren en beschikbaar stellen van documenten binnen een organisatie.
Dollard	Dollart Dollert Dullert Ol Tjoard	Inham van de Noordzee tussen de kust van Groningen en de Duitse provincie Ost-Friesland.
Drentsche Aa	Drentse Aa	De Drentsche Aa is een beek in Nederland die door de provincies Groningen en Drenthe stroomt. Deze wordt beschouwd als de enige Nederlandse beek van enige omvang die (grotendeels) zijn oorspronkelijke meanderende loop heeft behouden.
Droge Voeten 2050	droge voeten 2050	Project waarbinnen is onderzocht of vanwege de klimaatveranderingen in de toekomst aanvullende maatregelen nodig zijn om wateroverlast langs onze boezemsystemen te voorkomen.
Dublin Core	DC	De Dublin Core (DC) is een standaard voor het beschrijven van content op het internet. Dit omvat zowel geschreven teksten op webpagina's als content in XML-formaat. Ook video's en geluidsfragmenten kunnen met de Dublin Core beschreven worden.
DuikerSifonHevel		Tabel in DAMO waar duikers, sifons en hevels worden opgeslagen.
Duitse hardheid	hardheid van water hardheid water waterhardheid	De hardheid uitgedrukt in milligram calciumoxide per liter.
ECW Header Editer		Applicatie waarmee de projectie aan de ECW of JPEG2000 bestand kan worden vastgelegd of aangepast.
EEQ17b-estradiol equivalenten		Mate voor de hormoonverstorende activiteit door deze uit te drukken ten opzichte van het natuurlijke oestrogene hormoon 17b-estradiol
EPSG geodetic parameter dataset	EPSG:	EPSG Geodetic Parameter Dataset (ook EPSG-register ) is een openbaar register van ruimtelijke referentiesystemen , aardelipsoïden , coördinaattransformaties en gerelateerde meeteenheden . Elke entiteit krijgt een EPSG-code toegewezen tussen 1024-32767, samen met een standaard machineleesbare bekende tekst (WKT) -weergave . De dataset wordt actief onderhouden door de IOGP Geomatics Committee.
ERDAS IMAGINE File Format	.img IMG	ERDAS Imagine is een softwarepakket dat is ontworpen voor het werken met GIS raster data. Het kent een eigen binair ‘img’-formaat voor afbeeldingen.
Eems	Ems	De Eems (Duits: Ems) is een rivier die stroomt door het noordwesten van Duitsland en bij haar monding via de Dollard en Westereems aan het noordoosten van Nederland grenst. Zij loopt door de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen (Eemsland). Zij ontspringt in de Senne (bij het Teutoburgerwoud in Duitsland, zuidelijk van Bielefeld) en mondt via de Waddenzee uit in de Noordzee. In de Waddenzee loopt hoofdarm van de Eems over het wad als Westereems tussen de eilanden Rottumeroog en Borkum door; het zeegat aan de andere zijde van Borkum, tussen dit eiland en Juist heet Oostereems. De Dollard is niet het estuarium van de Eems, maar het estuarium van de Westerwoldsche Aa en dus en zijbaai van de monding van de Eems.
Eems Dollard Regio		De Eems Dollard Regio (EDR) is een grensoverschrijdend openbaar lichaam in het noordelijkste Nederlands-Duitse grensgebied en werd opgericht in 1977. Het doel van de EDR is om als informatie- en coördinatiepunt de samenwerking tussen de provincies Groningen, Drenthe en Friesland, alsmede aan Duitse kant de Landkreise in Oost-Friesland, de Landkreis Emsland, de Landkreis Friesland en de Landkreis Cloppenburg te ondersteunen en bestaande contacten te intensiveren. Daardoor moeten de voordelen van een aaneengroeiend Europa op verschillende terreinen worden herkend, ondersteund en benut. Het kantoor is gevestigd aan de Nederlands-Duitse grens te Bad Nieuweschans.
Eemskanaal		Kanaal van Delfzijl naar Groningen, bevaarbaar voor zeeschepen tot 2000 BRT.
Eemsmonding	Eemsmondgebied	De Eemsmonding is het gebied waar de Eems uitmondt in de Waddenzee en Noordzee op de grens van Nederland en Duitsland. Het is de benedenloop van de Eems en omvat het gebied van de Dollard en de vaargeulen richting zee.
Enhanced Automatic Terrain Extraction	EATE Enhanced ATE dense matching	Enhanced Automatic Terrain Extraction (dense matching) is een techniek om uit stereo luchtfoto's een puntenwolk te genereren. De overlap tussen de stereofoto's moet minimaal 80% zijn in de vliegrichting en 60% tussen de verschillende vliegbanen.
Enhanced Compression Wavelet	.ecw ecw	ECW (Enhanced Compression Wavelet) is een gecomprimeerd bestandsformaat dat geoptimaliseerd is voor de opslag van satelliet- en luchtfoto's. Het is ontwikkeld door Earth Resource Mapping en nu eigendom van ERDAS, onderdeel van Intergraph.
Enhanced Compression Wavelet versie 2	ECW versie 2 ECW-versie 2 ecw2	ECW2 (Enhanced Compression Wavelet versie 2) is een gecomprimeerd bestandsformaat dat geoptimaliseerd is voor de opslag van satelliet- en luchtfoto's. Het is ontwikkeld door Earth Resource Mapping en nu eigendom van ERDAS, onderdeel van Intergraph.
Enhanced Compression Wavelet versie 3	ECW versie 3 ECW-versie 3 ecw3	ECW3 (Enhanced Compression Wavelet versie 3) is een gecomprimeerd bestandsformaat dat geoptimaliseerd is voor de opslag van satelliet- en luchtfoto's. Het is ontwikkeld door Earth Resource Mapping en nu eigendom van ERDAS, onderdeel van Intergraph.
Environmental Systems Research Institute	Esri	Esri (Environmental Systems Research Institute ) is een internationale leverancier van geografisch informatiesysteem (GIS) software, web GIS en geodatabank applicaties. Het bedrijf heeft zijn hoofdkantoor in Redlands , Californië .
Erdas Imagine		Remote sensing, fotogrammetrische en GIS-gerelateerde applicatie.
Erfgoedwet	erfgoedwet	De Erfgoedwet, voluit; Wet van 9 december 2015, houdende bundeling en aanpassing van regels op het terrein van cultureel erfgoed, is een Nederlandse wet gericht op de bescherming van (erfgoed) collecties van nationaal belang.
Esfenvaleraat	esfenvaleraat	Esfenvaleraat (ISO-naam) is een insecticide.
Europees Terrestrisch Referentiesysteem 1989		Het Europees Terrestrisch Referentiesysteem 1989 (ETRS89) is een Europees geodetisch coördinatensysteem vastgelegd in 1989 dat vast verbonden is aan het stabiele Europese deel van de Euraziatische Plaat.
Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s		De Europese Richtlijn Overstromingsrisico's (ROR) dateert van november 2007 en heeft als doel de negatieve gevolgen van overstromingen voor de gezondheid van de mens, het milieu, het culturele erfgoed en de economische bedrijvigheid te beperken. In 2009 zijn de vereisten vanuit de richtlijn in de Waterwet opgenomen.
Europese Unie	eu	De Europese Unie (EU) is een uit 27 Europese landen bestaand statenverband. De EU vindt haar oorsprong in de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en de Europese Economische Gemeenschap, in 1958 gevormd door zes landen (België, de Bondsrepubliek Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland).
Europese kaderrichtlijn water		Door de EU (Richtlijn 2000/60/EG) dd 23 okt. 2000 vastgestelde richtlijn.
Europese richtlijn	EG-richtijn EG-richtlijnen Europese richtlijnen	Een Europese richtlijn is een wetgevend instrument van de Europese Unie.
Europese verordening	Europese verordeningen europese verordening europese verordeningen	Een Europese verordening is een wetgevend instrument van de Europese Unie. De verordening kent haar oorsprong in artikel 288 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.
Extensible Markup Language	.xml extensible markup language xml	Extensible Markup Language (XML) is een standaard van het World Wide Web Consortium voor de syntaxis van formele opmaaktalen waarmee men gestructureerde gegevens kan weergeven in de vorm van platte tekst. Deze presentatie is zowel machineleesbaar als leesbaar voor de mens. Het XML-formaat wordt gebruikt om gegevens op te slaan (zoals in het OpenDocument-formaat) en om gegevens over het internet te versturen.
FME	.fmw	FME ( F eature M anipulation E ngine) van Safe Software ( safe.com ) is ETL-software (Extract Transform Load) voor GIS-gegevens. Als desktopapplicatie is het een van de vele gepatenteerde GIS-software- opties, hoewel FME zich richt op het opschonen, transformeren en converteren van kaartgegevens tussen formaten , en gaat het minder om visualisatie of bewerking.
Fivelingopeil	Fivelingo peil Fivelingo-peil	Het Fivelingo peil was het referentiepeil, van het destijds aanwezige waterschap, ten opzichte van het Winschoterpeil. Het Fivelingo peil is 1,95m beneden het Winschoterpeil en daarmee -1,33m beneden Normaal Amsterdams Peil.
GLONASS		Global Navigation Satellite System is een Russisch satellietplaatsbepalingssysteem, vergelijkbaar met het Amerikaanse GPS, het Chinese BeiDou en het Europese Galileo.
GNU General Public License		De GNU General Public License of kortweg de GPL is een copyleftlicentie voor software, bedacht door Richard M. Stallman van GNU, die (in het kort) stelt dat je met de software mag doen wat je wilt, inclusief aanpassen en verkopen, mits je dat recht ook doorgeeft aan anderen en de auteur(s) van de software vermeldt.
GRASS GIS	GRASS	Geografisch hulpbronnenanalyse ondersteuningssysteem (gewoonlijk GRASS GIS genoemd ) is een geografisch informatiesysteem (GIS) softwarepakket dat wordt gebruikt voor geospatiaal gegevensbeheer en analyse, beeldverwerking, het produceren van grafische afbeeldingen en kaarten, ruimtelijke en temporele modellering en visualisatie. Het kan raster- , topologische vector- , beeldverwerking- en grafische gegevens verwerken.
Galileo	GALILEO Galileo (navigatiesysteem)	Galileo is het niet-militaire wereldwijde satellietnavigatiesysteem (GNSS) dat gebouwd wordt door de Europese Unie (EU) in samenwerking met de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA.
Gegevens Knooppunt Groningen		In de regio Groningen is een initiatief ontstaan om allerlei gegevens op het gebied van wonen, duurzaamheid, energie en water samen te brengen in één gegevensknooppunt: het Gegevens Knooppunt Groningen (GKG). Verschillende organisaties, zoals provincies, gemeenten en waterschappen, brengen gegevens op één punt bijeen. GKG is een verbindingspunt, een vraagbaak en een basisvoorziening.
Gegevensknooppunt Waterschappen	GkW gegevensknooppunt waterschappen	Knooppunt waar informatie van alle waterschappen geharmoniseerd beschikbaar wordt gesteld aan de ingeland.
Gegevenswoordenboek Stedelijk Water	GWSW	Het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water (GWSW) is een open standaard voor het eenduidig uitwisselen en ontsluiten van gegevens in het stedelijk waterbeheer.
Gemeenschappelijk landbouwbeleid		Het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) is het landbouwbeleid van de Europese Unie en bestaat sinds medio 1999 uit twee pijlers: de marktordening en de plattelandsontwikkeling.
General Packet Radio System		General Packet Radio System, een dienst gebaseerd op GSM, welke het verstrekken van datapakketten over een internetverbinding mogelijk maakt.
GeoPackage	geopackage	Geopackage is een op SQLite gebaseerde internationale open standaard waarmee je geografische informatie kunt uitwisselen.
Geocat		GeoCat biedt geavanceerde software en oplossingen, professionele ondersteuning en opleidingen voor het eenvoudig en efficiënt publiceren van geografische gegevens op internet.
Geocat Bridge		GeoCat Bridge is een extensie voor ArcGIS Desktop en draait binnen ArcMap. Deze blogpost is bedoeld om meer in detail uit te leggen wat GeoCat Bridge doet. In het kort: met GeoCat Bridge kunt u de lagen van een ArcMap-kaartproject (MXD) naar GeoServer of MapServer publiceren als OGC Web Services ( WMS / WFS / WCS ) en de metagegevens van lagen publiceren naar de GeoNetwork- catalogus.
Geocompressor		GeoCompressor is een zeer snelle beeldmateriaal- en puntenwolkcompressie applicatie die specifiek ontworpen is om het aanmaken van ECW, JPEG2000 en HPC formaten (puntenwolken) te vereenvoudigen.
Geography Markup Language	.gml gml	Geography Markup Language (GML), ook bekend als ISO 19136, is een door het OGC opgestelde XML structuur voor de representatie van geografische (ruimtelijke en plaatsgebonden) informatie.
Geohydrologie	grondwaterhydrologie hydrogeologie	Wetenschap die het grondwater onderzoekt.
Geonetwork		Het GeoNetwork opensource (GNOS) project is een gratis en open source (FOSS) catalogiseerapplicatie voor ruimtelijk gerefereerde bronnen. Het is een catalogus met locatiegerichte informatie.
Geonovum		Geonovum is een overheidsstichting die zich bezig houd met de ontwikkeling en beheer van de generieke geo-standaarden & geo-informatie infrastructuur, kennisontwikkeling en de ondersteuning van het GI-beraad.
Geoserver	GeoServer GeoServers Geoservers	In computers is GeoServer een open-source server geschreven in Java waarmee gebruikers georuimtelijke gegevens kunnen delen, verwerken en bewerken.
Geoweb	geoweb	GeoWeb is een WebGIS-oplossing van Sweco en Esri Nederland en gebruikt geografische kaarten als basis.
Global Navigation Satellite System	global navigation satellite system gnss	Een wereldwijd systeem voor de bepaling van positie, tijd en snelheid bevattende een ruimte, grond en gebruikers segment
Global Positioning System	global positioning system	Een satelliet radio plaatsbepaling, navigatie en tijdbepaling systeem in beheer bij de Amerikaanse overheid
Google Chrome	Chrome	Google Chrome is een webbrowser ontwikkeld door Google.
Grevelingskanaal		Het Grevelingskanaal is een kanaal in de Nederlandse provincie Drenthe, dat het Kielsterdiep bij Bareveld verbindt met het Stadskanaal.
Groote Gat		Het Groote Gat is de hoofdvaargeul van de Dollard gelegen in de Eemsmonding.
HWA perceelaansluitleiding	HWA perceelaansluitleidingen	Transport van hemelwater vanaf het perceel.
HWA perceelaansluitleiding	HWA perceelaansluitleidingen	Transport van hemelwater vanaf het perceel.
Haren-Ruitenbroekkanaal	Haren-Rütenbrock-Kanal Ruitenbroekkanaal	Het Haren-Ruitenbroekkanaal of Ruitenbroekkanaal (Duits: Haren-Rütenbrock-Kanal, afgekort HRK) is een circa 14 kilometer lang kanaal dat het Ter Apelkanaal bij het Groningse Barnflair/Munnekemoer verbindt met de Eems bij het Nedersaksische Haren.
Het Internationale Stelsel van Eenheden	SI-stelsel	De eenheid van het Internationale Stelsel van eenheden, internationaal aangeduid als SI.
Het Waterschapshuis	HWH het waterschapshuis	Stichting van de gezamenlijke waterschappen gericht op samenwerking op het gebied van de informatievoorziening.
Hexagon		Hexagon AB is een wereldwijde technologiegroep met hoofdkantoor in Zweden.
Hexagon pointcloud	.hpc	HPC staat voor Hexagon Pointcloud en is een puntenwolk met een niet lossless compressie, maar uitermate geschikt om via Apollo Essentials te serveren.
Hondshalstermeer		Het Hondshalstermeer is een meer in Oostelijk Groningen ten zuiden van Wagenborgen en ten westen van Nieuwolda in de gemeente Oldambt.
Hoofdwateren Rijkswaterstaat	RWS-hoofdwater	Oppervlaktewaterlichaam dat is aangewezen in bijlage II, onderdeel 1, van het Waterbesluit.
Hoogeveense Vaart	Hoogeveensche Vaart Van Echtenskanaal Verlengde Hoogeveensche Vaart Verlengde Hoogeveense Vaart	De Hoogeveense Vaart met de verlenging Verlengde Hoogeveense Vaart is een kanaal in de Nederlandse provincie Drenthe dat loopt van het Meppelerdiep bij Meppel tot de Duitse grens bij Zwartemeer.
Hunsingopeil	Hunsingo peil	Het Hunsigo peil was het referentiepeil, van het destijds aanwezige waterschap, ten opzichte van het Winschoterpeil. Het Hunsigo peil is 1,55m beneden het Winschoterpeil en daarmee -0,93m beneden Normaal Amsterdams Peil.
Hunze	Drentsche Diep Oostermoersche Vaart Oostermoerse Vaart Schuyten diep	De Hunze is een beek gelegen in het grensgebied van Drenthe en Groningen, ten oosten van de Hondsrug.
Hunze en Aa's Eigen Informatiesysteem	HEI OHEI PHEI THEI	Geografisch informatie systeem van waterschap Hunze en Aa's. In deze registratie worden de legger- en beheerregister gegevens van het waterschap vastgelegd.
HyDAMO validatietool	HyDAMO validatie tool HyDAMO validatie tools HyDAMO validatietooling HyDAMO validatietools	De HyDAMO Validatietool is in de basis een (online) webservice (validation as a service) waarmee databestanden kunnen worden gevalideerd.
HyperText Markup Language	html	HyperText Markup Language (afgekort HTML) is een op SGML gebaseerde opmaaktaal voor de specificatie van documenten, voornamelijk bedoeld voor het wereldwijde web. Het is de standaard opmaaktaal voor webpagina's.
HyperText Markup Language 5	html5	HTML5 (HyperText Markup Language 5) is de nieuwste, afgewerkte versie van de HTML-standaard. Deze nieuwe taal bevat de functionaliteit van zowel HTML als XHTML.
HyperText Transfer Protocol Secure		HyperText Transfer Protocol Secure, afgekort HTTPS, is een uitbreiding op het HTTP-protocol met als doel een veilige uitwisseling van gegevens.
Hypertext Transfer Protocol		Hypertext Transfer Protocol (HTTP) is het protocol voor de communicatie tussen een webclient (meestal een webbrowser of een app) en een webserver. Dit protocol wordt niet alleen veel op het wereldwijde web gebruikt, maar ook op lokale netwerken (we spreken dan van een intranet).
IBA Klasse I	IBA Klasse I septic tank septic tanks septictank septictanks septische put septische putten	Een bijzondere septische put (septictank) welke gebaseerd dient te zijn op het lozingenbesluit bodembescherming.
IBA Klasse II	IBA klasse 2	IBA, verwijdert met name zwevende stoffen.
IBA Klasse IIIa	IBA Klasse 3 a IBA Klasse 3a IBA Klasse III a	IBA, verwijdert met name zwevende stoffen en stikstof.
IBA Klasse IIIb	IBA Klasse 3 b IBA Klasse 3b IBA Klasse III b	IBA, verwijdert met name zwevende stoffen, stikstof en fosfaat.
IJkdijk		De IJkdijk is een testfaciliteit waarin dijken, sensortechnologie voor dijken, en wetenschappelijke modellen voor dijken worden getest door een samenwerkingsverband van ongeveer vijftig bedrijven en een tiental overheidsorganen en kennisinstellingen.
IMWA_GeoObject	IMWA_GeoObjecten	Abstractie van een fenomeen in de werkelijkheid, dat direct of indirect isgeassocieerd met een locatie relatief ten opzichte van de aarde.
Image Station		De Image Station software suite maakt digitale fotogrammetrische productie workflows mogelijk, bestaande uit projectcreatie, -oriëntatie en triangulatie van lucht en satellietfoto’s.
Image Station Automatic Elevations Extended		Image Station Automatic Elevations Extended (AX) is een subapplicatie binnen Imagestation waarmee van de gemaakte modellen puntenwolken (las) gegenereerd kunnen worden.
Image Station Image Formatter	Image Formatter	ImageStation Image Formatter is een applicatie van Hexagon voor het opnieuw formatteren van (luchtfoto) afbeeldingen voor gebruik in de ImageStation-omgeving zodat uit de overlap tussen de beelden puntenwolken gegenereerd kunnen worden.
Image Station Manager		Met Image Station Manager wordt het fotogrammetrisch project (blockfile) wat is aangemaakt in Erdas Image geschikt gemaakt om er puntenwolken uit te kunnen genereren, door van de overlappen van de foto's modellen te maken.
Individuele Behandeling Afvalwater duiker	IBA duiker IBA duikers	Overstortleiding van een sceptictank of een iba naar een primaire watergang of secundaire watergang.
Infor EAM		Infor EAM is een onderhoudsbeheersysteem wat gebruikt wordt bij waterschap Hunze en Aa's.
Informatiehuis Water	Het Informatiehuis Water	Het Informatiehuis Water (IHW) is een samenwerkingsverband tussen het Rijk, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de waterschappen en is opgericht in 2010. IHW beheert de Aquo-standaard.
Informatiemodel Metingen		Het Informatiemodel Metingen (IM Metingen) is het nieuwe model binnen Aquo voor het uitwisselen van water gerelateerde meetgegevens.
Informatiemodel Water	Informatie model water	Het Informatiemodel Water (IMWA) is dé Nederlandse standaard voor de uitwisseling van geografische gegevens in het waterbeheer.
Informatiemodel Water Kern		Kernonderdelen van het informatiemodel Water.
Informatiemodel Water Normen		Voorafgaand aan de ontwikkeling van de biologische toetsingsmodule in Aquo-kit is binnen het IHW een informatiemodel voor Normen ontwikkeld: IMWA Normen. Dit model is grotendeels gebaseerd op het oude UM Aquo normen.
Informatiemodel Water Profielen
Informatiemodel Water Watersysteem		Het model IMWA Watersysteem is ontwikkeld om standaard uitwisseling van geografische gegevens over het oppervlaktewatersysteem te faciliteren.
Informatiemodel Water Waterveiligheid		Het Informatiemodel Water Waterveiligheid (IMWA Waterveiligheid) is het model voor onder andere het toetsen (WTI) en versterken (HWBP) van waterkeringen.
Infrastructure for Spatial Information in the European Community	Inspire inspire	INSPIRE is "een EU-initiatief om een infrastructuur voor ruimtelijke informatie in Europa tot stand te brengen die erop gericht is om ruimtelijke of geografische informatie toegankelijker en interoperabeler te maken voor een breed scala aan doeleinden ter ondersteuning van duurzame ontwikkeling "
Inlaat met vlotterunit	inlaten met vlotterunits vlotterinlaat vlotterinlaten vlotterstuw vlotterstuwen vlotterunits	Een inlaat met vlotterunit is een water regulerend kunstwerk wat is in te zetten als volledig automatisch werkend inlaatwerk, waarbij het onderpand op peil wordt gehouden. Hierbij is geen stroomtoevoer nodig.
Integraal Maatregelenplan Zuidlaardermeer	imz	In het IMZ zijn doelen en zes maatregelpakketten voor het gebied beschreven.
Interferometric synthetic-aperture radar	Interferometrische synthetische apertuurradar	Interferometrische synthetische apertuurradar, afgekort InSAR (of verouderd IfSAR ), is een radartechniek die wordt gebruikt in geodesie en teledetectie.
Internationale Organisatie voor Standaardisatie	ISO	De Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) is een internationale organisatie die normen vaststelt. De organisatie is een samenwerkingsverband van nationale standaardisatieorganisaties in 163 landen.
JPEG	.jpeg .jpg JFIF	JPEG (Joint Photographic Experts Group) is een compressiemethode met verlies; JPEG-gecomprimeerde afbeeldingen worden meestal opgeslagen in de bestandsindeling JFIF (JPEG File Interchange Format). De bestandsnaamextensie JPEG / JFIF is JPG of JPEG .
JPEG 2000	JP2 JPEG2000 Jpeg2000 jp2	JPEG 2000 is een compressiestandaard die zowel verliesvrije als verliesgevende opslag mogelijk maakt. De gebruikte compressiemethoden verschillen van die in standaard JFIF / JPEG; ze verbeteren de kwaliteit en compressieverhoudingen, maar vereisen ook meer rekenkracht om te verwerken.
Japanse duizendknoop		De Japanse duizendknoop (Fallopia japonica, synoniemen: Reynoutria japonica, Polygonum cuspidatum) is een plant uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). De plant komt oorspronkelijk uit Japan, maar doet het ook in streken elders op de wereld erg goed.
Java	Java (programmeertaal) java	Java is een objectgeoriënteerde programmeertaal. Java is een platformonafhankelijke taal die qua syntaxis grotendeels gebaseerd is op de (eveneens objectgeoriënteerde) programmeertaal C++. Java beschikt echter over een uitgebreidere klassenbibliotheek dan C++.
JavaScript Object Notation	JSON json	JSON of JavaScript Object Notation, is een gestandaardiseerd gegevensformaat. JSON maakt gebruik van voor de mens leesbare tekst in de vorm van data-objecten die bestaan uit een of meer attributen met bijbehorende waarden. Het wordt hoofdzakelijk gebruikt voor uitwisseling van data tussen server en webapplicatie, als een alternatief voor XML.
Kabels en Leidingen Informatie Centrum	KLIC melding KLIC meldingen klic klic melding klic meldingen	KLIC (Kabels en Leidingen informatiecentrum) is een landelijke stichting van kabel- en leidingbeheerders. KLIC vervult een rol in de informatievoorziening en zet zich op andere wijze in ter voorkoming van schades door grondwerkzaamheden.
Kadaster		Het kadaster is een van overheidswege bijgehouden openbaar register van registergoederen, waaronder onroerende zaken, en de daarop gevestigde rechten. Tevens wordt de term gebruikt om de dienst aan te duiden die met het beheer van een dergelijk register is belast. Het kadaster is dan ook de informatiebron voor degenen die gegevens van bepaalde percelen willen weten.
Kaderrichtlijn Water	Kader Richtlijn Water	De Kaderrichtlijn Water is een Europese richtlijn die voorschrijft dat de waterkwaliteit van de Europese wateren vanaf 2015 aan bepaalde eisen moet voldoen.
Kaderrichtlijn Water Grondwaterlichaam	KRWGrondwaterlichaam KRWGrondwaterlichamen Kaderrichtlijn Water Grondwaterlichamen	Een grondwaterlichaam waarop getoetst moet worden of er aan de KRW doelstellingen voldaan wordt.Een grondwaterlichaam is een afzonderlijke grondwatermassa in een of meer watervoerende lagen.
Kaderrichtlijn Water maatregel	KRWMaatregelen Kaderrichtlijn Water maatregelen	Actie die genomen moeten worden om de doelstellingen van een KRW-waterlichaam te halen.
Kaderrichtlijn Water monitoring locatie	KRWMonitoringlocatie Kaderrichtlijn Water monitoring locaties
Kaderrichtlijn Water monitoring locatie grondwater	KRWMonitoringlocatiesGW Kaderrichtlijn Water monitoring locaties grondwater
Kaderrichtlijn Water monitoring locatie oppervlaktewater	KRWMonitoringlocatiesOW Kaderrichtlijn Water monitoring locaties oppervlaktewater
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewater stilstaand	KRWOppervlaktewaterStilstaand	De kleinste hydrologische eenheid, gekenmerkt door uniform watertype, status en menselijke belasting, tevens basiseenheid van de gebiedscontext waarop de KRW-doelstellingen getoetst worden (Aquo). Een onderscheiden oppervlaktewater van aanzienlijke omvang, zoals een meer, een waterbekken, een stroom, een rivier, een kanaal, een deel van een stroom, rivier of kanaal, een overgangswater of een strook kustwater. Bij stilstaand water gaat het om meren, kanalen, Sloten.
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewater stromend	KRWOppervlaktewaterStromend	De kleinste hydrologische eenheid, gekenmerkt door uniform watertype, status en menselijke belasting, tevens basiseenheid van de gebiedscontext waarop de KRW-doelstellingen getoetst worden (Aquo). Een onderscheiden oppervlaktewater van aanzienlijke omvang, zoals een meer, een waterbekken, een stroom, een rivier, een kanaal, een deel van een stroom, rivier of kanaal, een overgangswater of een strook kustwater. Bij stromend water gaat het om rivieren en beken.
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam	KRWOppervlaktewaterlichamen Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichamen	Een oppervlaktewaterlichaam waarop getoetst moet worden of er aan de KRW doelstellingen voldaan wordt.
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam lijn	Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam lijnen	Een KRW-Oppervlaktewaterlichaam met een lijn als geometrische basisvorm.
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam vlak	Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam vlakken	Een KRW-Oppervlaktewaterlichaam met een vlak als geometrische basisvorm.
Kaderrichtlijn Water stroomgebied district	KRWStroomgebiedDistricten Kaderrichtlijn Water stroomgebied districten	Een deel van of het gehele stroomgebieddistrict volgens een administratieve indeling voor de KRW.
Kaderrichtlijn Water waterlichaam	KRWWaterlichamen Kaderrichtlijn Water waterlichamen	Een oppervlaktewaterlichaam of grondwaterlichaam waarop getoetst moet worden of er aan de KRW doelstellingen voldaan wordt.
Kanaal Veendam-Musselkanaal	kanaal Veendam Musselkanaal	Dit kanaal is het verlengde van het A.G. Wildervanckkanaal en loopt evenwijdig aan het Stadskanaal het loopt aan beide kanten dood op een stuw en gemaal.
Kerstvloed	kerstvloed	De Kerstvloed was een stormvloed die optrad in de nacht van 24 op 25 december 1717 en grote gevolgen heeft gehad voor de getroffen gebieden aan de Noordzeekust.
Kieldiep	Kielsterdiep	Het Kieldiep is een kanaal in de Provincie Groningen, tussen Hoogezand en Annerveenschekanaal.
Klimaatwet		Een klimaatwet is een wet die reeds in verschillende landen is aangenomen of waarvoor een voorstel bestaat in andere landen. Het doel is om doelstellingen vast te leggen om de klimaatverandering tegen te gaan. Er bestaat reeds een klimaatwet in onder andere Nederland, Zweden, Finland en Frankrijk.
Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland.		Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) Nederland is een Nederlandse ondernemers- en werkgeversorganisatie voor akkerbouwers en tuinbouwers.
Landelijk Grondgebruikbestand Nederland		Het LGN is een raster bestand dat het landgebruik van Nederland weergeeft voor een specifiek referentiejaar, gegenereerd door Wageningen Environmental Research.
Landelijk Grondwater Register		Het Landelijk Grondwater Register bevat gegevens over vergunningen en meldingen rond grondwateronttrekking uit of infiltraties in de Nederlandse bodem.
MY-LEX Overheid	MY LEX MY-LEX	MY-LEX Overheid® biedt geïntegreerd toegang tot al uw eigen databanken. Hierbij kunt u denken aan uw eigen, intern informatiesysteem, uw website en GEO-informatie. MY-LEX Overheid® beschikt bovendien als een standaard onderdeel over een groot aantal, voor de (decentrale) overheidsorganisaties belangrijke, openbare bronnen.
Managementteam	mt	In het MT zitten de secretaris directeur, de afdelingshoofden, de controller en de bestuurskundige. Het MT vergadert om de week op dinsdagmorgen onder voorzitterschap van de secretaris-directeur.
Map Exchange Document	.mxd	Bestanden met de extensie .mxd zijn ArcMap-documentbestanden.
Masterplan Kaden		Plan van het waterschap dat inzicht geeft in de staat van de boezemkaden, waar en op welke wijze kadeverbetering moet worden opgepakt en hoeveel geld daarmee is gemoeid.
Metamodel Informatie Modellering	MIM metamodel voor informatiemodellen	Met het metamodel voor informatiemodellen (MIM) is een gemeenschappelijk vertrekpunt opgesteld voor het maken van informatiemodellen. Het model bevat duidelijke afspraken over het vastleggen van gegevensspecificaties en biedt tegelijkertijd ruimte aan de verschillende niveaus van modellering. Bijzonder aan het model is dat de afspraken over meerdere bestuurslagen heen gaan.
Methodiek Interactieve Planning Waterbeheer	mipwa	MIPWA (Methodiek Interactieve Planning Waterbeheer) is het consortium rond een eenduidig grondwatermodel voor Noord-Nederland. Het omvat de vier noordelijke provincies: Groningen, Fryslân, Drenthe en Overijssel. MIPWA heeft tot doel een modelinstrument voor de deelnemende partijen beschikbaar te stellen en een werkwijze te faciliteren waarbij transparantie en reproduceerbaarheid kernwaarden zijn.
Microsoft Edge	Edge	Microsoft Edge (codenaam "Spartan") is een webbrowser ontwikkeld door Microsoft en inbegrepen in Windows 10, Windows 10 Mobile en Xbox One.
Moddermansdiep		Het Moddermansdiep is een afwateringskanaal in Over de Dijk (tussen Sellingen en Bourtange) in de gemeente Westerwolde in het oosten van de provincie Groningen.
Modelbuilder		ModelBuilder is een applicatie in Arcgis om modellen te maken, te bewerken en te beheren.
Mozilla Firefox	Firefox	Mozilla Firefox (kortweg Firefox) is een gratis, vrije en opensource-webbrowser ontwikkeld door het Mozilla-project en vrijwilligers. Firefox is gebaseerd op de Gecko-layout-engine uit het Mozilla-project. De naam is een Engelse bijnaam voor de rode of kleine panda.
Multimode glasvezelkabel	multi tube cable	Multimode kabel heeft een kern met een grote diameter die meerdere lichtmodi doorlaat. Dit betekent dat er meer soorten gegevens kunnen worden verzonden.
Mussel-Aa	Mussel Aa	De Mussel-Aa is een beek in Westerwolde in het oosten van de provincie Groningen. Ze loopt van Zandberg (ten zuiden van Musselkanaal) naar het noorden via Mussel en Onstwedde naar Wessinghuizen waar ze samenvloeit met de Ruiten-Aa.
Mussel-Aa-kanaal	Mussel Aa kanaal	Het Mussel-Aa-kanaal is een kanaal in de streek Westerwolde in de provincie Groningen. Het loopt van Musselkanaal naar Veelerveen waar het met het Ruiten-Aa-kanaal samenkomt en zijn weg tot Bad Nieuweschans vervolgt als B.L. Tijdenskanaal.
Musselkanaal		Het Musselkanaal is een kanaal in de provincie Groningen en vormt een onderdeel van de vaarweg Veendam-Stadskanaal-Ter Apel.
NAP-punt	nap-punt nap-punten	Punt waarvan de hoogte ten opzichte van Normaal Amsterdams Peil (NAP) bekend is en dat dient als referentiepunt voor de hoogtebepaling in het terrein.
NDVI methode		vaste, weldoordachte werkwijze om een bepaald doel te bereiken - werkwijze, systeem
NEN 2660	NEN-2600 NEN2660 nen 2660 nen-2660 nen2660	NEN 2660 is een NEN standaard met het doel om eenduidigheid te verschaffen over de (semantische) spelregels voor gegevensmodellen die de fysieke en ruimtelijke wereld van de gebouwde omgeving uitdrukken. Er zullen duidelijke kaders voor gegevensmodellen vastgesteld worden die toe te passen zijn in zowel het vastgoed- alsmede in de infrasector.
NEN 2660-1	NEN2660-1	NEN 2660-1 gaat in op de conceptuele modellen, die de basis vormen voor toekomst vaste, aanpasbare en uitbreidbare informatiemodellen.
NEN 2660-2	NEN2660-2	NEN 2660-2 gaat in op de praktische invulling, zijnde de configuratie, extensie en implementatie van de conceptuele modellen uit deel 1 in termen en concepten van Semantic Web en Linked Data. Daarbij vindt een uitwerking plaats van het top level model naar modellen die specifiek zijn voor de gebouwde omgeving.
NEN 3610 - Linked Data	NEN 3610 Linked Data
NEN 3610 basismodel voor informatiemodellen	NEN 3610 NEN3610 nen3610	NEN 3610, het Basismodel geo-informatie, beschrijft een geo-object als abstractie van een fenomeen in de werkelijkheid, dat direct of indirect is geassocieerd met een locatie relatief ten opzichte van de aarde.
NEN-EN	nen-en	Norm die door de Europese Commissie voor Normalisatie is geharmoniseerd.
NEN3610:2011		Basismodel geo-informatie
NH4+(-N) ammonium	ammonium	gereduceerde stikstofverbinding.
NH4-Nammoniak stikstof	Nammoniak stikstof nammoniak stikstof	Eerste stikstofverbinding in anorganische vorm gevormd door de afbraak van organische stof.
NLCS		NLCS is dé CAD-standaard van de Nederlandse GWW-sector. Deze open standaard bevat afspraken voor het omgaan met metadata, digitaal tekenen, het uiterlijk van de tekening en vooral de bestandsopbouw van tekenwerk.
Nationaal Bestuursakkoord Water		Met het NBW akkoord hebben de overheden vastgelegd op welke wijze, met welke middelen en langs welk tijdspad zij gezamenlijk de grote wateropgave voor Nederland in de 21e eeuw willen aanpakken.
Nationaal Bestuursakkoord Water toetsing wateroverlast	NBW toetsing NBW toetsing wateroverlast wateroverlast toetsing	Standaard werkwijze voor de toetsing van watersystemen aan de normen voor regionale wateroverlast.
Nationaal Georegister	nationaal georegister	Dit is een catalogus van de online geo-informatie in Nederland.
Nationaal Park Drentsche Aa	Nationaal Park Drentse Aa nationaal park Drentse Aa	Het Nationaal Park Drentsche Aa (voorheen Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa) is een nationaal park in de Nederlandse provincie Drenthe.
Nationaal Water Model	nationaal water model	Het Nationaal Water Model is een verzameling van bestaande, aan elkaar gekoppelde watermodellen.
Natura 2000	N2000 natura 2000	Een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de EU. Dit netwerk vormt de hoeksteen van het EU-beleid voor het behoud en herstel van de biodiversiteit.
Natura 2000-gebied	N2000-gebied N2000-gebieden Natura 2000 gebied Natura 2000 gebieden Natura 2000-gebieden	Gebied behorende tot het Natura 2000-netwerk.
Natuurnetwerk Nederland	Ecologische Hoofdstructuur ecologische hoofdstructuur nnn	Nederlands netwerk van bestaande en nieuw aan te leggen natuurgebieden (voorheen: Ecologische Hoofdstructuur), met als doel deze gebieden met elkaar en het omringende agrarische gebied beter te verbinden.
Nazca bodeminformatiesysteem	Nazca Nazca Bodem Nazca-i Bodem	Nazka bodem is een SaaS-dienst voor het beheren, vertalen en delen van milieu hygiënische data.
Nederlands Hydrologisch Instrumentarium		Het Nederlands Hydrologisch Instrumentarium (NHI) is de verzameling van software en data voor het ontwikkelen van grondwater- en oppervlaktewatermodellen voor Nederland op landelijke en regionale schaal.
Nederlands recht		Het Nederlands recht is het geheel van (gerechtelijk) afdwingbare en algemeen geldende maatschappelijke normen (rechtsregels) in Nederland.
Nederlandse Norm	NEN NEN norm NEN normen NEderlandse norm Nederlands Normalisatie-instituut	Norm die door de Stichting Nederlands Normalisatie-instituut is uitgegeven.
Nederlandse Overheid Referentie Architectuur		De Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) bevat principes, beschrijvingen, modellen en standaarden voor het ontwerp en de inrichting van de elektronische overheid. Het is een instrument dat door overheidsorganisaties kan worden benut in de verbetering van de dienstverlening aan burgers en bedrijven. De NORA is ontwikkeld in 2005 en is in 2009 NORA door het kabinet vastgesteld als norm voor de overheid. Sindsdien wordt deze met regelmaat aangevuld en geactualiseerd.
Noord-Willemskanaal	Noord Willemskanaal Willemsvaart	Het Noord-Willemskanaal (ook: Willemsvaart of kortweg Vaart) is de scheepvaartverbinding tussen de Drentsche Hoofdvaart ten westen van Assen (Asserwijk) en de stad Groningen (Zuiderhaven), ongeveer evenwijdig aan de A28. Het ligt in de Nederlandse provincies Drenthe en Groningen. Het kanaal is 38 km lang en heeft een diepte van 2 m.
Noordzee		De Noordzee is een randzee van de Atlantische Oceaan in het noordwesten van Europa, met een gemiddelde diepte van 94 meter. Ten zuiden van de Doggersbank bedraagt de diepte op de meeste plaatsen minder dan 50 meter.
Normaal Amsterdams Peil	N.A.P. NAP m.NAP mNAP n.a.p. nap	Het Nederlands standaard vergelijkingsvlak voor de hoogteligging. Het Normaal Amsterdams Peil (meestal afgekort tot NAP) is de referentiehoogte ofwel peil waaraan hoogtemetingen in Nederland worden gerelateerd. Het NAP staat sinds 1891 voor Normaal Amsterdams Peil. Het is ontstaan uit het Amsterdams Peil (AP), een van de vele lokale en regionale peilen die Nederland vóór de twintigste eeuw kende. Het AP was gebaseerd op het gemiddelde zomervloedpeil van het IJ, gemeten in de periode 1 september 1683-1684.
Normalized Difference Vegetation Index	Vegetatie index ndvi vegetatie-index	De Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) is een simpele grafische indicator die gebruikt wordt om remote sensing-data te analyseren.
Notepad++		Notepad++ is een vrije tekst- en broncode-editor voor programmeurs. Het programma is beschikbaar voor Windows en het wordt vrijgegeven onder de GPL.
Oldambt peil	Oldambtpeil	Het Oldambt peil was het referentiepeil, van het destijds aanwezige waterschap, ten opzichte van het Winschoterpeil. Het Oldambt peil is 1,93m beneden het Winschoterpeil en daarmee -1,31m beneden NAP.
Oldambtmeer		Het Oldambtmeer is een kunstmatig meer van ruim 800 hectare in de streek Oldambt. Het werd aangelegd in het kader van het Blauwestad-project rond de plek waar vroeger het Huningameer lag.
Omgevingsverordening	POV Provinciale Omgevingsverordening pov provinciale omgevingsverordening	De omgevingsverordening bevat alle provinciale regels voor de fysieke leefomgeving. Per provincie is er 1 omgevingsverordening die de bestaande verordeningen vervangt.
Omgevingswet	omgevingswet	De Omgevingswet is een wetsvoorstel van de Minister van Infrastructuur en Milieu. Het wetsvoorstel beoogt een verregaande vereenvoudiging van het huidige stelsel van wetgeving voor de ontwikkeling en het beheer van de leefomgeving (omgevingsrecht), door tientallen wetten en honderden regels te bundelen in één nieuwe wet.
Oosterdiep		Het Oosterdiep is een kanaal in de provincie Groningen en vormt een onderdeel van de vaarweg Veendam-Stadskanaal-Ter Apel.
Open Geospatial Consortium	OGC standaard OGC standaarden ogc ogc standaard ogc standaarden open geospatial consortium	Open Geospatial Consortium, Inc. (OGC) is een internationale organisatie zonder winstoogmerk, bestaande uit bedrijven, overheidsinstellingen en universiteiten, die de leiding heeft in de ontwikkeling van interoperabele standaarden voor georuimtelijke en plaatsgebonden diensten.
Open Java Development Kit		OpenJDK ( Open Java Development Kit ) is een gratis en open-source implementatie van het Java Platform, Standard Edition (Java SE).
Oppervlakte-afvoer model		Een model van oppervlakte-afvoer, ook wel neerslagafvoermodel genoemd, is een voorstelling van het deel van de waterkringloop dat de oppervlakte-afvoer van een hydrologisch opvanggebied betreft.
Oracle SQL Developer	SQL Developer SQL developer sql Oracle developer	Oracle SQL Developer is een gratis, geïntegreerde ontwikkelomgeving die de ontwikkeling en het beheer van Oracle Database in zowel traditionele als cloudimplementaties vereenvoudigt. SQL.
Oracle database	Oracle databasen Oracle databases	Oracle Database is een databasemanagementsysteem (RDBMS) en vlaggenschip van Oracle.
PON particulair gebonden organisch stikstof	particulair gebonden organisch stikstof	Alle stikstof van organische oorsprong die in particulair gebonden vorm aanwezig is.
POP3 subsidie	POP3 POP3+	Het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3) is een Europees subsidieprogramma dat op de ontwikkeling van een duurzame en concurrerende agrarische sector en een leefbaar platteland is gericht.
Passive Integrated Transponder	PIT-antenne PIT-tag PIT-taggen antenne visonderzoek pit pit antenne pit-antenne pit-systeem pit-systemen pit-tag pit-taggen vismigratie onderzoek zender onderzoek	Een Passive Integrated Transponder wordt door waterschap Hunze en Aa's gebruikt voor het onderzoeken van het functioneren van een vispassage. De regionale migratie bewegingen van de getagde vissen worden middels een pit-antenne gevolgd.
Pekel A	Pekel Aa	De Pekel A (ook Pekel Aa) is een riviertje tussen Oude Pekela en De Bult ten oosten van Winschoten waar het in de Westerwoldse Aa stroomt.
Pekelerhoofddiep	Pekelderdiep	Het Pekelerhoofddiep is een Nederlands kanaal in de provincie Groningen. Het is eigenlijk het in 1728 gedeeltelijk gekanaliseerd riviertje de Pekel A. Langs het kanaal liggen de lintdorpen Oude en Nieuwe Pekela.
Perfluoroctaansulfonaat	perfluoroctaansulfonaat pfos	Perfluoroctaansulfonaat is een schadelijke stof die veel werd toegepast in industriële- en consumentenproducten, zoals textiel, leer en papier. PFOS wordt ook vaak toegepast ter verlaging van de oppervlaktespanning van bijvoorbeeld blusschuim en verf.
Personeelszaken, Financiën & Bedrijfsvoering	PFB	Afdeling Personeelszaken, Financiën & Bedrijfsvoering
Planning- en controlcyclus		Sturingsmodel om de bedrijfsvoering te controleren en indien nodig bij te kunnen sturen, ten behoeve van het behalen van de doelstellingen.
Platform Open Overheidsinformatie	plooi	Het platform Open Overheidsinformatie zorgt ervoor dat overheidsinformatie makkelijk(er) te vinden is voor iedereen.
Poldermolen Kikkoman		De Kikkoman is een poldermolen nabij het Groninger dorp Kropswolde, dat in de Nederlandse gemeente Midden-Groningen ligt.
Polyetheen	HDPE LDPE PE-HD PE-LD polyethyleen	Het polymeer polyetheen is een veel gebruikt materiaal. Het is de meest gebruikte kunststof (plastic).
PostGIS	postgis	Postgis is een open source spatial database extensie voor PostgreSQL databases.
PostgreSQL		PostgreSQL is een vrije relationele-databaseserver, uitgegeven onder de PostgreSQL licence, gelijkwaardig aan de flexibele BSD-licentie. PostgreSQL is de verste object-relationele Open Source-database. PostgreSQL wordt ontwikkeld door een internationaal bedrijfsconsortium en wordt wereldwijd productief gebruikt.
ProcessPro		ProcessPro is een ...... ontwikkeld door CenterOne
Provinciaal Omgevingsplan	P.O.P. p.o.p. pop streekplan	Een streekplan of provinciaal omgevingsplan was tot de invoering van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening in 2008, een document dat in Nederland beschreef wat er met de ruimte in (een deel van) een provincie mocht gebeuren. Zo stond er in het streekplan onder meer waar steden en dorpen konden groeien en waar ruimte was voor landbouw, natuur en recreatie.
Provinciale Omgevingsverordening Waddenzeedijken	POV Waddenzeedijken	Projectoverstijgende Verkenning Waddenzeedijken. De waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s en Wetterskip Fryslân voeren de POV-Waddenzeedijken uit onder de paraplu van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. De POV bestaat uit twaalf onderzoeken naar innovatieve dijkconcepten langs de Waddenzee.
Provinciale Omgevingsvisie		De Provinciale Omgevingsvisie is een centraal visiedocument. De visie formuleert de belangen, ambities, rollen, verantwoordelijkheden en sturing van de provincie in het ruimtelijke domein.
Publieke Dienstverlening Op de Kaart		Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK) is een platform voor het ontsluiten van geodatasets van Nederlandse overheden.
Publiekrecht		Het publiekrecht geeft regels ten aanzien van de verhouding tussen de burger en de overheid.
Python (programmeertaal)	Python python	Python is een programmeertaal die begin jaren 90 ontworpen en ontwikkeld werd door Guido van Rossum, destijds verbonden aan het Centrum voor Wiskunde en Informatica (daarvoor Mathematisch Centrum) in Amsterdam.
QGIS		QGIS (voorheen ook Quantum-GIS) is een open source geografisch informatiesysteem (GIS). Het programma is beschikbaar voor verschillende platforms en besturingssystemen. Men kan geografische gegevens bekijken, bewerken en analyseren.
RTC-sturing	RTC-sturingen	Een geautomatiseerde besturingsmethode van rioolstelsels, pompen, gemalen en stuwen, gebaseerd op het continu waarnemen, vanuit een centrale post.
Real Time Kinematic		RTK staat voor Real Time Kinematic. Een veelvoorkomend acroniem voor deze speciale GPS-toepassing is RTOTF of Real Time On The Fly. RTK is een speciale vorm van DGPS. Bij DGPS wordt alleen gebruikgemaakt van gecodeerde informatie van de satellietsignalen, bij RTK wordt de fase van de satellietsignalen gebruikt, waarop deze codes zijn gemoduleerd.
Really Simple Syndication	RSS-feeds rss rss feeds rss-feeds	Really Simple Syndication (eenvoudige gelijktijdige publicatie), meestal afgekort tot RSS, is een familie van webfeedformaten.
Recht van de Europese Unie		De Europese Unie is uniek vergeleken met andere internationale organisaties in zoverre dat er een uiterst complex en hoog ontwikkeld systeem van intern recht bestaat dat supranationale werking en directe werking heeft binnen de autonome rechtsorde van de lidstaten (communautaire rechtsorde).
Recht van opstal	recht van opstal	Het recht van opstal (Latijn: superficies) is een zakelijk recht om in, op of boven een onroerende zaak die eigendom is van een ander rechtssubject, gebouwen, werken of beplantingen (de zogenaamde opstallen) in eigendom te hebben.
Recht van overpad	recht van voetpad	Recht van overpad of recht van voetpad is een erfdienstbaarheid waarmede een onroerende zaak - het dienende erf - ten behoeve van een andere onroerende zaak - het heersende erf - is bezwaard.
Regionale Energiestrategie	Nationaal Programma Regionale Energiestrategie	Gezamenlijke aanpak van partijen in een regio, om de energietransitie in hun regio te versnellen en daarmee bij te dragen aan de afspraken uit het Klimaatakkoord.
Reitdiep	Groninger Diep	Het Reitdiep (vroeger Groninger Diep geheten) is een diep dat van de stad Groningen (Noorderhaven) naar het Lauwersmeer loopt.
Relatief recht	persoonlijk recht relatief recht	Een relatief recht (ook wel persoonlijk recht genoemd) is een vermogensrecht dat slechts in relatie tot een of meer bepaalde rechtssubjecten kan worden uitgeoefend.
Resource Description Framework	RDF	Resource Description Framework of RDF is een standaard van het World Wide Web Consortium (W3C), oorspronkelijk ontworpen als een metadata-model, maar gaandeweg gebruikt als een formaat om gegevens in het algemeen voor te stellen en uit te wisselen.
Rijksdriehoekscoördinaten	EPSG: 28992 EPSG:28992 Rijksdriehoeksstelsel rijksdriehoeksstelsel	Coördinaten in het stelsel van de Rijksdriehoeksmeting of kortweg Rijksdriehoekscoördinaten (afkorting: RD-coördinaten) zijn de coördinaten in het geodetisch coördinatensysteem dat voor Europees Nederland op nationaal niveau wordt gebruikt als grondslag voor geografische aanduidingen en bestanden, zoals in een geografisch informatiesysteem (GIS) en op kaarten van het kadaster en andere overheden (zoals: Basiskaart Grootschalige Topografie (BGT), kadastrale kaart en topografische kaarten).
Rijksvaarweg	Rijksvaarwegen	Een rijksvaarweg is in Nederland een kanaal of rivier die aangelegd en onderhouden c.q. onderhouden wordt door Rijkswaterstaat in opdracht van de rijksoverheid. Ook de sluizen in deze vaarwegen worden geëxploiteerd en onderhouden door Rijkswaterstaat.
Ruimtelijke plannen	ruimtelijkeplannen.nl	Op Ruimtelijkeplannen.nl vindt u bestemmingsplannen, structuurvisies en algemene regels die gemaakt zijn door gemeentes, provincies en het Rijk.
Ruiten Aa	Ruetna Ruiten A	De Ruiten Aa is een beek in Oost-Groningen in de streek Westerwolde in Nederland. De beek begint bij Ter Apel en stroomt langs Sellingen, Vlagtwedde, Smeerling, Ter Wupping naar Wessinghuizen waar hij samen met de Mussel-Aa de Westerwoldse Aa vormt. Deze mondt bij Nieuwe Statenzijl uit in de Dollard.
Ruiten-Aa-kanaal	Ruiten Aa kanaal	Het Ruiten-Aa-kanaal is een kanaal in Groningen tussen Veelerveen en Ter Apel in de streek Westerwolde.
SDO geometry	SDO geometrie SDO-geometrie SDO-geometry SDO_GEOMETRY
SI-basiseenheid	SI-basiseenheden	Het eenhedensysteem SI definieert zeven SI-basiseenheden, ook wel SI-grondeenheden genoemd. Dit zijn fundamentele eenheden voor natuurkundige grootheden. Alle andere SI-eenheden zijn producten van machten van deze basiseenheden.
SOBEK	Sobek	SOBEK is een integrale softwareomgeving voor alle toepassingen en modellen zoals rivieren, delta's, afvoer- en irrigatiesystemen en stormen, met hydrodynamische 1D- en 2D-simulatie en robuuste rekenmethodes op elke schaal. SOBEK is eveneens onderdeel van het Nationaal Water Model.
SPIROsol		SPIROsol is de merknaam voor gegolfde spiraal gefelste plaatstalen buizen, die verzinkt en meestal van een coating zijn voorzien. SPIROsol duikers zijn ronde gegolfd stalen duikerbuizen.
Safari		Safari is een webbrowser die ontwikkeld is door Apple en beschikbaar is voor de besturingssystemen macOS, iOS en iPadOS.
Scheepvaartverkeerscentrum		Het ScheepvaartVerkeersCentrum (SVC) is het aanspreekpunt binnen Rijkswaterstaat voor alle scheepvaartzaken.
Schildmeer		Het Schildmeer is een meer gelegen in de streek Duurswold in de Nederlandse provincie Groningen tussen Schildwolde en Overschild. Door het meer stroomt het Afwateringskanaal van Duurswold. In het meer start verder het kanaaltje De Groeve.
Scholtenskanaal		Het Scholtenskanaal is een kanaal in de Nederlandse provincie Drenthe.
Schoon Water		Afdeling Schoon Water
Sentinel-1	Sentinel 1	De Sentinel-1-missie is een onderdeel van het Copernicus-programma van de Europese Ruimtevaartorganisatie. Er zijn in het totaal vijf Sentinelmissies, elk bestaande uit één of twee satellieten.
Server-Side Request Forgery	SSRF	In computerbeveiliging is server-side request forgery (SSRF) een type exploit waarbij een aanvaller misbruik maakt van de functionaliteit van een server waardoor deze toegang krijgt tot informatie in het rijk van die server of deze manipuleert die anders niet direct toegankelijk zou zijn voor de aanvaller.
Simple Knowledge Organization System	SKOS	SKOS (Simple Knowledge Organization System) is een algemeen datamodel om kennissystemen (Knowledge Organization Systems) intern als een thesaurus te organiseren en extern onderling op definities van concepten te kunnen vergelijken.
Simple Knowledge Organization System juridische extensie	SKOS juridische extensie SKOS-lex	De juridische extensie van SKOS (SKOS-lex) definieert de klassen en eigenschappen die nodig zijn om juridische constructies als skos-concepten te declareren.
Simple Knowledge Organization System thes	ISO THES ISO-THES SKOS thes SKOS-thes	ISO-THES is een SKOS-extensie voor de ISO 25964-thesaurusstandaard, die thesaurus -modelleringsconstructies biedt voor b.v. conceptgroepen, arrays, geordende lijsten en transitieve semantische relaties.
Simple Object Access Protocol	Simple Object Access Protocollen	Simple Object Access Protocol (SOAP) is een computerprotocol dat wordt gebruikt voor communicatie tussen verschillende componenten.
Slochter Ae		De Slochter Ae, vroeger ook Slochter Æ of Ee, Gronings: Slochter IJ, is een waterloop in de provincie Groningen, die oorspronkelijk de bovenloop van de rivier de Fivel vormde.
Slochterdiep	Rengersdiep	Het Slochterdiep, vroeger ook Rengersdiep, is een kanaal in de gemeente Midden-Groningen. Het 15 kilometer lange kanaal loopt in een bijna kaarsrechte lijn (met alleen een knik in het kanaal nabij Schaaphok) van Slochteren naar Ruischerbrug, waar het in het Eemskanaal uitmondt.
Sluizencomplex Nieuwe Statenzijl	keersluis Nieuwe Statenzijl schutsluis Nieuwe Statenzijl	Sluizencomplex Nieuwe Statenzijl bestaat uit een keersluis en een schutsluis, gelegen in de waterkering tussen de Westerwoldse Aa en de Dollard.
Small Business Innovation Research		De kern van het instrument SBIR ('Small Business Innovation Research') is de werkwijze waarmee de overheid door een innovatiecompetitie ondernemers uitdaagt om met innovatieve producten en diensten te komen om maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Zo helpen innovaties die uit de SBIR-competities voortkomen de maatschappij vooruit.
Smart M.App	Smart M.App smartmapps	Applicatie die zakelijke workflows en geoprocessen combineert in een enkele applicatie om krachtige visualisaties te produceren.
Software as a Service	SaaS saas software on demand	Software as a service, vaak afgekort als SaaS, ook weleens software on demand genoemd, is software die als een online dienst wordt aangeboden.
Spatial Modeler	Modeler modeler spatial modeler	Spatial Modeler, beschikbaar in Erdas IMAGINE Professional biedt de gebruiker honderden functies, algoritmen en analytische routines die gemakkelijk kunnen worden samengevoegd tot modellen die geo-ruimtelijke problemen oplossen.
Stadskanaal	Het Stadskanaal	Het Stadskanaal is een kanaal in de provincie Groningen en vormt een onderdeel van de vaarweg Veendam-Stadskanaal-Ter Apel.
Staf en directie		Afdeling staf en directie.
Standaard Uitwisseling Formaat	STUF StUF stuf	De Standaard Uitwisseling Formaat (StUF) is een berichtenstandaard en bevat de afspraken over de basisprincipes voor het uitwisselen van gegevens tussen applicaties in het gemeentelijke veld. StUF bevat zelf geen berichten maar wel bouwstenen en richtlijnen waarmee berichtstandaarden kunnen worden samengesteld.
Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer		Het kenniscentrum van de Nederlandse waterschappen en provincies.
Stroomgebiedsbrede Ecologische Systeem Analyse	sesa	De SESA-methode kijkt naar de uiteenlopende oorzaken van achteruitgang op verschillende schaalniveaus (de zogenoemde stressoren) en hoe die doorwerken op de ecologische waterkwaliteit: planten, macrofauna, vissen en andere organismen.
Styled Layer Descriptor	.sld Styled Layer Descriptor sld's	Het OpenGIS® Styled Layer Descriptor (SLD) -profiel van de OpenGIS® Web Map Service (WMS) Encoding Standard [1] definieert een codering die de WMS-standaard uitbreidt om door de gebruiker gedefinieerde symbolisatie en kleuring van geografische kenmerken [2] en dekking [3] gegevens.
Synthetische polymeer		Synthetische polymeer is een kunstmatige organische verbinding waarvan de moleculen bestaan uit een opeenvolging van identieke, of soortgelijke, delen (monomere eenheden) die chemisch aan elkaar zijn gekoppeld.
TOPraster	topkaart topkaarten topografische kaart	TOPraster omvat de digitale versies van topografische kaarten uit 6 kaartseries van het Kadaster.
Ter Apelkanaal		Het Ter Apelkanaal is een kanaal in de provincie Groningen en vormt een onderdeel van de vaarweg Veendam-Stadskanaal-Ter Apel.
Termunterzijldiep	Zijldiep	Het Termunterzijldiep of kortweg Zijldiep is een kanaal (diep) in het oosten van de Nederlandse provincie Groningen. Oorspronkelijk werd het aangelegd als een afwateringskanaal, later groeide het uit tot een belangrijke scheepvaartverbinding en tegenwoordig is het vooral in gebruik door waterrecreanten.
Topconsortia voor Kennis en Innovatie		TKI Watertechnologie kent innovatiethema’s op het gebied van resource efficiency, smart water systems en sustainable cities. KWR zorgt voor het inrichten van vraaggestuurde onderzoeksprojecten die passen binnen deze thema’s, in samenwerking met eindgebruikers in de publieke sector (waterbedrijven, waterschappen en gemeenten), industriële eindgebruikers en met het bedrijfsleven (leveranciers, ingenieursbureaus). Dit leidt tot bevordering van efficiënte kennisontwikkeling en toepassing van innovaties op het gebied van watertechnologie.
Unie van Waterschappen		De Unie van Waterschappen, voorheen Unie van Waterschapsbonden, is een koepelorganisatie, opgericht in 1927.
Unified Modeling Language	UML	Een gemeenschappelijke, semantisch en syntactisch rijke visuele modelleertaal voor de bouw, het ontwerp en implementatie van complexe softwaresystemen, op zowel structureel als gedragsmatig gebied.
Uniform Resource Locator	URL's url url's urls	Een Uniform Resource Locator (afgekort URL) is een gestructureerde naam die verwijst naar een stuk data. Voorbeelden zijn het unieke adres waarmee de locatie van een webpagina op internet wordt aangegeven of een e-mailadres. In de naam is alle informatie opgenomen over de benodigde techniek om de betreffende gegevens te bereiken. De URL is een bijzondere vorm van de URI.
Van Starkenborghkanaal		Het Van Starkenborghkanaal is een kanaal in de provincie Groningen dat het Prinses Margrietkanaal met het Eemskanaal verbindt.
Veendiep		Het Veendiep is een gekanaliseerde beek ten zuidwesten van Bellingwolde, die de verbinding vormt tussen de Westerwoldse Aa en het B.L. Tijdenskanaal in Oost-Groningen.
Veenkoloniën	Groninger Veenkoloniën	De Groninger Veenkoloniën, of kortweg de Veenkoloniën, is de naam van een gebied in het zuidoosten van de provincie Groningen (Oost-Groningen).
Veiligheid en Voldoende Water	vvw	Afdeling Veiligheid en Voldoende Water
Verbindingskanaal		Het Verbindingskanaal is een kanaal in de stad Groningen, dat deel uitmaakt van de diepenring.
Vermogensrecht		Als objectief recht omvat het rechtsgebied van het vermogensrecht als onderdeel van het privaatrecht het geheel van bepalingen dat betrekking heeft op vermogensbestanddelen.
Visual Basic	vb visual basic	Visual Basic (VB) is een reeks programmeeromgevingen, later programmeertalen, uitgebracht door Microsoft.
Visual Basic for Applications	vba	Visual Basic for Applications (VBA) is een programmeertaal die bestemd is om applicatieprogramma's te automatiseren of uit te breiden. Voornamelijk bekend uit de Microsoft Office serie, zoals Word, Excel en Access, maar ook gebruikt in applicaties van derden, zoals AutoCAD. De syntaxis van VBA is ontleend aan Visual Basic. Hieraan zijn een aantal opdrachten voor communicatie met de moederapplicatie toegevoegd.
Voedingsleiding		De Voedingsleiding is een hoofdwatergang in Westerwolde. Ter hoogte van Vlagtwedder-Veldhuis onderbreekt de voedingsleiding de Ruiten Aa en voert het overgrote deel van het water van de Ruiten-Aa ter hoogte van Vlagtwedde in het Ruiten-Aa-kanaal.
WISKI		Waterinformatiesysteem van KISTERS. WISKI stroomlijnt op efficiënte wijze alle taken van de procesketen: van data-acquisitie en -opslag, tot datavalidatie en -analyses, tot rapportage en samenwerking.
WS-hoofdwater	hoofdwateren-waterschap waterschap-hoofdwater	De voor de waterafvoer belangrijkste primaire wateren / a-wateren van een waterschap.
Waddenzee	Vadehavet Wattenmeer	De Waddenzee (Fries: Waadsee, Duits: Wattenmeer, Deens: Vadehavet) is de binnenzee tussen de Waddeneilanden en de Noordzee aan de ene kant, en het vasteland van Nederland, Duitsland en Denemarken aan de andere kant.
Waterschapsverordening	Waterschapsverordeningen waterschapsreglement waterschapsreglementen	De waterschapsverordening bevat alle regels over de fysieke leefomgeving die het waterschap stelt binnen haar beheergebied. Per waterschap is er 1 waterschapsverordening.
Waterwet		De Waterwet (het wetsvoorstel) regelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater, en verbetert ook de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening.
Web Coverage Service		De Web Coverage Service is een protocol voor de open uitwisseling van geografische rasterdata, dit in tegenstelling tot de Web Feature Service, die functies beschrijft op vectordata.
Web Feature Service	Web Feature Services	Web Feature Service (WFS) is een interface voor het opvragen, aanleveren en bewerken van geografische vector data en bijbehorende administratieve data, afkomstig van databanken, over het Internet.
Web Map Service	Web Map Services	Een Web Map Service (WMS) publiceert "kaarten" (dit betekent: een visuele voorstelling van de georuimtelijke data, niet de data zelf) op het wereldwijde web. WMS biedt een manier om gelijktijdig een visueel overzicht te krijgen van complexe en gedistribueerde geografische kaarten, over het internet.
Web Map Tile Service		Een Web Map Tile Service (WMTS) is een standaard protocol om vooraf gerenderde of run-time gemaakte gegeorefereerde kaart tiles te verdelen via het internet. De specificatie werd ontwikkeld en voor het eerst gepubliceerd door het Open Geospatial Consortium in 2010. WMTS mag door iedereen gebruikt worden, maar er rust wel een copyright op.
WebGIS Publisher		WebGIS Publisher is een Content Management Systeem voor kaarten ontwikkeld door Nieuwland Geo.
Weddermarke	Weddermarkermolen	De Weddermarke is een poldermolen bij het recreatiegebied Wedderbergen, vlak bij het dorp Wedde in de provincie Groningen.
Wereldwijd web	wereldwijd web www www.	Het wereldwijde web (www), ook wel met de Engelse term "world wide web" aangeduid, maar meestal kortweg het web, houdt in: een aantal technische afspraken voor het wereldwijd over het internet aanbieden en verbinden van allerhande documenten en computertoepassingen; de verzameling documenten en toepassingen die wereldwijd volgens dit systeem over het internet worden aangeboden.
Westerkwartierpeil	Westerkwartier peil	Het Westerkwartier peil was het referentiepeil, van het destijds aanwezige waterschap, ten opzichte van het Winschoterpeil. Westerkwartier peil is 1,55m beneden het Winschoterpeil en daarmee -0,93m beneden Normaal Amsterdams Peil.
Westerwolde		Westerwolde is een streek in het Nederlandse Oost-Groningen rondom de beken de Ruiten-Aa, de Mussel-Aa en de Westerwoldse Aa.
Westerwoldse Aa	Westerwoldsche Aa	De Westerwoldse Aa (ook: Westerwoldsche Aa) is een rivier in Westerwolde. De rivier wordt gevormd uit de riviertjes of (beken) Mussel Aa en Ruiten Aa die bij Wessinghuizen samen komen. De samengevoegde stroom loopt verder in de richting van de Dollard. In het gedeelte ten noorden van Bad Nieuweschans vormt de Westerwoldse Aa de rijksgrens tussen Nederland en Duitsland.
Wet Herverdeling Wegenbeheer	Wet Herverdeling Wegen	De Wet Herverdeling Wegenbeheer (WHW) van 29 oktober 1992 is een Nederlandse wet welke per 1 januari 1993 de herverdeling van het wegenbeheer tussen het Rijk, de provincies, gemeenten en waterschappen regelt of regelde.
Wet Informatie-uitwisseling Bovengrondse en Ondergrondse Netten en netwerken	WION grondroerdersregeling wet informatie uitwisseling Bovengrondse en Ondergrondse Netten en netwerken wet informatie uitwisseling boven- en ondergrondse netwerken	Wet van 21 februari 2018, houdende regels over de informatie-uitwisseling betreffende bovengrondse en ondergrondse infrastructuur van netten en netwerken ter voorkoming van graafschade en ter bevordering van de aanleg van elektronische communicatienetwerken met hoge snelheid, alsmede wijziging van de Telecommunicatiewet ter bevordering van medegebruik van fysieke infrastructuur en van de gecoördineerde aanleg van civiele werken.
Wet Open overheid	Woo	De Wet Open overheid geeft iedereen het wettelijke recht op toegang tot publieke informatie.
Wet basisregistratie grootschalige topografie		Wet van 25 september 2013, houdende regels omtrent de basisregistratie grootschalige topografie (Wet basisregistratie grootschalige topografie)
Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken		Wkpb staat voor de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken. Publiekrechtelijke beperkingen zijn door de overheid opgelegde beperkingen die bepalen wat u wel of niet met een stuk grond of gebouw mag doen.
Wet ruimtelijke ordening	WRO Wet op de Ruimtelijke Ordening	De Wet ruimtelijke ordening (Wro, voorheen Wet op de Ruimtelijke Ordening, WRO) is een Nederlandse wet die regelt hoe ruimtelijke plannen in Nederland tot stand komen en gewijzigd worden.
Wet van Bernoulli		De wet van Bernoulli is een natuurkundige wet die het stromingsgedrag van vloeistoffen en gassen beschrijft en de drukveranderingen aan hoogte- en snelheidsveranderingen relateert.
Wet van Lambert-Beer		De wet van Lambert-Beer relateert de absorptie van licht aan de eigenschappen van het materiaal waar het licht doorheen reist. Deze natuurwet werd door August Beer in 1852 geformuleerd en is ook gebaseerd op het werk van Johann Heinrich Lambert (1728-1777).
Wiki	wiki	Een applicatie die gebruikers zelf in staat stelt om data te bewerken.
Wikipedia	Wiki wiki wikipedia	Wikipedia is een online encyclopedie die ernaar streeft inhoud te bieden die vrij herbruikbaar, objectief en verifieerbaar is.
Winschoterdiep		Het Winschoterdiep is het kanaal dat loopt van Groningen, vanaf de aansluiting op het Eemskanaal, naar Winschoten waar het zich splitst in de Rensel, het laatste stukje naar Winschoten, en de aansluiting op de Pekel A. Het Winschoterdiep vormt de voortzetting van het Schuitendiep dat rond 1400 vanuit Groningen naar Foxhol werd gegraven.
Winschoterpeil	Winschoter peil	Het Winschoter peil (WP) is het reverentievlak dat met name in de provincie Groningen werd gebruikt voor de algemene invoering van het NAP. Het Winschoterpeil = +0,62 mNAP.
World Geodetic System 1984	4326 EPSG: 4326 EPSG:4326	Het World Geodetic System 1984 (WGS 84) is het coördinatenreferentiesysteem voor de aarde dat, op enkele centimeters na, gelijk is aan het officiële (maar minder bekende) International Terrestrial Reference System ITRS.
World Wide Web Consortium		Het World Wide Web Consortium (W3C) is een organisatie die de webstandaarden voor het wereldwijde web ontwerpt, zoals HTML, XHTML, XML, CSS en de Web Content Accessibility Guidelines.
Zakelijk recht	zakelijke rechten	Met een zakelijk recht wordt een recht bedoeld dat de titularis ervan een aanspraak verleent op een zaak of een ander goed.
Zuidlaardermeer	Wolfsbargemeer	Het Zuidlaardermeer is een 540 ha groot meer met daarnaast nog 120 ha aan oeverlanden, ten noorden van Zuidlaren en ten zuidwesten van Hoogezand.
aalgoot	aalgoten aalpijp aalpijpen glasaalgoot glasaalgoten	Onder een aalgoot of aalpijp verstaat men een buis of goot, die het hoogteverschil van de waterstanden boven- en benedenstrooms van de stuw, inlaat, aflaat, gemaal of sluis overbrugt zodat de aal of paling het kunstwerk veilig kan passeren.
aan/afslagregeling	aanslagregelaar aanslagregeling afslagregelaar afslagregeling	Een aan/afslagregeling of aan/afslagregelaar is een regelsysteem dat veel wordt toegepast in het waterbeheer bij het regelen van het waterpeil. Het is de eenvoudigste regeling voor een stuw/schuif of klep in het water.
aanbesteden	aanbesteding aanbestedingen	Het ontvangen van inschrijving op een bepaald werk op grond van een bestek of werkomschrijving en op basis daarvan het opdragen van de uitvoering ervan.
aanbevolen standaard	aanbevolen standaarden	Aanbevolen open standaarden worden al breed gebruikt en zijn gangbaar. Verplichten is daarom niet nodig. Het kunnen ook standaarden zijn die in het begin van het adoptieproces zitten, maar waarvoor 'pas toe of leg uit' een te zwaar middel is.
aandrijving	aandrijvingen	Een aandrijving is een systeem dat ervoor zorgt dat een machine of een machineonderdeel zich in beweging zet.
aandrijving en bewegingswerk		Samenstel van elektrotechnische en werktuigbouwkundige elementen dat dat de hoofdbeweging van een object mogelijk maakt doormiddel van hydrauliek, pneumatiek en elektriciteit.
aandrijving en bewegingswerk elektrohydraulisch	aandrijving en bewegingswerk (elektrohydraulisch)	Installatie die de hoofdbeweging(en) van een object(deel) mogelijk maakt met behulp van een elektrohydraulische overbrenging
aandrijving en bewegingswerk elektromechanisch	aandrijving en bewegingswerk (elektromechanisch)	Installatie die de hoofdbeweging(en) van een object(deel) mogelijk maakt met behulp van een elektromechanische overbrenging.
aandrijving en bewegingswerk mechanisch	aandrijving en bewegingswerk (mechanisch)	Installatie die de hoofdbeweging(en) van een object(deel) mogelijk maakt met behulp van mechanische overbrenging.
aangeslibd land		Land als gevolg van met water aangevoerde delen (slib) aangegroeid.
aangifte	aangiften aangiftes
aangifte procedure	aangifte procedures	De procedure volgens welke een aangifte dient te verlopen.
aangifteformulier	aangifteformulieren	Formulier waarmee aangifte van schade kan worden gedaan.
aangrenzende eigenaar	aangrenzende eigenaren aanliggende eigenaar aanliggende eigenaren	Eigenaar van een perceel dat aan het oppervlaktewaterlichaam grenst.
aanlandige wind		Wind die van het water naar het land waait.
aanleg	aanleggen	Werksoort die bestaat uit het uitbreiden van het hoofd(vaar)wegennet door aanleg of verbreding van hoofd(vaar)wegen, verbetering van bestaande hoofd(vaar)wegen en maatregelen die bijdragen aan een capaciteitsvergroting van de bestaande infrastructuur (benutting).
aanlegplaats	aanlegplaatsen afmeervoorziening afmeervoorzieningen	Een plek gelegen in een vaarweg, bedoeld voor aanmeren van schepen of vaartuigen, niet zijnde woonschepen, voor een bepaalde periode.
aanlegvergunningenregime		Een regeling met juridische basis in de Wet op de Ruimtelijke Ordening, waarbij krachtens voorschriften in een bestemmingsplan een vergunning van burgemeester en wethouders nodig is voor het uitvoeren van bepaalde werken of werkzaamheden.
aanleiding verkeersongeval	aanleiding verkeersongevallen aanleidingen verkeersongeval aanleidingen verkeersongevallen	Aanleiding tot een verkeersongeval.
aanloopsnelheid		De laagste stroomsnelheid waarbij een propeller of cupmolen in beweging komt.
aanmaning	aanmaningen	Schriftelijke mededeling voor het voldoen van een betaling.
aannames van dupuit		De navolgende aannames voor het debiet in een open aquifer: a: de hydraulische gradiënt is gelijk aan het verhang van de waterspiegel, b: de stroomlijnen zijn horizontaal, c: de equipotentiaal lijnen zijn verticaal.
aanneming	aannemingen aanvaarding aanvaardingen	De verbintenis enig werk op bepaalde voorwaarden te volbrengen.
aanslag		Aanslag is een vastgesteld bedrag dat iemand aan belasting betaalt.
aanslag type		Aanslagen van verschillende belastingsoorten kunnen gecombineerd worden op 1 biljet. Ze moeten dan wel van hetzelfde type zijn bv: belasting die met een peildatum werken of voor een gebruiks periode heffen.
aanslagbedrag	aanslagbedragen	Het resultaat van de heffingsberekening die voor een bepaald heffingsobject aan een heffingsplichtige opgelegd is.
aanslagbiljet	aanslagbiljetten	Biljet waarop een of meer aanslagen bekend gemaakt worden aan een belastingplichtige.
aanslagbiljet bedrag		Het totaal bedrag van alle aanslagregel bedragen die de heffingsplichtige moet betalen aan een waterschap.
aanslagnummer	aanslagnummers	Een combinatie van gegevenselementen die een aanslagbiljet uniek kunnen identificeren. Dit nummer wordt gebruikt als betalingskenmerk of als aanslagkenmerk voor de heffingsplichtige ingeval van correspondentie.
aanslagpeil pomp gemaal	aanslagpeil	Het aan te stellen peil op grond waarvan het gemaal begint te werken.
aanslagregel	aanslagregels	De formele beschrijving van een belastingschuld, zoals opgenomen op een aanslagbiljet.
aansluitconstructie	aansluitconstructies	Het gehele dwars- en lengteprofiel van een grondconstructie in zijn afwijkende vorm, bij de overgang naar een duin, hoge gronden of een kunstwerk.
aansluiting	aansluitingen	Het geheel van overdrachtspunt, leiding en inlaat voor de aanvoer van afvalwater.
aansluitleiding	aansluitleidingen	Een leiding voor de aanvoer van afvalwater.
aansluitpunt	aansluitpunten	Een topologisch element met de aansluit locatie tussen leidingen, putten en open water.
aantoonbaarheidsgrens	aantoonbaarheidsgrenzen	De door het laboratorium vastgestelde kleinste waarde van het gemeten gehalte of de waargenomen waarde van de parameter in een monster, waarvan de aanwezigheid nog met een bepaalde betrouwbaarheid kan worden vastgesteld. In de standaard wordt als grens hiervoor een relatieve standaardafwijking van 33% op dat meetniveau gehanteerd
aanvaring	aanvaringen botsing botsingen	De botsing van schepen met elkaar.
aanvoercapaciteit	aanvoercapaciteiten	De hoogste aanvoer die onder bepaalde omstandigheden een waterloop of kunstwerk kan passeren.
aanvoeren	aanvoer aanvoeren van water water aanvoer water aanvoeren wateraanvoer	Het door middel van een werk of langs natuurlijke weg halen of laten stromen van water naar een oppervlaktewaterlichaam uit een ander oppervlaktewaterlichaam.
aanvoergebied	aanvoergebieden hoofdwateraanvoergebied hoofdwateraanvoergebieden	Gebieden begrenst door (stroom)scheidingen, waaruit beschouwd vanuit het afvoerpunt het water van dat gebied afstroomt of via bemaling getransporteerd wordt naar het desbetreffende afvoerpunt. Er wordt bij waterschap Hunze en Aa's onderscheid gemaakt tussen hoofd- en deelwateraanvoergebieden.
aanvoergemaal	aanvoergemalen	Het gemaal dient om water in een bepaald gebied te pompen.
aanvoersloot	aanvoersloten	Sloot die dient voor de aanvoer van water naar de diverse gebieden die niet in eigendom bij het waterschap is.
aanvoervak	aanvoersloot aanvoersloten aanvoervakken	Primaire watergang die dient voor de aanvoer van water naar de diverse gebieden meestal in eigendom van het waterschap.
aanvraag vergunning	aanvraag vergunningen	De aanvraag van een vergunning (positieve beschikking)
aanvragen	aanvraag verzoek verzoeken	(officieel) verzoek, iets (officieel) vragen aan een bevoegde macht.
aanvullende waterbehoefte		Het verschil tussen het potentiële neerslagtekort en de bodemwaterleverantie voor de situatie met aanvullende watervoorziening.
aanwakkeren		Het sterker worden van de windkracht.
aanwas		Door aanspoeling tegen de oever ontstaan land.
aanwezige pompovercapaciteit		Het deel van de pompcapaciteit dat werkelijk beschikbaar is voor de regenwaterafvoer (m3/h) in een rioleringsgebied of als verhouding tot de grootte van het afvoerend oppervlak (mm/h)
aard van het oppervlak		reliëf en bodemgesteldheid
aarde	wereld	De Aarde (soms de wereld of Terra genoemd) is vanaf de Zon gerekend de derde planeet van het zonnestelsel.
aardewerk		Aardewerk is tot ongeveer 1100 °C uit klei gebakken keramiek, zoals vaatwerk, potten, schalen, drinkbekers, kruiken, tegels en drainagebuizen.
aardgasleiding	aardgasbuis aardgasbuizen aardgasleidingen	Buis of samenstel van buizen waardoor aardgas toegevoerd wordt.
aardkorst	aardkorsten	Buitenste schil van de aardbol.
aardrijkskunde	geografie geografisch	Aardrijkskunde of geografie (Oudgrieks: γῆ, aarde en γράφειν, (be)schrijven) is een wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met het bestuderen van het aardoppervlak, het in kaart brengen van vormen van bijvoorbeeld cultuur, het plantenleven en de dierenwereld, gebruik van het milieu en verkeer en het beschrijven van het landschap overal op de wereld.
aarvederkruid		Aarvederkruid (Myriophyllum spicatum) is een vaste waterplant die behoort tot de vederkruidfamilie (Haloragaceae).
abductie (filosofie)	abductief abductieve	Abductie is een manier van redeneren waarbij een mogelijke verklaring voor een (onverwacht) verschijnsel als de juiste wordt gekozen.
abiotisch	abiotische levenloos levenloze	Behorende tot de niet-levende natuur.
abrasie		Het tegen elkaar aanwrijven van het ene deeltje tegen het andere in een filtermedium of een ionenuitwisslingsbed.
absolute waterdruk		De druk van het bodemwater overeenkomend met de som van de relatieve waterdruk en de atmosferische druk.
absoluut stelsel	absolute rioolstelsels absolute stelsels absoluut rioolstelsel	Een rioolstelsel waaruit al het ingezamelde afvalwater zonder kans op overstorten wordt afgevoerd naar een rioolwaterzuiveringinstallatie.
absoluutheid	absoluutheden	De microgrootte van een filter.
abstract concept	abstracte concepten	Concept dat een manifestatie en een afbakening vormt in een abstracte ruimte. Een abstract concept heeft geen levenscyclus.
abstract object	abstracta abstracte objecten	Een abstract object is een object dat niet op een bepaalde tijd of plaats bestaat, maar eerder als een soort ding bestaat door middel van een idee of abstractie.
abstracte begrippen	abstract begrip	Een abstract begrip is niet tastbaar of zichtbaar of voortkomend uit een handeling, zoals een activiteit.
abstracte klasse	abstracte klassen	Klasse zonder objecten.
abstractie	abstract	Abstractie is het inductieve proces van het weglaten van alle niet-essentiële informatie en secundaire aspecten en vervolgens generaliseren om zo de meer fundamentele structuren zichtbaar te maken.
abundantie	abundanties	Het aantal van een soort dat men op een bepaalde oppervlakte en/of gedurende een bepaalde tijd waarneemt.
achtergrondwaarde	achtergrondwaarden achtergrondwaardes	In het kader van bodemverontreiniging meestal het van nature in de bodem aanwezige gehalte aan verontreinigende stoffen.
achterland		Het gebied dat materiaal levert waarmee elders een nieuw pakket van afzettingsgesteenten wordt opgebouwd.
achterland		Het gebied aansluitend aan de landzijde van de waterkering.
achterloopsheid		Bij achterloopsheid stroomt kwelwater langs een kunstwerk.
acrylonitril butadieen styreen		Kunststof materiaal dat onder andere wordt gebruikt voor de fabricage van surfplanken.
actie	acties handeling handelingen
actief beheer		Het uitvoeren van werken als de aanleg van een infrastructuur en het bouwen van een zuiveringsinstallatie.
actief biologisch beheer		Actief (door de mens) ingrijpen in een ecosysteem.
actief bodembeheer		Met actief bodembeheer wordt beoogd nieuwe verontreiniging te voorkomen en waar nodig de bodemkwaliteit te verbeteren om de bodem geschikt te maken voor het gewenste gebruik.
actief object	actieve objecten	Actieve rol van een object, die het resultaat van een uitvoering van processen specificeert in termen van input en output
actief peilbeheer		Peilaanpassing ten gevolge van peilbesluit actief realiseren.
actief slibinstallatie	actieve slibinstallaties	Type zuiveringsinrichting waarbij de zuiverende micro-organismen -het actief slib- zijn vermengd met afvalwater.
actiefkoolfiltraat		Vloeistof welke ontdaan is van een bepaalde stof door middel van een actief koolfilter.
actieve activiteit	actieve activiteiten	Actieve rol van een activiteit, die het resultaat van een transformatie van objecten specificeert in termen van input en output.
actieve entiteit	actieve entiteiten	Actieve rol van een entiteit, die het resultaat van een verandering specificeert in termen van input en output
actieve gronddruk		De minimaal optredend horizontale druk, die de grond uitoefent, wanneer een verticale wand in zijn geheel evenwijdig aan zich zelf van het grondlichaam af wordt verplaatst.
actieve gronddrukcoëfficiënt		Laagst mogelijke verhouding tussen horizontale en verticale spanning (b.v. direct achter een wand die van het grondmassief af beweegt).
actieve remote sensing		Bij actieve remote sensing zendt men zelf signalen (zoals radiopulsen) uit, die later worden opgevangen.
actieve sound navigation and ranging	Actieve sonar actieve sonar	Bij actieve sonar zendt het sonarapparaat een geluidspuls uit, die men ook ping noemt, om nadien naar de weerkaatsing ervan te luisteren.
activiteit	activiteiten	Een activiteit is een handeling of gebeurtenis uitgevoerd door een natuurverschijnsel of organisme(n).
activiteit per stap per rechtsverhouding		Een in de procedure voor een specifiek type rechtsverhouding uit te voeren activiteit.
actuele gebruiksfunctie	actuele gebruiksfuncties	Wijze waarop een gebied door de mens is aangewend.
actuele gebruiksfunctie	actuele gebruiksfuncties	Wijze waarop een gebied door de mens is aangewend.
acute toxiciteitstoets	acute toxiciteitstoetsen	Toets waarbij de mogelijke gevolgen van de blootstelling aan hoge concentraties of de toediening van hoge doseringen van een toxische stof binnen een kort tijdsbestek ten opzichte van de levensduur van de soort worden onderzocht.
acute toxiteit		Giftigheid van een stof na eenmalige toediening.
additionele berging	additionele bergingen	Extra berging t.o.v. het verhard oppervlak. Vaak toegepast bij berekening volgens de 5 minuten analyse.
adhesie		In de natuurkunde is adhesie (van het Latijnse adhaesio = aanhechting) de aantrekkingskracht tussen ongelijksoortige moleculen: moleculen van verschillende stoffen. Adhesie staat tegenover cohesie, de aantrekkingskracht tussen gelijke moleculen.
administratief beheer		Het verwerken van bedrijfsgegevens, het registreren en documenteren van correspondentie, financieel beheer en de administratieve organisatie van deze bedrijfsfunctie.
administratief gebied	administratieve gebieden	Een niet tastbaar begrensd grondoppervlak dat als eenheid geldt voor bestuurlijke verantwoordelijkheid, voor bedrijfsvoering, waarbinnen een specifieke rechtsverhouding te onderscheiden is of waarvoor een specifieke functie of bestemming geldt.
administratief voorschrift	administratieve voorschriften	Een administratieve eis, vermeld in de wvow-vergunning.
administratieve grens waterschap	administratieve grens administratieve grenzen bestuurlijke waterschapsgrens bestuurlijke waterschapsgrenzen	De administratieve grens is het grondgebied onder bestuur van een waterschap.
adres	adressen	De gegevens over een adres.
adres (BAG)		Door het bevoegde gemeentelijke orgaan aan een verblijfsobject, een standplaats of een ligplaats toegekende benaming, bestaande uit een combinatie van de naam van een openbare ruimte, een nummeraanduiding en de naam van een woonplaats.
adresseringssysteem	adresseringssystemen	Referentiestelsel, gekoppeld aan xxxx, waarmee de ruimtelijke locatie van een entitieit kan worden vastgelegd m.b.v. een adres.
adsorptie		De hechting van verbindingen in oplossingen aan het oppervlak van vaste stoffen.
adsorptiecomplex		Het totaal van de klei- en humusdeeltjes in de bodem die betrokken zijn bij het adsorptie-desorptieproces.
adult	adults	Volwassen of geslachtsrijp dier.
advectie		Het proces waarbij een atmosferische grootheid wordt getransporteerd door de horizontale beweging in de atmosfeer (wind).
adventus		Standaard met afspraken over de opslag en definitie van de gegevens over water. Is opgevolgd door Aquo.
advies	aanbevelen aanbeveling adviseren raad raadgeving	Datgene wat men tegen een ander zegt om hem te helpen. Ook: raad, raadgeving, aanbeveling.
adviesaanvraag	adviesaanvragen	De aanvraag van een advies met als doel te komen tot een beslissing ter ondersteuning van de gebruiksfuncties van een watersysteem
aerotriangulatie bestand	AT bestand AT bestanden AT file AT files at bestand at bestanden at-bestand at-bestanden at-file at-files	Een aerotriangulatie bestand is en tekstbestand en bevat de fotonamen en de definitieve X,Y,Z,O,P,K van een stereo foto vlucht. Deze gegevens zijn volledig gecontroleerd en/of geaccepteerd op de juiste ligging of andere afwijkingen.
af en aanvoergemaal	af en aanvoergemalen af- en aanvoergemaal af- en aanvoergemalen	Een af- en aanvoergemaal dient om het water uit een bepaald gebied te pompen en om water in een bepaald gebied te pompen, afhankelijk van de watervraag.
af-/aanvoergebied	Af-/ (en) aanv.geb(ied) AfvoerAanvoergebied af-/aanvoergebieden afvoer- en aanvoergebied afvoer- en aanvoergebieden	Een gebied begrenst door (stroom)scheidingen, waaruit beschouwd vanuit het afvoerpunt het water van dat gebied afstroomt of via bemaling getransporteerd wordt naar het desbetreffende afvoerpunt.
af-/aanvoervak	af en aanvoervak af en aanvoervakken af- en aanvoervak af- en aanvoervakken af-/aanvoervakken afvoervak en aanvoervak	Een aanduiding van de onderverdeling in de lengterichting van wateren, waarbij de onderverdeling ontstaan is door het dimensioneren van een stelsel van wateren aan de hand van hydraulische parameters.
afbeeldingsbestandsindeling	Afbeeldingsbestandsindelingen	Afbeeldingsbestandsindelingen zijn gestandaardiseerde middelen voor het organiseren en opslaan van digitale afbeeldingen .
afbeeldingsresolutie	foto resolutie image resolution	Afbeeldingsresolutie is het detail dat een afbeelding bevat. De term is van toepassing op digitale rasterafbeeldingen , filmafbeeldingen en andere soorten afbeeldingen. Een hogere resolutie betekent meer beelddetails.
afbraak		Fysisch, Chemisch of biochemisch proces waarbij stoffen worden afgebroken.
afgaand water		Het dalen van de waterspiegel na het veranderen van de vloedstroom in de ebstroom.
afgesloten grondwater	afgesloten laag spanningswater	Water in een afgesloten watervoerend pakket, dat aan boven- en onderzijde begrensd wordt door ondoorlatende bodemlagen.
afkalven	inglijden inscharen	Instorten of afschuiven van de oevers van een oppervlaktewater.
afkoppelen		Het regenwater van verhard oppervlak infiltreren in de bodem of geleiden naar watergangen in plaats van op de riolering.
aflaat	aflaten	Een aflaat is een waterstaatkundig kunstwerk, dat in de waterkering is gelegen en dat bedoeld is om overtollig water af te voeren.
aflaatpeil	aflaatpeilen	Het vastgestelde peil waarbij de vijver begint met het lozen van geborgen water.
aflaatput	aflaatputten	Put om een tank of bassin in te laten leeglopen.
aflandige wind		Wind die van het land naar het water waait.
afmeerconstructie	Afmeerconstructies	Constructie bedoeld om schepen aan vast te leggen.
afmetingen	afmeting
afplatting van de Aarde		De afplatting van de Aarde is het verschijnsel waardoor de Aarde platter is aan de polen dan aan de evenaar en dus afwijkt van een perfecte bolvorm. Omdat de Aarde om haar as draait, lijkt het alsof er een centrifugaalkracht op werkt, die op de evenaar het grootste is en aan de polen nul. Het binnenste van de Aarde is plastisch, dus treedt een vervorming op. De vorm van de Aarde is daarmee afgeplat, er is dus sprake van een planetaire afplatting.
afrastering	afrasteringen hek hekken	Kunstmatig opdelingobjecten t.b.v. scheiding van vastgoedobjecten of virtuele gebieden.
afronden		Het afronden van een getal is het verminderen van het aantal significante cijfers. Men rondt bijvoorbeeld een getal af om het aantal significante cijfers in overeenstemming te brengen met de nauwkeurigheid van het getal of met het doel waarvoor het getal dient.
afrondfout	afrondfouten afrondingsfout afrondingsfouten	Een afrondfout is het verschil tussen de werkelijke waarde en de waarde na afronden (of eventueel het tegengestelde; vaak gaat het sowieso alleen om de absolute waarde).
afscheider	afscheiders	Toestel om ongewenste stoffen af te scheiden van het gewenste product. Bijvoorbeeld het afscheiden van olie uit een afvalwaterstroom.
afschuiving	afschuivingen	Verzamelnaam voor faalmechanismen waarbij beweging van toplaag en eventueel andere lagen langs het talud plaatsvindt.
afslag	afkalven	De ondermijning van kust-, duin- en oevergedeelten door werking van het water.
afslagpeil pomp gemaal	afslagpeil	Het aan te stellen peil op grond waarvan het gemaal stopt met werken.
afslagprofiel	afslagprofielen	Het resterende profiel van een hoog voorland, inclusief dijk, na aanzienlijke buitendijkse erosie.
afsluiter	afsluiters	Een toestel waarmee de doorstroomopening van een rioolleiding geheel of gedeeltelijk kan worden afgesloten.
afsluiterput	afsluiterputten	Put waarin afsluiters zijn geplaatst.
afsluiting	afgesloten afsluitingen gestremd stremming stremmingen	(Vaar)wegdeel is tijdelijk of definitief gesloten (verboden) voor al het verkeer.
afsluitmiddel	afsluitmiddelen	Een beweegbare constructie met als doel een waterkerende functie (of water regulerende functie) te kunnen vervullen.
afsluitstuk	afsluitstukken	Een hulpstuk bestemd voor het afsluiten van een leiding.
afsnijding	afsnijdingen	Direct kanaal, natuurlijk of kunstmatig, die twee punten langs een stroom verbindt, zodat de lengte van de verbinding korter wordt en het verhang toeneemt.
afstand tot nulpunt waterkering	afstand tot nulpunt waterkeringen afstanden tot nulpunt waterkering afstanden tot nulpunt waterkeringen	De langs de referentielijn van een oppervlaktewater of een waterkering gemeten afstand tussen het in de referentielijn gelegen getransponeerde centrale punt van de dijkpaal enerzijds en anderzijds het als zodanige vastgestelde nulpunt van de waterkering.
afstandsaanduiding knooppunt	afstandsaanduiding knooppunten afstandsaanduidingen knooppunt afstandsaanduidingen knooppunten	De langs het hart van een water in lengterichting gemeten afstand tussen het in het hart van het water gelegen virtuele knooppunt enerzijds en anderzijds het vastgestelde nulpunt van dit water
afstandsbediening		Bediening waarbij technische hulpmiddelen nodig zijn om zicht te hebben op het te bedienen object omdat het personeel niet direct bij het object is gehuisvest.
afstandspaal	afstandspalen	Een afstandspaal is een paal die langs wegen staat en waarop de afstand tot een bepaald startpunt is aangegeven.
afsteken		Term uit de olie- en petrochemische industrie, waarmee het afblinden van een pijpleiding ter plaatse van een klepaansluiting of twee flenzen met behulp van een steekpan of zogenaamde blindflens wordt bedoeld.
afstroming		Het transport van water uit een bepaald (stroom-)gebied.
afstromingdiepte		Het afstromingvolume uit een stroomgebied, gedeeld door de oppervlakte over een specifieke tijd.
aftapput	aftapputten	Put waarin een leiding of vat kan worden afgetapt.
afvalstof	afvalstoffen	Restproduct van een proces
afvalwater		Water dat wordt geloosd door huishoudens, bedrijven en instellingen.
afvalwater		Vloeibare afvalstoffen die via het riool of per as aangevoerd worden.
afvalwater	rioolwater	Water dat na gebruik overblijft en biologisch, chemisch of thermisch is verontreinigd.
afvalwaterbehandeling door derden		Het laten verwerken van afvalwater afkomstig uit het beheersgebied van andere beheerders van afvalwaterzuiveringsinstallaties.
afvalwaterstroom	afvalwaterstromen	Een volgens het lozingsschema afzonderlijke stroom van afvalwater die al dan niet een lozingsobject verlaat en die bij verlaten van het lozingsobject valt onder een lozing als bedoeld onder artikel 1 van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren.
afvalwatersysteem	afvalwatersystemen	Stelsel van (technische) voorzieningen bestemd voor de inzameling, het transport en de tijdelijke berging van afvalwater.
afvalwatertransportwerk	afvalwatertransportwerken	Een verbinding met dezelfde diameter (segmenten) tussen gemeentelijke riolen en rioolwaterzuiveringsinstallaties alsmede zuiveringswerken niet zijnde rioolwaterzuiveringsinstallaties (persleidingen c.a., ontluchtingspunten, overstortpunten en rioolgemalen).
afvoer		Debiet uit een gebied.
afvoer tussen de oevers		Afvoer bij de hoogste waterstand tussen de oevers.
afvoerbare neerslag		Deel van de netto neerslag dat oppervlakkig of ondergronds tot afvoer komt in het oppervlaktewater.
afvoercapaciteit	afvoercapaciteiten	De hoogste afvoer die onder bepaalde omstandigheden een waterloop of kunstwerk kan passeren.
afvoercoëfficiënt	afvoercoefficient afvoercoefficienten afvoercoëfficiënten	Coëfficiënt die bij de berekening van de afvoer over en door kunstwerken de gevolgen van onvolkomenheden in de schematisatie van de waterbeweging compenseert.
afvoeren		Afvoer van gezuiverd afvalwater naar oppervlaktewater.
afvoeren van water	water afvoer water afvoeren waterafvoer	Het door middel van een werk of langs natuurlijke weg brengen of laten stromen van water uit een oppervlaktewaterlichaam naar een ander oppervlaktewaterlichaam.
afvoerend oppervlak per inwoner		per inwoner aanwezig afvoerend oppervlak (m2 / inwoner) binnen een rioleringsgebied
afvoerfrequentie	afvoerfrequenties	Het aantal keren dat een bepaalde afvoer in een zekere periode wordt bereikt of overschreden.
afvoergebied	afvoergebieden	Een cluster van peilgebieden met als gemeenschappelijk kenmerk dat ze via een gemeenschappelijk punt hun water lozen op een hoofdsysteem.
afvoergebied aanvoergebied	AfvoergebiedAanvoergebied	Een gebied begrensd door (stroom)scheidingen, waaruit beschouwd vanuit het afvoerpunt het water van dat gebied afstroomt of via bemaling getransporteerd wordt naar het desbetreffende afvoerpunt. Het afvoerpunt is vaak een zee of meer en de afvoer wordt vaak gerealiseerd door een waterloop. Dit kan een afvoergebied zijn (verzameling van peilgebieden) die via een gemeenschappelijk punt hun water lozen/ontvangen op een hoofdsysteem. Dit kan ook een KRW deelstroomgebied zijn.
afvoergebied van de 1e gebiedsorde	1e orde afvoergebied 1e orde afvoergebieden afvoergebieden van de 1e gebiedsorde	Afvoergebieden van de 1e gebiedsorde zijn opgebouwd uit afvoergebieden van de 2e gebiedsorde met dezelfde RWS-hoofwaternaam en zijn landsdekkend.
afvoergebied van de 2e gebiedsorde	2e orde afvoergebied 2e orde afvoergebieden afvoergebieden van de 2e gebiedsorde	Een afvoergebied dat in een normale afvoersituatie via een afvoerpunt direct op één van de Hoofdwateren van Rijkswaterstaat loost, noemen we een afvoergebied van de 2e gebiedsorde.
afvoergolf	afvoergolven hoogwatergolf	Een aanmerkelijke, betrekkelijk kortdurende verhoging van de afvoer, gekenmerkt door een snelle was, gevolgd door een tragere val.
afvoerhydrologie		Tak van de hydrologie die zich specifiek richt op de afvoer van water uit een bepaald gebied.
afvoerkromme	Q-h kromme Q-h kromme (kunstwerk)	Grafische weergave van het in zekere periode geldende gemiddeld verband tussen het plaatselijke peil en de afvoer in een bepaalde doorsnede.
afvoernetwerk	afvoernetwerken
afvoerpunt	afvoerpunten	Het aansluitpunt op een afvoerrelatie binnen een afvoernetwerk.
afvoersysteem	afvoersystemen	Het samenhangend geheel van drainagebuizen, greppels, waterlopen, kunstwerken en lozingmiddelen voor de afvoer van water uit een gebied.
afvoervak	afvoervakken
afvoerverlooplijn		Grafische weergave van het verloop van de afvoer in de tijd.
afwaaiing		Verlaging van het peil onder invloed van de wind.
afwatering		De afvoer van water via een stelsel van open waterlopen naar een lozingspunt van het afwateringsgebied.
afwateringseenheid	afwaterende eenheden afwaterende eenheid afwateringseenheden knooppuntgebied knooppuntgebieden	Een gebied dat een (hydrologische) relatie heeft met een afvoervak.
afwateringsgebied	afwateringsgebieden discharge area drainage basin	Een gebied waaruit het water wordt afgevoerd.
afwateringskanaal	afwateringskanalen	Kanaal, greppel, waardoor overollig water wordt afgevoerd.
afwateringssysteem	afwateringssystemen	Natuurlijk of kunstmatig systeem voor de afwatering van een gebied.
afwerkingslaag	afwerkingslagen	Laag zonder verdedigende functie die dient als afwerking van de bekledingsconstructie.
afwijkend streefpeil	afwijkende streefpeilen	De van het vigerende peilbesluit afwijkende door de beheerder na te streven waterstand krachtens een ontheffing.
afzanding	afzandingen grindgat grindgaten zandafgraving zandafgravingen zandgat zandgaten zandput zandputten zandwinput zandwinputten	De afgraving, verlaging en vereffening van hoge zandgronden.
afzetting	afzettingen sediment sedimenten	Vaste stof die is neergewaaid of neergeslagen uit een vloeistof.
agger		Kleine rijzing en daling van de zeespiegel tijdens de laagwaterperiode.
aggregatie		Een aggregatie is een speciaal type associatie tussen 2 ongelijkwaardige klassen.
aggregatietoestand		Macroscopische (met het blote oog waarneembare) verschijningsvorm van een gegeven hoeveelheid materie. De overgang van de ene naar de andere aggregatietoestand van materie is een fysisch proces, onder invloed van temperatuur en druk: er vinden geen chemische veranderingen plaats.
aggregeren	aggregatie aggregeerde geaggregeerd	Samenplaatsen, samenvoegen, samenklontering. Het op één plaats verzamelen van content van meerdere bronnen.
agrarisch terrein	agrarische terreinen	Grond ten behoeve van landbouwkundige verbouw van gewassen.
akkerland	akker akkerlanden akkers	Terrein voor de verbouw van gewassen.
akkerrand	akkerranden akkerrandstroken akkerrandstrook	Een akkerrand is de rand van een akker (een stuk omgewerkte grond waarop gewassen worden geteeld).
alarmering	alarmeringen	Een schriftelijke of mondelinge mededeling aan derden over een calamiteit.
alarmeringspeil	alarmeringspeilen	Peil van het buitenwater waarbij beheerders van primaire waterkeringen en colleges van Gedeputeerde Staten worden gewaarschuwd voor het nemen van passende maatregelen.
alarmpeil	alarmpeilen	Waterhoogte waarop alarm wordt geslagen (opschalingconditie).
alfanumerieke waarde	alfanumerieke waarden	Niet getalsmatig vast te leggen uitkomst van een meting of toetsing.
algemeen bestuur van het waterschap	ab algemeen bestuur	Het algemeen bestuur van een waterschap bestaat uit vertegenwoordigers van categorieën belanghebbenden, zoals inwoners, boeren, bedrijven en beheerders van natuurterreinen.
algemeen product	algemene producten
algemene maatregel van bestuur		Een procedurele (uitvoering)regeling voor enkele in een wet genoemde onderwerpen.
algemene norm		Een landelijk vastgestelde norm, waaraan de kwaliteit van afvalwater (te lozen op oppervlaktewater) moet voldoen.
algemene regels grondwateronttrekking	algemene regel grondwateronttrekking	Algemene regels voor grondwateronttrekking zijn onderdeel van het grondwaterbeleid dat door het waterschap Hunze en Aa's zijn vastgesteld. In deze regels staat beschreven hoeveel grondwater er per gebied uit de bodem onttrokken mag worden en wat de minimale filterdiepte van de buis van de grondwater onttrekkingsvoorziening moet zijn.
algemene regels keur (waterschap Hunze en Aa's)	Algemene regels keur algemene regel keur algemene regels keur	In de Algemene regels keur van waterschap Hunze en Aa's staan algemene regels waaraan de ingeland zich moet houden als het werkzaamheden wil uitvoeren in de invloedssfeer van het waterschap.
algen	alg wier wieren	Een of meercellige fotoautotrofe organismen.
algenbloei		Het onder invloed van toegevoerde voedingsstoffen massaal toenemen van bepaalde soorten algen.
algendrijflaag		Het verschijnsel, dat sommige planktische algen, in het bijzonder Cyanophyceeën, uit diepere lagen opstijgen en juist onder het wateroppervlak een dikke, uit miljoenen cellen bestaande laag vormen, zodat het de indruk geeft dat een kopergroene room op het water drijft.
algoritme	algoritmen algoritmes	Een algoritme is een recept om een wiskundig probleem op te lossen. Wiskundig geformuleerd is het een eindige reeks instructies die vanuit een gegeven begintoestand naar een beoogd doel leidt.
alias	aliassen	De alternatieve weergave van de naam.
alignement	alignementen	Het alignement is het geheel van rechte lijnen, bogen en overgangsbogen waarmee de as van een verkeersweg, spoorbaan of waterweg is gedefinieerd in drie dimensies.
alkalisch afvalwater		Vloeibare afvalstoffen die een hoge concentratie bijtende alkali of calcium hydroxide.
alluvierecht		Recht van oeverbewoners om zich het aangeslibde land toe te eigenen.
alluvium		Sedimenten die door erosieprocessen zijn afgezet, meestal door rivieren.
ampere	amperes	Eenheid van elektrische stroom, die volgt uit de vaste numerieke waarde van de elementaire lading e, die is vastgesteld op 1,602 176 634 × 10-19, uitgedrukt in de eenheid C, waarbij C gelijk is aan A•s en de seconde volgt uit de cesiumfrequentie.
anabolisme	biosynthese	Anabolisme is, binnen het organisme, het fysiologische proces waarbij, via synthese van complexe moleculen (biopolymeren als cellulose en eiwitten) uit kleine biomoleculen (monomeren), celmateriaal wordt gevormd.
anadroom	anadromen	Trekvis die in zout water leeft en in zoet water paait.
analyse	analyseren analyses	Analyse is het ontleden van een bepaald (denk)object tot de constituerende elementen. De ontleding in bestanddelen ter nadere beschouwing.
analysemethode	analyse methode analyse methodes analysemethodes	De methode die gehanteerd wordt bij het bepalen van meetwaarden.
analyserende instantie	analyserende instanties	Instantie, die door middel van analyse of directe meting in het veld waarden bepaalt, en inhoudelijk verantwoordelijk is voor de meetwaarden.
analysevariant	analysevarianten	Uitvoeringsmogelijkheid van beheersactiviteiten of set maatregelen, op basis waarvan berekeningen kunnen worden uitgevoerd, die een voorspelling doen van de reactie van doelvariabelen op deze uitvoeringsmogelijkheid.
anker	ankers	Lijn die de ankers representeert die voor de verankering zorgen van een damwand.
anker	ankers grondtakel grondtakels	Zware ijzeren houvast met zijarmen om een schip aan niet te diepe bodem vast te leggen.
ankergebied	ankergebieden ankerplaats ankerplaatsen	Geografisch gebied dat is aangewezen door bevoegd gezag waar vaartuigen voor een bepaalde tijd voor anker kunnen gaan.
ankerplaats	ankerplaatsen	Plaats waar vaartuigen door bevoegd gezag is toegestaan voor anker te gaan voor langere duur
ankerveld	ankervelden	Constructie die de verankering van een damwand tot stand brengt door middel van ankerstangen.
annotatie	annotaties	Door mensen te interpreteren identifier, naam , label enz.
anonimiseren		Anonimiseren is een methode waarbij persoonsgegevens worden bewerkt zodat ze niet meer gebruikt kunnen worden om iemand mee te identificeren. Anonimiseren is onomkeerbaar. De gegevens kunnen dus nooit meer worden teruggeleid tot een persoon. Geanonimiseerde gegevens vallen niet onder de AVG.
anorganisch stikstof
anorganische koolstof		De hoeveelheid koolstof die voorkomt in anorganische materie.
anti-verdrogingsdoelstellingen	anti-verdrogingsdoelstelling	Het voorkomen van alle onbedoelde effecten als gevolg van daling van de grondwaterstand op bos, natuur en landschap, zowel als gevolg van vochttekort als van mineralisatie en verandering in de invloed van kwel en neerslag.
anticiperend onderzoek	anticiperende onderzoeken	Werksoort gericht op lange-termijnontwikkelingen en het ontdekken van nieuwe mogelijkheden (kennisvergroting en technologieontwikkeling).
antigraafgaas	anti-graafraster anti-graafrooster bevergaas beverraster	Verticaal raster in de grond ter voorkoming van graafschade door dieren.
antoniem	antoniemen antoniemenpaar antoniemenparen antonymie	Twee woorden zijn elkaars antoniem als ze een tegengestelde betekenis hebben.
antropogeen	antropogene	Refereert aan de invloed van menselijke activiteiten op natuurlijke systemen.
apparaat	apparaten apparatuur toestel toestellen	Afgewerkt toestel of een samenstel ervan dat op de markt wordt aangeboden als een aparte functionele eenheid ten behoeve van de eindgebruiker en dat in staat is elektromagnetische verstoringen te veroorzaken, of waarvan het functioneren vatbaar is om door dergelijke verstoringen te worden beïnvloed.
appendage	aanhangsel aanhangsels appendages	Apparaat waarvan het gebruik onverbrekelijk verbonden is met een leiding.
appendagekelder	appendage put appendage putten appendagekelders appendageput appendageputten	Kelder of put waarin toestellen en onderdelen staan die dienen ter completering van een technische installatie.
applicatie	applicaties toepassing toepassingen	Een applicatiecomponent dat gericht is op het ondersteunen van eindgebruikers.
applicatie-eigenaar	applicatie-eigenaren	Een rol die eindverantwoordelijk is voor applicaties en hun kwaliteit.
applicatiebeheer		Het ontwikkelen en onderhouden van applicaties.
applicatiecomponent	Applicatiecomponenten	Een encapsulatie van applicatiefunctionaliteit afgestemd op implementatiestructuur, die modulair en vervangbaar is.
applicatiegebeurtenis	applicatiegebeurtenissen
applicatieschema	applicatieschema's	Informatiemodel dat wordt beschreven en toegepast.
application programming interface	API API's APIES	Een application programming interface (API) is een verzameling definities op basis waarvan een computerprogramma kan communiceren met een ander programma of onderdeel (meestal in de vorm van bibliotheken).
aquaduct	aquaducten	Een kunstwerk waarmee een waterloop in een open constructie over een weg of andere waterloop wordt gevoerd.
aquaflow		Een concept van duurzaam waterbeheer om hemelwater in waterdoorlatende straatvlakken te bergen, te zuiveren, te infiltreren, vertraagd af te voeren of te hergebruiken.
aquatisch		Aquatisch betekent aan water gebonden of met water te maken.
aquatisch ecosysteem	aquatische ecosystemen	Een gemeenschap bestaande uit groepen van organismen en abiotische elementen in een bepaald water.
aquatische landbouw		Het telen van (zout)watergebonden organismen zoals zagers, schelpdieren, vissen en zilte (watergebonden) gewassen, daaronder niet begrepen het verwerken en ter plaatse verkopen daarvan, dit met uitzondering van geringe bewerkingen van de producten ten behoeve van transport en opslag elders.
aquifer	aquifers watervoerend pakket watervoerende laag watervoerende lagen watervoerende pakketten	Een geologische formatie waarbinnen de relatief (ten opzichte van de omgeving) hoge doorlatendheid aanzienlijk transport van grondwater mogelijk maakt.
archief	archieven	Een archief is de bewaarplaats van belangrijke gegevens die zijn vastgelegd in documentvorm alsook de verzameling van documenten die voor een bepaald doel vervaardigd zijn.
architectuur	architecturen meta-ontwerp	Beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen.
architectuurbeschrijving	architectuurbeschrijvingen architectuurdocument architectuurdocumenten	Werkproducten die uitdrukking geven aan een architectuur.
are	aren	Een are wordt in de landmeetkunde vaak gebruikt om de grootte (oppervlakte) van percelen (vooral landbouwgrond, bosgrond, maar soms ook bouwgrond) uit te drukken.
aromaten		Een type koolwaterstof dat een ringstructuur heeft, zoals benzeen of tolueen. Ze zitten bijvoorbeeld in benzine.
artefact	artefacten	Een artefact (ook wel geschreven als artifact) (Latijn: ars = 'kunst'; factum = 'gemaakt') is een kunstmatig verschijnsel.
artesisch water		(Grond)water met een wateroverspanning ten opzichte van een hydrostatische waterspanningverdeling, waarbij de wateroverspanning het gevolg is van de stijghoogte in het eerste watervoerend pakket.
artesisch watervoerend pakket		Een afgesloten watervoerend pakket, waarin de stijghoogte van het grondwater boven het maaiveld uitkomt.
artesische boring	artesische boringen	Boorgat met een statisch waterniveau boven het topniveau van de aquifer waarin geboord is.
artesische bron	artesische bronnen	Een artesische bron is een bron waaruit het water 'spontaan' naar boven komt door de hydrostatische druk op het water dat zich in een ondergronds bekken bevindt.
artesische omstandigheden		Omstandigheden waar de hydraulische stijghoogte in een afgesloten watervoerende laag stijgt tot boven het hoogste niveau van die laag.
artikelonderdeel	artikel onderdeel artikel onderdelen artikelonderdelen	Onderdeel van een begrotingsartikel op basis van de programma's die binnen de betreffende werksoort worden onderscheiden.
asfalt	asfaltvlakken	Een natuurlijk of kunstmatig mengsel van bitumen en minerale stoffen.
asfaltkleefmiddel		Een dun vloeibaar mengsel van bitumen en een vluchtig oplosmiddel.
asfaltmortel		Een mengsel van bitumen met zand en vulstof als component van een asfaltmengsel.
aspect	aspecten	Door computer te interpreteren aspect.
aspiratielucht		Afgezogen lucht.
asset		Item, voorwerp of entiteit met potentiële of reële waarde voor een organisatie.
assetmanagement		Beheren van bedrijfsmiddelen en objecten.
associatie	associaties	Relatie tussen twee klassen.
associatie		Basiseenheid in het systeem van plantengemeenschappen, gekenmerkt door een min of meer constante karakteristieke floristische samenstelling.
associatie relatie	associatie relaties	relatie tussen twee verschillende individuen (bron: NTA 8035) prefDef: Relatie tussen twee concepten, die aangeeft dat de beide concepten een structureel verband met elkaar hebben.
associatie rol	associatie rollen	Rol in een associatie relatie.
associatieve relatie	associatieve relaties	Een relatie tussen begrippen die niet hiërarchisch gerelateerd zijn maar een sterke semantische verbinding hebben.
astronomisch getij	astronomisch getijde astronomische getijden	getijbeweging als gevolg van de veranderlijke resultante van de aantrekkingskracht van de maan en de zon op de watermassa’s op aarde, niet gestoord door weerkundige omstandigheden.
atmosfeer
atmosferische depositie		Droge en natte neerslag van (stof)deeltjes en stoffen uit de atmosfeer.
atmosferische druk		Uitdrukking voor het gewicht van de aarde omringende gassen.
atoom	atomen	Het kleinste deeltje materie dat voor elk element uniek is.
attribuut	attributen eigenschap eigenschappen	Eigenschap die we willen vastleggen over een entiteittype. Zie ook CI-type en entiteittype.
attribuutsoort	attribuutsoorten	De typering van gelijksoortige gegevens die voor een objecttype van toepassing is.
attribuutwaarde	attribuutwaarden	De waarde die een attribuut aanneemt.
auditing		Auditing is het controleren van een organisatie.
auditor		Een persoon die een vorm van controle uitvoert op een model studie.
autecologie	auto-ecologie	Studie van de relaties tussen individu en milieu.
automatic terrain extraction	ate	Automatic Terrain Extraction (ATE) is een methode waarbij uit de stereoparen direct een DSM wordt gegenereerd.
automatische bediening		Het bedieningsproces wordt in gang gezet door een detectiesysteem.
auxiliary file	.aux .aux.xml	Een hulpbestand (.aux of .aux.xml) vergezelt het raster op dezelfde locatie en slaat eventuele aanvullende informatie op die niet in het rasterbestand zelf kan worden opgeslagen.
avilastic		Kunststofweefsel dat geen water doorlaat en wordt gebruikt voor drysuits.
b-water	B-water B-wateren b-wateren	Water van belang voor de waterkwantiteit in het beheersgebied van het waterschap.
baai	baaien bocht golf	Een baai, golf of bocht is een deel van een groter oppervlaktewater, zoals een zee, oceaan, meer of andere baai, dat het land binnendringt.
baar	baren	Zandbank voor een riviermonding, waarover schepen slechts bij hoog water kunnen komen.
baarhaven	baarhavens	Haven die door een baar wordt afgesloten.
bacterie	bacteriën	Een grote groep van microscopische eencellige organismen met een actieve stofwisseling en met een disperse kern.
bacteroides bacteriën	bacteroides bacterie	De bacteriën waarmee specifiek de fecale besmetting van mensen, herkauwers en varkens worden aangetoond en de bacteriën die een algemene indruk geven van de fecale besmetting behoren tot de Bacteroides bacteriën.
bagger		Bezonken sediment boven gewenste bodemhoogte.
baggerdepot	baggerdepots	Bewaarplaats waar vrijgekomen bagger tijdelijk of langdurig kan worden opgeslagen.
baggerdikte	baggerdiktes	Door milieucontroleur gemeten dikte baggerlaag tot op de vaste bodem (m)
baggeren	bagger werkzaamheden uitbaggeren	Het gehele proces van ontgraven, transport en storten van materiaal onder water met als doel het verdiepen of winnen van mineralen.
baggerindustrie		Gesaneerde bedrijfstak, die zich onder andere bezighoudt met het uitdiepen, aanleggen en onderhouden van havens en waterwegen, het aanwinnen en opspuiten van land en het bouwen van dijken.
baggerketen		De combinatie van werktuigen waarmee het geheel van activiteiten van ontgraven, transporteren, verwerken en deponeren van baggerspecie wordt uitgevoerd.
baggerspecie	specie	Door uitgraven of baggeren verkregen grond. Bezonken sediment boven gewenste bodemhoogte.
baggertraject	baggertrajecten	Het gedeelte in het oppervlaktewater waar de bodem wordt uitgediept, of waar het profiel ervan wordt hersteld.
baggerwerktuig	baggermachine baggermachines baggerschepen baggerschip baggerwerktuigen	Vaartuig dat zand wint of vaarwaters uitdiept.
baken	bakens vaarwegmarkering vaarwegmarkerings	Een vaarwegmarkering.
baksteen	bakstenen klinker klinkers metselsteen metselstenen	Bakstenen zijn stenen die ontstaan door klei, hoofdzakelijk gewonnen in de uiterwaarden van de grote rivieren, te vormen in blokken en vervolgens op hoge temperatuur (c. 800 - 1100 °C) te bakken.
ballastwater		In een schip opgeslagen water voor stabiliteit doeleinden.
bandijk	bandijken groene dijk groene dijken natte dijk natte dijken rivierdijk rivierdijken winterdijk winterdijken	Hoogwaterkering langs een rivier bovenstrooms van het kenteringgebied.
bank	banken ondiepte ondieptes zandbank zandbanken	Ondiepte ontstaan door sedimentatie of erosie van de omgeving.
banket		Kunstmatige strandverhoging nabij de duinvoet die wordt gebruikt als standplaats voor strandpaviljoens op recreatiestranden.
barograaf	barograven	Zelfregistrerende barometer.
barometer	barometers	Instrument waarmee de atmosferische luchtdruk wordt gemeten.
basalt		Donkergekleurd, zeer hard, vulkanisch gesteente.
basaltzuil	basaltzuilen. zuilenbasalt	Zuilvormig toplaagelement van basalt.
bascule brug	bascule bruggen	Brug, met één val, draaibaar om een horizontale as, waarbij de ballast en de klap een onveranderlijke stand hebben t.o.v. elkaar.
basis		Het gedeelte van het dijklichaam dat de ondergrond vormt voor een granulair filter of een geotextiel.
basis op orde		Onder basis op orde wordt verstaan dat de systemen & software, data, processen en organisatie (personeel) op elkaar zijn afgestemd en op orde zijn.
basisafvoer		Trage afvoer - dat deel van de afvoer dat als gevolg van langdurige berging eerst na geruime tijd tot stand komt.
basisafvoer index		Numerieke index die de verhouding van de totale afvoer ten opzichte van de basisafvoer kwantificeert.
basisinformatie		Werksoort waarbij verzameling van basisinformatie plaatsvindt voor meerdere doeleinden. Basisinformatie kan meerdere malen geleverd worden.
basiskaart overstromingsrisico	überschwemmungskarte	Kaart die de potentiële overstromingsgebieden toont, bijvoorbeeld Rheinatlas.
basiskustlijn	basiskustlijnen	De kustlijn die in het kader van de kustlijnzorg zal worden gehandhaafd.
basislijn	basislijnen	Waterlijn vanaf waar de breedte van de territoriale zee en andere rechtsgebieden van de zee worden gemeten.
basismateriaal	basismaterialen	Bovenste laag van het grondlichaam onder de bekledingsconstructie.
basisonderhoudsniveau		Het minimaal noodzakelijke onderhoud om de functionaliteit van de infrastructuur te waarborgen.
basispeil		Extreme hoogwaterstand met (per definitie) een overschrijdingsfrequentie van 1/ 10.000 per jaar.
basisregistratie	basisregistraties stelsel van basisregistraties	Een basisregistratie is een door de overheid officieel aangewezen registratie met gegevens die door alle overheidsinstellingen (verplicht) worden gebruikt bij de uitvoering van publiekrechtelijke taken.
basisregistratie gewaspercelen	gewasparcelen regelingspercelen	Basisregistratie Gewaspercelen (BRP) bestaat uit de locatie van landbouwpercelen met daaraan gekoppeld het geteelde gewas. Het bestand is een selectie van informatie uit de Basisregistratie Percelen (BRP) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De omgrenzingen van de landbouwpercelen zijn gebaseerd op het Agrarisch Areaal Nederland (AAN).
basisrioleringsplan	basisrioleringsplannen	Een plan waarin op gedetailleerde wijze wordt aangegeven hoe de inzameling en afvoer van afvalwater en neerslag binnen een gebied dient te gebeuren.
bathyale zone	bathyale zones	Het deel van de zee tussen 200 en 1000 meter diepte waar geen zonlicht meer kan doordringen.
bathymetrie		Het meten van de diepte van de meren, zeeën en oceanen.
bathymetrische kaart	bathymetrische kaarten	Kaart van de oceaan, waarop de diverse diepten van de zeebodem door middel van dieptelijnen worden aangegeven.
beaufortschaal		Schaal voor het meten van windsterktes van windkracht 0 tot 12.
bebording		Geheel aan verkeersborden zoals gedefinieerd in het Reglement verkeersregels en verkeerstekens (1990).
bebouwde kom	bebouwde kommen	Het gebied binnen de grenzen die zijn vastgesteld op grond van artikel 20a van de wegenverkeerswet 1994.
bebouwingscluster	bebouwingsclusters	Een vlakvormige verzameling van gebouwen bij een kruispunt van wegen in het buitengebied.
bebouwingsconcentratie	bebouwingsconcentraties	Een door een besluit van de gemeenteraad – bij voorkeur op grond van de Wet op de Ruimtelijke Ordening – aangegeven kernrandzone, bebouwingslint of bebouwingscluster met een historisch gegroeide menging van kleinschalige buitengebied- en niet-buitengebiedfuncties.
bebouwingslint	bebouwingslinten	Een lijnvormige verzameling van gebouwen langs een weg in het buitengebied, doorgaans dubbelzijdig aanwezig, met geringe afstanden tussen de bouwkavels.
bebouwingszone	bebouwingszones	De in de legger aangegeven zone langs primaire waterkeringen in stedelijk gebied, waarin ter bescherming van de primaire waterkering voorschriften krachtens de Keur van toepassing zijn.
bedding	beddingen beek bedding rivier bedding	Geul waardoor het rivierwater of beekwater stroomt, de bodem tussen de oevers.
bediening	bedieningen	Werksoort waarbij het gaat om de verkeersbeheersing in de verkeerbeheersingcentrales, de bediening en controle van tunnels en bruggen in rijkswegen en de bediening van objecten (bruggen, stuwen, stormvloedkeringen en sluizen).
bediening ter plaatse	bediening op locatie lokale bediening	Bediening vanuit een centraal op het sluiscomplex of direct bij de brug gelegen bedieningsgebouw.
bedienings beheer		Het vaststellen van het bedieningsplan op basis van geformuleerd beleid. Dit is een tactische functie benodigd voor de procesvoering.
bedienings- en besturingsinstallatie	bedienings- en besturingsinstallaties	Samenstel van automatiseringsystemen en bedieningsorganen waarmee installaties worden bewaakt, bediend en bestuurd.
bedieningspaneel	bedieningspanelen	Paneel waarmee een bedienaar een (deel van een) installatie of een samenstel van installaties kan bedienen.
bedieningsplicht	bedieningsplichten	De bedieningsplicht van bij de waterbeheerder in beheer zijnde objecten, zoals in de legger of in voorschriften bij ontheffingen is aangegeven.
bedrijfsafvalwater		Afvalwater dat vrijkomt bij door de mens bedrijfsmatig of in een omvang alsof zij bedrijfsmatig was, ondernomen bedrijvigheid, dat geen huishoudelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater of grondwater is.
bedrijfsfunctie		Een samenhangende verzameling activiteiten op basis van een gekozen set criteria.
bedrijfsfunctiemodel	bedrijfsfunctiemodellen	Een beschrijving wat een organisatie doet, onafhankelijk van inrichting van processen en systemen.
bedrijfsgebouw	bedrijfsgebouwen	Gebouw waarin arbeidswerkzaamheden worden verricht.
bedrijfshaven	bedrijfshavens	Haven bij een scheepswerf of bedrijf.
bedrijfsobjectenmodel	bedrijfsobjectenmodellen	Een beschrijving van de belangrijkste soorten objecten in een organisatie en hun samenhang.
bedrijfsproces	bedrijfsprocessen	De specifieke wijze van technisch handelen (incl. zuivering) van een bedrijf dat leidt tot een bepaalde omvang van producten en afvalproducten.
bedrijfsvoering		De wijze waarop financiële en personele middelen worden ingezet teneinde zo effectief en efficiënt mogelijk afgesproken producten te leveren c.q. taken te vervullen.
bedrijfswater		Gebruikswater op een RWZI , is GEEN drinkwater maar (gefilterd) effluent.
bedrijfswaterpomp	bedrijfswaterpompen sperwaterpomp terreinwaterpomp	Pomp voor de toevoer van bedrijfswater naar verbruiker.
bedrijventerrein	bedrijvenpark bedrijvenparken bedrijventerreinen handelspark handelsparken industrieterrein industrieterreinen	Een bedrijventerrein, bedrijvenpark of handelspark is een gebied binnen of buiten de bebouwde kom van een stad of dorp dat in eerste instantie bedoeld is voor de vestiging van commerciële bedrijven.
bedvormende afvoer	bedvormende afvoeren	Gefingeerde stationaire afvoer die eenzelfde gemiddelde bodemligging bewerkstelligt als het geval zou zijn bij het werkelijk afvoerverloop.
beek	beken	Een natuurlijke smalle waterloop zonder getij.
beekbedding	beekbeddingen	Het lage deel van een beekdal waardoor meestal de gehele afvoer plaatsvindt.
beekdal	beekdalen	Een beekdal is een lager gelegen gebied in het dekzandgebied van Nederland, waardoor een beek stroomt.
beekleem		Natuurlijk, fijn materiaal, afgezet in riviertjes of stroompjes - met meer of minder plastisch-cohesieve eigenschappen, die afhankelijk zijn van het vochtgehalte. Het is minder fijn dan klei - het lutumgehalte is geringer.
beekriool	beekriolen	Overkluizing van een waterdeel.
beeldmiddenoverzicht		Digitale vluchtrapportage met de metadata van de luchtfoto's die tijdens de vlucht zijn gemaakt.
beginknooppuntreferentie		De knooppuntreferentie van het startknooppunt zoals gespecificeerd door de in dienst zijnde autoriteit.
beginpunt leiding		De knooppuntreferentie van het eerste knooppunt zoals gespecificeerd door de in dienst zijnde autoriteit.
beginpunt onderdeel		Bij een pomp, externe doorlaat of externe overstort bepaalt het beginpunt ook de stromingsrichting.
beginvoorwaarde	beginvoorwaarden preconditie	Toestand waarin (een deel van) de omgeving bij het begin van een transformatie moet verkeren voor een succesvolle transformatie (in een functie).
begrip	begrippen	Een begrip is een entiteit waarmee een bepaalde klasse, een idee of een relatie als object aangeduid kan worden.
begrippenlijst	begrippenlijsten	Een lijst van begrippen.
begroeid terreindeel	BegroeidTerreindeel begroeide terreindelen	Kleinste functioneel onafhankelijk stukje van een terrein dat er binnen het objecttype Terrein van NEN 3610 wordt onderscheiden, met aaneengesloten vegetatie.
begroeiing	begroeiingen	Begroeiing is de vegetatie of een aanplant of een beplanting op een bepaalde plaats. Begroeiing kan dus spontaan of natuurlijk zijn (vegetatie), maar ook door menselijk toedoen tot stand gekomen (aanplant of beplanting) of combinaties daarvan.
begrotingsartikel	begrotingsartikelen	Onderdeel van de Rijksbegroting. Vroeger op basis van hoofdbeleidsterreinen en het onderscheid tussen apparaat- en programma-uitgaven. Nu op basis van werksoorten en het onderscheid tussen productuitgaven en directe uitvoeringsuitgaven enerzijds en indirecte uitvoeringsuitgaven anderzijds.
behandelen geur		Het nemen van maatregelen met als doel de geurbelasting te verlagen.
behandelingsinstallatie	behandelingsinstallaties	Een installatie die gebruikt wordt om afvalwater te behandelen voordat het in het milieu wordt geloosd.
beheer	beheren	Het verantwoordelijk zijn en zorgdragen voor het handhaven of bereiken van een vooraf vastgesteld kwaliteitsniveau van het beheerde object of de beheerde functie.
beheer en onderhoud		Werksoort waarbij het er om gaat de bestaande functionaliteit van het hoofdwegennetwerk en het functioneren van de watersystemen in kwalitatieve en kwantitatieve zin in stand te houden en de handhaving van wet- en regelgeving voor de instandhouding daarvan (klassieke waterstaatswetgeving).
beheer slibverwerkingsinstallaties		Het beheren van slibverwerkingsinstallaties waardoor het bij het zuiveringsproces vrijkomende slib alsmede het van derden ontvangen slib wordt ontwaterd, gebufferd en bewerkt.
beheerder	beheerders	Publiekrechtelijke instantie of (rechts) persoon die toeziet op de instandhouding o.a. van een waterstaatswerk.
beheerderoordeel		Beoordeling van de veiligheid op basis van eigen inschatting van de beheerder.
beheergrens waterschap	beheergrens beheergrenzen beheergrenzen waterschap	De beheergrens is het grondgebied waarbinnen een waterschap taken uitoefent. Deze grens wordt vastgesteld door de provincie(s) waarbinnen een waterschap is gelegen.
beheerplan	beheerplannen beheersplan beheersplannen	Een strategisch plan voor een watersysteem waarop de wijze waarop beheerd wordt inzichtelijk gemaakt wordt, zowel voor de eigen organisatie als voor derden.
beheerregister	beheerregisters	Registratie die de feitelijke toestand van waterstaatswerken weergeeft.
beheersaccent	beheersaccenten	Accenten van waaruit het waterbeheer binnen Rijkswaterstaat vorm wordt gegeven.
beheersgebied	beheergebied beheergebieden beheersgebieden	Gebied waarvoor geldt dat één organisatie dit beheert.
beheersmaatregel	beheersmaatregels	Maatregel die de beheerder treft om een bepaalde gewenste toestand te behouden of te bereiken.
beheersregister	procesregister procesregisters technisch beheersregister technische beheersregisters	Register van de beheerder, waarin de feitelijke toestand van het beheerde staat aangegeven.
beherende instantie	beherende instanties	Organisatorische eenheid, verantwoordelijk voor de zorg en het gebruik van een gebied of locatie of verantwoordelijk voor het beheren van basisinformatie.
behoefte	behoeften behoeftes	Verlangen naar hetgeen je mist.
behuizing	behuizingen	Civiele of bouwkundige constructie als bescherming tegen weersinvloeden en/of afscherming van emissie
bekken	bekkens	Massa water, natuurlijk of kunstmatig, die gebruikt wordt voor opslag en regulering van waterbronnen.
bekken voor hoogwaterbeheersing	bekkens voor hoogwaterbeheersing	Bekken wat alleen gebruikt wordt voor de tijdelijke opslag bij hoogwater die vervolgens zo snel als mogelijk met in achtneming van de benedenstroomse omstandigheden afgelaten wordt.
bekleding	bekledingen	Dat waarmee iets bekleed is.
bekleding waterkering	bekleding bekleding waterkeringen waterkering bekleding waterkeringen bekleding	De bovenlaag eventueel in combinatie met een filter en de onderlaag van de waterkering ter hoogte van en onder het maatgevende hoogwaterpeil.
bekledingsconstructie	bekleding constructie bekleding constucties bekledingsconstructies	Constructie die tot doel heeft de dijkkern te beschermen tegen erosie door de waterbeweging, bestaande uit één of meerdere toplagen met daaronder (eventueel) uitvul-, filter- en kleilagen.
bekledingslaag	bekledingslagen	Laag waaruit de bekledingsconstructie van een waterkering is opgebouwd.
bekledingtype	bekledingsvlak bekledingsvlakken bekledingtypen bekledingtypes	Een object dat het dijklichaam moet beschermen tegen golfaanval en stroming.
beklemde meier	meier	Degene die houder is van het beklemrecht (de pachter) heet de beklemde meier of kortweg meier.
beklemrecht	recht van beklemming	Beklemrecht of recht van beklemming is een eeuwigdurend, ondeelbaar zakelijk recht op een onroerende zaak van een ander.
bekramming		Versterkt geotextiel doek, vastgezet met pennen, staaldraad en zandzakken (fixeren) op de klei ondergrond van de waterkering. Dient ter verhoging stabiliteit (gras)bekleding bij overloop of overslag. Toepassen indien ophoging van kruin niet of niet voldoende mogelijk is.
belang	belangen	Belang in een systeem relevant voor één of meer belanghebbenden.
belang-betaling-zeggenschap		Trits die de bestuurlijke wijze van waterschappen weergeeft.
belanghebbende	belanghebbenden	De geïnteresseerde partijen, ofwel zij die een belang hebben in een water management aangelegenheid waarbij de interesse is gelegen in ofwel de exploitatie of in de bescherming van de hulpbron.
belanghebbenden		Er wordt door de waterschappen een aantal categorieën van belanghebbenden onderscheiden: 1. ingezetenen: ‘zij die hun werkelijke woonplaats hebben in het beheersgebied van het waterschap’; 2. gebouwd: ‘de zakelijk gerechtigden tot gebouwde onroerende zaken’, veelal huizenbezitters; 3. ongebouwd: ‘de zakelijk gerechtigden tot ongebouwde onroerende zaken’, veelal agrariërs; 4. bedrijfsgebouwd: ‘zij die op grond van een zakelijk of persoonlijk recht gebouwde zaken in gebruikt hebben als bedrijfsruimte’; 5. pachters: ‘gebruikers van ongebouwde onroerende zaken met een door de Grondkamer goedgekeurde pachtovereenkomst.
belasting	belastingen heffing heffingen	Belasting is een rechtsband tussen de overheid en een rechtssubject (de belastingplichtige) waarbij een heffing of prestatie wordt opgelegd ten behoeve van een overheid met als doel in de openbare uitgaven te voorzien. Belastingen worden geheven op grond van een wet.
belasting		Op een constructie (een waterkering) uitgeoefende in- en uitwendige krachten, ofwel de mate waarin een constructie door in- en uitwendige krachten wordt aangesproken, uitgedrukt in een fysische grootheid die voor het bezwijkmechanisme typerend kan zijn.
belasting		De totale hoeveelheid van een stof die in een watersysteem terecht komt.
belasting toetsing	belasting toetsingen	De belasting die de profielverdediging van een dwarsprofiel ondergaat in het kader van toetsing.
belastingen		Krachtens algemene regels gevorderde, gedwongen eenzijdige geldelijke bijdrage van personen en instellingen, die binnen een bepaalde periode aan de overheid moeten betaald worden en bestemt zijn om uiteindelijk het geheel van de uitgaven van de overheid te dekken.
belastinggevallenmethode		De methode voor het vaststellen van de dijktafelhoogte uit de bepalende belastingscombinaties - waterstand Hoek van Holland, rivierafvoer en windsnelheid.
belastingjaar		Jaar waarvoor het uitgereikte aanslagbiljet geldt, dit komt overeen met een kalenderjaar en loopt van 1 januari t/m 31 december van een jaar
belastingschuld	belastingschulden	Een belastingschuld is een schuld met betrekking tot belastingen. Het is een gangbaar begrip in de belastingwetenschappen, waar het op verschillende manieren wordt gehanteerd.
beleid		Het geheel van gemaakte bestuurlijke keuzen.
beleidsanalyse	beleidsanalysen beleidsanalyses	Methodiek waarmee systematisch alternatieve oplossingen worden ontwikkeld en afgewogen.
beleidsplan	beleidsplannen	Document, waarin (landelijk) vastgesteld beleid met haar doelen en benodigde middelen is opgenomen.
beleidsuitgangspunt	beleidskeuze beleidskeuzes beleidsuitgangspunten	Een gedragslijn voor de verwezenlijking van bepaalde doelstellingen.
beleidsvoorbereiding en -evaluatie	beleidsvoorbereidingen en -evaluaties	Werksoort die de ondersteuning bij de beleidsvoorbereiding, de voorbereiding van strategische beleidskeuzen en beleidsevaluaties betreft.
bellenscherm	bellenschermen bellenschermpje luchtbellenscherm luchtbellenschermen	Een installatie over de bodem van een waterloop om twee soorten van met elkaar in open verbinding staande oppervlaktewateren te scheiden of om de waterkwaliteit van een oppervlaktewater te verbeteren door middel van luchtbellen.
bellyboat	belly boot belly boten buik boot buik boten buikboot buikboten kickboot kickboten vlotterbuis	Een bellyboat, ook wel buikboot of kickboot genoemd, is een klein, lichtgewicht opblaasbaar vaartuig wat wordt ingezet om profielen te meten in watergangen.
beluchten		Het op het juiste moment met, de juiste hoeveelheid lucht of zuurstof in aanraking brengen van actief slib.
beluchter	beluchters	Een toestel voor het inbrengen van lucht in het rioolstelsel.
bemalen	bemaling	Het verwijderen van overtollig water door middel van een gemaal.
bemalinggebied	bemalinggebieden bemalingsgebied oppervlaktewater bemalingsgebieden oppervlaktewater bemalingsgebieden oppervlaktewateren	Een gebied waaruit het overtollige water door middel van een gemaal wordt verwijderd.
bemalingsgebied		Een rioleringsgebied waaruit het afvalwater door een gemaal wordt verwijderd
bemonsteren		Het verkrijgen van een representatief monster ten behoeve van het analyseren van het afvalwater of slib
bemonsterende instantie	bemonsterende instanties	Instantie die de monsters genomen heeft of de directe metingen in het veld heeft uitgevoerd.
bemonsteringsapparaat	bemonsteringsapparaten	Apparaat voor het nemen van monsters.
bemonsteringsapparaattype	bemonsteringsapparaattypen bemonsteringsapparaattypes	Apparaat waarmee een bemonstering van een parameterreeks uitgevoerd wordt.
bemonsteringshoogte	bemonsteringshoogten bemonsteringshoogtes	Hoogteligging van een sensor of een monstername ten opzichte van een vergelijkingsvlak.
bemonsteringsmethode	bemonsteringsmethoden bemonsteringsmethodes	Wijze waarop een monster genomen is, ten behoeve van een later uit te voeren analyse.
bemonsteringstraject	bemonsteringstrajecten	Het als eenheid bemonsterde oppervlak.
bemonsteringswijze	bemonsteringswijzen bemonsteringswijzes	Wijze waarop een monster genomen is.
bemonsteringswijze meting	bemonsteringswijze metingen	Wijze waarop een monster genomen is, ten behoeve van een uit te voeren analyse.
beneden de wind		Aan de kant waar de wind naartoe blaast.
beneden rivier		Het gedeelte van een rivier met een constante stroomrichting dat een verticale getijbeweging heeft.
benedenbeloop	benedenbelopen	Deel van het talud tussen teen en buitenberm.
benthisch		Op de waterbodem.
benthos		Dierlijk leven op bodem van wateren.
bentivoor	benthivoor benthivoren bentivoren	Benthoseter
benutting	benuttingen	Infrastructurele maatregelen die zijn gericht op een beter gebruik van het bestaande hoofdwegennet.
benzeen		Organische-chemische vluchtige verbinding (C6H6), die behoort tot de aromatische koolwaterstoffen.
beoordelingsprofiel	beoordelingsprofielen theoretisch profiel theoretische profielen	Denkbeeldig minimum profiel van gedefinieerde afmetingen dat binnen het werkelijk aanwezige profiel van een dijk moet passen. Dit profiel mag niet door vreemde elementen worden doorsneden en moet op zichzelf de waterkerende functie kunnen vervullen.
beoordelingsschema	beoordelingsschema's	Opeenvolging van stappen waarmee voor een beoordelingsspoor het toetsingsresultaat kan worden bepaald.
beoordelingsspoor	beoordelingssporen	Het geheel van te toetsen object (waterkering/kunstwerk), toetsaspect en belasting van het object.
beoordelingsspoor	beoordelingssporen	Eén van de aspecten aan de hand waarvan de toetsing op veiligheid van de waterkering wordt uitgevoerd.
bepaling vergunning		Een bepaling geeft de relatie aan tussen vergunningen, objecten / administratieve gebieden (ten behoeve van kadastraal. perceel.) en relevante bepalingen
bepalingsgrens		Laagste of hoogste waarde van de grootheid waarvan het meetresultaat met een bepaalde nauwkeurigheid kan worden vastgesteld.
beperkingengebied	beperkingengebieden beperkingsgebied beperkingsgebieden	Bij of krachtens de wet aangewezen gebied waar vanwege de aanwezigheid van een werk of object regels gelden over activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor dat werk of object.
beplanting	struik struiken vaste plant vaste planten	Gewassen, vaste planten en struiken.
beplanting	beplantingen	Natuurlijke vastgoedobjecten in lijnvormig en/of puntvormig voorkomen.
beraad voor Geo-Informatie	GI beraad beraad voor geo-informatie	Het GI-beraad doet aanbevelingen aan de minister van BZK, overige ministers en overheidsorganen over de strategische onderwerpen op het gebied van de geo-informatie in de publieke sector in Nederland.
beregening	beregenen beregeningen	Irrigatiemethode waarbij het veld wordt besproeid.
beregeningsverbod	beregeningsverboden	Bij een (gedeeltelijke) beregeningsverbod mag op plaatsen in dat gebied waar het water niet meer over de stuwen komt en dus te laag staat niet meer worden beregend uit het oppervlaktewater.
beregeningsverbod gebied	beregeningsverbod gebieden beregeningsverbodsgebied beregeningsverbodsgebieden	Een beregeningsverbod gebied is een gebied waar tijdens een droogte periode een (gedeeltelijke) beregeningsverbod van toepassing is.
bergbassin	bergbassins	Reservoir dat water opslaat voor nuttig gebruik.
bergbezinkbassin	BBB BBB's Bergbezinkbassins	Gesloten reservoir waarin het afvalwater tijdelijk wordt opgevangen met een slibreinigende voorziening.
bergbezinkleiding	bergbezinkleidingen bergbezinkriolen bergbezinkriool	Een gesloten leiding waarin het afvalwater tijdelijk wordt opgevangen met een slibreinigende voorziening.
bergboezem	bergboezems bergingsboezem bergingsboezems	Een door kades omsloten gebied langs een rivier of boezemkanaal, waar in geval van hoge waterstanden water in kan stromen dat tijdelijk vastgehouden kan worden (water wordt dus opgeborgen in de boezem).
bergend vermogen oppervlaktewater	bergend vermogen oppervlaktewateren	De hoeveelheid oppervlaktewater die maximaal in de boezem of in de polder kan worden geborgen tussen het peil en de maximaal toelaatbare waterstand
bergende breedte		De breedte van de waterspiegel.
berghaven	berghavens	Binnenhaven waar vissersvaartuigen en dergelijke kunnen overwinteren.
berging	waterberging	Het volume water dat aanwezig is binnen een bepaald gebied, eventueel gespecificeerd in een nader aan te geven deel van de grond.
berging		Het opslaan van een hoeveelheid stof in een bepaald gebied.
berging in bodemoneffenheden		Hemelwater geborgen in oppervlakte oneffenheden die niet bijdraagt aan de afstroming.
berging in randvoorziening	berging in randvoorzieningen	De inhoud van de randvoorziening gelegen onder het niveau van de bovenkant van de externe overstortdrempel in een rioleringsgebied.
berging meer		Extra rioolinhoud die in de berekening wordt meegenomen, bijvoorbeeld in putten of gemalen, gegevens afkomstig uit het rioleringsplan.
berging minder		Minder rioolinhoud die in de berekening wordt meegenomen, bijvoorbeeld t. g.v. verzakkingen of D.W.A. vulling, gegevens afkomstig uit het rioleringsplan.
berging op straat		Het deel van de neerslag dat op het verhard oppervlak valt en dat niet tot afstroming naar het riool komt.
berging rioolbemalinggebied	berging rioolbemalinggebieden	De voor het afvalwater beschikbare inhoud van het stelsel van leidingen en knooppunten ten behoeve van het betrokken rioolbemalinggebied.
bergingscapaciteit	bergingscapaciteiten	Het volume water dat geborgen kan worden tussen het stuwpeil en het aanvaardbaar hoogste peil.
bergingsgebied	bergingsgebieden bergingspolder bergingspolders noodbergingsgebied noodbergingsgebieden waterbergingsgebied waterbergingsgebieden	Een krachtens de Wet ruimtelijke ordening voor waterstaatkundige doeleinden bestemd gebied, niet zijnde een oppervlaktewaterlichaam of onderdeel daarvan, dat dient ter verruiming van de bergingscapaciteit van een of meer watersystemen en ook als bergingsgebied op de legger is opgenomen.
bergingsleiding	bergingsleidingen bergingsriolen bergingsriool retentieleiding retentieleidingen	Een gesloten leiding waarin het afvalwater tijdelijk wordt opgevangen.
bergingsvijver	bergingsvijvers	Een open reservoir (vijver, sloot, gracht, etc.), bestemd voor de berging van afvalwater ter regeling van de afvoer van het afvalwater.
bergingsvoorzieningen voor water		Voorzieningen voor de tijdelijke berging van polder- of boezemwater waar het hoogheemraadschap of waterschap de functie waterberging aan heeft toegekend.
berm	bermen	Horizontale of licht hellende strook grond langs een weg, spoorweg, sloot of dijk.
bermfactor	bermfactoren	Factor bepaald door golfhoogte en waterdiepte boven de berm, benodigd voor ontwerp en toetsing op toplaaginstabiliteit van steenzettingen op een buitenberm.
beroep		Het in het kader van een wettelijke bevoegdheid vragen van een voorziening tegen een besluit bij een ander bestuursorgaan dan hetwelk het besluit heeft genomen (administratief beroep), dan wel bij een administratieve rechter.
beroepsprocedure	beroepsprocedures	De procedure volgens welke een beroep dient te verlopen.
beschermd gebied	beschermde gebieden	Gebied, in het kader van wetgeving, aangemerkt als gebied met bijzondere doelstelling waarvoor beschermende maatregelen genomen moeten worden.
beschermd natuurmonument	beschermde natuurmonumenten	Een terrein of water dan wel het samenspel daarvan, dat om zijn natuurwetenschappelijke betekenis of zijn natuurschoon op grond van artikel 10, Natuurbeschermingswet 1998 als zodanig is aangewezen.
beschermende gronden		Gronden die achterliggend land beschermen tegen afkalving door golfslag en gronden langs een boezemwater waar het achterland binnen een afstand van 100 meter uit de waterkant een maaiveldhoogte heeft die lager is dan het boezempeil. De ligging is aangegeven op de bij de Keur behorende Keurkaarten.
beschermingszone	beschermingszones	Zone binnen het gebied dat onder werking van de keur of Wbr valt en die als zodanig in de legger is opgenomen
beschermingszone	beschermingszones	Aan een waterstaatswerk grenzende zone, waarin ter bescherming van dat werk voorschriften en beperkingen kunnen gelden. Zone binnen het gebied dat onder werking van de keur of Wbr valt en die als zodanig in de legger is opgenomen.
beschermingszone primair oppervlaktewaterlichaam
beschikbaarheidseis	beschikbaarheidseisen	Deze eis of eisen bepalen of een object veilig bruikbaar (=beschikbaar) is.
beschikking	beschikkingen	Een besluit over een aanvraag
beschikkingsaanvraag	beschikkingsaanvragen	Een verzoek om een beschikking voor het gebruik van een watersysteem.
beschoeiing	beschoeiingen	Grondkerende constructie in de snijlijn van het wateroppervlak en het talud om een oever en talud tegen afkalven te beschermen.
beschrijving filterlaag		Beschrijving van de eigenschappen van een filterlaag in een profielverdediging van breuksteen.
beschrijving profielpunt	beschrijving profielpunten	Beschrijving van een profielpunt.
besluit	besluiten	Onder besluit wordt verstaan: een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling.
bestand	bestanden file files	Een elektronisch bestand (computerbestand), kortweg bestand (Engels: file) is een geordende verzameling van gegevens in elektronische vorm, die door het elektronische apparaat (computer, smartphone, digitale videorecorder en dergelijke) onder één naam kan worden behandeld en aangesproken.
bestandsextensie	bestandsextensies extensie extensies	Een bestandsextensie of kortweg extensie is een toevoeging aan het eind van een bestandsnaam waarmee aangegeven kan worden om wat voor soort bestand het gaat. Een bestandsextensie bestaat uit een of meer letters (vroeger drie) na de laatste punt in de naam.
bestandsformaat	bestandsformaten bestandsindeling bestandsindelingen	Een bestandsformaat, of bestandsindeling, is de manier waarop de informatie in een computerbestand binair gecodeerd is. Het bestandsformaat legt vast met welke syntaxis en semantiek de informatie in een reeks enen en nullen wordt vastgelegd en teruggelezen kan worden.
bestek	bestekken	De uitkomst van de berekening van de geografische breedte en lengte waarop het schip zich bevindt.
bestek	bestekken ontwerp ontwerpen	Een zo volledig mogelijk omschreven bouwplan.
bestektekening	bestektekeningen ontwerptekening ontwerptekeningen	Een bestektekening is een technisch ontwerp. Het vormt samen met het bestek eigenlijk de gemaakte afspraken tussen de opdrachtgever en de aannemer. Een aannemer is verplicht om alle werkzaamheden uit te voeren zoals op de bestektekening staat aangegeven.
bestektekening	bestektekeningen	Een bestektekening wordt gebruikt voor tekeningen die onderdeel uitmaken van een contractuele overeenkomst, op basis waarvan de aannemer, architect of kunstenaar wettelijk verplicht is om de tekeningen, bouw, het schilderwerk of een andere opdracht te produceren.
bestemmingsplan	bestemmingsplannen	Gemeentelijk plan voor de ruimtelijke ordening, waarin de bestemming, ofwel de toegestane wijze van gebruik (en inrichting), van land (en water) wettelijk bindend zijn of kunnen worden vastgelegd.
bestorting	bestortingen	Op bodem en/of taluds aangebracht los materiaal (stortsteen, grind of betonpuin) ter voorkoming van erosie of het opdrijven van de eigenlijke verdediging.
bestrijdingsmiddel	bestrijdingsmiddelen biocide biociden chemisch bestrijdingsmiddel chemische bestrijdingsmiddelen pesticide pesticiden	Een chemisch middel gebruikt voor het controleren of uitroeien van ongedierte of onkruid, inclusief insecticiden, herbiciden, fungiciden en rodenticiden.
besturingskast	besturingskasten
bestuur	bestuurlijk bestuurlijke	Een bestuur is een college dat krachtens formele bevoegdheid de aangelegenheden van een bepaalde organisatie (te denken valt bijv. aan een bedrijf, onderwijsinstelling of kerkelijke instantie) leidt en regelt.
bestuurder	bestuurders moderateur moderateurs regent regenten	Functionaris die sturing geeft aan het openbaar bestuur.
bestuurlijke overheidsgrens	bestuurlijke overheidsgrenzen	Grens van het rijk, provincie, gemeente en eventuele andere bestuurlijke indeling.
bestuursbevoegdheid	bestuursbevoegdheden	Bevoegdheid waarover een bestuur beschikt; bevoegdheid van een bestuur; ook wel werkwoordelijk op te vatten als: bevoegdheid om te besturen, om bestuursbeslissingen te nemen.
beton	betonvlak betonvlakken	Bouwmateriaal, bestaande uit een zeer hard mengsel van kalk of cement met zand, grind of steenstukken en water.
betonning		Een systeem van boeien en bakens, waarmee in open zee of in een vaarwater ondiepten of de aanwezigheid van gevaarlijke objecten worden aangegeven.
betrekkingslijn	betrekkingslijnen	De grafische voorstelling aangevende welke waterstanden bij verschillende meetstations langs een waterloop bij stationaire afvoertoestand met elkaar overeenkomen.
betuining	betuiningen	Grondkerende constructie bestaande uit palen en vlechtwerk van rijshout of dunne latten die afkalving van oevers en taluds moet voorkomen.
bevaarbare breedte	bevaarbare breedten bevaarbare breedtes	Aanwijzing voor de onder normale omstandigheden beschikbare vaarbreedte, vastgesteld met de voor die vaarweg geëigende meetmethode: betonning, geulen of gegarandeerde bevaarbare breedte.
bever	bevers	De bever (Castor fiber) is een aquatisch knaagdier dat voorkomt in Europa en Noord-Azië. Het is het grootste knaagdier van Europa en een van de grootste knaagdieren ter wereld.
beverrat	Myocastor coypus bever van Chili beverratten moerasbever rattenbever	De beverrat of nutria (Myocastor coypus) is een groot Zuid-Amerikaans aquatisch knaagdier, dat als exoot ook in Europa en Noord-Amerika voorkomt.
bevoegd gezag		Overheidsorgaan dat bevoegd is tot het geven van een beschikking of het nemen van een ander besluit in relatie tot een wet.
beweegbare brug	beweegbare bruggen	Brug waarvan de verbinding over het water deels of geheel tijdelijk onderbroken kan worden teneinde doorvaart mogelijk te maken.
beweegbare stuw	beweegbare stuwen	Stuw die zodanig instelbaar is, dat daarmee een gewenste waterstand of waterafvoer kan worden nagestreefd.
beweegreden	beweegredenen	Reden waarom iemand iets doet.
bewering	beweringen	Betekenisvolle declaratieve zin die of waar of onwaar kan zijn.
bewerkingsmethode	bewerkingsmethodes	Aanduiding van de manier waarop een reeks meetwaarden (rekenkundig) bewerkt zijn.
bezinkbare stof	bezinkbare stoffen	Dat gedeelte van de oorspronkelijk aanwezige opgeloste stoffen, dat na een voorgeschreven bezinktijd onder voorgeschreven omstandigheden door bezinking kan worden verwijderd.
bezinking	bezinken bezinkingen	Door neerslag uit een vloeistof gevormde laag.
bezinkvijver	bezinkvijvers	Gegraven waterpartij, waarin van de weg afstromend water wordt opgevangen en waarin de door dit water meegevoerde stoffen kunnen bezinken.
bezwaar	bezwaren	Het gebruik maken van de ingevolge een wettelijk voorschrift bestaande bevoegdheid, voorziening tegen een besluit te vragen bij het bestuursorgaan dat het besluit heeft genomen.
bezwijkmechanisme		De wijze waarop een constructie bezwijkt.
big data	massadata	Big data of massadata zijn gegevensverzamelingen (datasets) die te groot en te weinig gestructureerd zijn om met reguliere databasemanagementsystemen te worden onderhouden.
bijkomend oppervlak	bijkomende oppervlakten	Klein verhard oppervlak buiten de normale wegbreedte.
bijkomende gegevens		Data over randconstructies zoals gecombineerde riool overstorten, splitsingen, tanks, regulatie werken en pompstations die de resultaten van een rioolmodel aanzienlijk kunnen beïnvloeden.
bijzonder hydraulisch object	BijzonderHydraulischObject bijzondere hydraulische objecten	Aandachtspunten voor de modellering of complexe objecten die voor de schematisatie verdere uitwerking vereisen. Locatie vispassage, zandvang, dood hout, beverdam etc.
bijzonder onderhoud		Omvat onderhoudswerkzaamheden van constructieve aard, zoals vervanging en reconstructie en voor waterkeringen ophoging en herstel van door verzakking ontstane scheuren en gaten tot het in een legger of op andere wijze vastgestelde profiel.
bijzondere bepaling	bijzondere bepalingen	Beperkingen voortkomend uit reglementen.
bijzondere natuur		Natuurlijk voorkomende levensgemeenschappen die relatief zeldzaam zijn, of waar relatief zeldzame plant- en diersoorten deel van uitmaken.
bijzondere omstandigheid	bijzondere omstandigheden	Gebeurtenis die niet elke dag plaatsvindt en die niet standaard is.
bijzondere putconstructie	bijzondere putconstructies	Put met een constructie die niet onder bekend type is onder te brengen.
bijzondere weglaag	bijzondere weglagen	Constructie van voor de opbouw van de weg niet relevante weglagen.
binnenberm	binnenbermen	een verbreding aan de binnendijkse zijde van de dijk om het dijklichaam extra steun te bieden en/of om zandmeevoerende wellen te voorkomen
binnendijks		Aan de polder zijde van de waterkering gelegen.
binnensloot	binnensloten	Een binnensloot is een sloot waarvan de aanliggende eigenaar van de linker oever gelijk is aan die van de rechter oever en waar geen water van een perceel van een andere eigenaar door moet afstromen.
binnentalud	binnentaluds	Hellend vlak van het dijklichaam aan de binnendijkse zijde van de dijk.
binnenteen	binnentenen	De onderrand van het dijklichaam aan de binnendijkse zijde van de dijk (de overgang van dijk naar maaiveld).
binnenwater	binnenwateren	Water wat zich binnen de kustlijnen bevindt.
binnenwaterkering	binnenwaterkeringen kanaaldijk kanaaldijken	Een dijk gelegen langs ander buitenwater dan bedoeld bij hoofdwaterkering.
binnenwijk	binnenwijken	Een binnenwijk is een wijk waarvan de aanliggende eigenaar van de linker oever gelijk is aan die van de rechter oever en waar geen water van een perceel van een andere eigenaar door moet afstromen.
bioaccumulatie		de opeenhoping van een stof in organismen of delen van organismen, waardoor de concentratie in de organismen hoger wordt dan in het omringende milieu.
bioassay		Kwantitatieve bepaling van biologisch werkzame stoffen door middel van toediening van deze stoffen aan levende organismen onder standaard omstandigheden.
biochemisch zuurstofverbruik	biologisch zuurstofverbruik bzv	Het biochemisch zuurstofverbruik (ook wel foutief biologisch zuurstofverbruik genoemd) geeft de hoeveelheid zuurstof aan die benodigd is voor de afbraak van organische stoffen in water door micro-organismen.
biocoenose		Het geheel van in een omgeving (gebied) voorkomende levende organismen met hun onderlinge relaties.
biodiversiteit		De variëteit aan flora en fauna in een ecosysteem.
biogas	biogassen fermentatiegas fermentatiegassen	Gas dat onder anaërobe omstandigheden ontstaat (bijvoorbeeld bij het gisten van slib)
biogeochemische kringloop		De biogeochemische of ecologische kringlopen zijn kringlopen waar chemische substanties en energie zich verplaatsten door biotische (biosfeer) en abiotische (lithosfeer, atmosfeer en hydrosfeer) compartimenten van ecosystemen en van de Aarde.
biologie	biologisch biologische	Biologie is de natuurwetenschap die zich richt op levende organismen, levensprocessen en levensverschijnselen.
biologisch kunstwerk	biologische kunstwerken	Kunstwerk, geheel ontworpen en gebouwd ter ondersteuning van het menselijk ingrijpen in het natuurlijk functioneren van levende wezens.
biologisch object	biologische objecten
biologische capaciteit rioolwaterzuiveringsinstallatie	biologische capaciteit rioolwaterzuiveringsinstallaties	Het maximale, zuiverend vermogen van de rioolwaterzuiveringinstallatie dat kan worden aangewend voor de reiniging van het instromende afvalwater.
biologische rol		Rol in een biologische relatie.
biomassa		De gezamenlijke hoeveelheid aan levende materie voorkomend in een bepaalde levensgemeenschap of een onderdeel hiervan.
biopolymeer	biopolymeren natuurlijk polymeer natuurlijke polymeren	Een biopolymeer is een biologische polymeer (groot biomolecuul) dat in het organisme wordt aangemaakt uit kleinere, 'in serie geschakelde' biomoleculen (biologische monomeren). De monomeren zijn onderling chemisch gebonden door covalente bindingen.
biosfeer		Het door de gezamenlijke planten- en dierenwereld bezette deel van de aarde (lithosfeer) en de atmosfeer.
biota		Alle organismen, inclusief dieren, planten, schimmels en micro organismen die in een bepaald gebied gevonden worden.
biotamonitoring		Het monitoren van stoffengehalten in biota.
biotisch	biotische	Behorende tot de levende natuur.
biotoop	Biotoop Biotopen biotopen	Karakteristieke leefomgeving van een levensgemeenschap waarvan de belangrijkste klimatologische, bodemkundige en biologische condities uniform zijn.
bioturbatie		Het omwoelen van de waterbodem door organismen en de daaruit voortvloeiende uitwisseling van materiaal tussen bodem en water.
bit	bits	De bit is de kleinste eenheid van informatie, namelijk een symbool of signaal dat twee waarden kan aannemen: aan of uit, ja of nee, hoog of laag, geladen of niet-geladen. Het binaire talstelsel stelt deze waarden voor met 1 en 0.
bitumen		Een zeer viskeuze vloeistof of vaste stof, in hoofdzaak bestaande uit koolwaterstoffen of hun derivaten, die vrijwel geheel oplosbaar is in zwavelkoolstof.
blauwalg	blauwalgen blauwwier blauwwieren	Een bacterie die naast chlorofyl ook andere pigmenten gebruikt in een fotosyntheseproces dat sterk lijkt op het fotosyntheseproces van algen.
blijvende hardheid		De hardheid die niet neerslaat als gevolg van verhitting.
blindflens	blindflenzen steekpan steekpannen	Een blindflens of steekpan is een ronde schijf met een diameter gelijk aan de buitenste diameter van de leiding, die (met pakking) tussen twee flenzen wordt gemonteerd om de leiding tijdelijk volledig af te sluiten ten behoeve van bijvoorbeeld onderhoud. Hierdoor wordt de doorstroming van gas of vloeistoffen in bepaalde delen van de leiding van andere delen tijdelijk geïsoleerd of afgescheiden.
blockfile	.blk blk block file block files blockfiles	Fotogrammetrisch project wat is gegenereerd met Erdas Imagine.
blok	blokken	Blokvormig element, meestal van beton of steen, bedoeld om een openbare ruimte te verfraaien, achterliggende gebieden te beschermen of te dienen als zit- of speelelement.
blower	blowers lobbenblower lobbenblowers rootsblower rootsblowers schottencompressor schottencompressoren schroefcompressor schroefcompressoren schroefcompressors turboblower turboblowers schottencompressors	Toestel om grote hoeveelheden gassen te verplaatsen.
blurren	afgelakt aflakken blur blurde geblurd	Digitaal materiaal vervagen.
blusriool	blusriolen brandriolen brandriool	Permanent gevulde rioolleiding, verbonden met open water, voor het leveren van bluswater.
bochtstuk	bochtstukken