- Begrippenoverzicht
Begrippenoverzicht
Dit is een overzicht van alle begrippen met de definitie. Gebruik de Zoekopdracht: hieronder om snel naar een begrip te gaan. De lijst wordt namelijk direct aangepast op basis van de letters die je tikt.
Voorkeurslabel | Synoniem | Definitie |
---|---|---|
06-GPS | 06 gps 06-gps | Organisatie met een landelijk netwerk van referentiestations die satelliet waarnemingen doorsturen naar een rekencentrum. De gecorrigeerde informatie wordt doorgestuurd naar het GPS-toestel zodat een nauwkeurigheid tot op enkele centimeters wordt bereikt. |
06-GPS referentiestation | Een 06-GPS referentiestation is onderdeel van het 06-GPS netwerk en zorgt ervoor dat afwijkingen bij de positiebepaling (met GPS) gereduceerd worden. | |
1d-alfanumerieke-constante | 1d-alfanumerieke-constanten | Alfanumerieke constante. |
1d-berekening | 1d-berekeningen | Meta-informatie over de berekening met een 1D-oppervlaktewatermodel. |
1d-bodemsprong | 1D-Kunstwerk waarmee een abrupt verschil in bodemhoogte in de stroomrichting in een waterloop wordt weergegeven. | |
1d-brugpijler | Een geschematiseerde weergave van een of meerdere brugpijler(s) die dwars op de stroomrichting in een waterloop is/zijn gesitueerd. | |
1d-constante | 1d constante 1d-constanten | Waarde van een toestandsvariabele. |
1d-duiker | 1d-duikers | Een geschematiseerde weergave van een duiker. |
1d-dwarsprof-hoogte-breedte-rel | De stroomvoerende breedte en de totale breedte op het betreffende niveau in het dwarsprofiel. | |
1d-dwarsprofiel | 1d-dwarsprofielen | Set gegevens waarmee de denkbeeldige doorsnijding van een 1D-vak of gedeelte daarvan, eventueel samengesteld als geschematiseerd gemiddelde van een of meerdere actuele en/of historische dwarsprofielen, wordt vastgelegd. |
1d-dwarsprofiel-cirkelboog | De gegevens waarmee een cirkelvormig dwarsprofiel wordt beschreven. | |
1d-dwarsprofiel-lijn | 1d-dwarsprofiel-lijnen profiellijn profiellijnen | De gegevens van een dwarsprofiel, dat wordt beschreven door de breedte op een of meer niveaus. |
1d-dwarsprofiel-trapezium | De gegevens waarmee een trapeziumvormig dwarsprofiel wordt beschreven. | |
1d-functie(t) | 1d-functie tijd | De parameters waarmee een tijdfunctie wordt beschreven. |
1d-functie(u) | De parameters waarmee een functie van de uitvoerwaarden van een rekenpunt wordt beschreven. | |
1d-gebied | De informatie voor het berekenen van de afvoer (lozing) uit een op het netwerk afwaterend gebied. De lozing wordt in een 1D-schematisatiepunt aan de schematisatie toegevoegd. | |
1d-gemaal | 1d-gemalen | Een geschematiseerde weergave van een gemaal. |
1d-hevel | 1d-hevels | Een geschematiseerde weergave van een hevel. |
1d-interne randvoorwaarde | 1d-interne randvoorwaarden | De interne randvoorwaarde, opgelegd door een 1D-Kunstwerk. |
1d-knooppunt | Een virtueel punt dat de begrenzing vormt van een of meer 1D-vakken. | |
1d-kunstwerk | 1d-kunstwerken | 1D-Schematisatiepunt waar een kunstwerk in een 1D-vak is gesitueerd. |
1d-kunstwerkpunt | Een aan/-afvoerpunt van een kunstwerk. | |
1d-lozingspunt | 1D-Schematisatiepunt waar water van buiten het model wordt toegevoegd aan een 1D-vak. Indien de hoeveelheid negatief is, wordt water onttrokken. | |
1d-oppervlaktewatermodel | 1d-oppervlaktewatermodellen | Een ééndimensionaal oppervlaktewatermodel. |
1d-qh-relatie | De gegevens voor het beschrijven van de relatie tussen debiet en waterstand. | |
1d-randknooppunt | 1d-randknooppunten | Een 1D-knooppunt dat de begrenzing vormt van een enkel 1D-vak. |
1d-randvoorwaarde | 1d-randvoorwaarden | De informatie voor het berekenen van de toestandsvariabelen in de 1D-randknooppunten. |
1d-rekenpunt | Een virtueel punt in een 1D-vak waarin de wiskundige vergelijking die de waterbeweging (of stoftransport) beschrijft wordt opgelost. | |
1d-schematisatie | 1d-schematisaties | Meta-informatie over de schematisatie van het 1D-oppervlaktewatermodel. |
1d-schematisatiepunt | punt op een 1D-vak waar interne randvoorwaarden, zoals waterstanden, debieten, stofconcentraties, vrachten of meteogegevens worden gespecificeerd. | |
1d-schuifstuw | 1d-schuifstuwen | Een geschematiseerde weergave van een beweegbare schuif, die dient om de waterstand boven- en benedenstrooms van de constructie of een debiet te regelen. |
1d-segment | 1d-segmenten | Rekeneenheid van het waterkwaliteitsmodel. Een 1D-segment omvat een of meer 1D-vakken of gedeelten daarvan. De eigenschappen van een 1D-segment zijn over de gehele lengte gelijk. De eigenschappen van inliggende 1D-vakken, zoals dwarsprofielgegevens worden. |
1d-segmentpunt | 1d-segmentpunten | Punt in een 1D-vak dat de begrenzing vormt van een of meer segmenten. In een 1D-segment kunnen splitsingen of samenvoegingen van (gedeelten van) 1D-vakken voorkomen. In die gevallen wordt het 1D-segment door meer dan twee 1D-segmentpunten begrensd. |
1d-segmentpunt-relatie | 1d-segmentpunt-relaties | De relatie waarmee geregistreerd wordt welke segmentpunten een segment begrenzen. Een segmentpunt kan de grens vormen van meer segmenten. |
1d-startwaarde | 1d-startwaarden | De waarden van de toestandsvariabelen op een 1D-rekenpunt bij het begin van de berekening. |
1d-stuurwaarde | 1d-stuurwaarden | De informatie voor het sturen van een 1D-kunstwerk. |
1d-stuw | 1d-stuwen | Een geschematiseerde weergave van een constructie met een vaste drempel of een beweegbare klep. De klep dient om de waterstand boven- en benedenstrooms van de constructie of een debiet te regelen. |
1d-stuw-uitgebreid | Een geschematiseerde weergave van een constructie met een vaste drempel en een vaste of beweegbare schuif c.q. klep. De schuif/klep dient om de waterstand boven- en benedenstrooms van de constructie of een debiet te regelen. | |
1d-stuwduiker | 1d-stuwduikers | Een geschematiseerde weergave van een stuwduiker. |
1d-tijdreeks | 1d-tijdreeksen | De waarden van een toestandsvariabele, vastgelegd als een tijdreeks. |
1d-uitvoerpunt | 1d-uitvoerpunten | Een 1D-rekenpunt waarvan de resultaten van de berekening worden weggeschreven. |
1d-uitvoerpunt-instelling | De instelling van een uitvoerpunt tijdens een berekening. | |
1d-uitvoertraject | Een verzameling 1D-uitvoerpunten gelegen langs een aaneengesloten deel van de schematisatie. | |
1d-uitvoerwaarde | De berekende waarden waarin de waarden van de toestandsvariabelen op een 1D-uitvoerpunt zijn vastgelegd. | |
1d-vak | rekeneenheid van het waterkwantiteitsmodel. In een 1D-vak kunnen verschillende 1D-rekenpunten, 1D-schematisatiepunten en 1D-dwarsprofielen voorkomen | |
1d-vak afstand | De afstand tussen een punt in een 1D-vak en de beginknoop van het 1D-vak, gemeten langs de verbindingslijn tussen begin- en eindknoop van het vak. De langste afstand in een 1D-vak is gelijk aan de lengte van het 1D-vak. | |
1d-vak-uitvoertraject | 1d-vak-uitvoertrajecten | Een entiteit waarin is vastgelegd welke 1D-vakken behoren tot een 1D-uitvoertraject. |
5-jaarlijkse toetsing | Periodieke beoordeling van de veiligheid en sterkte van een dijkring. | |
ARAN meting | ARAN metingen aran-meting aran-metingen | Meting van de kwaliteit van de verharding d.m.v. Automatic Road Analyzer. |
Absoluut recht | Absoluut recht is recht van één tegenover allen, dus tegenover eenieder te handhaven. Absoluut recht is het tegenovergestelde van relatief recht. | |
Actueel Hoogtebestand Nederland | AHN AHN1 AHN2 AHN3 AHN4 Algemeen Hoogtebestand Nederland | Het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) is de digitale hoogtekaart voor heel Nederland. |
Adriaan Geerts Wildervanckkanaal | A.G. Wildervanckkanaal | Het A.G. Wildervanckkanaal is een kanaal in de Nederlandse provincie Groningen. |
Afwateringskanaal van Duurswold | Het Afwateringskanaal van Duurswold is een kanaal in de Nederlandse provincie Groningen dat tussen 1869 en 1871 werd gegraven voor de afwatering van de landstreek Duurswold. | |
Algemene Verordening Gegevensbescherming | Sinds 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing. Dat betekent dat in de hele Europese Unie (EU) dezelfde privacywetgeving geldt. De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) geldt niet meer. De AVG is ook wel bekend onder de Engelse naam: General Data Protection Regulation (GDPR). | |
Algemene bepalingen regelgeving, wet en verordening | Alg.bep. regelg./wet/verord. | Bepalingen uit wetten, verordeningen en overige door het waterschap opgestelde en/of te doen naleven voorschriften, niet gericht op één specifiek subject. |
Apache Log4j | Apache log4shell Log4j Log4j 2.15.0 Log4j 2.16.0 log4shell | Apache Log4j is een op Java gebaseerd hulpprogramma voor logboekregistratie dat oorspronkelijk is geschreven door Ceki Gülcü. Het maakt deel uit van de Apache Logging Services, een project van de Apache Software Foundation. Log4j is een van de vele Java-logging-frameworks. |
Apache Spark | Spark | Apache Spark is een open-source unified analytics-engine voor grootschalige gegevensverwerking. |
Apache Tomcat | Tomcat | Apache Tomcat is een opensource-webcontainer ontwikkeld door de Apache Software Foundation (ASF). |
Apache webserver | Apache Apache HTTP Server | Apache HTTP Server is een opensourcewebserver voor Windows, macOS, Linux en andere Unix-achtige besturingssystemen. Apache HTTP Server wordt ook wel Apache of httpd genoemd. |
Apollo Essentials | Hexagon applicatie waarmee raster bestanden (o.a. ECW) kunnen worden geserveerd als WMS, WMTS en Rest service zonder dat eerst een tilecache aangemaakt moet worden. Dit heeft als grote voordeel dat bestanden direct als webservice beschikbaar komen. | |
Application service provider | ASP | Een application service provider (ASP) is een onderneming die via internet de mogelijkheid biedt om bedrijfssoftware te gebruiken, bijvoorbeeld een ERP-pakket. |
Aquo-kit | Aquo kit | De Aquo-kit is een internetapplicatie voor de gegevensverwerking in de monitoringcyclus. Met de Aquo-kit kunnen waterbeheerders fysisch-chemische en biologische monitoringgegevens van oppervlaktewater-, grondwater- en bodemkwaliteit toetsen aan landelijke waterkwaliteitsnormen. Waterbeheerders kunnen de Aquo-kit gebruiken voor zowel de KRW- als eigen rapportages. |
Aquo-model | Aquo-modellen | Een Aquo-model is een informatiemodel en wordt onder andere gebruikt om te bepalen welke gegevens in een database aanwezig moeten zijn om datauitwisseling volgens de standaard mogelijk te maken. |
Aquo-standaard | Aquo | Uniforme taal voor het uitwisselen van gegevens binnen de watersector. |
ArcGIS Online | arcgis online | ArcGIS bevat internetmogelijkheden in alle Esri-softwareproducten. De diensten, geleverd via ArcGIS Online op www.arcgis.com, omvatten web-API's, gehoste kaart- en geoprocessing-diensten en een programma voor het delen van gebruikers. |
ArcGIS Pro | ArcGis Pro | ArcGIS Pro is een 64-bits GIS-software die de modernere versie is van ArcGIS Desktop, ontwikkeld door Esri. |
ArcGIS_Collector | Arcgis collector Arcgis collector app Arcgis collector apps collector app collector apps | ArcGIS Collector, een mobiele app voor het verzamelen van data, maakt het eenvoudig om nauwkeurige data in te winnen en terug te sturen naar het kantoor. |
ArcMap | ArcMap is de hoofdcomponent van Esri 's ArcGIS- suite van georuimtelijke verwerkingsprogramma's en wordt voornamelijk gebruikt om georuimtelijke gegevens te bekijken, bewerken, creëren en analyseren. | |
Arcgis | ArcGIS is de naam van gis software geproduceerd door Esri. | |
Arcgis Server | Arcgis Servers | ArcGIS Server is de core server geografisch informatiesysteem (GIS) -software gemaakt door Esri . ArcGIS Server wordt gebruikt voor het maken en beheren van GIS-webservices, applicaties en gegevens. |
ArchiMate | ArchiMate is een open en onafhankelijke beschrijvingstaal voor enterprise-architecturen. De taal wordt ondersteund door diverse modelleerhulpmiddelen voor IT-architectuur van verschillende leveranciers. De taal is gebaseerd op IEEE-standaard 1471. Sinds 2008 wordt ArchiMate als open standaard ondersteund en beheerd door The Open Group. | |
Atom | atom atom feed | Atom is een soort webfeed, net als RSS. Webfeeds zorgen ervoor dat content van websites automatisch aan gebruikers wordt gepresenteerd als deze wordt aangepast of toegevoegd. De gebruiker hoeft dus niet steeds zelf de website te bezoeken. |
AutoCAD | Autocad | AutoCAD is een CAD-programma om technische tekeningen mee te maken en wordt door het Amerikaanse bedrijf Autodesk ontwikkeld. |
B-Flo | B-Flo is een amfibisch maai- en veegwerktuig. | |
B.L. Tijdenskanaal | Verenigd Kanaal | Het B.L. Tijdenskanaal is een waterweg van ongeveer 15,5 km in het oosten van de Nederlandse provincie Groningen. |
Baseline Informatiebeveiliging Overheid | De BIO is een gemeenschappelijk normenkader, gebaseerd op de internationale norm ISO 27001/2 voor de beveiliging van de informatie(systemen) van de overheid; een afgeleide van de BIR (Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst) 2017; een concretisering van een aantal normen tot verplichte overheidsmaatregelen. | |
Baseline Informatiebeveiliging Waterschappen | De baseline bevat maatregelen die algemeen voorkomende informatiebeveiligingsrisico’s bij de waterschappen afdekken. | |
Basisregistratie Grootschalige Topografie | basisregistratie grootschalige topografie | De Basisregistratie Grootschalige Topografie of BGT is een basisregistratie van de Nederlandse overheid, geregeld in de Wet van 25 september 2013, houdende regels omtrent de basisregistratie grootschalige topografie (Wet basisregistratie grootschalige topografie), die op 1 januari 2016 in werking is getreden. In de BGT wordt de topografie van heel Nederland op een eenduidige wijze vastgelegd en beschikbaar voor alle gebruikers. De BGT vervangt hiermee de Grootschalige Basiskaart (GBKN) van Nederland. |
Basisregistratie Handelsregister | basisregistratie handelsregister | Het Handelsregister is de basisregistratie van alle rechtspersonen en ondernemingen in Nederland. |
Basisregistratie Kadaster | basisregistratie Kadaster kadastrale kaart kadastrale kaarten | De Basisregistratie Kadaster (BRK) bevat informatie over percelen, eigendom, hypotheken, beperkte rechten (zoals recht van erfpacht, opstal en vruchtgebruik) en leidingnetwerken. Daarnaast staan er kadastrale kaarten in met perceel, perceelnummer, oppervlakte, kadastrale grens en de grenzen van het rijk, de provincies en gemeenten. |
Basisregistratie Ondergrond | basisregistratie ondergrond | De Basisregistratie Ondergrond (BRO) bevat gegevens over geologische en bodemkundige opbouw van de Nederlandse ondergrond. |
Basisregistratie Personen | GBA RNI basisregistratie personen | De Basisregistratie Personen (BRP) bevat persoonsgegevens over alle ingezetenen van Nederland en over personen die niet in Nederland wonen – of hier slechts kort verblijven – maar die een relatie hebben met de Nederlandse overheid, de ‘niet-ingezetenen’. |
Basisregistratie Topografie | basisregistratie topografie | De basisregistratie Topografie bestaat uit digitale topografische bestanden op verschillende schaalniveaus (schaal: 1:10.000, 1:50.000, 1:100.000, 1:250.000, 1:500.000 en 1:1.000.000). Het Kadaster is houder van de Basisregistratie Topografie (BRT). |
Basisregistratie Waarde Onroerende Zaken | Basisregistratie WOZ basisregistratie WOZ | De gegevensverzameling voor de Basisregistratie WOZ bestaat naast het authentieke gegeven “vastgestelde waarde” (WOZ-waarde) ook uit de gegevens die nodig zijn om deze waarde aan zowel een onroerende zaak te relateren als aan een belanghebbende. |
Basisregistratie water | In de nog op te richten Basisregistratie Water wordt de waterinfrastructuur van heel Nederland op een eenduidige wijze vastgelegd en beschikbaar voor alle gebruikers. | |
Basisregistraties Adressen en Gebouwen | Basisregistratie Adressen en Gebouwen basisregistratie adressen en gebouwen basisregistraties adressen en gebouwen | De BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) bevat gemeentelijke basisgegevens van alle adressen en gebouwen in een gemeente. |
Beidou | Beidou-1 Beidou-2 Compass | Het Beidou-navigatiesysteem is een project van de Volksrepubliek China om een onafhankelijk satellietnavigatiesysteem te ontwerpen. |
Beleid, Projecten & Laboratorium | Afdeling Beleid, Projecten & Laboratorium | |
Besluit kwaliteitseisen en monitoring water | Besluit van 30 november 2009, houdende regels ter uitvoering van de milieudoelstellingen van de kaderrichtlijn water (Besluit kwaliteitseisen en monitoring water 2009). | |
Bestuursrecht | administratief recht bestuursrecht | Het bestuursrecht (ook wel administratief recht genoemd) is het geheel van rechtsregels die de bestuurlijke bedrijvigheid beheersen van overheidsorganen die tot de uitvoerende macht behoren. Het is onderdeel van het publiekrecht. |
Binnenonderkant buis | b.o.b. b.o.k. binnen onderkant buis binnen onderkant duiker bob | Hoogteligging t.o.v. NAP van de binnen-onderkant-buis van de leiding. |
Biochemie | Biochemie is de natuurwetenschap op het raakvlak van biologie en scheikunde. Ze bestudeert de samenstelling, functies en interacties van moleculen die bijdragen aan de structuur en werking van levende organismen. Biochemici maken gebruik van de methodieken en terminologie van de scheikunde om verschillende aspecten en cellen en levende wezens te beschrijven en te verklaren. | |
Borgsloot | Borgwatering | De Borgsloot, samen met de bijbehorende dijk ook wel kortweg Borg genoemd, is een waterloop ten oosten van de Nederlandse stad Groningen aan de noordgrens van de voormalige kerspelen Middelbert, Engelbert en Westerbroek. |
Boterdiep | Botterdaip | Het Boterdiep (Gronings: Botterdaip) is een kanaal in de provincie Groningen, lopend van de haven van Uithuizen tot het Van Starkenborghkanaal bij Noorderhoogebrug. |
Bourtangerkanaal | Het Bourtangerkanaal is een zijtak van het Ruiten-Aa-kanaal in Groningen. | |
Burgerlijk Wetboek | Het Burgerlijk Wetboek is een Nederlands wetboek en maakt deel uit van het Nederlandse burgerlijk recht. | |
CEMT-classificatie | CEMT-klasse CEMT-klasses cemt-classificaties | Indeling van binnenvaartschepen in een beperkt aantal standaardtypen. |
Cascading Style Sheets | Cascading Style Sheets (afgekort tot CSS), stijlbladen, zijn een mogelijkheid om de vormgeving van webpagina's los te koppelen van hun feitelijke inhoud en centraal vast te leggen. | |
Centraal Bureau voor de Statistiek code | CBS code CBS codes Centraal Bureau voor de Statistiek codering Centraal Bureau voor de Statistiek coderingen cbs code cbs codes cbs-code cbs-codes | Alle gebieden hebben naast een naam ook een CBS-code. Deze is meestal opgebouwd uit 2, 3 of 4 cijfers. Bij internationale vastgestelde coderingen worden de cijfers voorafgegaan door de letters ‘NL’. |
Centrale Distributie Laag | De centrale distributielaag (CDL) zorgt ervoor dat de gegevens van de waterschappen als een landelijk beeld worden gepresenteerd. | |
Chemical Abstracts Service registry number | Een codering van de stof die herkenning mogelijk maakt van identieke stoffen met verschillende handelsnamen. | |
Chemical Entities of Biological Interest | Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI) is een vrij beschikbaar woordenboek van moleculaire entiteiten gericht op 'kleine' chemische verbindingen. | |
Citrix | Citrix is een Amerikaans softwarebedrijf, gespecialiseerd in virtualisatie, netwerken en Software as a Service. | |
Computer-aided design | cad | Computer-aided design (CAD) is het ontwerpen van onder meer constructies en apparaten met behulp van computerprogramma's. |
Cross Origin Resource Sharing | cors | Cross Origin Resource Sharing is een mechanisme dat gebruik maakt van HTTP headers om een browser te laten weten dat een web applicatie die op domein A draait, toestemming heeft om toegang te krijgen tot geselecteerde bronnen en informatie van een server die op domein B draait. |
D-HYDRO Suite | D-HYDRO | De D-HYDRO Suite is de opvolger van Simona (Waqua, Triwaq) en Delft3D 4 voor toepassing op de Nederlandse markt. Deze suite is gebaseerd op een rijke historie sinds de eerste Rijkswaterstaat (RWS) modellen uit 1968. D-HYDRO Suite maakt het mogelijk om (twee-dimensionale) simulaties te maken van overstromingen, stormvloeden, orkanen, golven, sediment transport en morfologie, waterkwaliteit en ecologie. |
DAMO Afvalwaterketen | DAMO AWK DAMO-AWK | Het datamodel ‘DAMO Afvalwaterketen’ maakt het voor waterschappen mogelijk om de gegevens over de afvalwaterketen uniform op te slaan. Daarmee zijn de gegevens in de DAMO-database gebruiksvriendelijk en efficiënt beschikbaar voor het primaire proces. |
DAMO Algemeen | damo algemeen | Hieronder vallen algemene gegevens zoals Metadata en verwijzingen naar IMWA Geo-Object en de leggers. |
DAMO Keringen | Het datamodel ‘DAMO Keringen’ bestaat uit een gestandaardiseerd datamodel van de waterkering alsmede tools waarmee een database gecreëerd, gevuld en ontsloten wordt. Het maakt het voor de waterschappen mogelijk om hun gegevens uniform op te slaan. Daarmee zijn de gegevens in de DAMO-database gebruiksvriendelijk en efficiënt beschikbaar voor het eigen primaire proces. | |
DAMO Systeem | damo systeem | DAMO-overzichtstabellen, beschikbaar voor de afnemers van DAMO Fysiek. |
DAMO Watersysteem | DAMO Watersysteem is het nieuwe gestandaardiseerde datamodel voor de watersysteemgegevens van de waterschappen. Het maakt het de deelnemende waterschappen mogelijk om hun gegevens uniform op te slaan. Daarmee is de verzamelde informatie gebruiksvriendelijk en efficiënt beschikbaar voor de eigen primaire bedrijfsprocessen. | |
DAMO functioneel model | Diagram van het object met de relaties naar andere objecten in DAMO. | |
DAMO objectenhandboek | Objectenhandboek van DAMO met daarin alle objecten die onderdeel uit maken van DAMO Watersysteem en DAMO Keringen. | |
DEEP | deep | DEEP staat voor Data science & Engineering Expert Programma. |
DIN opgelost anorganisch stikstof | opgelost anorganisch stikstof | Alle stikstof van anorganische oorsprong die in opgeloste vorm aanwezig is. |
DIT-riool | DIT-riolen | Drainage transportriool, gecombineerde grondwater-, hemelwaterafvoer en -infiltratie. |
DON opgelost organisch stikstof | opgelost organisch stikstof | Alle stikstof van organische oorsprong die in opgeloste vorm aanwezig is. |
DT-riool | DT-riolen | Drainage transportriool, gecombineerde grondwater- en hemelwaterafvoer. |
DWA perceelaansluitleiding | DWA perceelaansluitleidingen | Transport van vuilwater vanaf het perceel. |
Data Afspraken Modelmatig Ondersteund Fysiek | DAMO Fysiek DAMO-fysiek | DAMO Fysiek is de vertaling van het logische datamodel naar een fysieke realisatie inclusief de benodigde installatie- en upgrade procedure. |
Data Afspraken Modelmatig Ondersteund Logisch | DAMO Logisch | DAMO Logisch is het beschrijvende datamodel met alle definities van de objecten en attributen en is als dit objectenhandboek beschikbaar voor iedereen. |
Data Afspraken Modelmatig Ondersteunt | DAMO Data Afspraken Modelmatig Ondersteund damo's | DAMO (of voluit: Data Afspraken Modelmatig Ondersteund) is het datamodel van en voor de waterschappen, waarin de kerngegevens voor de primaire processen en de wettelijke verplichtingen gestandaardiseerd staan omschreven. |
Data Protection Impact Assessment | gegevensbeschermingseffectbeoordeling | Een Data Protection Impact Assessment (afgekort: DPIA) is een instrument om vooraf de privacyrisico’s van een gegevensverwerking in kaart te brengen. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) stelt een DPIA voor sommige organisaties verplicht. |
Datastromen | Data is de fundering van de besluitvorming binnen de waterschappen. De digitalisering versnelt en is onomkeerbaar. De waterschappen beschouwen informatie als onmisbare productiefactor. Het vraagt de waterschappen hun data op orde te hebben om ook in de toekomst hun taken zo goed mogelijk uit te kunnen voeren. | |
De Biks | De Biks is een poldermolen van de Onnerpolder en staat ten oosten van Onnen nabij het Drentsche Diep in de provincie Groningen. | |
De Drentsche Hoofdvaart | Drentsche Hoofdvaart Drentse Hoofdvaart Smildervaart | De Drentsche Hoofdvaart (soms: Drentse Hoofdvaart) is het verbindingskanaal van het Meppelerdiep en de Reest in Meppel naar het Noord-Willemskanaal bij Assen, in de Nederlandse provincie Drenthe. Voor bijna de helft van zijn lengte bevindt zich aan beide zijden van het kanaal lintbebouwing van het dorp Smilde. |
De Groeve | De Groeve, vroeger ook Schildgroeve of Damstermaar, is een kanaal in de provincie Groningen dat van het Schildmeer tot Appingedam loopt. | |
De Witte Molen | De Witte Molen is een poldermolen bij het dorp Glimmen in de provincie Groningen. | |
Delta | Delta is een plugin op Erdas Imagine, ontwikkeld door Imagem om mutaties in het terrein op te sporen middels remote sensing technieken. | |
Deltaplan | Deltaplannen deltaplan deltaplannen | Nederland is een laaggelegen land, dat kwetsbaar is voor overstromingen en de gevolgen van klimaatverandering. De overheid wil Nederland nu en in de toekomst beschermen tegen overstromingen, zorgen voor voldoende zoetwater en bijdragen aan een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting van ons land. |
Deltaplan Agrarisch Waterbeheer | Het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer is opgesteld door de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO), met als doel een bijdrage te leveren aan de wateropgaven in agrarische gebieden en het realiseren van een economisch sterke en duurzame landbouw. | |
Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie | Door klimaatverandering neemt de kans op wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen toe. Dat levert risico’s op voor onze economie, gezondheid en veiligheid. Het is van groot belang dat Nederland zich aanpast aan deze veranderingen. Dat kan onder meer door het klimaatbestendig en waterrobuust inrichten van onze bebouwde en landelijke gebieden. In het Deltaprogramma wordt hieraan gewerkt onder de noemer ‘ruimtelijke adaptatie’. | |
Deltaplan Waterveiligheid | In het Deltaplan Waterveiligheid staan alle onderzoeken, maatregelen en voorzieningen om Nederland te beschermen tegen overstromingen. Het plan is ingevuld voor de komende zes jaar en voor de zes jaar daarna op hoofdlijnen. Het biedt ook een doorkijk tot 2050. | |
Deltaplan Zoetwater | Deltaplan Zoet Water | Een nationaal plan ten behoeve van het ontwikkelen van een strategie voor een duurzame zoetwatervoorziening in Nederland voor de lange termijn die economisch doelmatig is. |
Deltaprogramma | Nationaal Deltaprogramma deltaprogramma nationaal Deltaprogramma | Het Deltaprogramma bevat maatregelen om op korte termijn de veiligheid van onze delta op orde te krijgen en biedt houvast voor de voorbereiding op de toekomst. |
Deltawet | deltawet | Wet van 8 mei 1958, Staatsblad 246, houdende de afsluiting van de zeearmen tussen de Westerschelde en de Rotterdamse waterweg en de versterking van de hoogwaterkering ter beveiliging van het land tegen stormvloeden (laatstelijk gewijzigd bij de Wet van 29 juni 1977, Staatsblad 415). |
Differentiële Global Navigation Satellite System | DGNSS staan voor differentiële Global Navigation Satellite System. Bij deze techniek wordt de nauwkeurigheid van de gebruikerspositie verbeterd door middel van correctiedata van een referentiestation of referentienetwerk. In tegenstelling tot RTK wordt alleen gebruik gemaakt van codemetingen, waardoor de nauwkeurigheid blijft steken op 20 tot 50 centimeter. | |
Differentiële Global Position System | DGPS staat voor respectievelijk differentiële GPS. Bij deze techniek wordt de nauwkeurigheid van de gebruikerspositie verbeterd doormiddel van correctiedata van een referentiestation of referentienetwerk. | |
Digitaal Stelsel Omgevingswet | Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) bestaat uit lokale systemen van overheden en de onderdelen van de landelijke voorziening (DSO-LV), zoals het Omgevingsloket. | |
Distributed denial of service aanval | Ddos Denial-of-service-aanval distributed-denial-of-service-aanval | Denial-of-service-aanvallen (DoS-aanvallen) en distributed-denial-of-service-aanvallen (DDoS-aanvallen) zijn pogingen om een computer, computernetwerk of dienst niet of moeilijker bereikbaar te maken voor de bedoelde klanten. Het verschil tussen een 'gewone' DoS-aanval en een distributed-DoS-aanval is dat in het laatste geval meerdere computers tegelijk de aanval op hun doelwit uitvoeren. |
Documentaire Informatie Voorziening | D.I.V. d.i.v. div documentaire informatie voorziening | Documentaire Informatievoorziening is het beheren, archiveren, registreren en beschikbaar stellen van documenten binnen een organisatie. |
Dollard | Dollart Dollert Dullert Ol Tjoard | Inham van de Noordzee tussen de kust van Groningen en de Duitse provincie Ost-Friesland. |
Drentsche Aa | Drentse Aa | De Drentsche Aa is een beek in Nederland die door de provincies Groningen en Drenthe stroomt. Deze wordt beschouwd als de enige Nederlandse beek van enige omvang die (grotendeels) zijn oorspronkelijke meanderende loop heeft behouden. |
Droge Voeten 2050 | droge voeten 2050 | Project waarbinnen is onderzocht of vanwege de klimaatveranderingen in de toekomst aanvullende maatregelen nodig zijn om wateroverlast langs onze boezemsystemen te voorkomen. |
Dublin Core | DC | De Dublin Core (DC) is een standaard voor het beschrijven van content op het internet. Dit omvat zowel geschreven teksten op webpagina's als content in XML-formaat. Ook video's en geluidsfragmenten kunnen met de Dublin Core beschreven worden. |
DuikerSifonHevel | Tabel in DAMO waar duikers, sifons en hevels worden opgeslagen. | |
Duitse hardheid | hardheid van water hardheid water waterhardheid | De hardheid uitgedrukt in milligram calciumoxide per liter. |
ECW Header Editer | Applicatie waarmee de projectie aan de ECW of JPEG2000 bestand kan worden vastgelegd of aangepast. | |
EEQ17b-estradiol equivalenten | Mate voor de hormoonverstorende activiteit door deze uit te drukken ten opzichte van het natuurlijke oestrogene hormoon 17b-estradiol | |
EPSG geodetic parameter dataset | EPSG: | EPSG Geodetic Parameter Dataset (ook EPSG-register ) is een openbaar register van ruimtelijke referentiesystemen , aardelipsoïden , coördinaattransformaties en gerelateerde meeteenheden . Elke entiteit krijgt een EPSG-code toegewezen tussen 1024-32767, samen met een standaard machineleesbare bekende tekst (WKT) -weergave . De dataset wordt actief onderhouden door de IOGP Geomatics Committee. |
ERDAS IMAGINE File Format | .img IMG | ERDAS Imagine is een softwarepakket dat is ontworpen voor het werken met GIS raster data. Het kent een eigen binair ‘img’-formaat voor afbeeldingen. |
Eems | Ems | De Eems (Duits: Ems) is een rivier die stroomt door het noordwesten van Duitsland en bij haar monding via de Dollard en Westereems aan het noordoosten van Nederland grenst. Zij loopt door de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen (Eemsland). Zij ontspringt in de Senne (bij het Teutoburgerwoud in Duitsland, zuidelijk van Bielefeld) en mondt via de Waddenzee uit in de Noordzee. In de Waddenzee loopt hoofdarm van de Eems over het wad als Westereems tussen de eilanden Rottumeroog en Borkum door; het zeegat aan de andere zijde van Borkum, tussen dit eiland en Juist heet Oostereems. De Dollard is niet het estuarium van de Eems, maar het estuarium van de Westerwoldsche Aa en dus en zijbaai van de monding van de Eems. |
Eems Dollard Regio | De Eems Dollard Regio (EDR) is een grensoverschrijdend openbaar lichaam in het noordelijkste Nederlands-Duitse grensgebied en werd opgericht in 1977. Het doel van de EDR is om als informatie- en coördinatiepunt de samenwerking tussen de provincies Groningen, Drenthe en Friesland, alsmede aan Duitse kant de Landkreise in Oost-Friesland, de Landkreis Emsland, de Landkreis Friesland en de Landkreis Cloppenburg te ondersteunen en bestaande contacten te intensiveren. Daardoor moeten de voordelen van een aaneengroeiend Europa op verschillende terreinen worden herkend, ondersteund en benut. Het kantoor is gevestigd aan de Nederlands-Duitse grens te Bad Nieuweschans. | |
Eemskanaal | Kanaal van Delfzijl naar Groningen, bevaarbaar voor zeeschepen tot 2000 BRT. | |
Eemsmonding | Eemsmondgebied | De Eemsmonding is het gebied waar de Eems uitmondt in de Waddenzee en Noordzee op de grens van Nederland en Duitsland. Het is de benedenloop van de Eems en omvat het gebied van de Dollard en de vaargeulen richting zee. |
Enhanced Automatic Terrain Extraction | EATE Enhanced ATE dense matching | Enhanced Automatic Terrain Extraction (dense matching) is een techniek om uit stereo luchtfoto's een puntenwolk te genereren. De overlap tussen de stereofoto's moet minimaal 80% zijn in de vliegrichting en 60% tussen de verschillende vliegbanen. |
Enhanced Compression Wavelet | .ecw ecw | ECW (Enhanced Compression Wavelet) is een gecomprimeerd bestandsformaat dat geoptimaliseerd is voor de opslag van satelliet- en luchtfoto's. Het is ontwikkeld door Earth Resource Mapping en nu eigendom van ERDAS, onderdeel van Intergraph. |
Enhanced Compression Wavelet versie 2 | ECW versie 2 ECW-versie 2 ecw2 | ECW2 (Enhanced Compression Wavelet versie 2) is een gecomprimeerd bestandsformaat dat geoptimaliseerd is voor de opslag van satelliet- en luchtfoto's. Het is ontwikkeld door Earth Resource Mapping en nu eigendom van ERDAS, onderdeel van Intergraph. |
Enhanced Compression Wavelet versie 3 | ECW versie 3 ECW-versie 3 ecw3 | ECW3 (Enhanced Compression Wavelet versie 3) is een gecomprimeerd bestandsformaat dat geoptimaliseerd is voor de opslag van satelliet- en luchtfoto's. Het is ontwikkeld door Earth Resource Mapping en nu eigendom van ERDAS, onderdeel van Intergraph. |
Environmental Systems Research Institute | Esri | Esri (Environmental Systems Research Institute ) is een internationale leverancier van geografisch informatiesysteem (GIS) software, web GIS en geodatabank applicaties. Het bedrijf heeft zijn hoofdkantoor in Redlands , Californië . |
Erdas Imagine | Remote sensing, fotogrammetrische en GIS-gerelateerde applicatie. | |
Erfgoedwet | erfgoedwet | De Erfgoedwet, voluit; Wet van 9 december 2015, houdende bundeling en aanpassing van regels op het terrein van cultureel erfgoed, is een Nederlandse wet gericht op de bescherming van (erfgoed) collecties van nationaal belang. |
Esfenvaleraat | esfenvaleraat | Esfenvaleraat (ISO-naam) is een insecticide. |
Europees Terrestrisch Referentiesysteem 1989 | Het Europees Terrestrisch Referentiesysteem 1989 (ETRS89) is een Europees geodetisch coördinatensysteem vastgelegd in 1989 dat vast verbonden is aan het stabiele Europese deel van de Euraziatische Plaat. | |
Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s | De Europese Richtlijn Overstromingsrisico's (ROR) dateert van november 2007 en heeft als doel de negatieve gevolgen van overstromingen voor de gezondheid van de mens, het milieu, het culturele erfgoed en de economische bedrijvigheid te beperken. In 2009 zijn de vereisten vanuit de richtlijn in de Waterwet opgenomen. | |
Europese Unie | eu | De Europese Unie (EU) is een uit 27 Europese landen bestaand statenverband. De EU vindt haar oorsprong in de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en de Europese Economische Gemeenschap, in 1958 gevormd door zes landen (België, de Bondsrepubliek Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland). |
Europese kaderrichtlijn water | Door de EU (Richtlijn 2000/60/EG) dd 23 okt. 2000 vastgestelde richtlijn. | |
Europese richtlijn | EG-richtijn EG-richtlijnen Europese richtlijnen | Een Europese richtlijn is een wetgevend instrument van de Europese Unie. |
Europese verordening | Europese verordeningen europese verordening europese verordeningen | Een Europese verordening is een wetgevend instrument van de Europese Unie. De verordening kent haar oorsprong in artikel 288 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. |
Extensible Markup Language | .xml extensible markup language xml | Extensible Markup Language (XML) is een standaard van het World Wide Web Consortium voor de syntaxis van formele opmaaktalen waarmee men gestructureerde gegevens kan weergeven in de vorm van platte tekst. Deze presentatie is zowel machineleesbaar als leesbaar voor de mens. Het XML-formaat wordt gebruikt om gegevens op te slaan (zoals in het OpenDocument-formaat) en om gegevens over het internet te versturen. |
FME | .fmw | FME ( F eature M anipulation E ngine) van Safe Software ( safe.com ) is ETL-software (Extract Transform Load) voor GIS-gegevens. Als desktopapplicatie is het een van de vele gepatenteerde GIS-software- opties, hoewel FME zich richt op het opschonen, transformeren en converteren van kaartgegevens tussen formaten , en gaat het minder om visualisatie of bewerking. |
Fivelingopeil | Fivelingo peil Fivelingo-peil | Het Fivelingo peil was het referentiepeil, van het destijds aanwezige waterschap, ten opzichte van het Winschoterpeil. Het Fivelingo peil is 1,95m beneden het Winschoterpeil en daarmee -1,33m beneden Normaal Amsterdams Peil. |
GLONASS | Global Navigation Satellite System is een Russisch satellietplaatsbepalingssysteem, vergelijkbaar met het Amerikaanse GPS, het Chinese BeiDou en het Europese Galileo. | |
GNU General Public License | De GNU General Public License of kortweg de GPL is een copyleftlicentie voor software, bedacht door Richard M. Stallman van GNU, die (in het kort) stelt dat je met de software mag doen wat je wilt, inclusief aanpassen en verkopen, mits je dat recht ook doorgeeft aan anderen en de auteur(s) van de software vermeldt. | |
GRASS GIS | GRASS | Geografisch hulpbronnenanalyse ondersteuningssysteem (gewoonlijk GRASS GIS genoemd ) is een geografisch informatiesysteem (GIS) softwarepakket dat wordt gebruikt voor geospatiaal gegevensbeheer en analyse, beeldverwerking, het produceren van grafische afbeeldingen en kaarten, ruimtelijke en temporele modellering en visualisatie. Het kan raster- , topologische vector- , beeldverwerking- en grafische gegevens verwerken. |
Galileo | GALILEO Galileo (navigatiesysteem) | Galileo is het niet-militaire wereldwijde satellietnavigatiesysteem (GNSS) dat gebouwd wordt door de Europese Unie (EU) in samenwerking met de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA. |
Gegevens Knooppunt Groningen | In de regio Groningen is een initiatief ontstaan om allerlei gegevens op het gebied van wonen, duurzaamheid, energie en water samen te brengen in één gegevensknooppunt: het Gegevens Knooppunt Groningen (GKG). Verschillende organisaties, zoals provincies, gemeenten en waterschappen, brengen gegevens op één punt bijeen. GKG is een verbindingspunt, een vraagbaak en een basisvoorziening. | |
Gegevensknooppunt Waterschappen | GkW gegevensknooppunt waterschappen | Knooppunt waar informatie van alle waterschappen geharmoniseerd beschikbaar wordt gesteld aan de ingeland. |
Gegevenswoordenboek Stedelijk Water | GWSW | Het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water (GWSW) is een open standaard voor het eenduidig uitwisselen en ontsluiten van gegevens in het stedelijk waterbeheer. |
Gemeenschappelijk landbouwbeleid | Het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) is het landbouwbeleid van de Europese Unie en bestaat sinds medio 1999 uit twee pijlers: de marktordening en de plattelandsontwikkeling. | |
General Packet Radio System | General Packet Radio System, een dienst gebaseerd op GSM, welke het verstrekken van datapakketten over een internetverbinding mogelijk maakt. | |
GeoPackage | geopackage | Geopackage is een op SQLite gebaseerde internationale open standaard waarmee je geografische informatie kunt uitwisselen. |
Geocat | GeoCat biedt geavanceerde software en oplossingen, professionele ondersteuning en opleidingen voor het eenvoudig en efficiënt publiceren van geografische gegevens op internet. | |
Geocat Bridge | GeoCat Bridge is een extensie voor ArcGIS Desktop en draait binnen ArcMap. Deze blogpost is bedoeld om meer in detail uit te leggen wat GeoCat Bridge doet. In het kort: met GeoCat Bridge kunt u de lagen van een ArcMap-kaartproject (MXD) naar GeoServer of MapServer publiceren als OGC Web Services ( WMS / WFS / WCS ) en de metagegevens van lagen publiceren naar de GeoNetwork- catalogus. | |
Geocompressor | GeoCompressor is een zeer snelle beeldmateriaal- en puntenwolkcompressie applicatie die specifiek ontworpen is om het aanmaken van ECW, JPEG2000 en HPC formaten (puntenwolken) te vereenvoudigen. | |
Geography Markup Language | .gml gml | Geography Markup Language (GML), ook bekend als ISO 19136, is een door het OGC opgestelde XML structuur voor de representatie van geografische (ruimtelijke en plaatsgebonden) informatie. |
Geohydrologie | grondwaterhydrologie hydrogeologie | Wetenschap die het grondwater onderzoekt. |
Geonetwork | Het GeoNetwork opensource (GNOS) project is een gratis en open source (FOSS) catalogiseerapplicatie voor ruimtelijk gerefereerde bronnen. Het is een catalogus met locatiegerichte informatie. | |
Geonovum | Geonovum is een overheidsstichting die zich bezig houd met de ontwikkeling en beheer van de generieke geo-standaarden & geo-informatie infrastructuur, kennisontwikkeling en de ondersteuning van het GI-beraad. | |
Geoserver | GeoServer GeoServers Geoservers | In computers is GeoServer een open-source server geschreven in Java waarmee gebruikers georuimtelijke gegevens kunnen delen, verwerken en bewerken. |
Geoweb | geoweb | GeoWeb is een WebGIS-oplossing van Sweco en Esri Nederland en gebruikt geografische kaarten als basis. |
Global Navigation Satellite System | global navigation satellite system gnss | Een wereldwijd systeem voor de bepaling van positie, tijd en snelheid bevattende een ruimte, grond en gebruikers segment |
Global Positioning System | global positioning system | Een satelliet radio plaatsbepaling, navigatie en tijdbepaling systeem in beheer bij de Amerikaanse overheid |
Google Chrome | Chrome | Google Chrome is een webbrowser ontwikkeld door Google. |
Grevelingskanaal | Het Grevelingskanaal is een kanaal in de Nederlandse provincie Drenthe, dat het Kielsterdiep bij Bareveld verbindt met het Stadskanaal. | |
Groote Gat | Het Groote Gat is de hoofdvaargeul van de Dollard gelegen in de Eemsmonding. | |
HWA perceelaansluitleiding | HWA perceelaansluitleidingen | Transport van hemelwater vanaf het perceel. |
HWA perceelaansluitleiding | HWA perceelaansluitleidingen | Transport van hemelwater vanaf het perceel. |
Haren-Ruitenbroekkanaal | Haren-Rütenbrock-Kanal Ruitenbroekkanaal | Het Haren-Ruitenbroekkanaal of Ruitenbroekkanaal (Duits: Haren-Rütenbrock-Kanal, afgekort HRK) is een circa 14 kilometer lang kanaal dat het Ter Apelkanaal bij het Groningse Barnflair/Munnekemoer verbindt met de Eems bij het Nedersaksische Haren. |
Het Internationale Stelsel van Eenheden | SI-stelsel | De eenheid van het Internationale Stelsel van eenheden, internationaal aangeduid als SI. |
Het Waterschapshuis | HWH het waterschapshuis | Stichting van de gezamenlijke waterschappen gericht op samenwerking op het gebied van de informatievoorziening. |
Hexagon | Hexagon AB is een wereldwijde technologiegroep met hoofdkantoor in Zweden. | |
Hexagon pointcloud | .hpc | HPC staat voor Hexagon Pointcloud en is een puntenwolk met een niet lossless compressie, maar uitermate geschikt om via Apollo Essentials te serveren. |
Hondshalstermeer | Het Hondshalstermeer is een meer in Oostelijk Groningen ten zuiden van Wagenborgen en ten westen van Nieuwolda in de gemeente Oldambt. | |
Hoofdwateren Rijkswaterstaat | RWS-hoofdwater | Oppervlaktewaterlichaam dat is aangewezen in bijlage II, onderdeel 1, van het Waterbesluit. |
Hoogeveense Vaart | Hoogeveensche Vaart Van Echtenskanaal Verlengde Hoogeveensche Vaart Verlengde Hoogeveense Vaart | De Hoogeveense Vaart met de verlenging Verlengde Hoogeveense Vaart is een kanaal in de Nederlandse provincie Drenthe dat loopt van het Meppelerdiep bij Meppel tot de Duitse grens bij Zwartemeer. |
Hunsingopeil | Hunsingo peil | Het Hunsigo peil was het referentiepeil, van het destijds aanwezige waterschap, ten opzichte van het Winschoterpeil. Het Hunsigo peil is 1,55m beneden het Winschoterpeil en daarmee -0,93m beneden Normaal Amsterdams Peil. |
Hunze | Drentsche Diep Oostermoersche Vaart Oostermoerse Vaart Schuyten diep | De Hunze is een beek gelegen in het grensgebied van Drenthe en Groningen, ten oosten van de Hondsrug. |
Hunze en Aa's Eigen Informatiesysteem | HEI OHEI PHEI THEI | Geografisch informatie systeem van waterschap Hunze en Aa's. In deze registratie worden de legger- en beheerregister gegevens van het waterschap vastgelegd. |
HyDAMO validatietool | HyDAMO validatie tool HyDAMO validatie tools HyDAMO validatietooling HyDAMO validatietools | De HyDAMO Validatietool is in de basis een (online) webservice (validation as a service) waarmee databestanden kunnen worden gevalideerd. |
HyperText Markup Language | html | HyperText Markup Language (afgekort HTML) is een op SGML gebaseerde opmaaktaal voor de specificatie van documenten, voornamelijk bedoeld voor het wereldwijde web. Het is de standaard opmaaktaal voor webpagina's. |
HyperText Markup Language 5 | html5 | HTML5 (HyperText Markup Language 5) is de nieuwste, afgewerkte versie van de HTML-standaard. Deze nieuwe taal bevat de functionaliteit van zowel HTML als XHTML. |
HyperText Transfer Protocol Secure | HyperText Transfer Protocol Secure, afgekort HTTPS, is een uitbreiding op het HTTP-protocol met als doel een veilige uitwisseling van gegevens. | |
Hypertext Transfer Protocol | Hypertext Transfer Protocol (HTTP) is het protocol voor de communicatie tussen een webclient (meestal een webbrowser of een app) en een webserver. Dit protocol wordt niet alleen veel op het wereldwijde web gebruikt, maar ook op lokale netwerken (we spreken dan van een intranet). | |
IBA Klasse I | IBA Klasse I septic tank septic tanks septictank septictanks septische put septische putten | Een bijzondere septische put (septictank) welke gebaseerd dient te zijn op het lozingenbesluit bodembescherming. |
IBA Klasse II | IBA klasse 2 | IBA, verwijdert met name zwevende stoffen. |
IBA Klasse IIIa | IBA Klasse 3 a IBA Klasse 3a IBA Klasse III a | IBA, verwijdert met name zwevende stoffen en stikstof. |
IBA Klasse IIIb | IBA Klasse 3 b IBA Klasse 3b IBA Klasse III b | IBA, verwijdert met name zwevende stoffen, stikstof en fosfaat. |
IJkdijk | De IJkdijk is een testfaciliteit waarin dijken, sensortechnologie voor dijken, en wetenschappelijke modellen voor dijken worden getest door een samenwerkingsverband van ongeveer vijftig bedrijven en een tiental overheidsorganen en kennisinstellingen. | |
IMWA_GeoObject | IMWA_GeoObjecten | Abstractie van een fenomeen in de werkelijkheid, dat direct of indirect isgeassocieerd met een locatie relatief ten opzichte van de aarde. |
Image Station | De Image Station software suite maakt digitale fotogrammetrische productie workflows mogelijk, bestaande uit projectcreatie, -oriëntatie en triangulatie van lucht en satellietfoto’s. | |
Image Station Automatic Elevations Extended | Image Station Automatic Elevations Extended (AX) is een subapplicatie binnen Imagestation waarmee van de gemaakte modellen puntenwolken (las) gegenereerd kunnen worden. | |
Image Station Image Formatter | Image Formatter | ImageStation Image Formatter is een applicatie van Hexagon voor het opnieuw formatteren van (luchtfoto) afbeeldingen voor gebruik in de ImageStation-omgeving zodat uit de overlap tussen de beelden puntenwolken gegenereerd kunnen worden. |
Image Station Manager | Met Image Station Manager wordt het fotogrammetrisch project (blockfile) wat is aangemaakt in Erdas Image geschikt gemaakt om er puntenwolken uit te kunnen genereren, door van de overlappen van de foto's modellen te maken. | |
Individuele Behandeling Afvalwater duiker | IBA duiker IBA duikers | Overstortleiding van een sceptictank of een iba naar een primaire watergang of secundaire watergang. |
Infor EAM | Infor EAM is een onderhoudsbeheersysteem wat gebruikt wordt bij waterschap Hunze en Aa's. | |
Informatiehuis Water | Het Informatiehuis Water | Het Informatiehuis Water (IHW) is een samenwerkingsverband tussen het Rijk, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de waterschappen en is opgericht in 2010. IHW beheert de Aquo-standaard. |
Informatiemodel Metingen | Het Informatiemodel Metingen (IM Metingen) is het nieuwe model binnen Aquo voor het uitwisselen van water gerelateerde meetgegevens. | |
Informatiemodel Water | Informatie model water | Het Informatiemodel Water (IMWA) is dé Nederlandse standaard voor de uitwisseling van geografische gegevens in het waterbeheer. |
Informatiemodel Water Kern | Kernonderdelen van het informatiemodel Water. | |
Informatiemodel Water Normen | Voorafgaand aan de ontwikkeling van de biologische toetsingsmodule in Aquo-kit is binnen het IHW een informatiemodel voor Normen ontwikkeld: IMWA Normen. Dit model is grotendeels gebaseerd op het oude UM Aquo normen. | |
Informatiemodel Water Profielen | ||
Informatiemodel Water Watersysteem | Het model IMWA Watersysteem is ontwikkeld om standaard uitwisseling van geografische gegevens over het oppervlaktewatersysteem te faciliteren. | |
Informatiemodel Water Waterveiligheid | Het Informatiemodel Water Waterveiligheid (IMWA Waterveiligheid) is het model voor onder andere het toetsen (WTI) en versterken (HWBP) van waterkeringen. | |
Infrastructure for Spatial Information in the European Community | Inspire inspire | INSPIRE is "een EU-initiatief om een infrastructuur voor ruimtelijke informatie in Europa tot stand te brengen die erop gericht is om ruimtelijke of geografische informatie toegankelijker en interoperabeler te maken voor een breed scala aan doeleinden ter ondersteuning van duurzame ontwikkeling " |
Inlaat met vlotterunit | inlaten met vlotterunits vlotterinlaat vlotterinlaten vlotterstuw vlotterstuwen vlotterunits | Een inlaat met vlotterunit is een water regulerend kunstwerk wat is in te zetten als volledig automatisch werkend inlaatwerk, waarbij het onderpand op peil wordt gehouden. Hierbij is geen stroomtoevoer nodig. |
Integraal Maatregelenplan Zuidlaardermeer | imz | In het IMZ zijn doelen en zes maatregelpakketten voor het gebied beschreven. |
Interferometric synthetic-aperture radar | Interferometrische synthetische apertuurradar | Interferometrische synthetische apertuurradar, afgekort InSAR (of verouderd IfSAR ), is een radartechniek die wordt gebruikt in geodesie en teledetectie. |
Internationale Organisatie voor Standaardisatie | ISO | De Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) is een internationale organisatie die normen vaststelt. De organisatie is een samenwerkingsverband van nationale standaardisatieorganisaties in 163 landen. |
JPEG | .jpeg .jpg JFIF | JPEG (Joint Photographic Experts Group) is een compressiemethode met verlies; JPEG-gecomprimeerde afbeeldingen worden meestal opgeslagen in de bestandsindeling JFIF (JPEG File Interchange Format). De bestandsnaamextensie JPEG / JFIF is JPG of JPEG . |
JPEG 2000 | JP2 JPEG2000 Jpeg2000 jp2 | JPEG 2000 is een compressiestandaard die zowel verliesvrije als verliesgevende opslag mogelijk maakt. De gebruikte compressiemethoden verschillen van die in standaard JFIF / JPEG; ze verbeteren de kwaliteit en compressieverhoudingen, maar vereisen ook meer rekenkracht om te verwerken. |
Japanse duizendknoop | De Japanse duizendknoop (Fallopia japonica, synoniemen: Reynoutria japonica, Polygonum cuspidatum) is een plant uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). De plant komt oorspronkelijk uit Japan, maar doet het ook in streken elders op de wereld erg goed. | |
Java | Java (programmeertaal) java | Java is een objectgeoriënteerde programmeertaal. Java is een platformonafhankelijke taal die qua syntaxis grotendeels gebaseerd is op de (eveneens objectgeoriënteerde) programmeertaal C++. Java beschikt echter over een uitgebreidere klassenbibliotheek dan C++. |
JavaScript Object Notation | JSON json | JSON of JavaScript Object Notation, is een gestandaardiseerd gegevensformaat. JSON maakt gebruik van voor de mens leesbare tekst in de vorm van data-objecten die bestaan uit een of meer attributen met bijbehorende waarden. Het wordt hoofdzakelijk gebruikt voor uitwisseling van data tussen server en webapplicatie, als een alternatief voor XML. |
Kabels en Leidingen Informatie Centrum | KLIC melding KLIC meldingen klic klic melding klic meldingen | KLIC (Kabels en Leidingen informatiecentrum) is een landelijke stichting van kabel- en leidingbeheerders. KLIC vervult een rol in de informatievoorziening en zet zich op andere wijze in ter voorkoming van schades door grondwerkzaamheden. |
Kadaster | Het kadaster is een van overheidswege bijgehouden openbaar register van registergoederen, waaronder onroerende zaken, en de daarop gevestigde rechten. Tevens wordt de term gebruikt om de dienst aan te duiden die met het beheer van een dergelijk register is belast. Het kadaster is dan ook de informatiebron voor degenen die gegevens van bepaalde percelen willen weten. | |
Kaderrichtlijn Water | Kader Richtlijn Water | De Kaderrichtlijn Water is een Europese richtlijn die voorschrijft dat de waterkwaliteit van de Europese wateren vanaf 2015 aan bepaalde eisen moet voldoen. |
Kaderrichtlijn Water Grondwaterlichaam | KRWGrondwaterlichaam KRWGrondwaterlichamen Kaderrichtlijn Water Grondwaterlichamen | Een grondwaterlichaam waarop getoetst moet worden of er aan de KRW doelstellingen voldaan wordt.Een grondwaterlichaam is een afzonderlijke grondwatermassa in een of meer watervoerende lagen. |
Kaderrichtlijn Water maatregel | KRWMaatregelen Kaderrichtlijn Water maatregelen | Actie die genomen moeten worden om de doelstellingen van een KRW-waterlichaam te halen. |
Kaderrichtlijn Water monitoring locatie | KRWMonitoringlocatie Kaderrichtlijn Water monitoring locaties | |
Kaderrichtlijn Water monitoring locatie grondwater | KRWMonitoringlocatiesGW Kaderrichtlijn Water monitoring locaties grondwater | |
Kaderrichtlijn Water monitoring locatie oppervlaktewater | KRWMonitoringlocatiesOW Kaderrichtlijn Water monitoring locaties oppervlaktewater | |
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewater stilstaand | KRWOppervlaktewaterStilstaand | De kleinste hydrologische eenheid, gekenmerkt door uniform watertype, status en menselijke belasting, tevens basiseenheid van de gebiedscontext waarop de KRW-doelstellingen getoetst worden (Aquo). Een onderscheiden oppervlaktewater van aanzienlijke omvang, zoals een meer, een waterbekken, een stroom, een rivier, een kanaal, een deel van een stroom, rivier of kanaal, een overgangswater of een strook kustwater. Bij stilstaand water gaat het om meren, kanalen, Sloten. |
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewater stromend | KRWOppervlaktewaterStromend | De kleinste hydrologische eenheid, gekenmerkt door uniform watertype, status en menselijke belasting, tevens basiseenheid van de gebiedscontext waarop de KRW-doelstellingen getoetst worden (Aquo). Een onderscheiden oppervlaktewater van aanzienlijke omvang, zoals een meer, een waterbekken, een stroom, een rivier, een kanaal, een deel van een stroom, rivier of kanaal, een overgangswater of een strook kustwater. Bij stromend water gaat het om rivieren en beken. |
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam | KRWOppervlaktewaterlichamen Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichamen | Een oppervlaktewaterlichaam waarop getoetst moet worden of er aan de KRW doelstellingen voldaan wordt. |
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam lijn | Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam lijnen | Een KRW-Oppervlaktewaterlichaam met een lijn als geometrische basisvorm. |
Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam vlak | Kaderrichtlijn Water oppervlaktewaterlichaam vlakken | Een KRW-Oppervlaktewaterlichaam met een vlak als geometrische basisvorm. |
Kaderrichtlijn Water stroomgebied district | KRWStroomgebiedDistricten Kaderrichtlijn Water stroomgebied districten | Een deel van of het gehele stroomgebieddistrict volgens een administratieve indeling voor de KRW. |
Kaderrichtlijn Water waterlichaam | KRWWaterlichamen Kaderrichtlijn Water waterlichamen | Een oppervlaktewaterlichaam of grondwaterlichaam waarop getoetst moet worden of er aan de KRW doelstellingen voldaan wordt. |
Kanaal Veendam-Musselkanaal | kanaal Veendam Musselkanaal | Dit kanaal is het verlengde van het A.G. Wildervanckkanaal en loopt evenwijdig aan het Stadskanaal het loopt aan beide kanten dood op een stuw en gemaal. |
Kerstvloed | kerstvloed | De Kerstvloed was een stormvloed die optrad in de nacht van 24 op 25 december 1717 en grote gevolgen heeft gehad voor de getroffen gebieden aan de Noordzeekust. |
Kieldiep | Kielsterdiep | Het Kieldiep is een kanaal in de Provincie Groningen, tussen Hoogezand en Annerveenschekanaal. |
Klimaatwet | Een klimaatwet is een wet die reeds in verschillende landen is aangenomen of waarvoor een voorstel bestaat in andere landen. Het doel is om doelstellingen vast te leggen om de klimaatverandering tegen te gaan. Er bestaat reeds een klimaatwet in onder andere Nederland, Zweden, Finland en Frankrijk. | |
Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland. | Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) Nederland is een Nederlandse ondernemers- en werkgeversorganisatie voor akkerbouwers en tuinbouwers. | |
Landelijk Grondgebruikbestand Nederland | Het LGN is een raster bestand dat het landgebruik van Nederland weergeeft voor een specifiek referentiejaar, gegenereerd door Wageningen Environmental Research. | |
Landelijk Grondwater Register | Het Landelijk Grondwater Register bevat gegevens over vergunningen en meldingen rond grondwateronttrekking uit of infiltraties in de Nederlandse bodem. | |
MY-LEX Overheid | MY LEX MY-LEX | MY-LEX Overheid® biedt geïntegreerd toegang tot al uw eigen databanken. Hierbij kunt u denken aan uw eigen, intern informatiesysteem, uw website en GEO-informatie. MY-LEX Overheid® beschikt bovendien als een standaard onderdeel over een groot aantal, voor de (decentrale) overheidsorganisaties belangrijke, openbare bronnen. |
Managementteam | mt | In het MT zitten de secretaris directeur, de afdelingshoofden, de controller en de bestuurskundige. Het MT vergadert om de week op dinsdagmorgen onder voorzitterschap van de secretaris-directeur. |
Map Exchange Document | .mxd | Bestanden met de extensie .mxd zijn ArcMap-documentbestanden. |
Masterplan Kaden | Plan van het waterschap dat inzicht geeft in de staat van de boezemkaden, waar en op welke wijze kadeverbetering moet worden opgepakt en hoeveel geld daarmee is gemoeid. | |
Metamodel Informatie Modellering | MIM metamodel voor informatiemodellen | Met het metamodel voor informatiemodellen (MIM) is een gemeenschappelijk vertrekpunt opgesteld voor het maken van informatiemodellen. Het model bevat duidelijke afspraken over het vastleggen van gegevensspecificaties en biedt tegelijkertijd ruimte aan de verschillende niveaus van modellering. Bijzonder aan het model is dat de afspraken over meerdere bestuurslagen heen gaan. |
Methodiek Interactieve Planning Waterbeheer | mipwa | MIPWA (Methodiek Interactieve Planning Waterbeheer) is het consortium rond een eenduidig grondwatermodel voor Noord-Nederland. Het omvat de vier noordelijke provincies: Groningen, Fryslân, Drenthe en Overijssel. MIPWA heeft tot doel een modelinstrument voor de deelnemende partijen beschikbaar te stellen en een werkwijze te faciliteren waarbij transparantie en reproduceerbaarheid kernwaarden zijn. |
Microsoft Edge | Edge | Microsoft Edge (codenaam "Spartan") is een webbrowser ontwikkeld door Microsoft en inbegrepen in Windows 10, Windows 10 Mobile en Xbox One. |
Moddermansdiep | Het Moddermansdiep is een afwateringskanaal in Over de Dijk (tussen Sellingen en Bourtange) in de gemeente Westerwolde in het oosten van de provincie Groningen. | |
Modelbuilder | ModelBuilder is een applicatie in Arcgis om modellen te maken, te bewerken en te beheren. | |
Mozilla Firefox | Firefox | Mozilla Firefox (kortweg Firefox) is een gratis, vrije en opensource-webbrowser ontwikkeld door het Mozilla-project en vrijwilligers. Firefox is gebaseerd op de Gecko-layout-engine uit het Mozilla-project. De naam is een Engelse bijnaam voor de rode of kleine panda. |
Multimode glasvezelkabel | multi tube cable | Multimode kabel heeft een kern met een grote diameter die meerdere lichtmodi doorlaat. Dit betekent dat er meer soorten gegevens kunnen worden verzonden. |
Mussel-Aa | Mussel Aa | De Mussel-Aa is een beek in Westerwolde in het oosten van de provincie Groningen. Ze loopt van Zandberg (ten zuiden van Musselkanaal) naar het noorden via Mussel en Onstwedde naar Wessinghuizen waar ze samenvloeit met de Ruiten-Aa. |
Mussel-Aa-kanaal | Mussel Aa kanaal | Het Mussel-Aa-kanaal is een kanaal in de streek Westerwolde in de provincie Groningen. Het loopt van Musselkanaal naar Veelerveen waar het met het Ruiten-Aa-kanaal samenkomt en zijn weg tot Bad Nieuweschans vervolgt als B.L. Tijdenskanaal. |
Musselkanaal | Het Musselkanaal is een kanaal in de provincie Groningen en vormt een onderdeel van de vaarweg Veendam-Stadskanaal-Ter Apel. | |
NAP-punt | nap-punt nap-punten | Punt waarvan de hoogte ten opzichte van Normaal Amsterdams Peil (NAP) bekend is en dat dient als referentiepunt voor de hoogtebepaling in het terrein. |
NDVI methode | vaste, weldoordachte werkwijze om een bepaald doel te bereiken - werkwijze, systeem | |
NEN 2660 | NEN-2600 NEN2660 nen 2660 nen-2660 nen2660 | NEN 2660 is een NEN standaard met het doel om eenduidigheid te verschaffen over de (semantische) spelregels voor gegevensmodellen die de fysieke en ruimtelijke wereld van de gebouwde omgeving uitdrukken. Er zullen duidelijke kaders voor gegevensmodellen vastgesteld worden die toe te passen zijn in zowel het vastgoed- alsmede in de infrasector. |
NEN 2660-1 | NEN2660-1 | NEN 2660-1 gaat in op de conceptuele modellen, die de basis vormen voor toekomst vaste, aanpasbare en uitbreidbare informatiemodellen. |
NEN 2660-2 | NEN2660-2 | NEN 2660-2 gaat in op de praktische invulling, zijnde de configuratie, extensie en implementatie van de conceptuele modellen uit deel 1 in termen en concepten van Semantic Web en Linked Data. Daarbij vindt een uitwerking plaats van het top level model naar modellen die specifiek zijn voor de gebouwde omgeving. |
NEN 3610 - Linked Data | NEN 3610 Linked Data | |
NEN 3610 basismodel voor informatiemodellen | NEN 3610 NEN3610 nen3610 | NEN 3610, het Basismodel geo-informatie, beschrijft een geo-object als abstractie van een fenomeen in de werkelijkheid, dat direct of indirect is geassocieerd met een locatie relatief ten opzichte van de aarde. |
NEN-EN | nen-en | Norm die door de Europese Commissie voor Normalisatie is geharmoniseerd. |
NEN3610:2011 | Basismodel geo-informatie | |
NH4+(-N) ammonium | ammonium | gereduceerde stikstofverbinding. |
NH4-Nammoniak stikstof | Nammoniak stikstof nammoniak stikstof | Eerste stikstofverbinding in anorganische vorm gevormd door de afbraak van organische stof. |
NLCS | NLCS is dé CAD-standaard van de Nederlandse GWW-sector. Deze open standaard bevat afspraken voor het omgaan met metadata, digitaal tekenen, het uiterlijk van de tekening en vooral de bestandsopbouw van tekenwerk. | |
Nationaal Bestuursakkoord Water | Met het NBW akkoord hebben de overheden vastgelegd op welke wijze, met welke middelen en langs welk tijdspad zij gezamenlijk de grote wateropgave voor Nederland in de 21e eeuw willen aanpakken. | |
Nationaal Bestuursakkoord Water toetsing wateroverlast | NBW toetsing NBW toetsing wateroverlast wateroverlast toetsing | Standaard werkwijze voor de toetsing van watersystemen aan de normen voor regionale wateroverlast. |
Nationaal Georegister | nationaal georegister | Dit is een catalogus van de online geo-informatie in Nederland. |
Nationaal Park Drentsche Aa | Nationaal Park Drentse Aa nationaal park Drentse Aa | Het Nationaal Park Drentsche Aa (voorheen Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa) is een nationaal park in de Nederlandse provincie Drenthe. |
Nationaal Water Model | nationaal water model | Het Nationaal Water Model is een verzameling van bestaande, aan elkaar gekoppelde watermodellen. |
Natura 2000 | N2000 natura 2000 | Een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de EU. Dit netwerk vormt de hoeksteen van het EU-beleid voor het behoud en herstel van de biodiversiteit. |
Natura 2000-gebied | N2000-gebied N2000-gebieden Natura 2000 gebied Natura 2000 gebieden Natura 2000-gebieden | Gebied behorende tot het Natura 2000-netwerk. |
Natuurnetwerk Nederland | Ecologische Hoofdstructuur ecologische hoofdstructuur nnn | Nederlands netwerk van bestaande en nieuw aan te leggen natuurgebieden (voorheen: Ecologische Hoofdstructuur), met als doel deze gebieden met elkaar en het omringende agrarische gebied beter te verbinden. |
Nazca bodeminformatiesysteem | Nazca Nazca Bodem Nazca-i Bodem | Nazka bodem is een SaaS-dienst voor het beheren, vertalen en delen van milieu hygiënische data. |
Nederlands Hydrologisch Instrumentarium | Het Nederlands Hydrologisch Instrumentarium (NHI) is de verzameling van software en data voor het ontwikkelen van grondwater- en oppervlaktewatermodellen voor Nederland op landelijke en regionale schaal. | |
Nederlands recht | Het Nederlands recht is het geheel van (gerechtelijk) afdwingbare en algemeen geldende maatschappelijke normen (rechtsregels) in Nederland. | |
Nederlandse Norm | NEN NEN norm NEN normen NEderlandse norm Nederlands Normalisatie-instituut | Norm die door de Stichting Nederlands Normalisatie-instituut is uitgegeven. |
Nederlandse Overheid Referentie Architectuur | De Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) bevat principes, beschrijvingen, modellen en standaarden voor het ontwerp en de inrichting van de elektronische overheid. Het is een instrument dat door overheidsorganisaties kan worden benut in de verbetering van de dienstverlening aan burgers en bedrijven. De NORA is ontwikkeld in 2005 en is in 2009 NORA door het kabinet vastgesteld als norm voor de overheid. Sindsdien wordt deze met regelmaat aangevuld en geactualiseerd. | |
Noord-Willemskanaal | Noord Willemskanaal Willemsvaart | Het Noord-Willemskanaal (ook: Willemsvaart of kortweg Vaart) is de scheepvaartverbinding tussen de Drentsche Hoofdvaart ten westen van Assen (Asserwijk) en de stad Groningen (Zuiderhaven), ongeveer evenwijdig aan de A28. Het ligt in de Nederlandse provincies Drenthe en Groningen. Het kanaal is 38 km lang en heeft een diepte van 2 m. |
Noordzee | De Noordzee is een randzee van de Atlantische Oceaan in het noordwesten van Europa, met een gemiddelde diepte van 94 meter. Ten zuiden van de Doggersbank bedraagt de diepte op de meeste plaatsen minder dan 50 meter. | |
Normaal Amsterdams Peil | N.A.P. NAP m.NAP mNAP n.a.p. nap | Het Nederlands standaard vergelijkingsvlak voor de hoogteligging. Het Normaal Amsterdams Peil (meestal afgekort tot NAP) is de referentiehoogte ofwel peil waaraan hoogtemetingen in Nederland worden gerelateerd. Het NAP staat sinds 1891 voor Normaal Amsterdams Peil. Het is ontstaan uit het Amsterdams Peil (AP), een van de vele lokale en regionale peilen die Nederland vóór de twintigste eeuw kende. Het AP was gebaseerd op het gemiddelde zomervloedpeil van het IJ, gemeten in de periode 1 september 1683-1684. |
Normalized Difference Vegetation Index | Vegetatie index ndvi vegetatie-index | De Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) is een simpele grafische indicator die gebruikt wordt om remote sensing-data te analyseren. |
Notepad++ | Notepad++ is een vrije tekst- en broncode-editor voor programmeurs. Het programma is beschikbaar voor Windows en het wordt vrijgegeven onder de GPL. | |
Oldambt peil | Oldambtpeil | Het Oldambt peil was het referentiepeil, van het destijds aanwezige waterschap, ten opzichte van het Winschoterpeil. Het Oldambt peil is 1,93m beneden het Winschoterpeil en daarmee -1,31m beneden NAP. |
Oldambtmeer | Het Oldambtmeer is een kunstmatig meer van ruim 800 hectare in de streek Oldambt. Het werd aangelegd in het kader van het Blauwestad-project rond de plek waar vroeger het Huningameer lag. | |
Omgevingsverordening | POV Provinciale Omgevingsverordening pov provinciale omgevingsverordening | De omgevingsverordening bevat alle provinciale regels voor de fysieke leefomgeving. Per provincie is er 1 omgevingsverordening die de bestaande verordeningen vervangt. |
Omgevingswet | omgevingswet | De Omgevingswet is een wetsvoorstel van de Minister van Infrastructuur en Milieu. Het wetsvoorstel beoogt een verregaande vereenvoudiging van het huidige stelsel van wetgeving voor de ontwikkeling en het beheer van de leefomgeving (omgevingsrecht), door tientallen wetten en honderden regels te bundelen in één nieuwe wet. |
Oosterdiep | Het Oosterdiep is een kanaal in de provincie Groningen en vormt een onderdeel van de vaarweg Veendam-Stadskanaal-Ter Apel. | |
Open Geospatial Consortium | OGC standaard OGC standaarden ogc ogc standaard ogc standaarden open geospatial consortium | Open Geospatial Consortium, Inc. (OGC) is een internationale organisatie zonder winstoogmerk, bestaande uit bedrijven, overheidsinstellingen en universiteiten, die de leiding heeft in de ontwikkeling van interoperabele standaarden voor georuimtelijke en plaatsgebonden diensten. |
Open Java Development Kit | OpenJDK ( Open Java Development Kit ) is een gratis en open-source implementatie van het Java Platform, Standard Edition (Java SE). | |
Oppervlakte-afvoer model | Een model van oppervlakte-afvoer, ook wel neerslagafvoermodel genoemd, is een voorstelling van het deel van de waterkringloop dat de oppervlakte-afvoer van een hydrologisch opvanggebied betreft. | |
Oracle SQL Developer | SQL Developer SQL developer sql Oracle developer | Oracle SQL Developer is een gratis, geïntegreerde ontwikkelomgeving die de ontwikkeling en het beheer van Oracle Database in zowel traditionele als cloudimplementaties vereenvoudigt. SQL. |
Oracle database | Oracle databasen Oracle databases | Oracle Database is een databasemanagementsysteem (RDBMS) en vlaggenschip van Oracle. |
PON particulair gebonden organisch stikstof | particulair gebonden organisch stikstof | Alle stikstof van organische oorsprong die in particulair gebonden vorm aanwezig is. |
POP3 subsidie | POP3 POP3+ | Het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3) is een Europees subsidieprogramma dat op de ontwikkeling van een duurzame en concurrerende agrarische sector en een leefbaar platteland is gericht. |
Passive Integrated Transponder | PIT-antenne PIT-tag PIT-taggen antenne visonderzoek pit pit antenne pit-antenne pit-systeem pit-systemen pit-tag pit-taggen vismigratie onderzoek zender onderzoek | Een Passive Integrated Transponder wordt door waterschap Hunze en Aa's gebruikt voor het onderzoeken van het functioneren van een vispassage. De regionale migratie bewegingen van de getagde vissen worden middels een pit-antenne gevolgd. |
Pekel A | Pekel Aa | De Pekel A (ook Pekel Aa) is een riviertje tussen Oude Pekela en De Bult ten oosten van Winschoten waar het in de Westerwoldse Aa stroomt. |
Pekelerhoofddiep | Pekelderdiep | Het Pekelerhoofddiep is een Nederlands kanaal in de provincie Groningen. Het is eigenlijk het in 1728 gedeeltelijk gekanaliseerd riviertje de Pekel A. Langs het kanaal liggen de lintdorpen Oude en Nieuwe Pekela. |
Perfluoroctaansulfonaat | perfluoroctaansulfonaat pfos | Perfluoroctaansulfonaat is een schadelijke stof die veel werd toegepast in industriële- en consumentenproducten, zoals textiel, leer en papier. PFOS wordt ook vaak toegepast ter verlaging van de oppervlaktespanning van bijvoorbeeld blusschuim en verf. |
Personeelszaken, Financiën & Bedrijfsvoering | PFB | Afdeling Personeelszaken, Financiën & Bedrijfsvoering |
Planning- en controlcyclus | Sturingsmodel om de bedrijfsvoering te controleren en indien nodig bij te kunnen sturen, ten behoeve van het behalen van de doelstellingen. | |
Platform Open Overheidsinformatie | plooi | Het platform Open Overheidsinformatie zorgt ervoor dat overheidsinformatie makkelijk(er) te vinden is voor iedereen. |
Poldermolen Kikkoman | De Kikkoman is een poldermolen nabij het Groninger dorp Kropswolde, dat in de Nederlandse gemeente Midden-Groningen ligt. | |
Polyetheen | HDPE LDPE PE-HD PE-LD polyethyleen | Het polymeer polyetheen is een veel gebruikt materiaal. Het is de meest gebruikte kunststof (plastic). |
PostGIS | postgis | Postgis is een open source spatial database extensie voor PostgreSQL databases. |
PostgreSQL | PostgreSQL is een vrije relationele-databaseserver, uitgegeven onder de PostgreSQL licence, gelijkwaardig aan de flexibele BSD-licentie. PostgreSQL is de verste object-relationele Open Source-database. PostgreSQL wordt ontwikkeld door een internationaal bedrijfsconsortium en wordt wereldwijd productief gebruikt. | |
ProcessPro | ProcessPro is een ...... ontwikkeld door CenterOne | |
Provinciaal Omgevingsplan | P.O.P. p.o.p. pop streekplan | Een streekplan of provinciaal omgevingsplan was tot de invoering van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening in 2008, een document dat in Nederland beschreef wat er met de ruimte in (een deel van) een provincie mocht gebeuren. Zo stond er in het streekplan onder meer waar steden en dorpen konden groeien en waar ruimte was voor landbouw, natuur en recreatie. |
Provinciale Omgevingsverordening Waddenzeedijken | POV Waddenzeedijken | Projectoverstijgende Verkenning Waddenzeedijken. De waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s en Wetterskip Fryslân voeren de POV-Waddenzeedijken uit onder de paraplu van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. De POV bestaat uit twaalf onderzoeken naar innovatieve dijkconcepten langs de Waddenzee. |
Provinciale Omgevingsvisie | De Provinciale Omgevingsvisie is een centraal visiedocument. De visie formuleert de belangen, ambities, rollen, verantwoordelijkheden en sturing van de provincie in het ruimtelijke domein. | |
Publieke Dienstverlening Op de Kaart | Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK) is een platform voor het ontsluiten van geodatasets van Nederlandse overheden. | |
Publiekrecht | Het publiekrecht geeft regels ten aanzien van de verhouding tussen de burger en de overheid. | |
Python (programmeertaal) | Python python | Python is een programmeertaal die begin jaren 90 ontworpen en ontwikkeld werd door Guido van Rossum, destijds verbonden aan het Centrum voor Wiskunde en Informatica (daarvoor Mathematisch Centrum) in Amsterdam. |
QGIS | QGIS (voorheen ook Quantum-GIS) is een open source geografisch informatiesysteem (GIS). Het programma is beschikbaar voor verschillende platforms en besturingssystemen. Men kan geografische gegevens bekijken, bewerken en analyseren. | |
RTC-sturing | RTC-sturingen | Een geautomatiseerde besturingsmethode van rioolstelsels, pompen, gemalen en stuwen, gebaseerd op het continu waarnemen, vanuit een centrale post. |
Real Time Kinematic | RTK staat voor Real Time Kinematic. Een veelvoorkomend acroniem voor deze speciale GPS-toepassing is RTOTF of Real Time On The Fly. RTK is een speciale vorm van DGPS. Bij DGPS wordt alleen gebruikgemaakt van gecodeerde informatie van de satellietsignalen, bij RTK wordt de fase van de satellietsignalen gebruikt, waarop deze codes zijn gemoduleerd. | |
Really Simple Syndication | RSS-feeds rss rss feeds rss-feeds | Really Simple Syndication (eenvoudige gelijktijdige publicatie), meestal afgekort tot RSS, is een familie van webfeedformaten. |
Recht van de Europese Unie | De Europese Unie is uniek vergeleken met andere internationale organisaties in zoverre dat er een uiterst complex en hoog ontwikkeld systeem van intern recht bestaat dat supranationale werking en directe werking heeft binnen de autonome rechtsorde van de lidstaten (communautaire rechtsorde). | |
Recht van opstal | recht van opstal | Het recht van opstal (Latijn: superficies) is een zakelijk recht om in, op of boven een onroerende zaak die eigendom is van een ander rechtssubject, gebouwen, werken of beplantingen (de zogenaamde opstallen) in eigendom te hebben. |
Recht van overpad | recht van voetpad | Recht van overpad of recht van voetpad is een erfdienstbaarheid waarmede een onroerende zaak - het dienende erf - ten behoeve van een andere onroerende zaak - het heersende erf - is bezwaard. |
Regionale Energiestrategie | Nationaal Programma Regionale Energiestrategie | Gezamenlijke aanpak van partijen in een regio, om de energietransitie in hun regio te versnellen en daarmee bij te dragen aan de afspraken uit het Klimaatakkoord. |
Reitdiep | Groninger Diep | Het Reitdiep (vroeger Groninger Diep geheten) is een diep dat van de stad Groningen (Noorderhaven) naar het Lauwersmeer loopt. |
Relatief recht | persoonlijk recht relatief recht | Een relatief recht (ook wel persoonlijk recht genoemd) is een vermogensrecht dat slechts in relatie tot een of meer bepaalde rechtssubjecten kan worden uitgeoefend. |
Resource Description Framework | RDF | Resource Description Framework of RDF is een standaard van het World Wide Web Consortium (W3C), oorspronkelijk ontworpen als een metadata-model, maar gaandeweg gebruikt als een formaat om gegevens in het algemeen voor te stellen en uit te wisselen. |
Rijksdriehoekscoördinaten | EPSG: 28992 EPSG:28992 Rijksdriehoeksstelsel rijksdriehoeksstelsel | Coördinaten in het stelsel van de Rijksdriehoeksmeting of kortweg Rijksdriehoekscoördinaten (afkorting: RD-coördinaten) zijn de coördinaten in het geodetisch coördinatensysteem dat voor Europees Nederland op nationaal niveau wordt gebruikt als grondslag voor geografische aanduidingen en bestanden, zoals in een geografisch informatiesysteem (GIS) en op kaarten van het kadaster en andere overheden (zoals: Basiskaart Grootschalige Topografie (BGT), kadastrale kaart en topografische kaarten). |
Rijksvaarweg | Rijksvaarwegen | Een rijksvaarweg is in Nederland een kanaal of rivier die aangelegd en onderhouden c.q. onderhouden wordt door Rijkswaterstaat in opdracht van de rijksoverheid. Ook de sluizen in deze vaarwegen worden geëxploiteerd en onderhouden door Rijkswaterstaat. |
Ruimtelijke plannen | ruimtelijkeplannen.nl | Op Ruimtelijkeplannen.nl vindt u bestemmingsplannen, structuurvisies en algemene regels die gemaakt zijn door gemeentes, provincies en het Rijk. |
Ruiten Aa | Ruetna Ruiten A | De Ruiten Aa is een beek in Oost-Groningen in de streek Westerwolde in Nederland. De beek begint bij Ter Apel en stroomt langs Sellingen, Vlagtwedde, Smeerling, Ter Wupping naar Wessinghuizen waar hij samen met de Mussel-Aa de Westerwoldse Aa vormt. Deze mondt bij Nieuwe Statenzijl uit in de Dollard. |
Ruiten-Aa-kanaal | Ruiten Aa kanaal | Het Ruiten-Aa-kanaal is een kanaal in Groningen tussen Veelerveen en Ter Apel in de streek Westerwolde. |
SDO geometry | SDO geometrie SDO-geometrie SDO-geometry SDO_GEOMETRY | |
SI-basiseenheid | SI-basiseenheden | Het eenhedensysteem SI definieert zeven SI-basiseenheden, ook wel SI-grondeenheden genoemd. Dit zijn fundamentele eenheden voor natuurkundige grootheden. Alle andere SI-eenheden zijn producten van machten van deze basiseenheden. |
SOBEK | Sobek | SOBEK is een integrale softwareomgeving voor alle toepassingen en modellen zoals rivieren, delta's, afvoer- en irrigatiesystemen en stormen, met hydrodynamische 1D- en 2D-simulatie en robuuste rekenmethodes op elke schaal. SOBEK is eveneens onderdeel van het Nationaal Water Model. |
SPIROsol | SPIROsol is de merknaam voor gegolfde spiraal gefelste plaatstalen buizen, die verzinkt en meestal van een coating zijn voorzien. SPIROsol duikers zijn ronde gegolfd stalen duikerbuizen. | |
Safari | Safari is een webbrowser die ontwikkeld is door Apple en beschikbaar is voor de besturingssystemen macOS, iOS en iPadOS. | |
Scheepvaartverkeerscentrum | Het ScheepvaartVerkeersCentrum (SVC) is het aanspreekpunt binnen Rijkswaterstaat voor alle scheepvaartzaken. | |
Schildmeer | Het Schildmeer is een meer gelegen in de streek Duurswold in de Nederlandse provincie Groningen tussen Schildwolde en Overschild. Door het meer stroomt het Afwateringskanaal van Duurswold. In het meer start verder het kanaaltje De Groeve. | |
Scholtenskanaal | Het Scholtenskanaal is een kanaal in de Nederlandse provincie Drenthe. | |
Schoon Water | Afdeling Schoon Water | |
Sentinel-1 | Sentinel 1 | De Sentinel-1-missie is een onderdeel van het Copernicus-programma van de Europese Ruimtevaartorganisatie. Er zijn in het totaal vijf Sentinelmissies, elk bestaande uit één of twee satellieten. |
Server-Side Request Forgery | SSRF | In computerbeveiliging is server-side request forgery (SSRF) een type exploit waarbij een aanvaller misbruik maakt van de functionaliteit van een server waardoor deze toegang krijgt tot informatie in het rijk van die server of deze manipuleert die anders niet direct toegankelijk zou zijn voor de aanvaller. |
Simple Knowledge Organization System | SKOS | SKOS (Simple Knowledge Organization System) is een algemeen datamodel om kennissystemen (Knowledge Organization Systems) intern als een thesaurus te organiseren en extern onderling op definities van concepten te kunnen vergelijken. |
Simple Knowledge Organization System juridische extensie | SKOS juridische extensie SKOS-lex | De juridische extensie van SKOS (SKOS-lex) definieert de klassen en eigenschappen die nodig zijn om juridische constructies als skos-concepten te declareren. |
Simple Knowledge Organization System thes | ISO THES ISO-THES SKOS thes SKOS-thes | ISO-THES is een SKOS-extensie voor de ISO 25964-thesaurusstandaard, die thesaurus -modelleringsconstructies biedt voor b.v. conceptgroepen, arrays, geordende lijsten en transitieve semantische relaties. |
Simple Object Access Protocol | Simple Object Access Protocollen | Simple Object Access Protocol (SOAP) is een computerprotocol dat wordt gebruikt voor communicatie tussen verschillende componenten. |
Slochter Ae | De Slochter Ae, vroeger ook Slochter Æ of Ee, Gronings: Slochter IJ, is een waterloop in de provincie Groningen, die oorspronkelijk de bovenloop van de rivier de Fivel vormde. | |
Slochterdiep | Rengersdiep | Het Slochterdiep, vroeger ook Rengersdiep, is een kanaal in de gemeente Midden-Groningen. Het 15 kilometer lange kanaal loopt in een bijna kaarsrechte lijn (met alleen een knik in het kanaal nabij Schaaphok) van Slochteren naar Ruischerbrug, waar het in het Eemskanaal uitmondt. |
Sluizencomplex Nieuwe Statenzijl | keersluis Nieuwe Statenzijl schutsluis Nieuwe Statenzijl | Sluizencomplex Nieuwe Statenzijl bestaat uit een keersluis en een schutsluis, gelegen in de waterkering tussen de Westerwoldse Aa en de Dollard. |
Small Business Innovation Research | De kern van het instrument SBIR ('Small Business Innovation Research') is de werkwijze waarmee de overheid door een innovatiecompetitie ondernemers uitdaagt om met innovatieve producten en diensten te komen om maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Zo helpen innovaties die uit de SBIR-competities voortkomen de maatschappij vooruit. | |
Smart M.App | Smart M.App smartmapps | Applicatie die zakelijke workflows en geoprocessen combineert in een enkele applicatie om krachtige visualisaties te produceren. |
Software as a Service | SaaS saas software on demand | Software as a service, vaak afgekort als SaaS, ook weleens software on demand genoemd, is software die als een online dienst wordt aangeboden. |
Spatial Modeler | Modeler modeler spatial modeler | Spatial Modeler, beschikbaar in Erdas IMAGINE Professional biedt de gebruiker honderden functies, algoritmen en analytische routines die gemakkelijk kunnen worden samengevoegd tot modellen die geo-ruimtelijke problemen oplossen. |
Stadskanaal | Het Stadskanaal | Het Stadskanaal is een kanaal in de provincie Groningen en vormt een onderdeel van de vaarweg Veendam-Stadskanaal-Ter Apel. |
Staf en directie | Afdeling staf en directie. | |
Standaard Uitwisseling Formaat | STUF StUF stuf | De Standaard Uitwisseling Formaat (StUF) is een berichtenstandaard en bevat de afspraken over de basisprincipes voor het uitwisselen van gegevens tussen applicaties in het gemeentelijke veld. StUF bevat zelf geen berichten maar wel bouwstenen en richtlijnen waarmee berichtstandaarden kunnen worden samengesteld. |
Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer | Het kenniscentrum van de Nederlandse waterschappen en provincies. | |
Stroomgebiedsbrede Ecologische Systeem Analyse | sesa | De SESA-methode kijkt naar de uiteenlopende oorzaken van achteruitgang op verschillende schaalniveaus (de zogenoemde stressoren) en hoe die doorwerken op de ecologische waterkwaliteit: planten, macrofauna, vissen en andere organismen. |
Styled Layer Descriptor | .sld Styled Layer Descriptor sld's | Het OpenGIS® Styled Layer Descriptor (SLD) -profiel van de OpenGIS® Web Map Service (WMS) Encoding Standard [1] definieert een codering die de WMS-standaard uitbreidt om door de gebruiker gedefinieerde symbolisatie en kleuring van geografische kenmerken [2] en dekking [3] gegevens. |
Synthetische polymeer | Synthetische polymeer is een kunstmatige organische verbinding waarvan de moleculen bestaan uit een opeenvolging van identieke, of soortgelijke, delen (monomere eenheden) die chemisch aan elkaar zijn gekoppeld. | |
TOPraster | topkaart topkaarten topografische kaart | TOPraster omvat de digitale versies van topografische kaarten uit 6 kaartseries van het Kadaster. |
Ter Apelkanaal | Het Ter Apelkanaal is een kanaal in de provincie Groningen en vormt een onderdeel van de vaarweg Veendam-Stadskanaal-Ter Apel. | |
Termunterzijldiep | Zijldiep | Het Termunterzijldiep of kortweg Zijldiep is een kanaal (diep) in het oosten van de Nederlandse provincie Groningen. Oorspronkelijk werd het aangelegd als een afwateringskanaal, later groeide het uit tot een belangrijke scheepvaartverbinding en tegenwoordig is het vooral in gebruik door waterrecreanten. |
Topconsortia voor Kennis en Innovatie | TKI Watertechnologie kent innovatiethema’s op het gebied van resource efficiency, smart water systems en sustainable cities. KWR zorgt voor het inrichten van vraaggestuurde onderzoeksprojecten die passen binnen deze thema’s, in samenwerking met eindgebruikers in de publieke sector (waterbedrijven, waterschappen en gemeenten), industriële eindgebruikers en met het bedrijfsleven (leveranciers, ingenieursbureaus). Dit leidt tot bevordering van efficiënte kennisontwikkeling en toepassing van innovaties op het gebied van watertechnologie. | |
Unie van Waterschappen | De Unie van Waterschappen, voorheen Unie van Waterschapsbonden, is een koepelorganisatie, opgericht in 1927. | |
Unified Modeling Language | UML | Een gemeenschappelijke, semantisch en syntactisch rijke visuele modelleertaal voor de bouw, het ontwerp en implementatie van complexe softwaresystemen, op zowel structureel als gedragsmatig gebied. |
Uniform Resource Locator | URL's url url's urls | Een Uniform Resource Locator (afgekort URL) is een gestructureerde naam die verwijst naar een stuk data. Voorbeelden zijn het unieke adres waarmee de locatie van een webpagina op internet wordt aangegeven of een e-mailadres. In de naam is alle informatie opgenomen over de benodigde techniek om de betreffende gegevens te bereiken. De URL is een bijzondere vorm van de URI. |
Van Starkenborghkanaal | Het Van Starkenborghkanaal is een kanaal in de provincie Groningen dat het Prinses Margrietkanaal met het Eemskanaal verbindt. | |
Veendiep | Het Veendiep is een gekanaliseerde beek ten zuidwesten van Bellingwolde, die de verbinding vormt tussen de Westerwoldse Aa en het B.L. Tijdenskanaal in Oost-Groningen. | |
Veenkoloniën | Groninger Veenkoloniën | De Groninger Veenkoloniën, of kortweg de Veenkoloniën, is de naam van een gebied in het zuidoosten van de provincie Groningen (Oost-Groningen). |
Veiligheid en Voldoende Water | vvw | Afdeling Veiligheid en Voldoende Water |
Verbindingskanaal | Het Verbindingskanaal is een kanaal in de stad Groningen, dat deel uitmaakt van de diepenring. | |
Vermogensrecht | Als objectief recht omvat het rechtsgebied van het vermogensrecht als onderdeel van het privaatrecht het geheel van bepalingen dat betrekking heeft op vermogensbestanddelen. | |
Visual Basic | vb visual basic | Visual Basic (VB) is een reeks programmeeromgevingen, later programmeertalen, uitgebracht door Microsoft. |
Visual Basic for Applications | vba | Visual Basic for Applications (VBA) is een programmeertaal die bestemd is om applicatieprogramma's te automatiseren of uit te breiden. Voornamelijk bekend uit de Microsoft Office serie, zoals Word, Excel en Access, maar ook gebruikt in applicaties van derden, zoals AutoCAD. De syntaxis van VBA is ontleend aan Visual Basic. Hieraan zijn een aantal opdrachten voor communicatie met de moederapplicatie toegevoegd. |
Voedingsleiding | De Voedingsleiding is een hoofdwatergang in Westerwolde. Ter hoogte van Vlagtwedder-Veldhuis onderbreekt de voedingsleiding de Ruiten Aa en voert het overgrote deel van het water van de Ruiten-Aa ter hoogte van Vlagtwedde in het Ruiten-Aa-kanaal. | |
WISKI | Waterinformatiesysteem van KISTERS. WISKI stroomlijnt op efficiënte wijze alle taken van de procesketen: van data-acquisitie en -opslag, tot datavalidatie en -analyses, tot rapportage en samenwerking. | |
WS-hoofdwater | hoofdwateren-waterschap waterschap-hoofdwater | De voor de waterafvoer belangrijkste primaire wateren / a-wateren van een waterschap. |
Waddenzee | Vadehavet Wattenmeer | De Waddenzee (Fries: Waadsee, Duits: Wattenmeer, Deens: Vadehavet) is de binnenzee tussen de Waddeneilanden en de Noordzee aan de ene kant, en het vasteland van Nederland, Duitsland en Denemarken aan de andere kant. |
Waterschapsverordening | Waterschapsverordeningen waterschapsreglement waterschapsreglementen | De waterschapsverordening bevat alle regels over de fysieke leefomgeving die het waterschap stelt binnen haar beheergebied. Per waterschap is er 1 waterschapsverordening. |
Waterwet | De Waterwet (het wetsvoorstel) regelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater, en verbetert ook de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening. | |
Web Coverage Service | De Web Coverage Service is een protocol voor de open uitwisseling van geografische rasterdata, dit in tegenstelling tot de Web Feature Service, die functies beschrijft op vectordata. | |
Web Feature Service | Web Feature Services | Web Feature Service (WFS) is een interface voor het opvragen, aanleveren en bewerken van geografische vector data en bijbehorende administratieve data, afkomstig van databanken, over het Internet. |
Web Map Service | Web Map Services | Een Web Map Service (WMS) publiceert "kaarten" (dit betekent: een visuele voorstelling van de georuimtelijke data, niet de data zelf) op het wereldwijde web. WMS biedt een manier om gelijktijdig een visueel overzicht te krijgen van complexe en gedistribueerde geografische kaarten, over het internet. |
Web Map Tile Service | Een Web Map Tile Service (WMTS) is een standaard protocol om vooraf gerenderde of run-time gemaakte gegeorefereerde kaart tiles te verdelen via het internet. De specificatie werd ontwikkeld en voor het eerst gepubliceerd door het Open Geospatial Consortium in 2010. WMTS mag door iedereen gebruikt worden, maar er rust wel een copyright op. | |
WebGIS Publisher | WebGIS Publisher is een Content Management Systeem voor kaarten ontwikkeld door Nieuwland Geo. | |
Weddermarke | Weddermarkermolen | De Weddermarke is een poldermolen bij het recreatiegebied Wedderbergen, vlak bij het dorp Wedde in de provincie Groningen. |
Wereldwijd web | wereldwijd web www www. | Het wereldwijde web (www), ook wel met de Engelse term "world wide web" aangeduid, maar meestal kortweg het web, houdt in: een aantal technische afspraken voor het wereldwijd over het internet aanbieden en verbinden van allerhande documenten en computertoepassingen; de verzameling documenten en toepassingen die wereldwijd volgens dit systeem over het internet worden aangeboden. |
Westerkwartierpeil | Westerkwartier peil | Het Westerkwartier peil was het referentiepeil, van het destijds aanwezige waterschap, ten opzichte van het Winschoterpeil. Westerkwartier peil is 1,55m beneden het Winschoterpeil en daarmee -0,93m beneden Normaal Amsterdams Peil. |
Westerwolde | Westerwolde is een streek in het Nederlandse Oost-Groningen rondom de beken de Ruiten-Aa, de Mussel-Aa en de Westerwoldse Aa. | |
Westerwoldse Aa | Westerwoldsche Aa | De Westerwoldse Aa (ook: Westerwoldsche Aa) is een rivier in Westerwolde. De rivier wordt gevormd uit de riviertjes of (beken) Mussel Aa en Ruiten Aa die bij Wessinghuizen samen komen. De samengevoegde stroom loopt verder in de richting van de Dollard. In het gedeelte ten noorden van Bad Nieuweschans vormt de Westerwoldse Aa de rijksgrens tussen Nederland en Duitsland. |
Wet Herverdeling Wegenbeheer | Wet Herverdeling Wegen | De Wet Herverdeling Wegenbeheer (WHW) van 29 oktober 1992 is een Nederlandse wet welke per 1 januari 1993 de herverdeling van het wegenbeheer tussen het Rijk, de provincies, gemeenten en waterschappen regelt of regelde. |
Wet Informatie-uitwisseling Bovengrondse en Ondergrondse Netten en netwerken | WION grondroerdersregeling wet informatie uitwisseling Bovengrondse en Ondergrondse Netten en netwerken wet informatie uitwisseling boven- en ondergrondse netwerken | Wet van 21 februari 2018, houdende regels over de informatie-uitwisseling betreffende bovengrondse en ondergrondse infrastructuur van netten en netwerken ter voorkoming van graafschade en ter bevordering van de aanleg van elektronische communicatienetwerken met hoge snelheid, alsmede wijziging van de Telecommunicatiewet ter bevordering van medegebruik van fysieke infrastructuur en van de gecoördineerde aanleg van civiele werken. |
Wet Open overheid | Woo | De Wet Open overheid geeft iedereen het wettelijke recht op toegang tot publieke informatie. |
Wet basisregistratie grootschalige topografie | Wet van 25 september 2013, houdende regels omtrent de basisregistratie grootschalige topografie (Wet basisregistratie grootschalige topografie) | |
Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken | Wkpb staat voor de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken. Publiekrechtelijke beperkingen zijn door de overheid opgelegde beperkingen die bepalen wat u wel of niet met een stuk grond of gebouw mag doen. | |
Wet ruimtelijke ordening | WRO Wet op de Ruimtelijke Ordening | De Wet ruimtelijke ordening (Wro, voorheen Wet op de Ruimtelijke Ordening, WRO) is een Nederlandse wet die regelt hoe ruimtelijke plannen in Nederland tot stand komen en gewijzigd worden. |
Wet van Bernoulli | De wet van Bernoulli is een natuurkundige wet die het stromingsgedrag van vloeistoffen en gassen beschrijft en de drukveranderingen aan hoogte- en snelheidsveranderingen relateert. | |
Wet van Lambert-Beer | De wet van Lambert-Beer relateert de absorptie van licht aan de eigenschappen van het materiaal waar het licht doorheen reist. Deze natuurwet werd door August Beer in 1852 geformuleerd en is ook gebaseerd op het werk van Johann Heinrich Lambert (1728-1777). | |
Wiki | wiki | Een applicatie die gebruikers zelf in staat stelt om data te bewerken. |
Wikipedia | Wiki wiki wikipedia | Wikipedia is een online encyclopedie die ernaar streeft inhoud te bieden die vrij herbruikbaar, objectief en verifieerbaar is. |
Winschoterdiep | Het Winschoterdiep is het kanaal dat loopt van Groningen, vanaf de aansluiting op het Eemskanaal, naar Winschoten waar het zich splitst in de Rensel, het laatste stukje naar Winschoten, en de aansluiting op de Pekel A. Het Winschoterdiep vormt de voortzetting van het Schuitendiep dat rond 1400 vanuit Groningen naar Foxhol werd gegraven. | |
Winschoterpeil | Winschoter peil | Het Winschoter peil (WP) is het reverentievlak dat met name in de provincie Groningen werd gebruikt voor de algemene invoering van het NAP. Het Winschoterpeil = +0,62 mNAP. |
World Geodetic System 1984 | 4326 EPSG: 4326 EPSG:4326 | Het World Geodetic System 1984 (WGS 84) is het coördinatenreferentiesysteem voor de aarde dat, op enkele centimeters na, gelijk is aan het officiële (maar minder bekende) International Terrestrial Reference System ITRS. |
World Wide Web Consortium | Het World Wide Web Consortium (W3C) is een organisatie die de webstandaarden voor het wereldwijde web ontwerpt, zoals HTML, XHTML, XML, CSS en de Web Content Accessibility Guidelines. | |
Zakelijk recht | zakelijke rechten | Met een zakelijk recht wordt een recht bedoeld dat de titularis ervan een aanspraak verleent op een zaak of een ander goed. |
Zuidlaardermeer | Wolfsbargemeer | Het Zuidlaardermeer is een 540 ha groot meer met daarnaast nog 120 ha aan oeverlanden, ten noorden van Zuidlaren en ten zuidwesten van Hoogezand. |
aalgoot | aalgoten aalpijp aalpijpen glasaalgoot glasaalgoten | Onder een aalgoot of aalpijp verstaat men een buis of goot, die het hoogteverschil van de waterstanden boven- en benedenstrooms van de stuw, inlaat, aflaat, gemaal of sluis overbrugt zodat de aal of paling het kunstwerk veilig kan passeren. |
aan/afslagregeling | aanslagregelaar aanslagregeling afslagregelaar afslagregeling | Een aan/afslagregeling of aan/afslagregelaar is een regelsysteem dat veel wordt toegepast in het waterbeheer bij het regelen van het waterpeil. Het is de eenvoudigste regeling voor een stuw/schuif of klep in het water. |
aanbesteden | aanbesteding aanbestedingen | Het ontvangen van inschrijving op een bepaald werk op grond van een bestek of werkomschrijving en op basis daarvan het opdragen van de uitvoering ervan. |
aanbevolen standaard | aanbevolen standaarden | Aanbevolen open standaarden worden al breed gebruikt en zijn gangbaar. Verplichten is daarom niet nodig. Het kunnen ook standaarden zijn die in het begin van het adoptieproces zitten, maar waarvoor 'pas toe of leg uit' een te zwaar middel is. |
aandrijving | aandrijvingen | Een aandrijving is een systeem dat ervoor zorgt dat een machine of een machineonderdeel zich in beweging zet. |
aandrijving en bewegingswerk | Samenstel van elektrotechnische en werktuigbouwkundige elementen dat dat de hoofdbeweging van een object mogelijk maakt doormiddel van hydrauliek, pneumatiek en elektriciteit. | |
aandrijving en bewegingswerk elektrohydraulisch | aandrijving en bewegingswerk (elektrohydraulisch) | Installatie die de hoofdbeweging(en) van een object(deel) mogelijk maakt met behulp van een elektrohydraulische overbrenging |
aandrijving en bewegingswerk elektromechanisch | aandrijving en bewegingswerk (elektromechanisch) | Installatie die de hoofdbeweging(en) van een object(deel) mogelijk maakt met behulp van een elektromechanische overbrenging. |
aandrijving en bewegingswerk mechanisch | aandrijving en bewegingswerk (mechanisch) | Installatie die de hoofdbeweging(en) van een object(deel) mogelijk maakt met behulp van mechanische overbrenging. |
aangeslibd land | Land als gevolg van met water aangevoerde delen (slib) aangegroeid. | |
aangifte | aangiften aangiftes | |
aangifte procedure | aangifte procedures | De procedure volgens welke een aangifte dient te verlopen. |
aangifteformulier | aangifteformulieren | Formulier waarmee aangifte van schade kan worden gedaan. |
aangrenzende eigenaar | aangrenzende eigenaren aanliggende eigenaar aanliggende eigenaren | Eigenaar van een perceel dat aan het oppervlaktewaterlichaam grenst. |
aanlandige wind | Wind die van het water naar het land waait. | |
aanleg | aanleggen | Werksoort die bestaat uit het uitbreiden van het hoofd(vaar)wegennet door aanleg of verbreding van hoofd(vaar)wegen, verbetering van bestaande hoofd(vaar)wegen en maatregelen die bijdragen aan een capaciteitsvergroting van de bestaande infrastructuur (benutting). |
aanlegplaats | aanlegplaatsen afmeervoorziening afmeervoorzieningen | Een plek gelegen in een vaarweg, bedoeld voor aanmeren van schepen of vaartuigen, niet zijnde woonschepen, voor een bepaalde periode. |
aanlegvergunningenregime | Een regeling met juridische basis in de Wet op de Ruimtelijke Ordening, waarbij krachtens voorschriften in een bestemmingsplan een vergunning van burgemeester en wethouders nodig is voor het uitvoeren van bepaalde werken of werkzaamheden. | |
aanleiding verkeersongeval | aanleiding verkeersongevallen aanleidingen verkeersongeval aanleidingen verkeersongevallen | Aanleiding tot een verkeersongeval. |
aanloopsnelheid | De laagste stroomsnelheid waarbij een propeller of cupmolen in beweging komt. | |
aanmaning | aanmaningen | Schriftelijke mededeling voor het voldoen van een betaling. |
aannames van dupuit | De navolgende aannames voor het debiet in een open aquifer: a: de hydraulische gradiënt is gelijk aan het verhang van de waterspiegel, b: de stroomlijnen zijn horizontaal, c: de equipotentiaal lijnen zijn verticaal. | |
aanneming | aannemingen aanvaarding aanvaardingen | De verbintenis enig werk op bepaalde voorwaarden te volbrengen. |
aanslag | Aanslag is een vastgesteld bedrag dat iemand aan belasting betaalt. | |
aanslag type | Aanslagen van verschillende belastingsoorten kunnen gecombineerd worden op 1 biljet. Ze moeten dan wel van hetzelfde type zijn bv: belasting die met een peildatum werken of voor een gebruiks periode heffen. | |
aanslagbedrag | aanslagbedragen | Het resultaat van de heffingsberekening die voor een bepaald heffingsobject aan een heffingsplichtige opgelegd is. |
aanslagbiljet | aanslagbiljetten | Biljet waarop een of meer aanslagen bekend gemaakt worden aan een belastingplichtige. |
aanslagbiljet bedrag | Het totaal bedrag van alle aanslagregel bedragen die de heffingsplichtige moet betalen aan een waterschap. | |
aanslagnummer | aanslagnummers | Een combinatie van gegevenselementen die een aanslagbiljet uniek kunnen identificeren. Dit nummer wordt gebruikt als betalingskenmerk of als aanslagkenmerk voor de heffingsplichtige ingeval van correspondentie. |
aanslagpeil pomp gemaal | aanslagpeil | Het aan te stellen peil op grond waarvan het gemaal begint te werken. |
aanslagregel | aanslagregels | De formele beschrijving van een belastingschuld, zoals opgenomen op een aanslagbiljet. |
aansluitconstructie | aansluitconstructies | Het gehele dwars- en lengteprofiel van een grondconstructie in zijn afwijkende vorm, bij de overgang naar een duin, hoge gronden of een kunstwerk. |
aansluiting | aansluitingen | Het geheel van overdrachtspunt, leiding en inlaat voor de aanvoer van afvalwater. |
aansluitleiding | aansluitleidingen | Een leiding voor de aanvoer van afvalwater. |
aansluitpunt | aansluitpunten | Een topologisch element met de aansluit locatie tussen leidingen, putten en open water. |
aantoonbaarheidsgrens | aantoonbaarheidsgrenzen | De door het laboratorium vastgestelde kleinste waarde van het gemeten gehalte of de waargenomen waarde van de parameter in een monster, waarvan de aanwezigheid nog met een bepaalde betrouwbaarheid kan worden vastgesteld. In de standaard wordt als grens hiervoor een relatieve standaardafwijking van 33% op dat meetniveau gehanteerd |
aanvaring | aanvaringen botsing botsingen | De botsing van schepen met elkaar. |
aanvoercapaciteit | aanvoercapaciteiten | De hoogste aanvoer die onder bepaalde omstandigheden een waterloop of kunstwerk kan passeren. |
aanvoeren | aanvoer aanvoeren van water water aanvoer water aanvoeren wateraanvoer | Het door middel van een werk of langs natuurlijke weg halen of laten stromen van water naar een oppervlaktewaterlichaam uit een ander oppervlaktewaterlichaam. |
aanvoergebied | aanvoergebieden hoofdwateraanvoergebied hoofdwateraanvoergebieden | Gebieden begrenst door (stroom)scheidingen, waaruit beschouwd vanuit het afvoerpunt het water van dat gebied afstroomt of via bemaling getransporteerd wordt naar het desbetreffende afvoerpunt. Er wordt bij waterschap Hunze en Aa's onderscheid gemaakt tussen hoofd- en deelwateraanvoergebieden. |
aanvoergemaal | aanvoergemalen | Het gemaal dient om water in een bepaald gebied te pompen. |
aanvoersloot | aanvoersloten | Sloot die dient voor de aanvoer van water naar de diverse gebieden die niet in eigendom bij het waterschap is. |
aanvoervak | aanvoersloot aanvoersloten aanvoervakken | Primaire watergang die dient voor de aanvoer van water naar de diverse gebieden meestal in eigendom van het waterschap. |
aanvraag vergunning | aanvraag vergunningen | De aanvraag van een vergunning (positieve beschikking) |
aanvragen | aanvraag verzoek verzoeken | (officieel) verzoek, iets (officieel) vragen aan een bevoegde macht. |
aanvullende waterbehoefte | Het verschil tussen het potentiële neerslagtekort en de bodemwaterleverantie voor de situatie met aanvullende watervoorziening. | |
aanwakkeren | Het sterker worden van de windkracht. | |
aanwas | Door aanspoeling tegen de oever ontstaan land. | |
aanwezige pompovercapaciteit | Het deel van de pompcapaciteit dat werkelijk beschikbaar is voor de regenwaterafvoer (m3/h) in een rioleringsgebied of als verhouding tot de grootte van het afvoerend oppervlak (mm/h) | |
aard van het oppervlak | reliëf en bodemgesteldheid | |
aarde | wereld | De Aarde (soms de wereld of Terra genoemd) is vanaf de Zon gerekend de derde planeet van het zonnestelsel. |
aardewerk | Aardewerk is tot ongeveer 1100 °C uit klei gebakken keramiek, zoals vaatwerk, potten, schalen, drinkbekers, kruiken, tegels en drainagebuizen. | |
aardgasleiding | aardgasbuis aardgasbuizen aardgasleidingen | Buis of samenstel van buizen waardoor aardgas toegevoerd wordt. |
aardkorst | aardkorsten | Buitenste schil van de aardbol. |
aardrijkskunde | geografie geografisch | Aardrijkskunde of geografie (Oudgrieks: γῆ, aarde en γράφειν, (be)schrijven) is een wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met het bestuderen van het aardoppervlak, het in kaart brengen van vormen van bijvoorbeeld cultuur, het plantenleven en de dierenwereld, gebruik van het milieu en verkeer en het beschrijven van het landschap overal op de wereld. |
aarvederkruid | Aarvederkruid (Myriophyllum spicatum) is een vaste waterplant die behoort tot de vederkruidfamilie (Haloragaceae). | |
abductie (filosofie) | abductief abductieve | Abductie is een manier van redeneren waarbij een mogelijke verklaring voor een (onverwacht) verschijnsel als de juiste wordt gekozen. |
abiotisch | abiotische levenloos levenloze | Behorende tot de niet-levende natuur. |
abrasie | Het tegen elkaar aanwrijven van het ene deeltje tegen het andere in een filtermedium of een ionenuitwisslingsbed. | |
absolute waterdruk | De druk van het bodemwater overeenkomend met de som van de relatieve waterdruk en de atmosferische druk. | |
absoluut stelsel | absolute rioolstelsels absolute stelsels absoluut rioolstelsel | Een rioolstelsel waaruit al het ingezamelde afvalwater zonder kans op overstorten wordt afgevoerd naar een rioolwaterzuiveringinstallatie. |
absoluutheid | absoluutheden | De microgrootte van een filter. |
abstract concept | abstracte concepten | Concept dat een manifestatie en een afbakening vormt in een abstracte ruimte. Een abstract concept heeft geen levenscyclus. |
abstract object | abstracta abstracte objecten | Een abstract object is een object dat niet op een bepaalde tijd of plaats bestaat, maar eerder als een soort ding bestaat door middel van een idee of abstractie. |
abstracte begrippen | abstract begrip | Een abstract begrip is niet tastbaar of zichtbaar of voortkomend uit een handeling, zoals een activiteit. |
abstracte klasse | abstracte klassen | Klasse zonder objecten. |
abstractie | abstract | Abstractie is het inductieve proces van het weglaten van alle niet-essentiële informatie en secundaire aspecten en vervolgens generaliseren om zo de meer fundamentele structuren zichtbaar te maken. |
abundantie | abundanties | Het aantal van een soort dat men op een bepaalde oppervlakte en/of gedurende een bepaalde tijd waarneemt. |
achtergrondwaarde | achtergrondwaarden achtergrondwaardes | In het kader van bodemverontreiniging meestal het van nature in de bodem aanwezige gehalte aan verontreinigende stoffen. |
achterland | Het gebied dat materiaal levert waarmee elders een nieuw pakket van afzettingsgesteenten wordt opgebouwd. | |
achterland | Het gebied aansluitend aan de landzijde van de waterkering. | |
achterloopsheid | Bij achterloopsheid stroomt kwelwater langs een kunstwerk. | |
acrylonitril butadieen styreen | Kunststof materiaal dat onder andere wordt gebruikt voor de fabricage van surfplanken. | |
actie | acties handeling handelingen | |
actief beheer | Het uitvoeren van werken als de aanleg van een infrastructuur en het bouwen van een zuiveringsinstallatie. | |
actief biologisch beheer | Actief (door de mens) ingrijpen in een ecosysteem. | |
actief bodembeheer | Met actief bodembeheer wordt beoogd nieuwe verontreiniging te voorkomen en waar nodig de bodemkwaliteit te verbeteren om de bodem geschikt te maken voor het gewenste gebruik. | |
actief object | actieve objecten | Actieve rol van een object, die het resultaat van een uitvoering van processen specificeert in termen van input en output |
actief peilbeheer | Peilaanpassing ten gevolge van peilbesluit actief realiseren. | |
actief slibinstallatie | actieve slibinstallaties | Type zuiveringsinrichting waarbij de zuiverende micro-organismen -het actief slib- zijn vermengd met afvalwater. |
actiefkoolfiltraat | Vloeistof welke ontdaan is van een bepaalde stof door middel van een actief koolfilter. | |
actieve activiteit | actieve activiteiten | Actieve rol van een activiteit, die het resultaat van een transformatie van objecten specificeert in termen van input en output. |
actieve entiteit | actieve entiteiten | Actieve rol van een entiteit, die het resultaat van een verandering specificeert in termen van input en output |
actieve gronddruk | De minimaal optredend horizontale druk, die de grond uitoefent, wanneer een verticale wand in zijn geheel evenwijdig aan zich zelf van het grondlichaam af wordt verplaatst. | |
actieve gronddrukcoëfficiënt | Laagst mogelijke verhouding tussen horizontale en verticale spanning (b.v. direct achter een wand die van het grondmassief af beweegt). | |
actieve remote sensing | Bij actieve remote sensing zendt men zelf signalen (zoals radiopulsen) uit, die later worden opgevangen. | |
actieve sound navigation and ranging | Actieve sonar actieve sonar | Bij actieve sonar zendt het sonarapparaat een geluidspuls uit, die men ook ping noemt, om nadien naar de weerkaatsing ervan te luisteren. |
activiteit | activiteiten | Een activiteit is een handeling of gebeurtenis uitgevoerd door een natuurverschijnsel of organisme(n). |
activiteit per stap per rechtsverhouding | Een in de procedure voor een specifiek type rechtsverhouding uit te voeren activiteit. | |
actuele gebruiksfunctie | actuele gebruiksfuncties | Wijze waarop een gebied door de mens is aangewend. |
actuele gebruiksfunctie | actuele gebruiksfuncties | Wijze waarop een gebied door de mens is aangewend. |
acute toxiciteitstoets | acute toxiciteitstoetsen | Toets waarbij de mogelijke gevolgen van de blootstelling aan hoge concentraties of de toediening van hoge doseringen van een toxische stof binnen een kort tijdsbestek ten opzichte van de levensduur van de soort worden onderzocht. |
acute toxiteit | Giftigheid van een stof na eenmalige toediening. | |
additionele berging | additionele bergingen | Extra berging t.o.v. het verhard oppervlak. Vaak toegepast bij berekening volgens de 5 minuten analyse. |
adhesie | In de natuurkunde is adhesie (van het Latijnse adhaesio = aanhechting) de aantrekkingskracht tussen ongelijksoortige moleculen: moleculen van verschillende stoffen. Adhesie staat tegenover cohesie, de aantrekkingskracht tussen gelijke moleculen. | |
administratief beheer | Het verwerken van bedrijfsgegevens, het registreren en documenteren van correspondentie, financieel beheer en de administratieve organisatie van deze bedrijfsfunctie. | |
administratief gebied | administratieve gebieden | Een niet tastbaar begrensd grondoppervlak dat als eenheid geldt voor bestuurlijke verantwoordelijkheid, voor bedrijfsvoering, waarbinnen een specifieke rechtsverhouding te onderscheiden is of waarvoor een specifieke functie of bestemming geldt. |
administratief voorschrift | administratieve voorschriften | Een administratieve eis, vermeld in de wvow-vergunning. |
administratieve grens waterschap | administratieve grens administratieve grenzen bestuurlijke waterschapsgrens bestuurlijke waterschapsgrenzen | De administratieve grens is het grondgebied onder bestuur van een waterschap. |
adres | adressen | De gegevens over een adres. |
adres (BAG) | Door het bevoegde gemeentelijke orgaan aan een verblijfsobject, een standplaats of een ligplaats toegekende benaming, bestaande uit een combinatie van de naam van een openbare ruimte, een nummeraanduiding en de naam van een woonplaats. | |
adresseringssysteem | adresseringssystemen | Referentiestelsel, gekoppeld aan xxxx, waarmee de ruimtelijke locatie van een entitieit kan worden vastgelegd m.b.v. een adres. |
adsorptie | De hechting van verbindingen in oplossingen aan het oppervlak van vaste stoffen. | |
adsorptiecomplex | Het totaal van de klei- en humusdeeltjes in de bodem die betrokken zijn bij het adsorptie-desorptieproces. | |
adult | adults | Volwassen of geslachtsrijp dier. |
advectie | Het proces waarbij een atmosferische grootheid wordt getransporteerd door de horizontale beweging in de atmosfeer (wind). | |
adventus | Standaard met afspraken over de opslag en definitie van de gegevens over water. Is opgevolgd door Aquo. | |
advies | aanbevelen aanbeveling adviseren raad raadgeving | Datgene wat men tegen een ander zegt om hem te helpen. Ook: raad, raadgeving, aanbeveling. |
adviesaanvraag | adviesaanvragen | De aanvraag van een advies met als doel te komen tot een beslissing ter ondersteuning van de gebruiksfuncties van een watersysteem |
aerotriangulatie bestand | AT bestand AT bestanden AT file AT files at bestand at bestanden at-bestand at-bestanden at-file at-files | Een aerotriangulatie bestand is en tekstbestand en bevat de fotonamen en de definitieve X,Y,Z,O,P,K van een stereo foto vlucht. Deze gegevens zijn volledig gecontroleerd en/of geaccepteerd op de juiste ligging of andere afwijkingen. |
af en aanvoergemaal | af en aanvoergemalen af- en aanvoergemaal af- en aanvoergemalen | Een af- en aanvoergemaal dient om het water uit een bepaald gebied te pompen en om water in een bepaald gebied te pompen, afhankelijk van de watervraag. |
af-/aanvoergebied | Af-/ (en) aanv.geb(ied) AfvoerAanvoergebied af-/aanvoergebieden afvoer- en aanvoergebied afvoer- en aanvoergebieden | Een gebied begrenst door (stroom)scheidingen, waaruit beschouwd vanuit het afvoerpunt het water van dat gebied afstroomt of via bemaling getransporteerd wordt naar het desbetreffende afvoerpunt. |
af-/aanvoervak | af en aanvoervak af en aanvoervakken af- en aanvoervak af- en aanvoervakken af-/aanvoervakken afvoervak en aanvoervak | Een aanduiding van de onderverdeling in de lengterichting van wateren, waarbij de onderverdeling ontstaan is door het dimensioneren van een stelsel van wateren aan de hand van hydraulische parameters. |
afbeeldingsbestandsindeling | Afbeeldingsbestandsindelingen | Afbeeldingsbestandsindelingen zijn gestandaardiseerde middelen voor het organiseren en opslaan van digitale afbeeldingen . |
afbeeldingsresolutie | foto resolutie image resolution | Afbeeldingsresolutie is het detail dat een afbeelding bevat. De term is van toepassing op digitale rasterafbeeldingen , filmafbeeldingen en andere soorten afbeeldingen. Een hogere resolutie betekent meer beelddetails. |
afbraak | Fysisch, Chemisch of biochemisch proces waarbij stoffen worden afgebroken. | |
afgaand water | Het dalen van de waterspiegel na het veranderen van de vloedstroom in de ebstroom. | |
afgesloten grondwater | afgesloten laag spanningswater | Water in een afgesloten watervoerend pakket, dat aan boven- en onderzijde begrensd wordt door ondoorlatende bodemlagen. |
afkalven | inglijden inscharen | Instorten of afschuiven van de oevers van een oppervlaktewater. |
afkoppelen | Het regenwater van verhard oppervlak infiltreren in de bodem of geleiden naar watergangen in plaats van op de riolering. | |
aflaat | aflaten | Een aflaat is een waterstaatkundig kunstwerk, dat in de waterkering is gelegen en dat bedoeld is om overtollig water af te voeren. |
aflaatpeil | aflaatpeilen | Het vastgestelde peil waarbij de vijver begint met het lozen van geborgen water. |
aflaatput | aflaatputten | Put om een tank of bassin in te laten leeglopen. |
aflandige wind | Wind die van het land naar het water waait. | |
afmeerconstructie | Afmeerconstructies | Constructie bedoeld om schepen aan vast te leggen. |
afmetingen | afmeting | |
afplatting van de Aarde | De afplatting van de Aarde is het verschijnsel waardoor de Aarde platter is aan de polen dan aan de evenaar en dus afwijkt van een perfecte bolvorm. Omdat de Aarde om haar as draait, lijkt het alsof er een centrifugaalkracht op werkt, die op de evenaar het grootste is en aan de polen nul. Het binnenste van de Aarde is plastisch, dus treedt een vervorming op. De vorm van de Aarde is daarmee afgeplat, er is dus sprake van een planetaire afplatting. | |
afrastering | afrasteringen hek hekken | Kunstmatig opdelingobjecten t.b.v. scheiding van vastgoedobjecten of virtuele gebieden. |
afronden | Het afronden van een getal is het verminderen van het aantal significante cijfers. Men rondt bijvoorbeeld een getal af om het aantal significante cijfers in overeenstemming te brengen met de nauwkeurigheid van het getal of met het doel waarvoor het getal dient. | |
afrondfout | afrondfouten afrondingsfout afrondingsfouten | Een afrondfout is het verschil tussen de werkelijke waarde en de waarde na afronden (of eventueel het tegengestelde; vaak gaat het sowieso alleen om de absolute waarde). |
afscheider | afscheiders | Toestel om ongewenste stoffen af te scheiden van het gewenste product. Bijvoorbeeld het afscheiden van olie uit een afvalwaterstroom. |
afschuiving | afschuivingen | Verzamelnaam voor faalmechanismen waarbij beweging van toplaag en eventueel andere lagen langs het talud plaatsvindt. |
afslag | afkalven | De ondermijning van kust-, duin- en oevergedeelten door werking van het water. |
afslagpeil pomp gemaal | afslagpeil | Het aan te stellen peil op grond waarvan het gemaal stopt met werken. |
afslagprofiel | afslagprofielen | Het resterende profiel van een hoog voorland, inclusief dijk, na aanzienlijke buitendijkse erosie. |
afsluiter | afsluiters | Een toestel waarmee de doorstroomopening van een rioolleiding geheel of gedeeltelijk kan worden afgesloten. |
afsluiterput | afsluiterputten | Put waarin afsluiters zijn geplaatst. |
afsluiting | afgesloten afsluitingen gestremd stremming stremmingen | (Vaar)wegdeel is tijdelijk of definitief gesloten (verboden) voor al het verkeer. |
afsluitmiddel | afsluitmiddelen | Een beweegbare constructie met als doel een waterkerende functie (of water regulerende functie) te kunnen vervullen. |
afsluitstuk | afsluitstukken | Een hulpstuk bestemd voor het afsluiten van een leiding. |
afsnijding | afsnijdingen | Direct kanaal, natuurlijk of kunstmatig, die twee punten langs een stroom verbindt, zodat de lengte van de verbinding korter wordt en het verhang toeneemt. |
afstand tot nulpunt waterkering | afstand tot nulpunt waterkeringen afstanden tot nulpunt waterkering afstanden tot nulpunt waterkeringen | De langs de referentielijn van een oppervlaktewater of een waterkering gemeten afstand tussen het in de referentielijn gelegen getransponeerde centrale punt van de dijkpaal enerzijds en anderzijds het als zodanige vastgestelde nulpunt van de waterkering. |
afstandsaanduiding knooppunt | afstandsaanduiding knooppunten afstandsaanduidingen knooppunt afstandsaanduidingen knooppunten | De langs het hart van een water in lengterichting gemeten afstand tussen het in het hart van het water gelegen virtuele knooppunt enerzijds en anderzijds het vastgestelde nulpunt van dit water |
afstandsbediening | Bediening waarbij technische hulpmiddelen nodig zijn om zicht te hebben op het te bedienen object omdat het personeel niet direct bij het object is gehuisvest. | |
afstandspaal | afstandspalen | Een afstandspaal is een paal die langs wegen staat en waarop de afstand tot een bepaald startpunt is aangegeven. |
afsteken | Term uit de olie- en petrochemische industrie, waarmee het afblinden van een pijpleiding ter plaatse van een klepaansluiting of twee flenzen met behulp van een steekpan of zogenaamde blindflens wordt bedoeld. | |
afstroming | Het transport van water uit een bepaald (stroom-)gebied. | |
afstromingdiepte | Het afstromingvolume uit een stroomgebied, gedeeld door de oppervlakte over een specifieke tijd. | |
aftapput | aftapputten | Put waarin een leiding of vat kan worden afgetapt. |
afvalstof | afvalstoffen | Restproduct van een proces |
afvalwater | Water dat wordt geloosd door huishoudens, bedrijven en instellingen. | |
afvalwater | Vloeibare afvalstoffen die via het riool of per as aangevoerd worden. | |
afvalwater | rioolwater | Water dat na gebruik overblijft en biologisch, chemisch of thermisch is verontreinigd. |
afvalwaterbehandeling door derden | Het laten verwerken van afvalwater afkomstig uit het beheersgebied van andere beheerders van afvalwaterzuiveringsinstallaties. | |
afvalwaterstroom | afvalwaterstromen | Een volgens het lozingsschema afzonderlijke stroom van afvalwater die al dan niet een lozingsobject verlaat en die bij verlaten van het lozingsobject valt onder een lozing als bedoeld onder artikel 1 van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren. |
afvalwatersysteem | afvalwatersystemen | Stelsel van (technische) voorzieningen bestemd voor de inzameling, het transport en de tijdelijke berging van afvalwater. |
afvalwatertransportwerk | afvalwatertransportwerken | Een verbinding met dezelfde diameter (segmenten) tussen gemeentelijke riolen en rioolwaterzuiveringsinstallaties alsmede zuiveringswerken niet zijnde rioolwaterzuiveringsinstallaties (persleidingen c.a., ontluchtingspunten, overstortpunten en rioolgemalen). |
afvoer | Debiet uit een gebied. | |
afvoer tussen de oevers | Afvoer bij de hoogste waterstand tussen de oevers. | |
afvoerbare neerslag | Deel van de netto neerslag dat oppervlakkig of ondergronds tot afvoer komt in het oppervlaktewater. | |
afvoercapaciteit | afvoercapaciteiten | De hoogste afvoer die onder bepaalde omstandigheden een waterloop of kunstwerk kan passeren. |
afvoercoëfficiënt | afvoercoefficient afvoercoefficienten afvoercoëfficiënten | Coëfficiënt die bij de berekening van de afvoer over en door kunstwerken de gevolgen van onvolkomenheden in de schematisatie van de waterbeweging compenseert. |
afvoeren | Afvoer van gezuiverd afvalwater naar oppervlaktewater. | |
afvoeren van water | water afvoer water afvoeren waterafvoer | Het door middel van een werk of langs natuurlijke weg brengen of laten stromen van water uit een oppervlaktewaterlichaam naar een ander oppervlaktewaterlichaam. |
afvoerend oppervlak per inwoner | per inwoner aanwezig afvoerend oppervlak (m2 / inwoner) binnen een rioleringsgebied | |
afvoerfrequentie | afvoerfrequenties | Het aantal keren dat een bepaalde afvoer in een zekere periode wordt bereikt of overschreden. |
afvoergebied | afvoergebieden | Een cluster van peilgebieden met als gemeenschappelijk kenmerk dat ze via een gemeenschappelijk punt hun water lozen op een hoofdsysteem. |
afvoergebied aanvoergebied | AfvoergebiedAanvoergebied | Een gebied begrensd door (stroom)scheidingen, waaruit beschouwd vanuit het afvoerpunt het water van dat gebied afstroomt of via bemaling getransporteerd wordt naar het desbetreffende afvoerpunt. Het afvoerpunt is vaak een zee of meer en de afvoer wordt vaak gerealiseerd door een waterloop. Dit kan een afvoergebied zijn (verzameling van peilgebieden) die via een gemeenschappelijk punt hun water lozen/ontvangen op een hoofdsysteem. Dit kan ook een KRW deelstroomgebied zijn. |
afvoergebied van de 1e gebiedsorde | 1e orde afvoergebied 1e orde afvoergebieden afvoergebieden van de 1e gebiedsorde | Afvoergebieden van de 1e gebiedsorde zijn opgebouwd uit afvoergebieden van de 2e gebiedsorde met dezelfde RWS-hoofwaternaam en zijn landsdekkend. |
afvoergebied van de 2e gebiedsorde | 2e orde afvoergebied 2e orde afvoergebieden afvoergebieden van de 2e gebiedsorde | Een afvoergebied dat in een normale afvoersituatie via een afvoerpunt direct op één van de Hoofdwateren van Rijkswaterstaat loost, noemen we een afvoergebied van de 2e gebiedsorde. |
afvoergolf | afvoergolven hoogwatergolf | Een aanmerkelijke, betrekkelijk kortdurende verhoging van de afvoer, gekenmerkt door een snelle was, gevolgd door een tragere val. |
afvoerhydrologie | Tak van de hydrologie die zich specifiek richt op de afvoer van water uit een bepaald gebied. | |
afvoerkromme | Q-h kromme Q-h kromme (kunstwerk) | Grafische weergave van het in zekere periode geldende gemiddeld verband tussen het plaatselijke peil en de afvoer in een bepaalde doorsnede. |
afvoernetwerk | afvoernetwerken | |
afvoerpunt | afvoerpunten | Het aansluitpunt op een afvoerrelatie binnen een afvoernetwerk. |
afvoersysteem | afvoersystemen | Het samenhangend geheel van drainagebuizen, greppels, waterlopen, kunstwerken en lozingmiddelen voor de afvoer van water uit een gebied. |
afvoervak | afvoervakken | |
afvoerverlooplijn | Grafische weergave van het verloop van de afvoer in de tijd. | |
afwaaiing | Verlaging van het peil onder invloed van de wind. | |
afwatering | De afvoer van water via een stelsel van open waterlopen naar een lozingspunt van het afwateringsgebied. | |
afwateringseenheid | afwaterende eenheden afwaterende eenheid afwateringseenheden knooppuntgebied knooppuntgebieden | Een gebied dat een (hydrologische) relatie heeft met een afvoervak. |
afwateringsgebied | afwateringsgebieden discharge area drainage basin | Een gebied waaruit het water wordt afgevoerd. |
afwateringskanaal | afwateringskanalen | Kanaal, greppel, waardoor overollig water wordt afgevoerd. |
afwateringssysteem | afwateringssystemen | Natuurlijk of kunstmatig systeem voor de afwatering van een gebied. |
afwerkingslaag | afwerkingslagen | Laag zonder verdedigende functie die dient als afwerking van de bekledingsconstructie. |
afwijkend streefpeil | afwijkende streefpeilen | De van het vigerende peilbesluit afwijkende door de beheerder na te streven waterstand krachtens een ontheffing. |
afzanding | afzandingen grindgat grindgaten zandafgraving zandafgravingen zandgat zandgaten zandput zandputten zandwinput zandwinputten | De afgraving, verlaging en vereffening van hoge zandgronden. |
afzetting | afzettingen sediment sedimenten | Vaste stof die is neergewaaid of neergeslagen uit een vloeistof. |
agger | Kleine rijzing en daling van de zeespiegel tijdens de laagwaterperiode. | |
aggregatie | Een aggregatie is een speciaal type associatie tussen 2 ongelijkwaardige klassen. | |
aggregatietoestand | Macroscopische (met het blote oog waarneembare) verschijningsvorm van een gegeven hoeveelheid materie. De overgang van de ene naar de andere aggregatietoestand van materie is een fysisch proces, onder invloed van temperatuur en druk: er vinden geen chemische veranderingen plaats. | |
aggregeren | aggregatie aggregeerde geaggregeerd | Samenplaatsen, samenvoegen, samenklontering. Het op één plaats verzamelen van content van meerdere bronnen. |
agrarisch terrein | agrarische terreinen | Grond ten behoeve van landbouwkundige verbouw van gewassen. |
akkerland | akker akkerlanden akkers | Terrein voor de verbouw van gewassen. |
akkerrand | akkerranden akkerrandstroken akkerrandstrook | Een akkerrand is de rand van een akker (een stuk omgewerkte grond waarop gewassen worden geteeld). |
alarmering | alarmeringen | Een schriftelijke of mondelinge mededeling aan derden over een calamiteit. |
alarmeringspeil | alarmeringspeilen | Peil van het buitenwater waarbij beheerders van primaire waterkeringen en colleges van Gedeputeerde Staten worden gewaarschuwd voor het nemen van passende maatregelen. |
alarmpeil | alarmpeilen | Waterhoogte waarop alarm wordt geslagen (opschalingconditie). |
alfanumerieke waarde | alfanumerieke waarden | Niet getalsmatig vast te leggen uitkomst van een meting of toetsing. |
algemeen bestuur van het waterschap | ab algemeen bestuur | Het algemeen bestuur van een waterschap bestaat uit vertegenwoordigers van categorieën belanghebbenden, zoals inwoners, boeren, bedrijven en beheerders van natuurterreinen. |
algemeen product | algemene producten | |
algemene maatregel van bestuur | Een procedurele (uitvoering)regeling voor enkele in een wet genoemde onderwerpen. | |
algemene norm | Een landelijk vastgestelde norm, waaraan de kwaliteit van afvalwater (te lozen op oppervlaktewater) moet voldoen. | |
algemene regels grondwateronttrekking | algemene regel grondwateronttrekking | Algemene regels voor grondwateronttrekking zijn onderdeel van het grondwaterbeleid dat door het waterschap Hunze en Aa's zijn vastgesteld. In deze regels staat beschreven hoeveel grondwater er per gebied uit de bodem onttrokken mag worden en wat de minimale filterdiepte van de buis van de grondwater onttrekkingsvoorziening moet zijn. |
algemene regels keur (waterschap Hunze en Aa's) | Algemene regels keur algemene regel keur algemene regels keur | In de Algemene regels keur van waterschap Hunze en Aa's staan algemene regels waaraan de ingeland zich moet houden als het werkzaamheden wil uitvoeren in de invloedssfeer van het waterschap. |
algen | alg wier wieren | Een of meercellige fotoautotrofe organismen. |
algenbloei | Het onder invloed van toegevoerde voedingsstoffen massaal toenemen van bepaalde soorten algen. | |
algendrijflaag | Het verschijnsel, dat sommige planktische algen, in het bijzonder Cyanophyceeën, uit diepere lagen opstijgen en juist onder het wateroppervlak een dikke, uit miljoenen cellen bestaande laag vormen, zodat het de indruk geeft dat een kopergroene room op het water drijft. | |
algoritme | algoritmen algoritmes | Een algoritme is een recept om een wiskundig probleem op te lossen. Wiskundig geformuleerd is het een eindige reeks instructies die vanuit een gegeven begintoestand naar een beoogd doel leidt. |
alias | aliassen | De alternatieve weergave van de naam. |
alignement | alignementen | Het alignement is het geheel van rechte lijnen, bogen en overgangsbogen waarmee de as van een verkeersweg, spoorbaan of waterweg is gedefinieerd in drie dimensies. |
alkalisch afvalwater | Vloeibare afvalstoffen die een hoge concentratie bijtende alkali of calcium hydroxide. | |
alluvierecht | Recht van oeverbewoners om zich het aangeslibde land toe te eigenen. | |
alluvium | Sedimenten die door erosieprocessen zijn afgezet, meestal door rivieren. | |
ampere | amperes | Eenheid van elektrische stroom, die volgt uit de vaste numerieke waarde van de elementaire lading e, die is vastgesteld op 1,602 176 634 × 10-19, uitgedrukt in de eenheid C, waarbij C gelijk is aan A•s en de seconde volgt uit de cesiumfrequentie. |
anabolisme | biosynthese | Anabolisme is, binnen het organisme, het fysiologische proces waarbij, via synthese van complexe moleculen (biopolymeren als cellulose en eiwitten) uit kleine biomoleculen (monomeren), celmateriaal wordt gevormd. |
anadroom | anadromen | Trekvis die in zout water leeft en in zoet water paait. |
analyse | analyseren analyses | Analyse is het ontleden van een bepaald (denk)object tot de constituerende elementen. De ontleding in bestanddelen ter nadere beschouwing. |
analysemethode | analyse methode analyse methodes analysemethodes | De methode die gehanteerd wordt bij het bepalen van meetwaarden. |
analyserende instantie | analyserende instanties | Instantie, die door middel van analyse of directe meting in het veld waarden bepaalt, en inhoudelijk verantwoordelijk is voor de meetwaarden. |
analysevariant | analysevarianten | Uitvoeringsmogelijkheid van beheersactiviteiten of set maatregelen, op basis waarvan berekeningen kunnen worden uitgevoerd, die een voorspelling doen van de reactie van doelvariabelen op deze uitvoeringsmogelijkheid. |
anker | ankers | Lijn die de ankers representeert die voor de verankering zorgen van een damwand. |
anker | ankers grondtakel grondtakels | Zware ijzeren houvast met zijarmen om een schip aan niet te diepe bodem vast te leggen. |
ankergebied | ankergebieden ankerplaats ankerplaatsen | Geografisch gebied dat is aangewezen door bevoegd gezag waar vaartuigen voor een bepaalde tijd voor anker kunnen gaan. |
ankerplaats | ankerplaatsen | Plaats waar vaartuigen door bevoegd gezag is toegestaan voor anker te gaan voor langere duur |
ankerveld | ankervelden | Constructie die de verankering van een damwand tot stand brengt door middel van ankerstangen. |
annotatie | annotaties | Door mensen te interpreteren identifier, naam , label enz. |
anonimiseren | Anonimiseren is een methode waarbij persoonsgegevens worden bewerkt zodat ze niet meer gebruikt kunnen worden om iemand mee te identificeren. Anonimiseren is onomkeerbaar. De gegevens kunnen dus nooit meer worden teruggeleid tot een persoon. Geanonimiseerde gegevens vallen niet onder de AVG. | |
anorganisch stikstof | ||
anorganische koolstof | De hoeveelheid koolstof die voorkomt in anorganische materie. | |
anti-verdrogingsdoelstellingen | anti-verdrogingsdoelstelling | Het voorkomen van alle onbedoelde effecten als gevolg van daling van de grondwaterstand op bos, natuur en landschap, zowel als gevolg van vochttekort als van mineralisatie en verandering in de invloed van kwel en neerslag. |
anticiperend onderzoek | anticiperende onderzoeken | Werksoort gericht op lange-termijnontwikkelingen en het ontdekken van nieuwe mogelijkheden (kennisvergroting en technologieontwikkeling). |
antigraafgaas | anti-graafraster anti-graafrooster bevergaas beverraster | Verticaal raster in de grond ter voorkoming van graafschade door dieren. |
antoniem | antoniemen antoniemenpaar antoniemenparen antonymie | Twee woorden zijn elkaars antoniem als ze een tegengestelde betekenis hebben. |
antropogeen | antropogene | Refereert aan de invloed van menselijke activiteiten op natuurlijke systemen. |
apparaat | apparaten apparatuur toestel toestellen | Afgewerkt toestel of een samenstel ervan dat op de markt wordt aangeboden als een aparte functionele eenheid ten behoeve van de eindgebruiker en dat in staat is elektromagnetische verstoringen te veroorzaken, of waarvan het functioneren vatbaar is om door dergelijke verstoringen te worden beïnvloed. |
appendage | aanhangsel aanhangsels appendages | Apparaat waarvan het gebruik onverbrekelijk verbonden is met een leiding. |
appendagekelder | appendage put appendage putten appendagekelders appendageput appendageputten | Kelder of put waarin toestellen en onderdelen staan die dienen ter completering van een technische installatie. |
applicatie | applicaties toepassing toepassingen | Een applicatiecomponent dat gericht is op het ondersteunen van eindgebruikers. |
applicatie-eigenaar | applicatie-eigenaren | Een rol die eindverantwoordelijk is voor applicaties en hun kwaliteit. |
applicatiebeheer | Het ontwikkelen en onderhouden van applicaties. | |
applicatiecomponent | Applicatiecomponenten | Een encapsulatie van applicatiefunctionaliteit afgestemd op implementatiestructuur, die modulair en vervangbaar is. |
applicatiegebeurtenis | applicatiegebeurtenissen | |
applicatieschema | applicatieschema's | Informatiemodel dat wordt beschreven en toegepast. |
application programming interface | API API's APIES | Een application programming interface (API) is een verzameling definities op basis waarvan een computerprogramma kan communiceren met een ander programma of onderdeel (meestal in de vorm van bibliotheken). |
aquaduct | aquaducten | Een kunstwerk waarmee een waterloop in een open constructie over een weg of andere waterloop wordt gevoerd. |
aquaflow | Een concept van duurzaam waterbeheer om hemelwater in waterdoorlatende straatvlakken te bergen, te zuiveren, te infiltreren, vertraagd af te voeren of te hergebruiken. | |
aquatisch | Aquatisch betekent aan water gebonden of met water te maken. | |
aquatisch ecosysteem | aquatische ecosystemen | Een gemeenschap bestaande uit groepen van organismen en abiotische elementen in een bepaald water. |
aquatische landbouw | Het telen van (zout)watergebonden organismen zoals zagers, schelpdieren, vissen en zilte (watergebonden) gewassen, daaronder niet begrepen het verwerken en ter plaatse verkopen daarvan, dit met uitzondering van geringe bewerkingen van de producten ten behoeve van transport en opslag elders. | |
aquifer | aquifers watervoerend pakket watervoerende laag watervoerende lagen watervoerende pakketten | Een geologische formatie waarbinnen de relatief (ten opzichte van de omgeving) hoge doorlatendheid aanzienlijk transport van grondwater mogelijk maakt. |
archief | archieven | Een archief is de bewaarplaats van belangrijke gegevens die zijn vastgelegd in documentvorm alsook de verzameling van documenten die voor een bepaald doel vervaardigd zijn. |
architectuur | architecturen meta-ontwerp | Beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen. |
architectuurbeschrijving | architectuurbeschrijvingen architectuurdocument architectuurdocumenten | Werkproducten die uitdrukking geven aan een architectuur. |
are | aren | Een are wordt in de landmeetkunde vaak gebruikt om de grootte (oppervlakte) van percelen (vooral landbouwgrond, bosgrond, maar soms ook bouwgrond) uit te drukken. |
aromaten | Een type koolwaterstof dat een ringstructuur heeft, zoals benzeen of tolueen. Ze zitten bijvoorbeeld in benzine. | |
artefact | artefacten | Een artefact (ook wel geschreven als artifact) (Latijn: ars = 'kunst'; factum = 'gemaakt') is een kunstmatig verschijnsel. |
artesisch water | (Grond)water met een wateroverspanning ten opzichte van een hydrostatische waterspanningverdeling, waarbij de wateroverspanning het gevolg is van de stijghoogte in het eerste watervoerend pakket. | |
artesisch watervoerend pakket | Een afgesloten watervoerend pakket, waarin de stijghoogte van het grondwater boven het maaiveld uitkomt. | |
artesische boring | artesische boringen | Boorgat met een statisch waterniveau boven het topniveau van de aquifer waarin geboord is. |
artesische bron | artesische bronnen | Een artesische bron is een bron waaruit het water 'spontaan' naar boven komt door de hydrostatische druk op het water dat zich in een ondergronds bekken bevindt. |
artesische omstandigheden | Omstandigheden waar de hydraulische stijghoogte in een afgesloten watervoerende laag stijgt tot boven het hoogste niveau van die laag. | |
artikelonderdeel | artikel onderdeel artikel onderdelen artikelonderdelen | Onderdeel van een begrotingsartikel op basis van de programma's die binnen de betreffende werksoort worden onderscheiden. |
asfalt | asfaltvlakken | Een natuurlijk of kunstmatig mengsel van bitumen en minerale stoffen. |
asfaltkleefmiddel | Een dun vloeibaar mengsel van bitumen en een vluchtig oplosmiddel. | |
asfaltmortel | Een mengsel van bitumen met zand en vulstof als component van een asfaltmengsel. | |
aspect | aspecten | Door computer te interpreteren aspect. |
aspiratielucht | Afgezogen lucht. | |
asset | Item, voorwerp of entiteit met potentiële of reële waarde voor een organisatie. | |
assetmanagement | Beheren van bedrijfsmiddelen en objecten. | |
associatie | associaties | Relatie tussen twee klassen. |
associatie | Basiseenheid in het systeem van plantengemeenschappen, gekenmerkt door een min of meer constante karakteristieke floristische samenstelling. | |
associatie relatie | associatie relaties | relatie tussen twee verschillende individuen (bron: NTA 8035) prefDef: Relatie tussen twee concepten, die aangeeft dat de beide concepten een structureel verband met elkaar hebben. |
associatie rol | associatie rollen | Rol in een associatie relatie. |
associatieve relatie | associatieve relaties | Een relatie tussen begrippen die niet hiërarchisch gerelateerd zijn maar een sterke semantische verbinding hebben. |
astronomisch getij | astronomisch getijde astronomische getijden | getijbeweging als gevolg van de veranderlijke resultante van de aantrekkingskracht van de maan en de zon op de watermassa’s op aarde, niet gestoord door weerkundige omstandigheden. |
atmosfeer | ||
atmosferische depositie | Droge en natte neerslag van (stof)deeltjes en stoffen uit de atmosfeer. | |
atmosferische druk | Uitdrukking voor het gewicht van de aarde omringende gassen. | |
atoom | atomen | Het kleinste deeltje materie dat voor elk element uniek is. |
attribuut | attributen eigenschap eigenschappen | Eigenschap die we willen vastleggen over een entiteittype. Zie ook CI-type en entiteittype. |
attribuutsoort | attribuutsoorten | De typering van gelijksoortige gegevens die voor een objecttype van toepassing is. |
attribuutwaarde | attribuutwaarden | De waarde die een attribuut aanneemt. |
auditing | Auditing is het controleren van een organisatie. | |
auditor | Een persoon die een vorm van controle uitvoert op een model studie. | |
autecologie | auto-ecologie | Studie van de relaties tussen individu en milieu. |
automatic terrain extraction | ate | Automatic Terrain Extraction (ATE) is een methode waarbij uit de stereoparen direct een DSM wordt gegenereerd. |
automatische bediening | Het bedieningsproces wordt in gang gezet door een detectiesysteem. | |
auxiliary file | .aux .aux.xml | Een hulpbestand (.aux of .aux.xml) vergezelt het raster op dezelfde locatie en slaat eventuele aanvullende informatie op die niet in het rasterbestand zelf kan worden opgeslagen. |
avilastic | Kunststofweefsel dat geen water doorlaat en wordt gebruikt voor drysuits. | |
b-water | B-water B-wateren b-wateren | Water van belang voor de waterkwantiteit in het beheersgebied van het waterschap. |
baai | baaien bocht golf | Een baai, golf of bocht is een deel van een groter oppervlaktewater, zoals een zee, oceaan, meer of andere baai, dat het land binnendringt. |
baar | baren | Zandbank voor een riviermonding, waarover schepen slechts bij hoog water kunnen komen. |
baarhaven | baarhavens | Haven die door een baar wordt afgesloten. |
bacterie | bacteriën | Een grote groep van microscopische eencellige organismen met een actieve stofwisseling en met een disperse kern. |
bacteroides bacteriën | bacteroides bacterie | De bacteriën waarmee specifiek de fecale besmetting van mensen, herkauwers en varkens worden aangetoond en de bacteriën die een algemene indruk geven van de fecale besmetting behoren tot de Bacteroides bacteriën. |
bagger | Bezonken sediment boven gewenste bodemhoogte. | |
baggerdepot | baggerdepots | Bewaarplaats waar vrijgekomen bagger tijdelijk of langdurig kan worden opgeslagen. |
baggerdikte | baggerdiktes | Door milieucontroleur gemeten dikte baggerlaag tot op de vaste bodem (m) |
baggeren | bagger werkzaamheden uitbaggeren | Het gehele proces van ontgraven, transport en storten van materiaal onder water met als doel het verdiepen of winnen van mineralen. |
baggerindustrie | Gesaneerde bedrijfstak, die zich onder andere bezighoudt met het uitdiepen, aanleggen en onderhouden van havens en waterwegen, het aanwinnen en opspuiten van land en het bouwen van dijken. | |
baggerketen | De combinatie van werktuigen waarmee het geheel van activiteiten van ontgraven, transporteren, verwerken en deponeren van baggerspecie wordt uitgevoerd. | |
baggerspecie | specie | Door uitgraven of baggeren verkregen grond. Bezonken sediment boven gewenste bodemhoogte. |
baggertraject | baggertrajecten | Het gedeelte in het oppervlaktewater waar de bodem wordt uitgediept, of waar het profiel ervan wordt hersteld. |
baggerwerktuig | baggermachine baggermachines baggerschepen baggerschip baggerwerktuigen | Vaartuig dat zand wint of vaarwaters uitdiept. |
baken | bakens vaarwegmarkering vaarwegmarkerings | Een vaarwegmarkering. |
baksteen | bakstenen klinker klinkers metselsteen metselstenen | Bakstenen zijn stenen die ontstaan door klei, hoofdzakelijk gewonnen in de uiterwaarden van de grote rivieren, te vormen in blokken en vervolgens op hoge temperatuur (c. 800 - 1100 °C) te bakken. |
ballastwater | In een schip opgeslagen water voor stabiliteit doeleinden. | |
bandijk | bandijken groene dijk groene dijken natte dijk natte dijken rivierdijk rivierdijken winterdijk winterdijken | Hoogwaterkering langs een rivier bovenstrooms van het kenteringgebied. |
bank | banken ondiepte ondieptes zandbank zandbanken | Ondiepte ontstaan door sedimentatie of erosie van de omgeving. |
banket | Kunstmatige strandverhoging nabij de duinvoet die wordt gebruikt als standplaats voor strandpaviljoens op recreatiestranden. | |
barograaf | barograven | Zelfregistrerende barometer. |
barometer | barometers | Instrument waarmee de atmosferische luchtdruk wordt gemeten. |
basalt | Donkergekleurd, zeer hard, vulkanisch gesteente. | |
basaltzuil | basaltzuilen. zuilenbasalt | Zuilvormig toplaagelement van basalt. |
bascule brug | bascule bruggen | Brug, met één val, draaibaar om een horizontale as, waarbij de ballast en de klap een onveranderlijke stand hebben t.o.v. elkaar. |
basis | Het gedeelte van het dijklichaam dat de ondergrond vormt voor een granulair filter of een geotextiel. | |
basis op orde | Onder basis op orde wordt verstaan dat de systemen & software, data, processen en organisatie (personeel) op elkaar zijn afgestemd en op orde zijn. | |
basisafvoer | Trage afvoer - dat deel van de afvoer dat als gevolg van langdurige berging eerst na geruime tijd tot stand komt. | |
basisafvoer index | Numerieke index die de verhouding van de totale afvoer ten opzichte van de basisafvoer kwantificeert. | |
basisinformatie | Werksoort waarbij verzameling van basisinformatie plaatsvindt voor meerdere doeleinden. Basisinformatie kan meerdere malen geleverd worden. | |
basiskaart overstromingsrisico | überschwemmungskarte | Kaart die de potentiële overstromingsgebieden toont, bijvoorbeeld Rheinatlas. |
basiskustlijn | basiskustlijnen | De kustlijn die in het kader van de kustlijnzorg zal worden gehandhaafd. |
basislijn | basislijnen | Waterlijn vanaf waar de breedte van de territoriale zee en andere rechtsgebieden van de zee worden gemeten. |
basismateriaal | basismaterialen | Bovenste laag van het grondlichaam onder de bekledingsconstructie. |
basisonderhoudsniveau | Het minimaal noodzakelijke onderhoud om de functionaliteit van de infrastructuur te waarborgen. | |
basispeil | Extreme hoogwaterstand met (per definitie) een overschrijdingsfrequentie van 1/ 10.000 per jaar. | |
basisregistratie | basisregistraties stelsel van basisregistraties | Een basisregistratie is een door de overheid officieel aangewezen registratie met gegevens die door alle overheidsinstellingen (verplicht) worden gebruikt bij de uitvoering van publiekrechtelijke taken. |
basisregistratie gewaspercelen | gewasparcelen regelingspercelen | Basisregistratie Gewaspercelen (BRP) bestaat uit de locatie van landbouwpercelen met daaraan gekoppeld het geteelde gewas. Het bestand is een selectie van informatie uit de Basisregistratie Percelen (BRP) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De omgrenzingen van de landbouwpercelen zijn gebaseerd op het Agrarisch Areaal Nederland (AAN). |
basisrioleringsplan | basisrioleringsplannen | Een plan waarin op gedetailleerde wijze wordt aangegeven hoe de inzameling en afvoer van afvalwater en neerslag binnen een gebied dient te gebeuren. |
bathyale zone | bathyale zones | Het deel van de zee tussen 200 en 1000 meter diepte waar geen zonlicht meer kan doordringen. |
bathymetrie | Het meten van de diepte van de meren, zeeën en oceanen. | |
bathymetrische kaart | bathymetrische kaarten | Kaart van de oceaan, waarop de diverse diepten van de zeebodem door middel van dieptelijnen worden aangegeven. |
beaufortschaal | Schaal voor het meten van windsterktes van windkracht 0 tot 12. | |
bebording | Geheel aan verkeersborden zoals gedefinieerd in het Reglement verkeersregels en verkeerstekens (1990). | |
bebouwde kom | bebouwde kommen | Het gebied binnen de grenzen die zijn vastgesteld op grond van artikel 20a van de wegenverkeerswet 1994. |
bebouwingscluster | bebouwingsclusters | Een vlakvormige verzameling van gebouwen bij een kruispunt van wegen in het buitengebied. |
bebouwingsconcentratie | bebouwingsconcentraties | Een door een besluit van de gemeenteraad – bij voorkeur op grond van de Wet op de Ruimtelijke Ordening – aangegeven kernrandzone, bebouwingslint of bebouwingscluster met een historisch gegroeide menging van kleinschalige buitengebied- en niet-buitengebiedfuncties. |
bebouwingslint | bebouwingslinten | Een lijnvormige verzameling van gebouwen langs een weg in het buitengebied, doorgaans dubbelzijdig aanwezig, met geringe afstanden tussen de bouwkavels. |
bebouwingszone | bebouwingszones | De in de legger aangegeven zone langs primaire waterkeringen in stedelijk gebied, waarin ter bescherming van de primaire waterkering voorschriften krachtens de Keur van toepassing zijn. |
bedding | beddingen beek bedding rivier bedding | Geul waardoor het rivierwater of beekwater stroomt, de bodem tussen de oevers. |
bediening | bedieningen | Werksoort waarbij het gaat om de verkeersbeheersing in de verkeerbeheersingcentrales, de bediening en controle van tunnels en bruggen in rijkswegen en de bediening van objecten (bruggen, stuwen, stormvloedkeringen en sluizen). |
bediening ter plaatse | bediening op locatie lokale bediening | Bediening vanuit een centraal op het sluiscomplex of direct bij de brug gelegen bedieningsgebouw. |
bedienings beheer | Het vaststellen van het bedieningsplan op basis van geformuleerd beleid. Dit is een tactische functie benodigd voor de procesvoering. | |
bedienings- en besturingsinstallatie | bedienings- en besturingsinstallaties | Samenstel van automatiseringsystemen en bedieningsorganen waarmee installaties worden bewaakt, bediend en bestuurd. |
bedieningspaneel | bedieningspanelen | Paneel waarmee een bedienaar een (deel van een) installatie of een samenstel van installaties kan bedienen. |
bedieningsplicht | bedieningsplichten | De bedieningsplicht van bij de waterbeheerder in beheer zijnde objecten, zoals in de legger of in voorschriften bij ontheffingen is aangegeven. |
bedrijfsafvalwater | Afvalwater dat vrijkomt bij door de mens bedrijfsmatig of in een omvang alsof zij bedrijfsmatig was, ondernomen bedrijvigheid, dat geen huishoudelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater of grondwater is. | |
bedrijfsfunctie | Een samenhangende verzameling activiteiten op basis van een gekozen set criteria. | |
bedrijfsfunctiemodel | bedrijfsfunctiemodellen | Een beschrijving wat een organisatie doet, onafhankelijk van inrichting van processen en systemen. |
bedrijfsgebouw | bedrijfsgebouwen | Gebouw waarin arbeidswerkzaamheden worden verricht. |
bedrijfshaven | bedrijfshavens | Haven bij een scheepswerf of bedrijf. |
bedrijfsobjectenmodel | bedrijfsobjectenmodellen | Een beschrijving van de belangrijkste soorten objecten in een organisatie en hun samenhang. |
bedrijfsproces | bedrijfsprocessen | De specifieke wijze van technisch handelen (incl. zuivering) van een bedrijf dat leidt tot een bepaalde omvang van producten en afvalproducten. |
bedrijfsvoering | De wijze waarop financiële en personele middelen worden ingezet teneinde zo effectief en efficiënt mogelijk afgesproken producten te leveren c.q. taken te vervullen. | |
bedrijfswater | Gebruikswater op een RWZI , is GEEN drinkwater maar (gefilterd) effluent. | |
bedrijfswaterpomp | bedrijfswaterpompen sperwaterpomp terreinwaterpomp | Pomp voor de toevoer van bedrijfswater naar verbruiker. |
bedrijventerrein | bedrijvenpark bedrijvenparken bedrijventerreinen handelspark handelsparken industrieterrein industrieterreinen | Een bedrijventerrein, bedrijvenpark of handelspark is een gebied binnen of buiten de bebouwde kom van een stad of dorp dat in eerste instantie bedoeld is voor de vestiging van commerciële bedrijven. |
bedvormende afvoer | bedvormende afvoeren | Gefingeerde stationaire afvoer die eenzelfde gemiddelde bodemligging bewerkstelligt als het geval zou zijn bij het werkelijk afvoerverloop. |
beek | beken | Een natuurlijke smalle waterloop zonder getij. |
beekbedding | beekbeddingen | Het lage deel van een beekdal waardoor meestal de gehele afvoer plaatsvindt. |
beekdal | beekdalen | Een beekdal is een lager gelegen gebied in het dekzandgebied van Nederland, waardoor een beek stroomt. |
beekleem | Natuurlijk, fijn materiaal, afgezet in riviertjes of stroompjes - met meer of minder plastisch-cohesieve eigenschappen, die afhankelijk zijn van het vochtgehalte. Het is minder fijn dan klei - het lutumgehalte is geringer. | |
beekriool | beekriolen | Overkluizing van een waterdeel. |
beeldmiddenoverzicht | Digitale vluchtrapportage met de metadata van de luchtfoto's die tijdens de vlucht zijn gemaakt. | |
beginknooppuntreferentie | De knooppuntreferentie van het startknooppunt zoals gespecificeerd door de in dienst zijnde autoriteit. | |
beginpunt leiding | De knooppuntreferentie van het eerste knooppunt zoals gespecificeerd door de in dienst zijnde autoriteit. | |
beginpunt onderdeel | Bij een pomp, externe doorlaat of externe overstort bepaalt het beginpunt ook de stromingsrichting. | |
beginvoorwaarde | beginvoorwaarden preconditie | Toestand waarin (een deel van) de omgeving bij het begin van een transformatie moet verkeren voor een succesvolle transformatie (in een functie). |
begrip | begrippen | Een begrip is een entiteit waarmee een bepaalde klasse, een idee of een relatie als object aangeduid kan worden. |
begrippenlijst | begrippenlijsten | Een lijst van begrippen. |
begroeid terreindeel | BegroeidTerreindeel begroeide terreindelen | Kleinste functioneel onafhankelijk stukje van een terrein dat er binnen het objecttype Terrein van NEN 3610 wordt onderscheiden, met aaneengesloten vegetatie. |
begroeiing | begroeiingen | Begroeiing is de vegetatie of een aanplant of een beplanting op een bepaalde plaats. Begroeiing kan dus spontaan of natuurlijk zijn (vegetatie), maar ook door menselijk toedoen tot stand gekomen (aanplant of beplanting) of combinaties daarvan. |
begrotingsartikel | begrotingsartikelen | Onderdeel van de Rijksbegroting. Vroeger op basis van hoofdbeleidsterreinen en het onderscheid tussen apparaat- en programma-uitgaven. Nu op basis van werksoorten en het onderscheid tussen productuitgaven en directe uitvoeringsuitgaven enerzijds en indirecte uitvoeringsuitgaven anderzijds. |
behandelen geur | Het nemen van maatregelen met als doel de geurbelasting te verlagen. | |
behandelingsinstallatie | behandelingsinstallaties | Een installatie die gebruikt wordt om afvalwater te behandelen voordat het in het milieu wordt geloosd. |
beheer | beheren | Het verantwoordelijk zijn en zorgdragen voor het handhaven of bereiken van een vooraf vastgesteld kwaliteitsniveau van het beheerde object of de beheerde functie. |
beheer en onderhoud | Werksoort waarbij het er om gaat de bestaande functionaliteit van het hoofdwegennetwerk en het functioneren van de watersystemen in kwalitatieve en kwantitatieve zin in stand te houden en de handhaving van wet- en regelgeving voor de instandhouding daarvan (klassieke waterstaatswetgeving). | |
beheer slibverwerkingsinstallaties | Het beheren van slibverwerkingsinstallaties waardoor het bij het zuiveringsproces vrijkomende slib alsmede het van derden ontvangen slib wordt ontwaterd, gebufferd en bewerkt. | |
beheerder | beheerders | Publiekrechtelijke instantie of (rechts) persoon die toeziet op de instandhouding o.a. van een waterstaatswerk. |
beheerderoordeel | Beoordeling van de veiligheid op basis van eigen inschatting van de beheerder. | |
beheergrens waterschap | beheergrens beheergrenzen beheergrenzen waterschap | De beheergrens is het grondgebied waarbinnen een waterschap taken uitoefent. Deze grens wordt vastgesteld door de provincie(s) waarbinnen een waterschap is gelegen. |
beheerplan | beheerplannen beheersplan beheersplannen | Een strategisch plan voor een watersysteem waarop de wijze waarop beheerd wordt inzichtelijk gemaakt wordt, zowel voor de eigen organisatie als voor derden. |
beheerregister | beheerregisters | Registratie die de feitelijke toestand van waterstaatswerken weergeeft. |
beheersaccent | beheersaccenten | Accenten van waaruit het waterbeheer binnen Rijkswaterstaat vorm wordt gegeven. |
beheersgebied | beheergebied beheergebieden beheersgebieden | Gebied waarvoor geldt dat één organisatie dit beheert. |
beheersmaatregel | beheersmaatregels | Maatregel die de beheerder treft om een bepaalde gewenste toestand te behouden of te bereiken. |
beheersregister | procesregister procesregisters technisch beheersregister technische beheersregisters | Register van de beheerder, waarin de feitelijke toestand van het beheerde staat aangegeven. |
beherende instantie | beherende instanties | Organisatorische eenheid, verantwoordelijk voor de zorg en het gebruik van een gebied of locatie of verantwoordelijk voor het beheren van basisinformatie. |
behoefte | behoeften behoeftes | Verlangen naar hetgeen je mist. |
behuizing | behuizingen | Civiele of bouwkundige constructie als bescherming tegen weersinvloeden en/of afscherming van emissie |
bekken | bekkens | Massa water, natuurlijk of kunstmatig, die gebruikt wordt voor opslag en regulering van waterbronnen. |
bekken voor hoogwaterbeheersing | bekkens voor hoogwaterbeheersing | Bekken wat alleen gebruikt wordt voor de tijdelijke opslag bij hoogwater die vervolgens zo snel als mogelijk met in achtneming van de benedenstroomse omstandigheden afgelaten wordt. |
bekleding | bekledingen | Dat waarmee iets bekleed is. |
bekleding waterkering | bekleding bekleding waterkeringen waterkering bekleding waterkeringen bekleding | De bovenlaag eventueel in combinatie met een filter en de onderlaag van de waterkering ter hoogte van en onder het maatgevende hoogwaterpeil. |
bekledingsconstructie | bekleding constructie bekleding constucties bekledingsconstructies | Constructie die tot doel heeft de dijkkern te beschermen tegen erosie door de waterbeweging, bestaande uit één of meerdere toplagen met daaronder (eventueel) uitvul-, filter- en kleilagen. |
bekledingslaag | bekledingslagen | Laag waaruit de bekledingsconstructie van een waterkering is opgebouwd. |
bekledingtype | bekledingsvlak bekledingsvlakken bekledingtypen bekledingtypes | Een object dat het dijklichaam moet beschermen tegen golfaanval en stroming. |
beklemde meier | meier | Degene die houder is van het beklemrecht (de pachter) heet de beklemde meier of kortweg meier. |
beklemrecht | recht van beklemming | Beklemrecht of recht van beklemming is een eeuwigdurend, ondeelbaar zakelijk recht op een onroerende zaak van een ander. |
bekramming | Versterkt geotextiel doek, vastgezet met pennen, staaldraad en zandzakken (fixeren) op de klei ondergrond van de waterkering. Dient ter verhoging stabiliteit (gras)bekleding bij overloop of overslag. Toepassen indien ophoging van kruin niet of niet voldoende mogelijk is. | |
belang | belangen | Belang in een systeem relevant voor één of meer belanghebbenden. |
belang-betaling-zeggenschap | Trits die de bestuurlijke wijze van waterschappen weergeeft. | |
belanghebbende | belanghebbenden | De geïnteresseerde partijen, ofwel zij die een belang hebben in een water management aangelegenheid waarbij de interesse is gelegen in ofwel de exploitatie of in de bescherming van de hulpbron. |
belanghebbenden | Er wordt door de waterschappen een aantal categorieën van belanghebbenden onderscheiden: 1. ingezetenen: ‘zij die hun werkelijke woonplaats hebben in het beheersgebied van het waterschap’; 2. gebouwd: ‘de zakelijk gerechtigden tot gebouwde onroerende zaken’, veelal huizenbezitters; 3. ongebouwd: ‘de zakelijk gerechtigden tot ongebouwde onroerende zaken’, veelal agrariërs; 4. bedrijfsgebouwd: ‘zij die op grond van een zakelijk of persoonlijk recht gebouwde zaken in gebruikt hebben als bedrijfsruimte’; 5. pachters: ‘gebruikers van ongebouwde onroerende zaken met een door de Grondkamer goedgekeurde pachtovereenkomst. | |
belasting | belastingen heffing heffingen | Belasting is een rechtsband tussen de overheid en een rechtssubject (de belastingplichtige) waarbij een heffing of prestatie wordt opgelegd ten behoeve van een overheid met als doel in de openbare uitgaven te voorzien. Belastingen worden geheven op grond van een wet. |
belasting | Op een constructie (een waterkering) uitgeoefende in- en uitwendige krachten, ofwel de mate waarin een constructie door in- en uitwendige krachten wordt aangesproken, uitgedrukt in een fysische grootheid die voor het bezwijkmechanisme typerend kan zijn. | |
belasting | De totale hoeveelheid van een stof die in een watersysteem terecht komt. | |
belasting toetsing | belasting toetsingen | De belasting die de profielverdediging van een dwarsprofiel ondergaat in het kader van toetsing. |
belastingen | Krachtens algemene regels gevorderde, gedwongen eenzijdige geldelijke bijdrage van personen en instellingen, die binnen een bepaalde periode aan de overheid moeten betaald worden en bestemt zijn om uiteindelijk het geheel van de uitgaven van de overheid te dekken. | |
belastinggevallenmethode | De methode voor het vaststellen van de dijktafelhoogte uit de bepalende belastingscombinaties - waterstand Hoek van Holland, rivierafvoer en windsnelheid. | |
belastingjaar | Jaar waarvoor het uitgereikte aanslagbiljet geldt, dit komt overeen met een kalenderjaar en loopt van 1 januari t/m 31 december van een jaar | |
belastingschuld | belastingschulden | Een belastingschuld is een schuld met betrekking tot belastingen. Het is een gangbaar begrip in de belastingwetenschappen, waar het op verschillende manieren wordt gehanteerd. |
beleid | Het geheel van gemaakte bestuurlijke keuzen. | |
beleidsanalyse | beleidsanalysen beleidsanalyses | Methodiek waarmee systematisch alternatieve oplossingen worden ontwikkeld en afgewogen. |
beleidsplan | beleidsplannen | Document, waarin (landelijk) vastgesteld beleid met haar doelen en benodigde middelen is opgenomen. |
beleidsuitgangspunt | beleidskeuze beleidskeuzes beleidsuitgangspunten | Een gedragslijn voor de verwezenlijking van bepaalde doelstellingen. |
beleidsvoorbereiding en -evaluatie | beleidsvoorbereidingen en -evaluaties | Werksoort die de ondersteuning bij de beleidsvoorbereiding, de voorbereiding van strategische beleidskeuzen en beleidsevaluaties betreft. |
bellenscherm | bellenschermen bellenschermpje luchtbellenscherm luchtbellenschermen | Een installatie over de bodem van een waterloop om twee soorten van met elkaar in open verbinding staande oppervlaktewateren te scheiden of om de waterkwaliteit van een oppervlaktewater te verbeteren door middel van luchtbellen. |
bellyboat | belly boot belly boten buik boot buik boten buikboot buikboten kickboot kickboten vlotterbuis | Een bellyboat, ook wel buikboot of kickboot genoemd, is een klein, lichtgewicht opblaasbaar vaartuig wat wordt ingezet om profielen te meten in watergangen. |
beluchten | Het op het juiste moment met, de juiste hoeveelheid lucht of zuurstof in aanraking brengen van actief slib. | |
beluchter | beluchters | Een toestel voor het inbrengen van lucht in het rioolstelsel. |
bemalen | bemaling | Het verwijderen van overtollig water door middel van een gemaal. |
bemalinggebied | bemalinggebieden bemalingsgebied oppervlaktewater bemalingsgebieden oppervlaktewater bemalingsgebieden oppervlaktewateren | Een gebied waaruit het overtollige water door middel van een gemaal wordt verwijderd. |
bemalingsgebied | Een rioleringsgebied waaruit het afvalwater door een gemaal wordt verwijderd | |
bemonsteren | Het verkrijgen van een representatief monster ten behoeve van het analyseren van het afvalwater of slib | |
bemonsterende instantie | bemonsterende instanties | Instantie die de monsters genomen heeft of de directe metingen in het veld heeft uitgevoerd. |
bemonsteringsapparaat | bemonsteringsapparaten | Apparaat voor het nemen van monsters. |
bemonsteringsapparaattype | bemonsteringsapparaattypen bemonsteringsapparaattypes | Apparaat waarmee een bemonstering van een parameterreeks uitgevoerd wordt. |
bemonsteringshoogte | bemonsteringshoogten bemonsteringshoogtes | Hoogteligging van een sensor of een monstername ten opzichte van een vergelijkingsvlak. |
bemonsteringsmethode | bemonsteringsmethoden bemonsteringsmethodes | Wijze waarop een monster genomen is, ten behoeve van een later uit te voeren analyse. |
bemonsteringstraject | bemonsteringstrajecten | Het als eenheid bemonsterde oppervlak. |
bemonsteringswijze | bemonsteringswijzen bemonsteringswijzes | Wijze waarop een monster genomen is. |
bemonsteringswijze meting | bemonsteringswijze metingen | Wijze waarop een monster genomen is, ten behoeve van een uit te voeren analyse. |
beneden de wind | Aan de kant waar de wind naartoe blaast. | |
beneden rivier | Het gedeelte van een rivier met een constante stroomrichting dat een verticale getijbeweging heeft. | |
benedenbeloop | benedenbelopen | Deel van het talud tussen teen en buitenberm. |
benthisch | Op de waterbodem. | |
benthos | Dierlijk leven op bodem van wateren. | |
bentivoor | benthivoor benthivoren bentivoren | Benthoseter |
benutting | benuttingen | Infrastructurele maatregelen die zijn gericht op een beter gebruik van het bestaande hoofdwegennet. |
benzeen | Organische-chemische vluchtige verbinding (C6H6), die behoort tot de aromatische koolwaterstoffen. | |
beoordelingsprofiel | beoordelingsprofielen theoretisch profiel theoretische profielen | Denkbeeldig minimum profiel van gedefinieerde afmetingen dat binnen het werkelijk aanwezige profiel van een dijk moet passen. Dit profiel mag niet door vreemde elementen worden doorsneden en moet op zichzelf de waterkerende functie kunnen vervullen. |
beoordelingsschema | beoordelingsschema's | Opeenvolging van stappen waarmee voor een beoordelingsspoor het toetsingsresultaat kan worden bepaald. |
beoordelingsspoor | beoordelingssporen | Het geheel van te toetsen object (waterkering/kunstwerk), toetsaspect en belasting van het object. |
beoordelingsspoor | beoordelingssporen | Eén van de aspecten aan de hand waarvan de toetsing op veiligheid van de waterkering wordt uitgevoerd. |
bepaling vergunning | Een bepaling geeft de relatie aan tussen vergunningen, objecten / administratieve gebieden (ten behoeve van kadastraal. perceel.) en relevante bepalingen | |
bepalingsgrens | Laagste of hoogste waarde van de grootheid waarvan het meetresultaat met een bepaalde nauwkeurigheid kan worden vastgesteld. | |
beperkingengebied | beperkingengebieden beperkingsgebied beperkingsgebieden | Bij of krachtens de wet aangewezen gebied waar vanwege de aanwezigheid van een werk of object regels gelden over activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor dat werk of object. |
beplanting | struik struiken vaste plant vaste planten | Gewassen, vaste planten en struiken. |
beplanting | beplantingen | Natuurlijke vastgoedobjecten in lijnvormig en/of puntvormig voorkomen. |
beraad voor Geo-Informatie | GI beraad beraad voor geo-informatie | Het GI-beraad doet aanbevelingen aan de minister van BZK, overige ministers en overheidsorganen over de strategische onderwerpen op het gebied van de geo-informatie in de publieke sector in Nederland. |
beregening | beregenen beregeningen | Irrigatiemethode waarbij het veld wordt besproeid. |
beregeningsverbod | beregeningsverboden | Bij een (gedeeltelijke) beregeningsverbod mag op plaatsen in dat gebied waar het water niet meer over de stuwen komt en dus te laag staat niet meer worden beregend uit het oppervlaktewater. |
beregeningsverbod gebied | beregeningsverbod gebieden beregeningsverbodsgebied beregeningsverbodsgebieden | Een beregeningsverbod gebied is een gebied waar tijdens een droogte periode een (gedeeltelijke) beregeningsverbod van toepassing is. |
bergbassin | bergbassins | Reservoir dat water opslaat voor nuttig gebruik. |
bergbezinkbassin | BBB BBB's Bergbezinkbassins | Gesloten reservoir waarin het afvalwater tijdelijk wordt opgevangen met een slibreinigende voorziening. |
bergbezinkleiding | bergbezinkleidingen bergbezinkriolen bergbezinkriool | Een gesloten leiding waarin het afvalwater tijdelijk wordt opgevangen met een slibreinigende voorziening. |
bergboezem | bergboezems bergingsboezem bergingsboezems | Een door kades omsloten gebied langs een rivier of boezemkanaal, waar in geval van hoge waterstanden water in kan stromen dat tijdelijk vastgehouden kan worden (water wordt dus opgeborgen in de boezem). |
bergend vermogen oppervlaktewater | bergend vermogen oppervlaktewateren | De hoeveelheid oppervlaktewater die maximaal in de boezem of in de polder kan worden geborgen tussen het peil en de maximaal toelaatbare waterstand |
bergende breedte | De breedte van de waterspiegel. | |
berghaven | berghavens | Binnenhaven waar vissersvaartuigen en dergelijke kunnen overwinteren. |
berging | waterberging | Het volume water dat aanwezig is binnen een bepaald gebied, eventueel gespecificeerd in een nader aan te geven deel van de grond. |
berging | Het opslaan van een hoeveelheid stof in een bepaald gebied. | |
berging in bodemoneffenheden | Hemelwater geborgen in oppervlakte oneffenheden die niet bijdraagt aan de afstroming. | |
berging in randvoorziening | berging in randvoorzieningen | De inhoud van de randvoorziening gelegen onder het niveau van de bovenkant van de externe overstortdrempel in een rioleringsgebied. |
berging meer | Extra rioolinhoud die in de berekening wordt meegenomen, bijvoorbeeld in putten of gemalen, gegevens afkomstig uit het rioleringsplan. | |
berging minder | Minder rioolinhoud die in de berekening wordt meegenomen, bijvoorbeeld t. g.v. verzakkingen of D.W.A. vulling, gegevens afkomstig uit het rioleringsplan. | |
berging op straat | Het deel van de neerslag dat op het verhard oppervlak valt en dat niet tot afstroming naar het riool komt. | |
berging rioolbemalinggebied | berging rioolbemalinggebieden | De voor het afvalwater beschikbare inhoud van het stelsel van leidingen en knooppunten ten behoeve van het betrokken rioolbemalinggebied. |
bergingscapaciteit | bergingscapaciteiten | Het volume water dat geborgen kan worden tussen het stuwpeil en het aanvaardbaar hoogste peil. |
bergingsgebied | bergingsgebieden bergingspolder bergingspolders noodbergingsgebied noodbergingsgebieden waterbergingsgebied waterbergingsgebieden | Een krachtens de Wet ruimtelijke ordening voor waterstaatkundige doeleinden bestemd gebied, niet zijnde een oppervlaktewaterlichaam of onderdeel daarvan, dat dient ter verruiming van de bergingscapaciteit van een of meer watersystemen en ook als bergingsgebied op de legger is opgenomen. |
bergingsleiding | bergingsleidingen bergingsriolen bergingsriool retentieleiding retentieleidingen | Een gesloten leiding waarin het afvalwater tijdelijk wordt opgevangen. |
bergingsvijver | bergingsvijvers | Een open reservoir (vijver, sloot, gracht, etc.), bestemd voor de berging van afvalwater ter regeling van de afvoer van het afvalwater. |
bergingsvoorzieningen voor water | Voorzieningen voor de tijdelijke berging van polder- of boezemwater waar het hoogheemraadschap of waterschap de functie waterberging aan heeft toegekend. | |
berm | bermen | Horizontale of licht hellende strook grond langs een weg, spoorweg, sloot of dijk. |
bermfactor | bermfactoren | Factor bepaald door golfhoogte en waterdiepte boven de berm, benodigd voor ontwerp en toetsing op toplaaginstabiliteit van steenzettingen op een buitenberm. |
beroep | Het in het kader van een wettelijke bevoegdheid vragen van een voorziening tegen een besluit bij een ander bestuursorgaan dan hetwelk het besluit heeft genomen (administratief beroep), dan wel bij een administratieve rechter. | |
beroepsprocedure | beroepsprocedures | De procedure volgens welke een beroep dient te verlopen. |
beschermd gebied | beschermde gebieden | Gebied, in het kader van wetgeving, aangemerkt als gebied met bijzondere doelstelling waarvoor beschermende maatregelen genomen moeten worden. |
beschermd natuurmonument | beschermde natuurmonumenten | Een terrein of water dan wel het samenspel daarvan, dat om zijn natuurwetenschappelijke betekenis of zijn natuurschoon op grond van artikel 10, Natuurbeschermingswet 1998 als zodanig is aangewezen. |
beschermende gronden | Gronden die achterliggend land beschermen tegen afkalving door golfslag en gronden langs een boezemwater waar het achterland binnen een afstand van 100 meter uit de waterkant een maaiveldhoogte heeft die lager is dan het boezempeil. De ligging is aangegeven op de bij de Keur behorende Keurkaarten. | |
beschermingszone | beschermingszones | Zone binnen het gebied dat onder werking van de keur of Wbr valt en die als zodanig in de legger is opgenomen |
beschermingszone | beschermingszones | Aan een waterstaatswerk grenzende zone, waarin ter bescherming van dat werk voorschriften en beperkingen kunnen gelden. Zone binnen het gebied dat onder werking van de keur of Wbr valt en die als zodanig in de legger is opgenomen. |
beschermingszone primair oppervlaktewaterlichaam | ||
beschikbaarheidseis | beschikbaarheidseisen | Deze eis of eisen bepalen of een object veilig bruikbaar (=beschikbaar) is. |
beschikking | beschikkingen | Een besluit over een aanvraag |
beschikkingsaanvraag | beschikkingsaanvragen | Een verzoek om een beschikking voor het gebruik van een watersysteem. |
beschoeiing | beschoeiingen | Grondkerende constructie in de snijlijn van het wateroppervlak en het talud om een oever en talud tegen afkalven te beschermen. |
beschrijving filterlaag | Beschrijving van de eigenschappen van een filterlaag in een profielverdediging van breuksteen. | |
beschrijving profielpunt | beschrijving profielpunten | Beschrijving van een profielpunt. |
besluit | besluiten | Onder besluit wordt verstaan: een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling. |
bestand | bestanden file files | Een elektronisch bestand (computerbestand), kortweg bestand (Engels: file) is een geordende verzameling van gegevens in elektronische vorm, die door het elektronische apparaat (computer, smartphone, digitale videorecorder en dergelijke) onder één naam kan worden behandeld en aangesproken. |
bestandsextensie | bestandsextensies extensie extensies | Een bestandsextensie of kortweg extensie is een toevoeging aan het eind van een bestandsnaam waarmee aangegeven kan worden om wat voor soort bestand het gaat. Een bestandsextensie bestaat uit een of meer letters (vroeger drie) na de laatste punt in de naam. |
bestandsformaat | bestandsformaten bestandsindeling bestandsindelingen | Een bestandsformaat, of bestandsindeling, is de manier waarop de informatie in een computerbestand binair gecodeerd is. Het bestandsformaat legt vast met welke syntaxis en semantiek de informatie in een reeks enen en nullen wordt vastgelegd en teruggelezen kan worden. |
bestek | bestekken | De uitkomst van de berekening van de geografische breedte en lengte waarop het schip zich bevindt. |
bestek | bestekken ontwerp ontwerpen | Een zo volledig mogelijk omschreven bouwplan. |
bestektekening | bestektekeningen ontwerptekening ontwerptekeningen | Een bestektekening is een technisch ontwerp. Het vormt samen met het bestek eigenlijk de gemaakte afspraken tussen de opdrachtgever en de aannemer. Een aannemer is verplicht om alle werkzaamheden uit te voeren zoals op de bestektekening staat aangegeven. |
bestektekening | bestektekeningen | Een bestektekening wordt gebruikt voor tekeningen die onderdeel uitmaken van een contractuele overeenkomst, op basis waarvan de aannemer, architect of kunstenaar wettelijk verplicht is om de tekeningen, bouw, het schilderwerk of een andere opdracht te produceren. |
bestemmingsplan | bestemmingsplannen | Gemeentelijk plan voor de ruimtelijke ordening, waarin de bestemming, ofwel de toegestane wijze van gebruik (en inrichting), van land (en water) wettelijk bindend zijn of kunnen worden vastgelegd. |
bestorting | bestortingen | Op bodem en/of taluds aangebracht los materiaal (stortsteen, grind of betonpuin) ter voorkoming van erosie of het opdrijven van de eigenlijke verdediging. |
bestrijdingsmiddel | bestrijdingsmiddelen biocide biociden chemisch bestrijdingsmiddel chemische bestrijdingsmiddelen pesticide pesticiden | Een chemisch middel gebruikt voor het controleren of uitroeien van ongedierte of onkruid, inclusief insecticiden, herbiciden, fungiciden en rodenticiden. |
besturingskast | besturingskasten | |
bestuur | bestuurlijk bestuurlijke | Een bestuur is een college dat krachtens formele bevoegdheid de aangelegenheden van een bepaalde organisatie (te denken valt bijv. aan een bedrijf, onderwijsinstelling of kerkelijke instantie) leidt en regelt. |
bestuurder | bestuurders moderateur moderateurs regent regenten | Functionaris die sturing geeft aan het openbaar bestuur. |
bestuurlijke overheidsgrens | bestuurlijke overheidsgrenzen | Grens van het rijk, provincie, gemeente en eventuele andere bestuurlijke indeling. |
bestuursbevoegdheid | bestuursbevoegdheden | Bevoegdheid waarover een bestuur beschikt; bevoegdheid van een bestuur; ook wel werkwoordelijk op te vatten als: bevoegdheid om te besturen, om bestuursbeslissingen te nemen. |
beton | betonvlak betonvlakken | Bouwmateriaal, bestaande uit een zeer hard mengsel van kalk of cement met zand, grind of steenstukken en water. |
betonning | Een systeem van boeien en bakens, waarmee in open zee of in een vaarwater ondiepten of de aanwezigheid van gevaarlijke objecten worden aangegeven. | |
betrekkingslijn | betrekkingslijnen | De grafische voorstelling aangevende welke waterstanden bij verschillende meetstations langs een waterloop bij stationaire afvoertoestand met elkaar overeenkomen. |
betuining | betuiningen | Grondkerende constructie bestaande uit palen en vlechtwerk van rijshout of dunne latten die afkalving van oevers en taluds moet voorkomen. |
bevaarbare breedte | bevaarbare breedten bevaarbare breedtes | Aanwijzing voor de onder normale omstandigheden beschikbare vaarbreedte, vastgesteld met de voor die vaarweg geëigende meetmethode: betonning, geulen of gegarandeerde bevaarbare breedte. |
bever | bevers | De bever (Castor fiber) is een aquatisch knaagdier dat voorkomt in Europa en Noord-Azië. Het is het grootste knaagdier van Europa en een van de grootste knaagdieren ter wereld. |
beverrat | Myocastor coypus bever van Chili beverratten moerasbever rattenbever | De beverrat of nutria (Myocastor coypus) is een groot Zuid-Amerikaans aquatisch knaagdier, dat als exoot ook in Europa en Noord-Amerika voorkomt. |
bevoegd gezag | Overheidsorgaan dat bevoegd is tot het geven van een beschikking of het nemen van een ander besluit in relatie tot een wet. | |
beweegbare brug | beweegbare bruggen | Brug waarvan de verbinding over het water deels of geheel tijdelijk onderbroken kan worden teneinde doorvaart mogelijk te maken. |
beweegbare stuw | beweegbare stuwen | Stuw die zodanig instelbaar is, dat daarmee een gewenste waterstand of waterafvoer kan worden nagestreefd. |
beweegreden | beweegredenen | Reden waarom iemand iets doet. |
bewering | beweringen | Betekenisvolle declaratieve zin die of waar of onwaar kan zijn. |
bewerkingsmethode | bewerkingsmethodes | Aanduiding van de manier waarop een reeks meetwaarden (rekenkundig) bewerkt zijn. |
bezinkbare stof | bezinkbare stoffen | Dat gedeelte van de oorspronkelijk aanwezige opgeloste stoffen, dat na een voorgeschreven bezinktijd onder voorgeschreven omstandigheden door bezinking kan worden verwijderd. |
bezinking | bezinken bezinkingen | Door neerslag uit een vloeistof gevormde laag. |
bezinkvijver | bezinkvijvers | Gegraven waterpartij, waarin van de weg afstromend water wordt opgevangen en waarin de door dit water meegevoerde stoffen kunnen bezinken. |
bezwaar | bezwaren | Het gebruik maken van de ingevolge een wettelijk voorschrift bestaande bevoegdheid, voorziening tegen een besluit te vragen bij het bestuursorgaan dat het besluit heeft genomen. |
bezwijkmechanisme | De wijze waarop een constructie bezwijkt. | |
big data | massadata | Big data of massadata zijn gegevensverzamelingen (datasets) die te groot en te weinig gestructureerd zijn om met reguliere databasemanagementsystemen te worden onderhouden. |
bijkomend oppervlak | bijkomende oppervlakten | Klein verhard oppervlak buiten de normale wegbreedte. |
bijkomende gegevens | Data over randconstructies zoals gecombineerde riool overstorten, splitsingen, tanks, regulatie werken en pompstations die de resultaten van een rioolmodel aanzienlijk kunnen beïnvloeden. | |
bijzonder hydraulisch object | BijzonderHydraulischObject bijzondere hydraulische objecten | Aandachtspunten voor de modellering of complexe objecten die voor de schematisatie verdere uitwerking vereisen. Locatie vispassage, zandvang, dood hout, beverdam etc. |
bijzonder onderhoud | Omvat onderhoudswerkzaamheden van constructieve aard, zoals vervanging en reconstructie en voor waterkeringen ophoging en herstel van door verzakking ontstane scheuren en gaten tot het in een legger of op andere wijze vastgestelde profiel. | |
bijzondere bepaling | bijzondere bepalingen | Beperkingen voortkomend uit reglementen. |
bijzondere natuur | Natuurlijk voorkomende levensgemeenschappen die relatief zeldzaam zijn, of waar relatief zeldzame plant- en diersoorten deel van uitmaken. | |
bijzondere omstandigheid | bijzondere omstandigheden | Gebeurtenis die niet elke dag plaatsvindt en die niet standaard is. |
bijzondere putconstructie | bijzondere putconstructies | Put met een constructie die niet onder bekend type is onder te brengen. |
bijzondere weglaag | bijzondere weglagen | Constructie van voor de opbouw van de weg niet relevante weglagen. |
binnenberm | binnenbermen | een verbreding aan de binnendijkse zijde van de dijk om het dijklichaam extra steun te bieden en/of om zandmeevoerende wellen te voorkomen |
binnendijks | Aan de polder zijde van de waterkering gelegen. | |
binnensloot | binnensloten | Een binnensloot is een sloot waarvan de aanliggende eigenaar van de linker oever gelijk is aan die van de rechter oever en waar geen water van een perceel van een andere eigenaar door moet afstromen. |
binnentalud | binnentaluds | Hellend vlak van het dijklichaam aan de binnendijkse zijde van de dijk. |
binnenteen | binnentenen | De onderrand van het dijklichaam aan de binnendijkse zijde van de dijk (de overgang van dijk naar maaiveld). |
binnenwater | binnenwateren | Water wat zich binnen de kustlijnen bevindt. |
binnenwaterkering | binnenwaterkeringen kanaaldijk kanaaldijken | Een dijk gelegen langs ander buitenwater dan bedoeld bij hoofdwaterkering. |
binnenwijk | binnenwijken | Een binnenwijk is een wijk waarvan de aanliggende eigenaar van de linker oever gelijk is aan die van de rechter oever en waar geen water van een perceel van een andere eigenaar door moet afstromen. |
bioaccumulatie | de opeenhoping van een stof in organismen of delen van organismen, waardoor de concentratie in de organismen hoger wordt dan in het omringende milieu. | |
bioassay | Kwantitatieve bepaling van biologisch werkzame stoffen door middel van toediening van deze stoffen aan levende organismen onder standaard omstandigheden. | |
biochemisch zuurstofverbruik | biologisch zuurstofverbruik bzv | Het biochemisch zuurstofverbruik (ook wel foutief biologisch zuurstofverbruik genoemd) geeft de hoeveelheid zuurstof aan die benodigd is voor de afbraak van organische stoffen in water door micro-organismen. |
biocoenose | Het geheel van in een omgeving (gebied) voorkomende levende organismen met hun onderlinge relaties. | |
biodiversiteit | De variëteit aan flora en fauna in een ecosysteem. | |
biogas | biogassen fermentatiegas fermentatiegassen | Gas dat onder anaërobe omstandigheden ontstaat (bijvoorbeeld bij het gisten van slib) |
biogeochemische kringloop | De biogeochemische of ecologische kringlopen zijn kringlopen waar chemische substanties en energie zich verplaatsten door biotische (biosfeer) en abiotische (lithosfeer, atmosfeer en hydrosfeer) compartimenten van ecosystemen en van de Aarde. | |
biologie | biologisch biologische | Biologie is de natuurwetenschap die zich richt op levende organismen, levensprocessen en levensverschijnselen. |
biologisch kunstwerk | biologische kunstwerken | Kunstwerk, geheel ontworpen en gebouwd ter ondersteuning van het menselijk ingrijpen in het natuurlijk functioneren van levende wezens. |
biologisch object | biologische objecten | |
biologische capaciteit rioolwaterzuiveringsinstallatie | biologische capaciteit rioolwaterzuiveringsinstallaties | Het maximale, zuiverend vermogen van de rioolwaterzuiveringinstallatie dat kan worden aangewend voor de reiniging van het instromende afvalwater. |
biologische rol | Rol in een biologische relatie. | |
biomassa | De gezamenlijke hoeveelheid aan levende materie voorkomend in een bepaalde levensgemeenschap of een onderdeel hiervan. | |
biopolymeer | biopolymeren natuurlijk polymeer natuurlijke polymeren | Een biopolymeer is een biologische polymeer (groot biomolecuul) dat in het organisme wordt aangemaakt uit kleinere, 'in serie geschakelde' biomoleculen (biologische monomeren). De monomeren zijn onderling chemisch gebonden door covalente bindingen. |
biosfeer | Het door de gezamenlijke planten- en dierenwereld bezette deel van de aarde (lithosfeer) en de atmosfeer. | |
biota | Alle organismen, inclusief dieren, planten, schimmels en micro organismen die in een bepaald gebied gevonden worden. | |
biotamonitoring | Het monitoren van stoffengehalten in biota. | |
biotisch | biotische | Behorende tot de levende natuur. |
biotoop | Biotoop Biotopen biotopen | Karakteristieke leefomgeving van een levensgemeenschap waarvan de belangrijkste klimatologische, bodemkundige en biologische condities uniform zijn. |
bioturbatie | Het omwoelen van de waterbodem door organismen en de daaruit voortvloeiende uitwisseling van materiaal tussen bodem en water. | |
bit | bits | De bit is de kleinste eenheid van informatie, namelijk een symbool of signaal dat twee waarden kan aannemen: aan of uit, ja of nee, hoog of laag, geladen of niet-geladen. Het binaire talstelsel stelt deze waarden voor met 1 en 0. |
bitumen | Een zeer viskeuze vloeistof of vaste stof, in hoofdzaak bestaande uit koolwaterstoffen of hun derivaten, die vrijwel geheel oplosbaar is in zwavelkoolstof. | |
blauwalg | blauwalgen blauwwier blauwwieren | Een bacterie die naast chlorofyl ook andere pigmenten gebruikt in een fotosyntheseproces dat sterk lijkt op het fotosyntheseproces van algen. |
blijvende hardheid | De hardheid die niet neerslaat als gevolg van verhitting. | |
blindflens | blindflenzen steekpan steekpannen | Een blindflens of steekpan is een ronde schijf met een diameter gelijk aan de buitenste diameter van de leiding, die (met pakking) tussen twee flenzen wordt gemonteerd om de leiding tijdelijk volledig af te sluiten ten behoeve van bijvoorbeeld onderhoud. Hierdoor wordt de doorstroming van gas of vloeistoffen in bepaalde delen van de leiding van andere delen tijdelijk geïsoleerd of afgescheiden. |
blockfile | .blk blk block file block files blockfiles | Fotogrammetrisch project wat is gegenereerd met Erdas Imagine. |
blok | blokken | Blokvormig element, meestal van beton of steen, bedoeld om een openbare ruimte te verfraaien, achterliggende gebieden te beschermen of te dienen als zit- of speelelement. |
blower | blowers lobbenblower lobbenblowers rootsblower rootsblowers schottencompressor schottencompressoren schroefcompressor schroefcompressoren schroefcompressors turboblower turboblowers schottencompressors | Toestel om grote hoeveelheden gassen te verplaatsen. |
blurren | afgelakt aflakken blur blurde geblurd | Digitaal materiaal vervagen. |
blusriool | blusriolen brandriolen brandriool | Permanent gevulde rioolleiding, verbonden met open water, voor het leveren van bluswater. |
bochtstuk | bochtstukken |